Zakar Manusia: Perbezaan antara semakan
Menambah dan membetulkan perkataan Teg-teg: Suntingan visual Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih |
Pemindahan kandungan entri Zakar manusia kepada entri lebih lama ditubuhkan tahun 2007 |
||
(12 semakan pertengahan oleh 10 orang pengguna tidak dipaparkan) | |||
Baris 1: | Baris 1: | ||
{{Infobox anatomy |
{{Infobox anatomy |
||
| Name = |
| Name = Zakar manusia<br> ذکر مانسي |
||
| Latin = ''penis'', ''penes'' |
| Latin = ''penis'', ''penes'' |
||
| Greek = |
| Greek = |
||
| Image = Penis with Labels.jpg |
| Image = Penis with Labels.jpg |
||
| Caption = |
| Caption = Zakar lembik |
||
| Width = 220 |
| Width = 220 |
||
| Image2 = |
| Image2 = |
||
| Caption2 = |
| Caption2 = |
||
| Precursor = [[ |
| Precursor = [[Tuberkel gentalia]], [[lipatan urogenital]] |
||
| System = |
| System = |
||
| |
| Arteri = [[Arteri zakar]], [[Arteri dorsal zakar]], [[arteri dalam zakar]], [[arteri bulbus uretra]] |
||
| |
| Vena = [[Vena dorsal zakar]] |
||
| |
| Saraf = [[Dorsal nerve of the penis]] |
||
| Lymph = [[Superficial inguinal lymph nodes]] |
| Lymph = [[Superficial inguinal lymph nodes]] |
||
}} |
}} |
||
'''Zakar manusia''' atau '''pelir''' ialah [[Organ seks|alat kelamin]] luaran [[lelaki]] yakni [[manusia]] jantan. Ia adalah organ [[pembiakan]] atau [[organ intromiten]] yang juga berfungsi sebagai organ [[Saluran kencing|perkumuhan]]. |
|||
[[Fail: sistem pembiakan lelaki.jpg|thumb|450px|Gambarajah anatomi alat kelamin lelaki.]] |
|||
== Kefungsian == |
|||
'''Zakar''' merujuk kepada alat kelamin [[lelaki]] dan merupakan organ yang utama dalam sistem pembiakan lelaki. |
|||
Ketika lelaki mendapat rangsangan seks (baik secara fizikal ataupun mental), urat saraf dihantar ke suatu tempat yang terletak pada pangkal urat saraf tulang belakang yang disebut pusat tegang. Saraf tersebut terbentang melalui pusat tegang sampai ke zakar dan memberikan pesanan yang mengakibatkan berlaku suatu bahan, iaitu [[asetilkolin]], yang menyebabkan arteriol di dalam batang zakar membesar atau melebar. Pada saat yang sama, otot-otot disekeliling urat pada pangkal zakar mengecut, menghalang aliran [[darah]] keluar dari zakar. Akhirnya, batang zakar mula penuh dengan darah dan memanjang. Ketika memanjang, zakar secara keseluruhan mula membesar dan mengeras, lalu kelihatan seolah-olah "berdiri". |
|||
[[Fail:Erection_Development.jpg|kiri|thumb|250x250px|Gambar bersiri penegangan zakar: Kulup zakar yang belum khatan kelihatan "menggelincir" ke belakang kepala zakar. Perhatikan juga kepala zakar yang kelihatan bersinar pada lelaki yang belum khatan.]] |
|||
[[Fail:Erection_development_animated.ogv|thumb|250x250px|Video ereksi zakar manusia.]] |
|||
[[Fail:Sobo_1906_490.png|kiri|thumb|309x309px|Imej struktur sistem zakar manusia.]] |
|||
[[Fail:Sobo_1909_571.png|kiri|thumb|337x337px|Imej anatomi sistem zakar manusia.]] |
|||
Meskipun pusat tegang yang berada pada saraf [[tulang belakang]] berperanan dalam memberi ketegangan (ereksi), tetapi otak juga memainkan peranan yang penting. Otak terlibat secara langsung mengirim pesanan ke pusat tegang dan menyebabkannya melakukan aksi, hal ini dapat menjelaskan mengapa gambar-gambar yang merangsangkan ketika dilihat dapat menimbulkan ereksi. Selain mencetuskan ereksi, otak juga dapat menghalang dari terjadinya ereksi. Sistem saraf terdiri dari dua subsistem, iaitu sistem [[saraf simpatetik]] dan sistem [[saraf parasimpatetik]]. |
|||
Sistem saraf simpatetik berfungsi untuk hal-hal yang berkaitan dengan rasa takut, reaksi balasan, dan pemancutan. Sementara itu, saraf parasimpatetik berfungsi dalam hal-hal yang berkaitan dengan ketenangan, menggerakkan otot organ-organ yang berhubungan dengan pencernaan, dan sebagainya. Sistem saraf parasimpatetik juga berfungsi dalam mengakibatkan terjadinya ereksi. Jika kedua-dua sistem ini bekerja saling berlawanan, rasa takut – atau [[orgasma]] – ia boleh menghalang terjadinya ereksi. Itulah sebabnya mengapa seseorang cenderung kehilangan ereksi setelah pemancutan, sedangkan orgasma merupakan suatu peristiwa besar bagi sistem saraf simpatetik, maka ketika orgasma terjadi, hal ini pada dasarnya melemahkan sistem saraf parasimpatetik untuk sesaat dan menyebabkan ketegangan menghilang. |
|||
Dalam konteks ini, jelaslah mengapa [[mati pucuk]] (ketidakmampuan untuk mencapai ereksi yang sesuai dengan tuntutan yang diinginkan) merupakan masalah bagi sejumlah lelaki – jika mereka merasa resah bahawa mereka tidak akan mampu melakukan [[hubungan seks]], maka sistem saraf simpatetik mereka yang menguasai (''mendominasi''). Sebenarnya, hal ini lebih menyukarkan mereka untuk mencapai tahap ketegangan yang optimum. Maka bertenang adalah kunci untuk mendapatkan ereksi. |
|||
Ketegangan zakar tidak semestinya berkait dengan kegiatan seks, terutama pada lelaki muda. Ereksi yang bersifat spontan merupakan perkara biasa dialami oleh remaja lelaki, tetapi tiada apa yang dapat dilakukan untuk mengatasi hal ini. Ereksi juga sering kali terjadi ketika tidur. Ini menjelaskan tentang keadaan seseorang yang bangun dalam keadaan zakar yang tegang. |
|||
Disebabkan zakar merupakan satu organ yang disokong oleh [[darah]], ia mempunyai mekanisme penyelamat, iaitu ia akan kehilangan ereksi selepas tempoh tertentu. Ini kerana darah yang tersekat di dalam zakar akan kehilangan [[oksigen]] dengan pantas dan sekiranya darah tidak beroksigen kekal dalam zakar untuk tempoh masa yang panjang, sel-sel dalam zakar akan mulai mati. Ini merupakan salah satu punca mereka yang menyalahgunakan ubat perangsang (mereka yang sihat tetapi makan ubat perangsang) berhadapan dengan risiko untuk mati pucuk. Ini disebabkan zakar mereka tegang terlalu lama menyebabkan darah yang terperangkap dalam zakar kehabisan oksigen, menyebabkan sel-sel zakar lemas. |
|||
Sekiranya ia berlarutan melebihi 4 jam, rawatan doktor diperlukan bagi menjalani pembedahan kecil bagi mengeluarkan darah dari dalam zakar bagi mengelakkan sel zakar mati secara kekal. Selain itu mereka juga terdedah kepada [[peyronie]] (zakar bengkok dengan ketara akibat penggunaan pam zakar dengan cara yang salah.) |
|||
Bagi mereka yang berhadapan dengan masalah lemah tenaga batin, terdapat teknik perubatan yang menggunakan kaedah [[cecincin zakar]] bagi membantu mereka mengekalkan ereksi. Bagaimanapun kaedah tersebut bergantung kepada individu dan penyalahgunaan kaedah tersebut mampu menyebabkan kecederaan teruk dan sekali gus menyebabkan keadaan lebih teruk. Sila dapatkan khidmat nasihat doktor bertauliah sebelum menggunakannya.<ref name="CDC-2008">{{cite web|url=https://stacks.cdc.gov/view/cdc/13545|title=Male Circumcision and Risk for HIV Transmission and Other Health Conditions: Implications for the United States|year=2008|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|accessdate=2013-11-07}}</ref> Di samping itu, beberapa doktor telah menyatakan keprihatinannya terhadap polisi dan data yang menyokongnya.<ref>{{Cite journal|author=Sparling J|year=1997|title=Penile erections: shape, angle, and length|journal=Journal of Sex & Marital Therapy|volume=23|issue=3|pages=195–207|pmid=9292834}}</ref><ref>[http://www.netdoctor.co.uk/menshealth/facts/spotsonthepenis.htm Spots on the penis<!-- Bot generated title -->]</ref> |
|||
== Kata-kata lain untuk zakar bagi masyarakat Melayu == |
|||
Kata-kata lain (termasuk slanga) yang sering digunakan dalam Bahasa Melayu adalah [[pelir]], kote, anu, awang, [[batang]], punai, kontol, [[Burung (slanga)|burung]], [[Kote (slanga)|kotek]] dan [[Konek (slanga)|konek]] (untuk kanak-kanak lelaki). Dalam [[bahasa Indonesia]] zakar disebut kontol, penis, kanjut, titit, pelir dan juga slanga lainnya adalah [[Burung (slanga)|burung]] , pisang, & Atau dalam bahasa Iban di Sarawak dan bahasa Banjar adalah Butuh. |
|||
== Anatomi == |
|||
=== Bahagian === |
|||
* Pangkal zakar (radiks): Ia adalah bahagian dilampirkan, yang terdiri daripada [[bulbus zakar]] di tengah-tengah dan [[crus zakar]], satu di kedua-dua belah bulbus. Ia terletak di dalam kantung perineum pendek. |
|||
== Struktur == |
|||
* Badan zakar (korpus): Bahagian zakar yang tergantung. Ia mempunyai dua permukaan, iaitu dorsal (menjadi posterosuperior ketika zakar keras) dan ventral atau uretral (mengarah ke bawah atau ke belakang ketika zakar lembik). Bahagian ventral terdiri daripada [[alur zakar]]. Pangkal zakar disokong oleh ligamen suspensori yang bercantum dengan [[simfisis pubis]]. |
|||
Di dalam zakar terdapat tiga turus tisu erektil; ketika zakar dalam keadaan lembik maka zakar akan menyerupai seolah-olah satu span yang berbentuk silinder – kecuali jika dalam keadaan normal akan menjadi membesar bila [[darah]] mengalir. Salah satu silinder terletak pada pangkal zakar mengelilingi [[uretra]], iaitu silinder yang bernama [[korpus spongiosum]]. Dua silinder yang terletak di sisi bahagian sebelah atas zakar; setiap silinder ini bernama [[korpus kavernosum]]. |
|||
* Epitelium atau kulit pada zakar terdiri daripada kulit batang zakar, [[kulup]] dan mukosa kulup di bahagian dalam kulup serta meliputi kepala zakar. Kulit batang zakar tidak bercantum sepenuhnya dengan batang, supaya ia boleh melungsur secara bebas. |
|||
=== Struktur === |
|||
Korpora kavernosum (himpunan daripada korpus kavernosum) berperanan dalam membentuk kekerasan zakar ketika tegang, sementara itu korpus spongiosum membuatnya lebih lembut. Salah satu dari dua [[arteri]] utama zakar terdapat di sepanjang pertengahan setiap korpus kavernosum di mana darah mengalir dari zakar ke [[jantung]] melalui urat-urat darah halus yang terletak berhampiran dengan [[kulit]]. |
|||
[[Fail:Clitoris_Penis_Homology_1.png|kiri|thumb|Perbandingan struktur zakar dan kelentit]] |
|||
Zakar manusia terdiri daripada tiga turus [[Tisu biologi|tisu]] menyerupai seolah-olah satu span yang berbentuk silinder – kecuali jika dalam keadaan normal akan menjadi membesar bila [[darah]] mengalir. Salah satu silinder terletak pada pangkal zakar mengelilingi [[uretra]], iaitu silinder yang bernama [[korpus spongiosum]] yang terletak di antara satu sama lain di bahagian dorsal. Dua silinder [[korpus kavernosum]] yang terletak di sisi bahagian sebelah atas atau ventral zakar ; korpus kavernosum membentuk sebahagian besar batang zakar yang dipenuhi dengan darah ketika tegang, sementara itu korpus spongiosum membuatnya lebih lembut. Salah satu dari dua [[arteri]] utama zakar terdapat di sepanjang pertengahan setiap korpus kavernosum di mana darah mengalir dari zakar ke [[jantung]] melalui urat-urat darah halus yang terletak berhampiran dengan [[kulit]]. Bahagian crus zakar terletak di hujung korpus kavernosum. Korpus spongiosum adalah tisu menegang yang mengelilingi uretra. Bahagian hujung korpus spongiosum membentuk bulbus zakar dan satu hujung lagi membentuk kepala zakar. |
|||
[[Kelenjar Cowper]] menyimpan cecair pelumas yang biasanya digelar "cecair pra-pemancutan" (dalam bahasa Inggeris basahan: "''pre-cum''"). Bahagian batang dari zakar yang tertanam jauh di dalam tubuh menyebabkan batang zakar tidak bonyok seperti [[testis]]. Di sekeliling batang zakar terdapat jaringan penyambung dan seluruh batang zakar dilindungi oleh lapisan kulit yang tipis. |
[[Kelenjar Cowper]] menyimpan cecair pelumas yang biasanya digelar "cecair pra-pemancutan" (dalam bahasa Inggeris basahan: "''pre-cum''"). Bahagian batang dari zakar yang tertanam jauh di dalam tubuh menyebabkan batang zakar tidak bonyok seperti [[testis]]. Di sekeliling batang zakar terdapat jaringan penyambung dan seluruh batang zakar dilindungi oleh lapisan kulit yang tipis. |
||
Hujung korpus spongiosum membentuk [[kepala zakar]], yang menyokong [[kulup]], atau prepus, kulit yang menutup kepala zakar orang dewasa yang boleh ditarik balik untuk mendedahkan kepala. Bahagian di bahagian bawah zakar, di mana kulup bercantum, dikenali sebagai [[Frenulum daripada prepus zakar|frenum]], atau frenulum. Pangkal berbentuk bulat di bawah kepala zakar dipanggil [[korona]]. [[Alur zakar]] terdapat di sepanjang bahagian bawah batang zakar. |
|||
== Kefungsian == |
|||
[[Fail:Gray1158.png|kanan|thumb|370x370px|Tatarajah anatomi zakar manusia]] |
|||
Ketika lelaki mendapat rangsangan seks (baik secara fizikal ataupun mental), urat saraf dihantar ke suatu tempat yang terletak pada pangkal urat saraf tulang belakang yang disebut pusat tegang. Saraf tersebut terbentang melalui pusat tegang sampai ke zakar dan memberikan pesanan yang mengakibatkan berlaku suatu bahan, iaitu [[asetilkolin]], yang menyebabkan arteriol di dalam batang zakar membesar atau melebar. Pada saat yang sama, otot-otot disekeliling urat pada pangkal zakar mengecut, menghalang aliran [[darah]] keluar dari zakar. Akhirnya, batang zakar mula penuh dengan darah dan memanjang. Ketika memanjang, zakar secara keseluruhan mula membesar dan mengeras, lalu kelihatan seolah-olah "berdiri". |
|||
Bahagian [[uretra]] merupakan bahagian terakhir [[saluran kencing]], merentasi korpus spongiosum dan bukaannya, yang dikenali sebagai [[bukaan uretra luar (lelaki)]] atau ''meatus'' (mulut zakar) dan terletak di hujung kepala zakar. Ia adalah laluan untuk [[ air kencing]] dan [[ejakulasi]] [[air mani]]. [[Spermatozoon|Sperma]] dihasilkan dalam [[testis]] dan disimpan di dalam [[epididimis]]. Semasa ejakulasi, sperma dipecut di sepanjang [[vas deferens]], iaitu dua saluran yang melalui belakang pundi kencing. Cecair ditambah oleh [[vesikel mani]] dan vas deferens disusuli dengan [[saluran pancutan mani]], yang bercantum dengan uretra di dalam [[kelenjar prostat]]. Rembesan dari kelenjar prostat serta [[kelenjar bulbourethral]] ditambahkan kepada cecair mani, dan air mani itu dipancut keluar melalui zakar. |
|||
Alur zakar adalah alur diantara [[sisi]] bahagian ventral atau bahagian bawah batang zakar. Ia bermula dari meatus dan berterusan di seluruh [[skrotum]] kepada [[perineum]] (kawasan di antara skrotum dan [[dubur]]). |
|||
[[Fail:Erection Development.jpg|thumb|250px|right|Gambar bersiri penegangan zakar: Kulup zakar yang belum khatan kelihatan "menggelincir" ke belakang kepala zakar. Perhatikan juga kepala zakar yang kelihatan bersinar pada lelaki yang belum khatan.]] |
|||
[[Fail:Erection development animated.ogv|thumb|250px|Video ereksi zakar manusia.]] |
|||
[[Image:Sobo 1906 490.png|thumb|250px|right|Imej struktur sistem zakar manusia.]] |
|||
[[Image:Sobo 1909 571.png|thumb|250px|right|Imej anatomi sistem zakar manusia.]] |
|||
Zakar manusia berbeza daripada mamalia lain, kerana ia tidak mempunyai [[bakulum]], atau '''tulang pucuk''', dan bergantung sepenuhnya kepada aliran masuk darah ke dalam zakar untuk [[ereksi]] . Ligamen penahan distal menahan kepala zakar dan memainkan peranan penting sebagai serat-rangka zakar; struktur ini dipanggil "analog tulang", suatu istilah yang diwujudkan oleh Geng Long Hsu dalam ''Encyclopedia of Reproduction'' Ia adalah saki-baki dari bakulum yang berkemungkinan telah mengalami evolusi disebabkan perubahan cara mengawan. |
|||
Zakar manusia tidak boleh ditarik balik ke pangkal paha, dan ia adalah lebih besar daripada kebanyakan haiwan, berdasarkan nisbah saiz kepada [[jisim badan]].{{Clear}}<!-- Ini adalah kod untuk Format seksyen ini supaya ia tidak melepaskan bahagian baligh. JANGAN MEMBUANG, ini akan menyebabkan Seksyen Baligh menjadi cacat. --> |
|||
Meskipun pusat tegang yang berada pada saraf [[tulang belakang]] berperanan dalam memberi ketegangan (ereksi), tetapi otak juga memainkan peranan yang penting. Otak terlibat secara langsung mengirim pesanan ke pusat tegang dan menyebabkannya melakukan aksi, hal ini dapat menjelaskan mengapa gambar-gambar yang merangsangkan ketika dilihat dapat menimbulkan ereksi. Selain mencetuskan ereksi, otak juga dapat menghalang dari terjadinya ereksi. Sistem saraf terdiri dari dua subsistem, iaitu sistem [[saraf simpatetik]] dan sistem [[saraf parasimpatetik]]. |
|||
== Fungsi fisiologi zakar == |
|||
Sistem saraf simpatetik berfungsi untuk hal-hal yang berkaitan dengan rasa takut, reaksi balasan, dan pemancutan. Sementara itu, saraf parasimpatetik berfungsi dalam hal-hal yang berkaitan dengan ketenangan, menggerakkan otot organ-organ yang berhubungan dengan pencernaan, dan sebagainya. Sistem saraf parasimpatetik juga berfungsi dalam mengakibatkan terjadinya ereksi. Jika kedua-dua sistem ini bekerja saling berlawanan, rasa takut – atau [[orgasma]] – ia boleh menghalang terjadinya ereksi. Itulah sebabnya mengapa seseorang cenderung kehilangan ereksi setelah pemancutan, sedangkan orgasma merupakan suatu peristiwa besar bagi sistem saraf simpatetik, maka ketika orgasma terjadi, hal ini pada dasarnya melemahkan sistem saraf parasimpatetik untuk sesaat dan menyebabkan ketegangan menghilang. |
|||
=== Pertumbuhan zakar dan baligh === |
|||
Dalam konteks ini, jelaslah mengapa [[mati pucuk]] (ketidakmampuan untuk mencapai ereksi yang sesuai dengan tuntutan yang diinginkan) merupakan masalah bagi sejumlah lelaki – jika mereka merasa resah bahawa mereka tidak akan mampu melakukan [[hubungan seks]], maka sistem saraf simpatetik mereka yang menguasai (''mendominasi''). Sebenarnya, hal ini lebih menyukarkan mereka untuk mencapai tahap ketegangan yang optimum. Maka bertenang adalah kunci untuk mendapatkan ereksi. |
|||
Ketika mencapat [[baligh]], zakar, [[skrotum]] dan [[Testis|buah zakar]] akan mula berkembang. Dalam proses itu, [[Bulu ari-ari|bulu pubis]] tumbuh di atas dan di sekeliling zakar. Terdapat satu kajian besar-besaran menilai saiz zakar dalam ribuan lelaki 17-19 tahun. Hasil kajian mendapati tiada perbezaan dalam saiz zakar purata di kalangan lelaki berusia antara 17 tahun dan 19 tahun, dan dapat disimpulkan bahawa pertumbuhan zakar menjadi lengkap selewat-lewatnya pada usia 17 tahun atau mungkin lebih awal dari itu.<ref>{{Cite journal|author=Ponchietti R, Mondaini N, Bonafè M, Di Loro F, Biscioni S, Masieri L|year=2001|title=Penile length and circumference: a study on 3,300 young Italian males|journal=European Urology|volume=39|issue=2|pages=183–6|doi=10.1159/000052434|pmid=11223678|month=February}}</ref> |
|||
=== Homologi seksual === |
|||
Ketegangan zakar tidak semestinya berkait dengan kegiatan seks, terutama pada lelaki muda. Ereksi yang bersifat spontan merupakan perkara biasa dialami oleh remaja lelaki, tetapi tiada apa yang dapat dilakukan untuk mengatasi hal ini. Ereksi juga sering kali terjadi ketika tidur. Ini menjelaskan tentang keadaan seseorang yang bangun dalam keadaan zakar yang tegang. |
|||
[[Fail:Stages_in_the_development_of_the_external_sexual_organs_in_the_male_(from_Gray1119).png|kanan|thumb|365x365px|[[Pembangunan sistem pembiakan#Kemaluan luar|Peringkat-peringkat pembangunan]]]] |
|||
{{Main|Homolog sistem pembiakan manusia|l1=Homologi seksual}} |
|||
Semasa perkembangan janin, tuberkel genitalia berkembang menjadi kepala zakar di dalam janin lelaki dan [[Kepala klitoris|kelentit]] di dalam janin perempuan; dengan kata lain, kelentit dan kepala zakar adalah homolog dari struktur janin yang sama. Lipatan urogenitalia berkembang menjadi alur zakar di dalam janin lelaki dan labia minora (bibir luar faraj) di dalam janin perempuan. Korpora kavernosa zakar adalah homolog kepada korpora kavernosa kelentit; bulbus zakar adalah homolog kepada bulbus vestibula di dalam bibir luar faraj; skrotum adalah homolog kepada [[labia majora]] atau bibir dalam faraj; dan kulup, homolog kepada [[kulup kelentit]]. |
|||
=== Ereksi === |
|||
Disebabkan zakar merupakan satu organ yang disokong oleh [[darah]], ia mempunyai mekanisme penyelamat, iaitu ia akan kehilangan ereksi selepas tempoh tertentu. Ini kerana darah yang tersekat di dalam zakar akan kehilangan [[oksigen]] dengan pantas dan sekiranya darah tidak beroksigen kekal dalam zakar untuk tempoh masa yang panjang, sel-sel dalam zakar akan mulai mati. Ini merupakan salah satu punca mereka yang menyalahgunakan ubat perangsang (mereka yang sihat tetapi makan ubat perangsang) berhadapan dengan risiko untuk mati pucuk. Ini disebabkan zakar mereka tegang terlalu lama menyebabkan darah yang terperangkap dalam zakar kehabisan oksigen, menyebabkan sel-sel zakar lemas. |
|||
{{Utama|Ereksi}}<!--PLEASE do not add or remove images on this page without first consulting the talk page; otherwise your edit is likely to be reverted. Thank you for your cooperation.--> |
|||
[[Fail:Human_male_genitalia.jpg|kiri|thumb|Zakar yang sedang menegang, dengan [[kulup]] secara beransur-ansur tertarik ke belakang [[kepala zakar]]]] |
|||
Ereksi adalah pengembangan dan peningkatan kekerasan zakar yang berlaku semasa [[rangsangan seksual]], walaupun ia juga boleh berlaku dalam situasi bukan seksual. Mekanisme fisiologi utama yang membawa kepada ereksi adalah [[vasodilasi arteri]] autonomi yang membekalkan [[darah]] untuk zakar. |
|||
Vasodilasi membolehkan lebih banyak darah mengisi tiga tisu erektil yang terdapat di sepanjang zakar, menyebabkannya memanjang dan keras. Ia membesar, menekan tisu erektil untuk menghalang urat membawa darah mengalir keluar dari zakar. |
|||
Sekiranya ia berlarutan melebihi 4 jam, rawatan doktor diperlukan bagi menjalani pembedahan kecil bagi mengeluarkan darah dari dalam zakar bagi mengelakkan sel zakar mati secara kekal. Selain itu mereka juga terdedah kepada [[peyronie]] (zakar bengkok dengan ketara akibat penggunaan pam zakar dengan cara yang salah.) |
|||
Lebih banyak darah memasuki zakar sehingga keseimbangan tercapai di mana jumlah yang sama aliran darah ke dalam arteri diluaskan dan keluar dari kapilari darah; ereksi berterusan dicapai pada keseimbangan ini. |
|||
Bagi mereka yang berhadapan dengan masalah lemah tenaga batin, terdapat teknik perubatan yang menggunakan kaedah [[cecincin zakar]] bagi membantu mereka mengekalkan ereksi. Bagaimanapun kaedah tersebut bergantung kepada individu dan penyalahgunaan kaedah tersebut mampu menyebabkan kecederaan teruk dan sekali gus menyebabkan keadaan lebih teruk. Sila dapatkan khidmat nasihat doktor bertauliah sebelum menggunakannya.<ref name="CDC-2008">{{cite web|title=Male Circumcision and Risk for HIV Transmission and Other Health Conditions: Implications for the United States |publisher=Centers for Disease Control and Prevention |year=2008 |url=https://stacks.cdc.gov/view/cdc/13545 |accessdate=2013-11-07}}</ref> In addition, some doctors have expressed concern over the policy and the data that supports it.<ref>{{cite web |
|||
|url=http://www.cirp.org/library/disease/HIV/dowsett2007 |
|||
|title=Male Circumcision and HIV Prevention: Is There Really Enough of the Right Kind of Evidence? |
|||
|publisher=Reproductive Health Matters |author1=G. Dowsett |author2=M. Couch |accessdate=2013-11-07 |
|||
}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Vardi Y, Sadeghi-Nejad H, Pollack S, Aisuodionoe-Shadrach OI, Sharlip ID |title=Male circumcision and HIV prevention |journal=J Sex Med |volume=4 |issue=4 Pt 1 |pages=838–43 |date=July 2007 |pmid=17627731 |doi=10.1111/j.1743-6109.2007.00511.x |url=}}</ref> |
|||
Ereksi memudahkan [[persetubuhan]] walaupun ia tidak penting untuk pelbagai aktiviti seks lain.<gallery> |
|||
== Kata-kata lain untuk zakar bagi masyarakat Melayu == |
|||
</gallery> |
|||
=== Arah zakar semasa ereksi === |
|||
Kata-kata lain (termasuk slanga) yang sering digunakan dalam Bahasa Melayu adalah [[pelir]], kote, anu, awang, [[batang]], punai, kontol, [[burung (slanga)|burung]], [[kote (slanga)|kotek]] dan [[konek (slanga)|konek]] (untuk kanak-kanak lelaki). Dalam [[bahasa Indonesia]] zakar disebut kontol, penis, kanjut, titit, pelir dan juga slanga lainnya adalah [[burung (slanga)|burung]] , pisang, & Atau dalam bahasa Iban di Sarawak dan bahasa Banjar adalah Butuh. |
|||
Walaupun kebanyakan zakar menegak ke atas, ia adalah perkara biasa dan normal bagi zakar yang tegang sehingga hampir menegak ke atas atau ke bawah, hampir menegak atau melintang lurus ke hadapan. Kedudukan ini bergantung kepada ereksi daripada [[ligamen suspensori zakar]] yang mengekalkannya dalam kedudukan. |
|||
Jadual berikut menunjukkan pelbagai sudut ereksi untuk lelaki berdiri, yang diambil daripada sampel 1564 orang lelaki berumur 20 tahun sehingga 69 tahun. Sifar darjah menunjuk lurus selari dengan perut, 90 darjah adalah mendatar dan menunjuk lurus ke hadapan, manakala 180 darjah akan menunjuk lurus ke kaki. Sudut menunjuk ke atas adalah yang paling biasa.<ref>{{Cite journal|author=Sparling J|year=1997|title=Penile erections: shape, angle, and length|journal=Journal of Sex & Marital Therapy|volume=23|issue=3|pages=195–207|pmid=9292834}}</ref> |
|||
== Lihat juga == |
|||
{| class="wikitable" |
|||
* [[Kulup]] |
|||
|+Arah ereksi |
|||
!sudut (º) |
|||
dari menegak ke atas |
|||
!Peratus |
|||
lelaki |
|||
|- |
|||
|0–30 |
|||
| style="text-align: right;" |5 |
|||
|- |
|||
|30–60 |
|||
| style="text-align: right;" |30 |
|||
|- |
|||
|60–85 |
|||
| style="text-align: right;" |31 |
|||
|- |
|||
|85–95 |
|||
| style="text-align: right;" |10 |
|||
|- |
|||
|95–120 |
|||
| style="text-align: right;" |20 |
|||
|- |
|||
|120–180 |
|||
| style="text-align: right;" |5 |
|||
|} |
|||
=== Pancutan mani === |
|||
{{Main|Pancutan mani}} |
|||
Pancutan mani atau ejakulasi adalah pemancutan keluar [[air mani]] dari zakar, dan biasanya ditemani oleh [[puncak syahwat]]. Turutan pengecutan otot mengeluarkan air mani, yang mengandungi [[gamet]] lelaki dikenali sebagai sel sperma atau [[spermatozoa]], dari zakar. Ejakulasi biasanya berlaku disebabkan oleh [[rangsangan seksual]], walaupun penyakit [[prostat]] juga boleh menyebabkan ejakulasi. Ejakulasi juga boleh berlaku secara spontan semasa [[tidur]] (dikenali sebagai [[mimpi basah]]). [[Anejakulasi]] adalah keadaan di mana seseorang tidak dapat memancutkan mani. |
|||
Ejakulasi mempunyai dua fasa: '<nowiki/>'''pelepasan dan ejakulasi nyata''''. Refleks ejakulasi semasa fasa pelepasan adalah dikawal oleh [[sistem saraf simpatetik]], manakala fasa ejakulasi nyata adalah di bawah kawalan sebuah [[refleks tunjang]] pada [[saraf tunjang]] S2-4 melalui [[saraf pudendal]]. Tempoh refraktori menyusul selepas ejakulasi. |
|||
=== Variasi biasa === |
|||
* [[Hirsuties papillaris genitalis|''Papula zakar berbintik'']] adalah butiran kecil yang berwarna pucat di sekeliling pangkal kepala zakar yang biasanya terbentuk pada lelaki berumur 20-40 tahun. Ia mungkin disalahertikan dengan ketuat, tetapi tidak berbahaya atau berjangkit dan tidak memerlukan rawatan.<ref>[http://www.netdoctor.co.uk/menshealth/facts/spotsonthepenis.htm Spots on the penis<!-- Bot generated title -->]</ref> |
|||
* [[Tompokan Fordyce]] adalah tompokan kecil yang timbul, berwarna putih kekuningan yang berukuran 1-2 mm yang mungkin muncul pada zakar. Ia juga adalah biasa dan tidak berjangkit. |
|||
* Bonjolan berminyak juga kelihatan sama dengan tompokan Fordyce pada batang zakar. Ia terletak pada [[kelenjar sebum]] zakar dan adalah normal. |
|||
* [[Fimosis]] adalah ketidakupayaan untuk menarik balik kulup sepenuhnya. Ia tidak berbahaya ketika bayi dan sebelum baligh. Ia berlaku dalam kira-kira 8% daripada kanak-kanak lelaki berusia 10 tahun. Menurut Persatuan Perubatan Britain, rawatan (krim steroid dan/atau regangan manual) tidak perlu diperlukan sehingga mereka berumur 19 tahun. |
|||
* Lengkungan: Hanya sebilangan zakar yang benar-benar lurus. Zakar melengkung biasa dilihat dalam semua arah (atas, bawah, kiri, kanan). Kadang-kadang lengkung adalah sangat penting tetapi jarang sekali mengganggu dalam hubungan seks. Lengkungan sebesar 30° dianggap biasa dan rawatan perubatan jarang dipertimbangkan kecuali sudut melebihi 45°. Perubahan kepada lengkungan zakar boleh disebabkan oleh [[penyakit Peyronie]]. |
|||
=== Penyakit === |
|||
* [[Parafimosis]] adalah ketidakmampuan untuk menarik kulup ke hadapan kepala zakar. Ia boleh disebabkan oleh cecair yang terperangkap dalam kulup yang dibiarkan ditarik ke belakang, mungkin selepas pemeriksaan perubatan, atau pengumpulan cecair di dalam kulup kerana geseran semasa aktiviti seksual yang kasar. |
|||
* [[Penyakit Peyronie]] adalah keadaan di mana tisu parut tumbuh di tisu lembut zakar, menyebabkan pembentukan lengkungan. Kes-kes yang teruk boleh dirawat dengan pembedahan. |
|||
* [[Trombosis]] atau pembekuan darah boleh berlaku semasa aktiviti seks yang panjangan, terutamanya ketika [[fellatio]]. Ia biasanya tidak berbahaya dan akan hilang dalam masa beberapa minggu. |
|||
* [[Herpes]] boleh berlaku selepas hubungan seks dengan pembawa yang dijangkiti; ianya boleh membawa kepada kudis herpes. |
|||
* [[Balanitis]] adalah keradangan pada zakar. |
|||
* [[Saraf Pudendal]] terperangkap adalah keadaan yang disifatkan dengan kesakitan ketika duduk dan kehilangan sensasi pada zakar (atau klitoris) dan semasa puncak syahwat. Dalam sesetengah kes, berlaku kehilangan sepenuhnya sensasi dan puncak syahwat. Saraf pudendal boleh mengalami kecederaan disebabkan kerusi basikal yang kecil dan keras dan kemalangan. |
|||
* [[Patah zakar]] boleh berlaku sekiranya zakar yang tegang dibengkokkan secara berlebihan. Bunyi pop atau retak dan kesakitan adalah biasanya dikaitkan dengan perkara ini. Bantuan perubatan kecemasan harus diberikan secepat mungkin. Rawatan segera dapat mengurangkan kebarangkalian zakar melengkung secara kekal. |
|||
* [[Diabetes]]; keadaan [[neuropati periferal]] boleh menyebabkan kesemutan pada kulit zakar dan mungkin mengurangkan atau menghilangkan sensasi pada kulit sepenuhnya. Sensasi yang berkurangan ini boleh menyebabkan kecederaan kepada kedua-dua pasangan dan menjadikannya sukar bagi mereka untuk menikmati kepuasan seks melalui rangsangan zakar. Disebabkan masalah ini berpunca dari kerosakan saraf kekal, rawatan pencegahan yang utama adalah melalui kawalan diabetes yang baik. Beberapa pemulihan yang terhad boleh dicapai melalui kawalan diabetes. |
|||
* [[Disfungsi ereksi]] adalah ketidakupayaan untuk menghasilkan dan mengekalkan ereksi yang cukup tegang untuk prestasi seksual yang memuaskan. Diabetes adalah punca utama, diikuti dengan peningkatan usia. Pelbagai jenis rawatan wujud, termasuk ubat perencat fosfodiesterase jenis 5, contohnya [[sildenafil sitrat]] (dipasarkan sebagai [[Viagra]]), yang berfungsi sebagai pemvasodilatan. |
|||
* [[Priapisme]] adalah suatu kondisi perubatan yang menyakitkan dan berpotensi berbahaya perubatan di mana ereksi zakar tidak kembali kepada keadaan lembik. Sekiranya berlarutan melebihi 4 jam, rawatan kecemasan diperlukan. Mekanisme penyebab priapisme masih kurang difahami tetapi melibatkan faktor neurologi dan vaskular yang rumit. Komplikasi yang terlibat termasuklah iskemia, trombosis, dan [[mati pucuk]]. Dalam kes-kes serius, ia boleh menyebabkan [[gangren]], yang mungkin memerlukan [[pemotongan]] zakar. Keadaan ini telah dikaitkan dengan ubat tertentu seperti [[prostaglandin]] tetapi [[sildenafil]] (Viagra) tidak akan menyebabkan keadaan ini.<ref>{{Cite journal|author=Goldenberg MM|year=1998|title=Safety and efficacy of sildenafil citrate in the treatment of male erectile dysfunction|journal=Clinical Therapeutics|volume=20|issue=6|pages=1033–48|doi=10.1016/S0149-2918(98)80103-3|pmid=9916601}}</ref> |
|||
* [[Limfangiosklerosis]] adalah [[salur limfa]] yang menjadi keras, walaupun ia boleh dirasakan seperti vena yang keras dan berkalsit. Ia dapat dirasai sebagai ketulan atau vena yang keras walaupun zakar dalam keadaan lembik, dan lebih ketara semasa ereksi. Ia dianggap sebagai kondisi fizikal [[benigna]]. Ia adalah perkara biasa dan boleh berlaku semasa aktiviti seks yang kerap pada lelaki. Ia akan sembuh jika zakar diberi masa untuk berehat atau menggunakan pelincir. |
|||
* [[Karsinoma zakar]] jarang berlaku; kebarangkaliannya adalah dalam kadar seorang dalam 100,000 di negara maju. Menurut sesetengah sumber, berkhatan dikatakan mencegah penyakit ini tetapi tanggapan ini masih dianggap kontroversi.<ref>{{Cite journal|author=Boczko S, Freed S|year=1979|title=Penile carcinoma in circumcised males|journal=New York State Journal of Medicine|volume=79|issue=12|pages=1903–4|pmid=292845|month=November}}</ref> |
|||
==== Penyakit genetik ==== |
|||
* [[Hipospadia]] adalah [[penyakit genetik]] di mana [[Mulut zakar|meatus]] berada pada kedudukan yang salah semasa kelahiran. Hipospadia juga boleh berlaku secara [[iatrogenik]] ketika [[kateter]] dimasukkan ke dalam uretra dan menyebabkan tekanan ke bawah zakar.<ref>{{Cite journal|author=Andrews HO, Nauth-Misir R, Shah PJ|year=1998|title=Iatrogenic hypospadias—a preventable injury?|journal=Spinal Cord|volume=36|issue=3|pages=177–80|doi=10.1038/sj.sc.3100508|pmid=9554017|month=March}}</ref> Ia biasanya dirawat melalui pembedahan. [[Persatuan Interseks Amerika Utara]] mengklasifikasikan hipospadia sebagai syarat interseks. |
|||
* [[Mikropenis]] adalah zakar yang sangat kecil yang disebabkan oleh masalah semasa perkembangan janin. |
|||
* [[Dwizakar]], atau zakar berganda (PD), adalah keadaan di mana seseorang mempunyai dua zakar. Walau bagaimanapun, penyakit ini amat jarang berlaku. |
|||
==== Penyakit Psikologi ==== |
|||
* [[Koro]]; suatu [[khayalan]] di mana zakar mengecut dan masuk kembali ke dalam badan. Ia terhad kepada budaya tertentu dan dilaporkan di [[Ghana]], [[Sudan]], [[Malaysia]], [[Jepun]], [[Asia Tenggara]], dan [[Afrika Barat]]. |
|||
* Pada bulan April, 2008, pihak polis di [[Kinshasa]], [[Republik Demokratik Congo]], [[Afrika Barat]] telah menahan 14 mangsa yang disyaki diragut zakar dan [[Magician (paranormal)|ahli sihir]] yang dituduh menggunakan ilmu hitam atau [[sihir]] untuk mencuri (menghilangkan) atau mengecilkan zakar lelaki serta memeras wang tunai untuk disembuhkan. Tangkapan dibuat dalam usaha untuk mengelakkan pertumpahan darah, seperti yang pernah berlaku di Ghana 10 tahun sebelum itu, apabila 12 "peragut zakar" dipukul hingga mati oleh perusuh.<ref>[http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSL2290323220080422 Reuters, Lynchings in Congo as penis theft panic hits capital]</ref> |
|||
* [[Iri hati kepada zakar]]; kepercayaan [[Freud]] di mana semua wanita [[iri hati]] dengan lelaki kerana mempunyai zakar. |
|||
=== Mengubah kemaluan === |
|||
{{Main|Pengubahsuaian dan pencacatan kemaluan}} |
|||
Zakar kadangkala [[B.adan menindik|dicucuk]] atau dihiasi dengan lain [[badan seni]]. Selain berkhatan, perubahan kemaluan hampir universal elektif dan biasanya untuk tujuan estetika atau kepekaan meningkat. Piercings zakar termasuk [[Putera Albert menindik| Putera Albert]], yang [[Apadravya menindik| apadravya]], yang [[Ampallang menindik| ampallang]], yang [[Dydoe menindik| dydoe]], dan [[frenum menindik]]. [[Kulup pemulihan]] atau regangan adalah satu bentuk lagi [[badan pengubahsuaian]], serta [[Implan (badan pengubahsuaian)| implan]] di bawah batang zakar. |
|||
Lelaki dan wanita [[transeksual]] s yang menjalani [[seks tugas kembali pembedahan]], mempunyai zakar mereka melalui pembedahan diubahsuai menjadi sebuah [[Vaginoplasty| neovagina]]. Wanita transeksual lelaki mungkin mempunyai [[phalloplasty]]. |
|||
Amalan lain yang akan mengubah zakar juga dilakukan, walaupun ia jarang berlaku dalam masyarakat Barat tanpa keadaan perubatan didiagnosis. Selain dari [[penectomy]], mungkin yang paling radikal ini adalah [[subincision]], di mana uretra adalah perpecahan di sepanjang bahagian bawah zakar. Subincision berasal antara [[Orang Asli Australia]] s, walaupun ia kini dilakukan oleh sesetengah di Amerika Syarikat dan Eropah. |
|||
[[Zakar penyingkiran]] adalah satu lagi bentuk perubahan yang dilakukan ke zakar. Lihat [[Senarai kes-kes pembuangan zakar]]. |
|||
==== Khatan ==== |
|||
{{Main|Khatan}} |
|||
Bentuk yang paling biasa adalah perubahan kemaluan [[berkhatan]]: penyingkiran sebahagian atau semua kulup atas sebab-sebab budaya, agama, dan lebih jarang pelbagai perubatan. Untuk berkhatan bayi, alat-alat moden seperti [[Gomco pengapit]], [[Plastibell]], dan pengapit Mogen boleh didapati.<ref>{{Cite journal|author=Holman JR, Lewis EL, Ringler RL|year=1995|title=Neonatal circumcision techniques|journal=American Family Physician|volume=52|issue=2|pages=511–8, 519–20|pmid=7625325|month=August}}</ref> Dengan semua alat-alat moden prosedur asas yang sama diikuti. Pertama, jumlah kulup perlu dikeluarkan dianggarkan. Kulup itu kemudiannya dibuka melalui orifis preputial mendedahkan [[Kepala zakar|kelenjar]] di bawah dan memastikan bahawa ia adalah perkara biasa. Lapisan dalaman kulup (epitelium preputial) kemudiannya dipisahkan daripada lampiran kepada kelenjar itu. Peranti akan ditempatkan (ini kadang-kadang memerlukan celah punggung) dan kekal di sana sehingga aliran darah telah berhenti. Akhirnya, bahagian, atau semua, kulit khatan itu kemudian dibuang. |
|||
Pengkhatanan dewasa sering dilakukan tanpa pengapit dan memerlukan 4 hingga 6 minggu dari menjauhi [[melancap]] atau hubungan selepas pembedahan untuk membenarkan luka sembuh.<ref>{{Cite journal|author=Holman JR, Stuessi KA|year=1999|title=Adult circumcision|journal=American Family Physician|volume=59|issue=6|pages=1514–8|pmid=10193593|month=March}}</ref> Di sesetengah negara Afrika, berkhatan lelaki sering dilakukan oleh kakitangan bukan perubatan di bawah syarat-syarat yang tidak tandus.<ref>{{cite web|url=http://www.iht.com/articles/2007/02/27/news/health.php|title=In Africa, a problem with circumcision and AIDS|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070320204944/http://www.iht.com/articles/2007/02/27/news/health.php|archivedate=2007-03-20|access-date=2011-06-28}}</ref> After hospital circumcision, the foreskin may be used in biomedical research,<ref>{{Cite journal|author=Hovatta O, Mikkola M, Gertow K, ''et al.''|year=2003|title=A culture system using human foreskin fibroblasts as feeder cells allows production of human embryonic stem cells|journal=Human Reproduction|volume=18|issue=7|pages=1404–9|doi=10.1093/humrep/deg290|pmid=12832363|month=July}}</ref> consumer skin-care products,<ref>{{cite web|url=http://www.banderasnews.com/0804/hb-wrinklecream.htm|title='Miracle' Wrinkle Cream's Key Ingredient|year=2008|work=Banderasnews.com|publisher=Banderas News, Inc|accessdate=2010-10-22|month=April}}</ref> skin grafts,<ref>{{cite web|url=http://www.wired.com/science/discoveries/news/1999/02/17912|title=High-Tech Skinny on Skin Grafts|date=1999-02-16|work=www.wired.com:science:discoveries|publisher=CondéNet, Inc|archiveurl=https://archive.is/jhxR|archivedate=2012-05-30|accessdate=2008-08-20}}</ref><ref>{{cite web|url=http://emedicine.medscape.com/article/1129479-overview|title=Skin Grafting|work=www.emedicine.com|publisher=WebMD|accessdate=2008-08-20}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.businessweek.com/1998/30/b3588001.htm|title=Biotech Bodies|last=Amst|first=Catherine|date=July 27, 1998|work=www.businessweek.com|publisher=The McGraw-Hill Companies Inc|accessdate=2008-08-20|coauthors=Carey, John}}</ref> or [[Interferon|β-interferon]]-based drugs.<ref>{{Cite news|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE6D81E38F93AA25757C0A964958260&partner|title=Wall Street; A Swiss Firm Makes Babies Its Bet|author=Cowan, Alison Leigh|date=April 19, 1992|accessdate=2008-08-20|publisher=New York Times|work=New York Times:Business}}</ref> Di bahagian-bahagian Afrika, kulup mungkin merosot di brendi dan dimakan oleh pesakit, dimakan oleh tukang sunat, atau diberi makan kepada haiwan.<ref>{{Cite journal|last=Anonymous (editorial)|date=1949-12-24|title=A ritual operation|journal=British Medical Journal|volume=2|pages=1458–1459|pmc=2051965|pmid=20787713|accessdate=2008-09-26|quote="...in parts of West Africa, where the operation is performed at about 8 years of age, the prepuce is dipped in brandy and eaten by the patient; in other districts the operator is enjoined to consume the fruits of his handiwork, and yet a further practice, in Madagascar, is to wrap the operation specifically in a banana leaf and feed it to a calf."}}</ref> Menurut [[Halakha|undang-undang Yahudi]], selepas ''[[Brit Milah]]'', kulup harus dikebumikan.<ref>''[[Shulchan Aruch]]'', ''[[Yoreh Deah]]'', 265:10</ref> |
|||
Terdapat sunat kontroversi sekitarnya. [[Penyunatan sokongan| Peguambela sunat]] berhujah, misalnya, bahawa ia memberi kelebihan kesihatan yang penting yang melebihi risiko, tidak mempunyai kesan yang besar pada fungsi seksual, mempunyai kadar komplikasi rendah apabila dijalankan oleh doktor yang berpengalaman dan terbaik dilakukan dalam tempoh neonatal.<ref name="Schoen">{{Cite journal|author=Schoen EJ|year=2007|title=Should newborns be circumcised? Yes|url=http://www.cfp.ca/cgi/content/full/53/12/2096|journal=Canadian Family Physician|volume=53|issue=12|pages=2096–8, 2100–2|pmc=2231533|pmid=18077736|month=December}}</ref> [[Pembangkang untuk berkhatan|Penentang berkhatan]] berhujah, misalnya, bahawa ia adalah satu amalan yang sejarah telah dan terus menjadi, dipertahankan melalui penggunaan pelbagai mitos; bahawa ia mengganggu fungsi seksual yang normal; amat menyakitkan ; dan, apabila dilakukan pada bayi dan kanak-kanak, melanggar individu [[hak asasi manusia]].<ref name="Milos">{{Cite journal|author=Milos MF, Macris D|year=1992|title=Circumcision. A medical or a human rights issue?|journal=Journal of Nurse-midwifery|volume=37|issue=2 Suppl|pages=87S–96S|doi=10.1016/0091-2182(92)90012-R|pmid=1573462}}</ref> |
|||
[[Persatuan Perubatan Amerika]] yang dinyatakan pada tahun 1999: "Hampir semua kenyataan dasar semasa dari masyarakat khusus dan organisasi perubatan tidak mencadangkan berkhatan neonatal rutin, dan menyokong penyediaan maklumat yang tepat dan tidak berat sebelah kepada ibu bapa untuk memberitahu pilihan mereka."<ref name="CSA:I-99">{{cite web|url=http://www.ama-assn.org/ama/no-index/about-ama/13585.shtml|title=Report 10 of the Council on Scientific Affairs (I-99):Neonatal Circumcision|year=1999|work=1999 AMA Interim Meeting: Summaries and Recommendations of Council on Scientific Affairs Reports|publisher=[[American Medical Association]]|page=17|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090725060937/http://www.ama-assn.org/ama/no-index/about-ama/13585.shtml|archive-date=2009-07-25|accessdate=2006-06-13|month=December}}</ref> |
|||
Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO; 2007), [[Bersama Program Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai HIV/AIDS]] (UNAIDS; 2007), dan [[Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit]] (CDC; 2008) menyatakan bahawa bukti yang menunjukkan berkhatan lelaki ketara mengurangkan risiko [[HIV]] perolehan oleh lelaki semasa hubungan seks zakar-faraj, tetapi juga menyatakan bahawa berkhatan hanya memberikan perlindungan sebahagian dan tidak perlu menggantikan campur tangan lain untuk mencegah jangkitan HIV.<ref name="WHO-C&R">{{Cite journal|date=March 28, 2007|title=New Data on Male Circumcision and HIV Prevention: Policy and Programme Implications|url=http://www.who.int/hiv/mediacentre/MCrecommendations_en.pdf|format=PDF|publisher=[[World Health Organization]]|id=|accessdate=2007-08-13}}</ref><ref name="CDC-20082">{{cite web|url=http://www.cdc.gov/hiv/resources/factsheets/circumcision.htm|title=Male Circumcision and Risk for HIV Transmission and Other Health Conditions: Implications for the United States|year=2008|publisher=Centers for Disease Control and Prevention}}</ref> Di samping itu, beberapa doktor telah menyatakan kebimbangan mengenai dasar dan data yang menyokongnya.<ref>{{cite web|url=http://www.cirp.org/library/disease/HIV/dowsett2007|title=Male Circumcision and HIV Prevention: Is There Really Enough of the Right Kind of Evidence?|author=G. Dowsett, M. Couch|publisher=Reproductive Health Matters}}</ref><ref>{{Cite journal|author=Vardi Y, Sadeghi-Nejad H, Pollack S, Aisuodionoe-Shadrach OI, Sharlip ID|year=2007|title=Male circumcision and HIV prevention|url=|journal=J Sex Med|volume=4|issue=4 Pt 1|pages=838–43|doi=10.1111/j.1743-6109.2007.00511.x|pmid=17627731|month=July}}</ref> |
|||
=== Penggantian pembedahan === |
|||
Zakar yang berjaya pertama [[allotransplant]] pembedahan dilakukan pada September 2005 di sebuah hospital tentera di [[Guangzhou]], [[China]].<ref>[http://www.southcn.com/news/gdnews/nanyuetuijian/200509220074.htm Guangzhou Daily]</ref> Seorang lelaki pada usia 44 tahun berterusan kecederaan selepas kemalangan dan zakarnya telah terputus; [[kencing]] menjadi sukar kerana uretra beliau sebahagiannya disekat. Seorang lelaki baru-baru ini otak-mati, berumur 23 tahun, telah dipilih untuk pemindahan. Walaupun [atrofi []] saluran darah dan saraf, yang [[arteri]], [[urat]], saraf dan spongiosa korpora telah berjaya dipadankan. Tetapi, pada 19 September (selepas dua minggu), pembedahan itu diterbalikkan kerana yang teruk [[psikologi]] masalah (penolakan) oleh penerima dan isterinya.<ref>{{Cite news|url=http://www.guardian.co.uk/science/2006/sep/18/medicineandhealth.china|title=Man rejects first penis transplant|last=Sample|first=Ian|date=2006-09-18|accessdate=2010-05-22|work=The Guardian|location=London}}</ref> |
|||
Pada tahun 2009 penyelidik Chen, Eberli, Yoo dan Atala telah menghasilkan [[Kejuruteraan Biologi| bioengineered]] zakar dan ditanam mereka pada arnab.<ref>{{Cite journal|author=Chen KL, Eberli D, Yoo JJ, Atala A|year=2009|title=Regenerative Medicine Special Feature: Bioengineered corporal tissue for structural and functional restoration of the penis|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=107|issue=8|pages=3346–50|doi=10.1073/pnas.0909367106|pmc=2840474|pmid=19915140|month=November}}</ref> Haiwan-haiwan itu boleh mendapatkan [[ketegangan]] dan [[kahwin]], dengan 10 daripada 12 arnab mencapai [[pancutan mani]]. Kajian ini menunjukkan bahawa pada masa akan datang ia mungkin mustahil untuk menghasilkan zakar tiruan untuk pembedahan penggantian atau [[falloplasti]]. |
|||
=== Saiz === |
|||
[[Fail:Penis_percentile.svg|kiri|thumb|Keputusan daripada kajian saiz zakar gaya hidup pengeluar kondom itu, dipaparkan dalam inci. Data disenaraikan oleh [[persentil]] (iaitu lelaki dengan zakar {{convert|6|in|cm|2|abbr=on}} adalah lebih panjang daripada 70 peratus daripada mereka diukur.)]] |
|||
{{Main|Saiz zakar manusia}} |
|||
Sementara keputusan berbeza di seluruh kajian, konsensus adalah bahawa zakar manusia [[Ketegangan|tegang]] purata adalah lebih kurang {{convert|12.9|-|15|cm|in|1|abbr=on}} panjang dengan 95% daripada lelaki dewasa yang termasuk dalam tempoh (10.7 sm, 19.1 sm) atau (4.23 in, 7.53 in).<ref name="Wessells">{{Cite journal|author=Wessells H, Lue TF, McAninch JW|year=1996|title=Penile length in the flaccid and erect states: guidelines for penile augmentation|journal=The Journal of Urology|volume=156|issue=3|pages=995–7|doi=10.1016/S0022-5347(01)65682-9|pmid=8709382|month=September}}</ref><ref name="Chen">{{Cite journal|author=Chen J, Gefen A, Greenstein A, Matzkin H, Elad D|year=2000|title=Predicting penile size during erection|journal=International Journal of Impotence Research|volume=12|issue=6|pages=328–33|doi=10.1038/sj.ijir.3900627|pmid=11416836|month=December}}</ref><ref name="lifestyles_condoms">{{cite web|url=http://www.free-condom-stuff.com/education/research.htm|title=ANSELL RESEARCH – The Penis Size Survey|year=2001|accessdate=2006-07-13|month=March}}</ref> Lilitan biasa atau [[lilitan]] adalah lebih kurang {{convert|12.3|cm|in|2|abbr=on}} apabila tegang sepenuhnya. The [aritmetik [bermakna | purata]] saiz zakar adalah lebih besar sedikit daripada [[median]] saiz (iaitu, kebanyakan zakar adalah ''di bawah'' purata saiz). |
|||
Satu projek penyelidikan, ringkasan puluhan kajian yang telah diterbitkan yang dijalankan oleh pakar-pakar perubatan dari negara yang berbeza, menunjukkan bahawa, di seluruh dunia, saiz purata zakar tegang-berbeza-beza antara {{convert|9.6|and|16|cm|in|abbr=on}}. Ia telah mencadangkan bahawa perbezaan ini adalah disebabkan bukan sahaja oleh [[genetik]] tetapi juga oleh faktor-faktor alam sekitar seperti [[budaya]], [[Diet (pemakanan)|diet]] , pendedahan kimia/pencemaran,<ref>{{Cite journal|author=Swan SH, Main KM, Liu F, ''et al.''|year=2005|title=Decrease in anogenital distance among male infants with prenatal phthalate exposure|url=http://ehp.niehs.nih.gov/members/2005/8100/8100.html|journal=Environmental Health Perspectives|volume=113|issue=8|pages=1056–61|doi=10.1289/ehp.8100|pmc=1280349|pmid=16079079|archive-url=https://web.archive.org/web/20080907163119/http://ehp.niehs.nih.gov/members/2005/8100/8100.html|archive-date=2008-09-07|access-date=2011-06-28|month=August|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Montague|first=Peter|title=PCBs Diminish Penis Size|url=http://copa.org/library/articles/rhwn/penis.htm|journal=Rachel's Hazardous Waste News|volume=372|archive-url=https://web.archive.org/web/20120303194352/http://copa.org/library/articles/rhwn/penis.htm|archive-date=2012-03-03|access-date=2011-06-28|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://discovermagazine.com/1996/sep/hormonehell865/|title=Hormone Hell|work=DISCOVER|accessdate=2008-04-05}}</ref> dsb. [[Gangguan endokrin]] akibat pendedahan bahan kimia telah dikaitkan dengan perubahan bentuk kemaluan dalam kedua-dua jantina (antara banyak masalah lain). |
|||
Terpanjang didokumenkan secara rasmi zakar manusia ditemui oleh Doktor [[Robert Latou Dickinson]]. Ia {{convert|34.3|cm|in|abbr=on}} panjang dan {{convert|15.9|cm|in|2|abbr=on}} sekitar.<ref>{{Cite book|title=The Sex Life of the Unmarried Adult|author=Dickinson, R.L.|publisher=Vanguard Press|year=1940|location=New York}}{{Page needed|date=September 2010}}</ref> |
|||
== Aspek budaya == |
|||
* Aesthetic, e.g., [[Modifikasi badan]] |
|||
* Di humor, yang dianggap tidak senonoh atau tidak benar-benar [[pantang]] dalam pelbagai budaya |
|||
* Pemujaan agama, lihat [[Gereja St Priapus]]<ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=OZm3tdWMgbIC&pg=PA161|title=Popular witchcraft: straight from the witch's mouth|last=Fritscher|first=Jack|date=2004|publisher=Popular Press|isbn=9780299203047|page=161|coauthors=Anton Szandor La Vey}}</ref> |
|||
== Bibliogeafi == |
== Bibliogeafi == |
||
{{refbegin|33em}} |
{{refbegin|33em}} |
||
* {{citation |author=David M. Friedman|title=A Mind of Its Own: A Cultural History of the Penis|date=4 September 2008|publisher=Simon and Schuster|isbn=978-1-43-913608-9|p=43|ref={{sfnref|David M. Friedman|2008}}}} |
* {{citation |author=David M. Friedman|title=A Mind of Its Own: A Cultural History of the Penis|date=4 September 2008|publisher=Simon and Schuster|isbn=978-1-43-913608-9|p=43|ref={{sfnref|David M. Friedman|2008}}}} |
||
{{refend}} |
{{refend}} |
||
== Lihat juga == |
|||
* [[Kulup]] |
|||
== Rujukan == |
== Rujukan == |
||
{{reflist}} |
{{reflist|colwidth=30em}} |
||
== Pautan luar == |
== Pautan luar == |
||
{{Portal|Biologi}}{{Kategori Commons|Human penis|Zakar manusia}} |
|||
{{Commons category}} |
|||
*[http://www.kinseyinstitute.org/resources/bib-penis.html Kinsey Institute on the penis] |
|||
* [http://www.kinseyinstitute.org/resources/bib-penis.html Kinsey Institute on the penis] |
|||
{{Clear}} |
|||
{{-}} |
|||
== Maklumat berkaitan ==<!-- see [[wp:NAVHEAD]] --> |
|||
{{Anatomy}} {{Sex}} {{Male reproductive system}}{{human anatomical features}} |
|||
[[Kategori:Zakar]] |
[[Kategori:Zakar]] |
||
[[Kategori:Sistem reproduktif lelaki]] |
[[Kategori:Sistem reproduktif lelaki]] |
Semakan pada 05:19, 31 Mei 2024
Zakar manusia ذکر مانسي | |
---|---|
Butiran | |
Pendahulu | Tuberkel gentalia, lipatan urogenital |
Limfa | Superficial inguinal lymph nodes |
Pengenalpastian | |
nama bahasa Latin | 'penis, penes' |
Terminologi anatomi |
Zakar manusia atau pelir ialah alat kelamin luaran lelaki yakni manusia jantan. Ia adalah organ pembiakan atau organ intromiten yang juga berfungsi sebagai organ perkumuhan.
Kefungsian
Ketika lelaki mendapat rangsangan seks (baik secara fizikal ataupun mental), urat saraf dihantar ke suatu tempat yang terletak pada pangkal urat saraf tulang belakang yang disebut pusat tegang. Saraf tersebut terbentang melalui pusat tegang sampai ke zakar dan memberikan pesanan yang mengakibatkan berlaku suatu bahan, iaitu asetilkolin, yang menyebabkan arteriol di dalam batang zakar membesar atau melebar. Pada saat yang sama, otot-otot disekeliling urat pada pangkal zakar mengecut, menghalang aliran darah keluar dari zakar. Akhirnya, batang zakar mula penuh dengan darah dan memanjang. Ketika memanjang, zakar secara keseluruhan mula membesar dan mengeras, lalu kelihatan seolah-olah "berdiri".
Meskipun pusat tegang yang berada pada saraf tulang belakang berperanan dalam memberi ketegangan (ereksi), tetapi otak juga memainkan peranan yang penting. Otak terlibat secara langsung mengirim pesanan ke pusat tegang dan menyebabkannya melakukan aksi, hal ini dapat menjelaskan mengapa gambar-gambar yang merangsangkan ketika dilihat dapat menimbulkan ereksi. Selain mencetuskan ereksi, otak juga dapat menghalang dari terjadinya ereksi. Sistem saraf terdiri dari dua subsistem, iaitu sistem saraf simpatetik dan sistem saraf parasimpatetik.
Sistem saraf simpatetik berfungsi untuk hal-hal yang berkaitan dengan rasa takut, reaksi balasan, dan pemancutan. Sementara itu, saraf parasimpatetik berfungsi dalam hal-hal yang berkaitan dengan ketenangan, menggerakkan otot organ-organ yang berhubungan dengan pencernaan, dan sebagainya. Sistem saraf parasimpatetik juga berfungsi dalam mengakibatkan terjadinya ereksi. Jika kedua-dua sistem ini bekerja saling berlawanan, rasa takut – atau orgasma – ia boleh menghalang terjadinya ereksi. Itulah sebabnya mengapa seseorang cenderung kehilangan ereksi setelah pemancutan, sedangkan orgasma merupakan suatu peristiwa besar bagi sistem saraf simpatetik, maka ketika orgasma terjadi, hal ini pada dasarnya melemahkan sistem saraf parasimpatetik untuk sesaat dan menyebabkan ketegangan menghilang.
Dalam konteks ini, jelaslah mengapa mati pucuk (ketidakmampuan untuk mencapai ereksi yang sesuai dengan tuntutan yang diinginkan) merupakan masalah bagi sejumlah lelaki – jika mereka merasa resah bahawa mereka tidak akan mampu melakukan hubungan seks, maka sistem saraf simpatetik mereka yang menguasai (mendominasi). Sebenarnya, hal ini lebih menyukarkan mereka untuk mencapai tahap ketegangan yang optimum. Maka bertenang adalah kunci untuk mendapatkan ereksi.
Ketegangan zakar tidak semestinya berkait dengan kegiatan seks, terutama pada lelaki muda. Ereksi yang bersifat spontan merupakan perkara biasa dialami oleh remaja lelaki, tetapi tiada apa yang dapat dilakukan untuk mengatasi hal ini. Ereksi juga sering kali terjadi ketika tidur. Ini menjelaskan tentang keadaan seseorang yang bangun dalam keadaan zakar yang tegang.
Disebabkan zakar merupakan satu organ yang disokong oleh darah, ia mempunyai mekanisme penyelamat, iaitu ia akan kehilangan ereksi selepas tempoh tertentu. Ini kerana darah yang tersekat di dalam zakar akan kehilangan oksigen dengan pantas dan sekiranya darah tidak beroksigen kekal dalam zakar untuk tempoh masa yang panjang, sel-sel dalam zakar akan mulai mati. Ini merupakan salah satu punca mereka yang menyalahgunakan ubat perangsang (mereka yang sihat tetapi makan ubat perangsang) berhadapan dengan risiko untuk mati pucuk. Ini disebabkan zakar mereka tegang terlalu lama menyebabkan darah yang terperangkap dalam zakar kehabisan oksigen, menyebabkan sel-sel zakar lemas.
Sekiranya ia berlarutan melebihi 4 jam, rawatan doktor diperlukan bagi menjalani pembedahan kecil bagi mengeluarkan darah dari dalam zakar bagi mengelakkan sel zakar mati secara kekal. Selain itu mereka juga terdedah kepada peyronie (zakar bengkok dengan ketara akibat penggunaan pam zakar dengan cara yang salah.)
Bagi mereka yang berhadapan dengan masalah lemah tenaga batin, terdapat teknik perubatan yang menggunakan kaedah cecincin zakar bagi membantu mereka mengekalkan ereksi. Bagaimanapun kaedah tersebut bergantung kepada individu dan penyalahgunaan kaedah tersebut mampu menyebabkan kecederaan teruk dan sekali gus menyebabkan keadaan lebih teruk. Sila dapatkan khidmat nasihat doktor bertauliah sebelum menggunakannya.[1] Di samping itu, beberapa doktor telah menyatakan keprihatinannya terhadap polisi dan data yang menyokongnya.[2][3]
Kata-kata lain untuk zakar bagi masyarakat Melayu
Kata-kata lain (termasuk slanga) yang sering digunakan dalam Bahasa Melayu adalah pelir, kote, anu, awang, batang, punai, kontol, burung, kotek dan konek (untuk kanak-kanak lelaki). Dalam bahasa Indonesia zakar disebut kontol, penis, kanjut, titit, pelir dan juga slanga lainnya adalah burung , pisang, & Atau dalam bahasa Iban di Sarawak dan bahasa Banjar adalah Butuh.
Anatomi
Bahagian
- Pangkal zakar (radiks): Ia adalah bahagian dilampirkan, yang terdiri daripada bulbus zakar di tengah-tengah dan crus zakar, satu di kedua-dua belah bulbus. Ia terletak di dalam kantung perineum pendek.
- Badan zakar (korpus): Bahagian zakar yang tergantung. Ia mempunyai dua permukaan, iaitu dorsal (menjadi posterosuperior ketika zakar keras) dan ventral atau uretral (mengarah ke bawah atau ke belakang ketika zakar lembik). Bahagian ventral terdiri daripada alur zakar. Pangkal zakar disokong oleh ligamen suspensori yang bercantum dengan simfisis pubis.
- Epitelium atau kulit pada zakar terdiri daripada kulit batang zakar, kulup dan mukosa kulup di bahagian dalam kulup serta meliputi kepala zakar. Kulit batang zakar tidak bercantum sepenuhnya dengan batang, supaya ia boleh melungsur secara bebas.
Struktur
Zakar manusia terdiri daripada tiga turus tisu menyerupai seolah-olah satu span yang berbentuk silinder – kecuali jika dalam keadaan normal akan menjadi membesar bila darah mengalir. Salah satu silinder terletak pada pangkal zakar mengelilingi uretra, iaitu silinder yang bernama korpus spongiosum yang terletak di antara satu sama lain di bahagian dorsal. Dua silinder korpus kavernosum yang terletak di sisi bahagian sebelah atas atau ventral zakar ; korpus kavernosum membentuk sebahagian besar batang zakar yang dipenuhi dengan darah ketika tegang, sementara itu korpus spongiosum membuatnya lebih lembut. Salah satu dari dua arteri utama zakar terdapat di sepanjang pertengahan setiap korpus kavernosum di mana darah mengalir dari zakar ke jantung melalui urat-urat darah halus yang terletak berhampiran dengan kulit. Bahagian crus zakar terletak di hujung korpus kavernosum. Korpus spongiosum adalah tisu menegang yang mengelilingi uretra. Bahagian hujung korpus spongiosum membentuk bulbus zakar dan satu hujung lagi membentuk kepala zakar.
Kelenjar Cowper menyimpan cecair pelumas yang biasanya digelar "cecair pra-pemancutan" (dalam bahasa Inggeris basahan: "pre-cum"). Bahagian batang dari zakar yang tertanam jauh di dalam tubuh menyebabkan batang zakar tidak bonyok seperti testis. Di sekeliling batang zakar terdapat jaringan penyambung dan seluruh batang zakar dilindungi oleh lapisan kulit yang tipis.
Hujung korpus spongiosum membentuk kepala zakar, yang menyokong kulup, atau prepus, kulit yang menutup kepala zakar orang dewasa yang boleh ditarik balik untuk mendedahkan kepala. Bahagian di bahagian bawah zakar, di mana kulup bercantum, dikenali sebagai frenum, atau frenulum. Pangkal berbentuk bulat di bawah kepala zakar dipanggil korona. Alur zakar terdapat di sepanjang bahagian bawah batang zakar.
Bahagian uretra merupakan bahagian terakhir saluran kencing, merentasi korpus spongiosum dan bukaannya, yang dikenali sebagai bukaan uretra luar (lelaki) atau meatus (mulut zakar) dan terletak di hujung kepala zakar. Ia adalah laluan untuk air kencing dan ejakulasi air mani. Sperma dihasilkan dalam testis dan disimpan di dalam epididimis. Semasa ejakulasi, sperma dipecut di sepanjang vas deferens, iaitu dua saluran yang melalui belakang pundi kencing. Cecair ditambah oleh vesikel mani dan vas deferens disusuli dengan saluran pancutan mani, yang bercantum dengan uretra di dalam kelenjar prostat. Rembesan dari kelenjar prostat serta kelenjar bulbourethral ditambahkan kepada cecair mani, dan air mani itu dipancut keluar melalui zakar.
Alur zakar adalah alur diantara sisi bahagian ventral atau bahagian bawah batang zakar. Ia bermula dari meatus dan berterusan di seluruh skrotum kepada perineum (kawasan di antara skrotum dan dubur).
Zakar manusia berbeza daripada mamalia lain, kerana ia tidak mempunyai bakulum, atau tulang pucuk, dan bergantung sepenuhnya kepada aliran masuk darah ke dalam zakar untuk ereksi . Ligamen penahan distal menahan kepala zakar dan memainkan peranan penting sebagai serat-rangka zakar; struktur ini dipanggil "analog tulang", suatu istilah yang diwujudkan oleh Geng Long Hsu dalam Encyclopedia of Reproduction Ia adalah saki-baki dari bakulum yang berkemungkinan telah mengalami evolusi disebabkan perubahan cara mengawan.
Zakar manusia tidak boleh ditarik balik ke pangkal paha, dan ia adalah lebih besar daripada kebanyakan haiwan, berdasarkan nisbah saiz kepada jisim badan.
Fungsi fisiologi zakar
Pertumbuhan zakar dan baligh
Ketika mencapat baligh, zakar, skrotum dan buah zakar akan mula berkembang. Dalam proses itu, bulu pubis tumbuh di atas dan di sekeliling zakar. Terdapat satu kajian besar-besaran menilai saiz zakar dalam ribuan lelaki 17-19 tahun. Hasil kajian mendapati tiada perbezaan dalam saiz zakar purata di kalangan lelaki berusia antara 17 tahun dan 19 tahun, dan dapat disimpulkan bahawa pertumbuhan zakar menjadi lengkap selewat-lewatnya pada usia 17 tahun atau mungkin lebih awal dari itu.[4]
Homologi seksual
Semasa perkembangan janin, tuberkel genitalia berkembang menjadi kepala zakar di dalam janin lelaki dan kelentit di dalam janin perempuan; dengan kata lain, kelentit dan kepala zakar adalah homolog dari struktur janin yang sama. Lipatan urogenitalia berkembang menjadi alur zakar di dalam janin lelaki dan labia minora (bibir luar faraj) di dalam janin perempuan. Korpora kavernosa zakar adalah homolog kepada korpora kavernosa kelentit; bulbus zakar adalah homolog kepada bulbus vestibula di dalam bibir luar faraj; skrotum adalah homolog kepada labia majora atau bibir dalam faraj; dan kulup, homolog kepada kulup kelentit.
Ereksi
Ereksi adalah pengembangan dan peningkatan kekerasan zakar yang berlaku semasa rangsangan seksual, walaupun ia juga boleh berlaku dalam situasi bukan seksual. Mekanisme fisiologi utama yang membawa kepada ereksi adalah vasodilasi arteri autonomi yang membekalkan darah untuk zakar.
Vasodilasi membolehkan lebih banyak darah mengisi tiga tisu erektil yang terdapat di sepanjang zakar, menyebabkannya memanjang dan keras. Ia membesar, menekan tisu erektil untuk menghalang urat membawa darah mengalir keluar dari zakar.
Lebih banyak darah memasuki zakar sehingga keseimbangan tercapai di mana jumlah yang sama aliran darah ke dalam arteri diluaskan dan keluar dari kapilari darah; ereksi berterusan dicapai pada keseimbangan ini.
Ereksi memudahkan persetubuhan walaupun ia tidak penting untuk pelbagai aktiviti seks lain.
Arah zakar semasa ereksi
Walaupun kebanyakan zakar menegak ke atas, ia adalah perkara biasa dan normal bagi zakar yang tegang sehingga hampir menegak ke atas atau ke bawah, hampir menegak atau melintang lurus ke hadapan. Kedudukan ini bergantung kepada ereksi daripada ligamen suspensori zakar yang mengekalkannya dalam kedudukan.
Jadual berikut menunjukkan pelbagai sudut ereksi untuk lelaki berdiri, yang diambil daripada sampel 1564 orang lelaki berumur 20 tahun sehingga 69 tahun. Sifar darjah menunjuk lurus selari dengan perut, 90 darjah adalah mendatar dan menunjuk lurus ke hadapan, manakala 180 darjah akan menunjuk lurus ke kaki. Sudut menunjuk ke atas adalah yang paling biasa.[5]
sudut (º)
dari menegak ke atas |
Peratus
lelaki |
---|---|
0–30 | 5 |
30–60 | 30 |
60–85 | 31 |
85–95 | 10 |
95–120 | 20 |
120–180 | 5 |
Pancutan mani
Pancutan mani atau ejakulasi adalah pemancutan keluar air mani dari zakar, dan biasanya ditemani oleh puncak syahwat. Turutan pengecutan otot mengeluarkan air mani, yang mengandungi gamet lelaki dikenali sebagai sel sperma atau spermatozoa, dari zakar. Ejakulasi biasanya berlaku disebabkan oleh rangsangan seksual, walaupun penyakit prostat juga boleh menyebabkan ejakulasi. Ejakulasi juga boleh berlaku secara spontan semasa tidur (dikenali sebagai mimpi basah). Anejakulasi adalah keadaan di mana seseorang tidak dapat memancutkan mani.
Ejakulasi mempunyai dua fasa: 'pelepasan dan ejakulasi nyata'. Refleks ejakulasi semasa fasa pelepasan adalah dikawal oleh sistem saraf simpatetik, manakala fasa ejakulasi nyata adalah di bawah kawalan sebuah refleks tunjang pada saraf tunjang S2-4 melalui saraf pudendal. Tempoh refraktori menyusul selepas ejakulasi.
Variasi biasa
- Papula zakar berbintik adalah butiran kecil yang berwarna pucat di sekeliling pangkal kepala zakar yang biasanya terbentuk pada lelaki berumur 20-40 tahun. Ia mungkin disalahertikan dengan ketuat, tetapi tidak berbahaya atau berjangkit dan tidak memerlukan rawatan.[6]
- Tompokan Fordyce adalah tompokan kecil yang timbul, berwarna putih kekuningan yang berukuran 1-2 mm yang mungkin muncul pada zakar. Ia juga adalah biasa dan tidak berjangkit.
- Bonjolan berminyak juga kelihatan sama dengan tompokan Fordyce pada batang zakar. Ia terletak pada kelenjar sebum zakar dan adalah normal.
- Fimosis adalah ketidakupayaan untuk menarik balik kulup sepenuhnya. Ia tidak berbahaya ketika bayi dan sebelum baligh. Ia berlaku dalam kira-kira 8% daripada kanak-kanak lelaki berusia 10 tahun. Menurut Persatuan Perubatan Britain, rawatan (krim steroid dan/atau regangan manual) tidak perlu diperlukan sehingga mereka berumur 19 tahun.
- Lengkungan: Hanya sebilangan zakar yang benar-benar lurus. Zakar melengkung biasa dilihat dalam semua arah (atas, bawah, kiri, kanan). Kadang-kadang lengkung adalah sangat penting tetapi jarang sekali mengganggu dalam hubungan seks. Lengkungan sebesar 30° dianggap biasa dan rawatan perubatan jarang dipertimbangkan kecuali sudut melebihi 45°. Perubahan kepada lengkungan zakar boleh disebabkan oleh penyakit Peyronie.
Penyakit
- Parafimosis adalah ketidakmampuan untuk menarik kulup ke hadapan kepala zakar. Ia boleh disebabkan oleh cecair yang terperangkap dalam kulup yang dibiarkan ditarik ke belakang, mungkin selepas pemeriksaan perubatan, atau pengumpulan cecair di dalam kulup kerana geseran semasa aktiviti seksual yang kasar.
- Penyakit Peyronie adalah keadaan di mana tisu parut tumbuh di tisu lembut zakar, menyebabkan pembentukan lengkungan. Kes-kes yang teruk boleh dirawat dengan pembedahan.
- Trombosis atau pembekuan darah boleh berlaku semasa aktiviti seks yang panjangan, terutamanya ketika fellatio. Ia biasanya tidak berbahaya dan akan hilang dalam masa beberapa minggu.
- Herpes boleh berlaku selepas hubungan seks dengan pembawa yang dijangkiti; ianya boleh membawa kepada kudis herpes.
- Balanitis adalah keradangan pada zakar.
- Saraf Pudendal terperangkap adalah keadaan yang disifatkan dengan kesakitan ketika duduk dan kehilangan sensasi pada zakar (atau klitoris) dan semasa puncak syahwat. Dalam sesetengah kes, berlaku kehilangan sepenuhnya sensasi dan puncak syahwat. Saraf pudendal boleh mengalami kecederaan disebabkan kerusi basikal yang kecil dan keras dan kemalangan.
- Patah zakar boleh berlaku sekiranya zakar yang tegang dibengkokkan secara berlebihan. Bunyi pop atau retak dan kesakitan adalah biasanya dikaitkan dengan perkara ini. Bantuan perubatan kecemasan harus diberikan secepat mungkin. Rawatan segera dapat mengurangkan kebarangkalian zakar melengkung secara kekal.
- Diabetes; keadaan neuropati periferal boleh menyebabkan kesemutan pada kulit zakar dan mungkin mengurangkan atau menghilangkan sensasi pada kulit sepenuhnya. Sensasi yang berkurangan ini boleh menyebabkan kecederaan kepada kedua-dua pasangan dan menjadikannya sukar bagi mereka untuk menikmati kepuasan seks melalui rangsangan zakar. Disebabkan masalah ini berpunca dari kerosakan saraf kekal, rawatan pencegahan yang utama adalah melalui kawalan diabetes yang baik. Beberapa pemulihan yang terhad boleh dicapai melalui kawalan diabetes.
- Disfungsi ereksi adalah ketidakupayaan untuk menghasilkan dan mengekalkan ereksi yang cukup tegang untuk prestasi seksual yang memuaskan. Diabetes adalah punca utama, diikuti dengan peningkatan usia. Pelbagai jenis rawatan wujud, termasuk ubat perencat fosfodiesterase jenis 5, contohnya sildenafil sitrat (dipasarkan sebagai Viagra), yang berfungsi sebagai pemvasodilatan.
- Priapisme adalah suatu kondisi perubatan yang menyakitkan dan berpotensi berbahaya perubatan di mana ereksi zakar tidak kembali kepada keadaan lembik. Sekiranya berlarutan melebihi 4 jam, rawatan kecemasan diperlukan. Mekanisme penyebab priapisme masih kurang difahami tetapi melibatkan faktor neurologi dan vaskular yang rumit. Komplikasi yang terlibat termasuklah iskemia, trombosis, dan mati pucuk. Dalam kes-kes serius, ia boleh menyebabkan gangren, yang mungkin memerlukan pemotongan zakar. Keadaan ini telah dikaitkan dengan ubat tertentu seperti prostaglandin tetapi sildenafil (Viagra) tidak akan menyebabkan keadaan ini.[7]
- Limfangiosklerosis adalah salur limfa yang menjadi keras, walaupun ia boleh dirasakan seperti vena yang keras dan berkalsit. Ia dapat dirasai sebagai ketulan atau vena yang keras walaupun zakar dalam keadaan lembik, dan lebih ketara semasa ereksi. Ia dianggap sebagai kondisi fizikal benigna. Ia adalah perkara biasa dan boleh berlaku semasa aktiviti seks yang kerap pada lelaki. Ia akan sembuh jika zakar diberi masa untuk berehat atau menggunakan pelincir.
- Karsinoma zakar jarang berlaku; kebarangkaliannya adalah dalam kadar seorang dalam 100,000 di negara maju. Menurut sesetengah sumber, berkhatan dikatakan mencegah penyakit ini tetapi tanggapan ini masih dianggap kontroversi.[8]
Penyakit genetik
- Hipospadia adalah penyakit genetik di mana meatus berada pada kedudukan yang salah semasa kelahiran. Hipospadia juga boleh berlaku secara iatrogenik ketika kateter dimasukkan ke dalam uretra dan menyebabkan tekanan ke bawah zakar.[9] Ia biasanya dirawat melalui pembedahan. Persatuan Interseks Amerika Utara mengklasifikasikan hipospadia sebagai syarat interseks.
- Mikropenis adalah zakar yang sangat kecil yang disebabkan oleh masalah semasa perkembangan janin.
- Dwizakar, atau zakar berganda (PD), adalah keadaan di mana seseorang mempunyai dua zakar. Walau bagaimanapun, penyakit ini amat jarang berlaku.
Penyakit Psikologi
- Koro; suatu khayalan di mana zakar mengecut dan masuk kembali ke dalam badan. Ia terhad kepada budaya tertentu dan dilaporkan di Ghana, Sudan, Malaysia, Jepun, Asia Tenggara, dan Afrika Barat.
- Pada bulan April, 2008, pihak polis di Kinshasa, Republik Demokratik Congo, Afrika Barat telah menahan 14 mangsa yang disyaki diragut zakar dan ahli sihir yang dituduh menggunakan ilmu hitam atau sihir untuk mencuri (menghilangkan) atau mengecilkan zakar lelaki serta memeras wang tunai untuk disembuhkan. Tangkapan dibuat dalam usaha untuk mengelakkan pertumpahan darah, seperti yang pernah berlaku di Ghana 10 tahun sebelum itu, apabila 12 "peragut zakar" dipukul hingga mati oleh perusuh.[10]
- Iri hati kepada zakar; kepercayaan Freud di mana semua wanita iri hati dengan lelaki kerana mempunyai zakar.
Mengubah kemaluan
Zakar kadangkala dicucuk atau dihiasi dengan lain badan seni. Selain berkhatan, perubahan kemaluan hampir universal elektif dan biasanya untuk tujuan estetika atau kepekaan meningkat. Piercings zakar termasuk Putera Albert, yang apadravya, yang ampallang, yang dydoe, dan frenum menindik. Kulup pemulihan atau regangan adalah satu bentuk lagi badan pengubahsuaian, serta implan di bawah batang zakar.
Lelaki dan wanita transeksual s yang menjalani seks tugas kembali pembedahan, mempunyai zakar mereka melalui pembedahan diubahsuai menjadi sebuah neovagina. Wanita transeksual lelaki mungkin mempunyai phalloplasty.
Amalan lain yang akan mengubah zakar juga dilakukan, walaupun ia jarang berlaku dalam masyarakat Barat tanpa keadaan perubatan didiagnosis. Selain dari penectomy, mungkin yang paling radikal ini adalah subincision, di mana uretra adalah perpecahan di sepanjang bahagian bawah zakar. Subincision berasal antara Orang Asli Australia s, walaupun ia kini dilakukan oleh sesetengah di Amerika Syarikat dan Eropah.
Zakar penyingkiran adalah satu lagi bentuk perubahan yang dilakukan ke zakar. Lihat Senarai kes-kes pembuangan zakar.
Khatan
Bentuk yang paling biasa adalah perubahan kemaluan berkhatan: penyingkiran sebahagian atau semua kulup atas sebab-sebab budaya, agama, dan lebih jarang pelbagai perubatan. Untuk berkhatan bayi, alat-alat moden seperti Gomco pengapit, Plastibell, dan pengapit Mogen boleh didapati.[11] Dengan semua alat-alat moden prosedur asas yang sama diikuti. Pertama, jumlah kulup perlu dikeluarkan dianggarkan. Kulup itu kemudiannya dibuka melalui orifis preputial mendedahkan kelenjar di bawah dan memastikan bahawa ia adalah perkara biasa. Lapisan dalaman kulup (epitelium preputial) kemudiannya dipisahkan daripada lampiran kepada kelenjar itu. Peranti akan ditempatkan (ini kadang-kadang memerlukan celah punggung) dan kekal di sana sehingga aliran darah telah berhenti. Akhirnya, bahagian, atau semua, kulit khatan itu kemudian dibuang.
Pengkhatanan dewasa sering dilakukan tanpa pengapit dan memerlukan 4 hingga 6 minggu dari menjauhi melancap atau hubungan selepas pembedahan untuk membenarkan luka sembuh.[12] Di sesetengah negara Afrika, berkhatan lelaki sering dilakukan oleh kakitangan bukan perubatan di bawah syarat-syarat yang tidak tandus.[13] After hospital circumcision, the foreskin may be used in biomedical research,[14] consumer skin-care products,[15] skin grafts,[16][17][18] or β-interferon-based drugs.[19] Di bahagian-bahagian Afrika, kulup mungkin merosot di brendi dan dimakan oleh pesakit, dimakan oleh tukang sunat, atau diberi makan kepada haiwan.[20] Menurut undang-undang Yahudi, selepas Brit Milah, kulup harus dikebumikan.[21]
Terdapat sunat kontroversi sekitarnya. Peguambela sunat berhujah, misalnya, bahawa ia memberi kelebihan kesihatan yang penting yang melebihi risiko, tidak mempunyai kesan yang besar pada fungsi seksual, mempunyai kadar komplikasi rendah apabila dijalankan oleh doktor yang berpengalaman dan terbaik dilakukan dalam tempoh neonatal.[22] Penentang berkhatan berhujah, misalnya, bahawa ia adalah satu amalan yang sejarah telah dan terus menjadi, dipertahankan melalui penggunaan pelbagai mitos; bahawa ia mengganggu fungsi seksual yang normal; amat menyakitkan ; dan, apabila dilakukan pada bayi dan kanak-kanak, melanggar individu hak asasi manusia.[23]
Persatuan Perubatan Amerika yang dinyatakan pada tahun 1999: "Hampir semua kenyataan dasar semasa dari masyarakat khusus dan organisasi perubatan tidak mencadangkan berkhatan neonatal rutin, dan menyokong penyediaan maklumat yang tepat dan tidak berat sebelah kepada ibu bapa untuk memberitahu pilihan mereka."[24]
Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO; 2007), Bersama Program Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai HIV/AIDS (UNAIDS; 2007), dan Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC; 2008) menyatakan bahawa bukti yang menunjukkan berkhatan lelaki ketara mengurangkan risiko HIV perolehan oleh lelaki semasa hubungan seks zakar-faraj, tetapi juga menyatakan bahawa berkhatan hanya memberikan perlindungan sebahagian dan tidak perlu menggantikan campur tangan lain untuk mencegah jangkitan HIV.[25][26] Di samping itu, beberapa doktor telah menyatakan kebimbangan mengenai dasar dan data yang menyokongnya.[27][28]
Penggantian pembedahan
Zakar yang berjaya pertama allotransplant pembedahan dilakukan pada September 2005 di sebuah hospital tentera di Guangzhou, China.[29] Seorang lelaki pada usia 44 tahun berterusan kecederaan selepas kemalangan dan zakarnya telah terputus; kencing menjadi sukar kerana uretra beliau sebahagiannya disekat. Seorang lelaki baru-baru ini otak-mati, berumur 23 tahun, telah dipilih untuk pemindahan. Walaupun [atrofi []] saluran darah dan saraf, yang arteri, urat, saraf dan spongiosa korpora telah berjaya dipadankan. Tetapi, pada 19 September (selepas dua minggu), pembedahan itu diterbalikkan kerana yang teruk psikologi masalah (penolakan) oleh penerima dan isterinya.[30]
Pada tahun 2009 penyelidik Chen, Eberli, Yoo dan Atala telah menghasilkan bioengineered zakar dan ditanam mereka pada arnab.[31] Haiwan-haiwan itu boleh mendapatkan ketegangan dan kahwin, dengan 10 daripada 12 arnab mencapai pancutan mani. Kajian ini menunjukkan bahawa pada masa akan datang ia mungkin mustahil untuk menghasilkan zakar tiruan untuk pembedahan penggantian atau falloplasti.
Saiz
Sementara keputusan berbeza di seluruh kajian, konsensus adalah bahawa zakar manusia tegang purata adalah lebih kurang 12.9–15 cm (5.1–5.9 in) panjang dengan 95% daripada lelaki dewasa yang termasuk dalam tempoh (10.7 sm, 19.1 sm) atau (4.23 in, 7.53 in).[32][33][34] Lilitan biasa atau lilitan adalah lebih kurang 12.3 cm (4.84 in) apabila tegang sepenuhnya. The [aritmetik [bermakna | purata]] saiz zakar adalah lebih besar sedikit daripada median saiz (iaitu, kebanyakan zakar adalah di bawah purata saiz).
Satu projek penyelidikan, ringkasan puluhan kajian yang telah diterbitkan yang dijalankan oleh pakar-pakar perubatan dari negara yang berbeza, menunjukkan bahawa, di seluruh dunia, saiz purata zakar tegang-berbeza-beza antara 9.6 dan 16 cm (3.8 dan 6.3 in). Ia telah mencadangkan bahawa perbezaan ini adalah disebabkan bukan sahaja oleh genetik tetapi juga oleh faktor-faktor alam sekitar seperti budaya, diet , pendedahan kimia/pencemaran,[35][36][37] dsb. Gangguan endokrin akibat pendedahan bahan kimia telah dikaitkan dengan perubahan bentuk kemaluan dalam kedua-dua jantina (antara banyak masalah lain).
Terpanjang didokumenkan secara rasmi zakar manusia ditemui oleh Doktor Robert Latou Dickinson. Ia 34.3 cm (13.5 in) panjang dan 15.9 cm (6.26 in) sekitar.[38]
Aspek budaya
- Aesthetic, e.g., Modifikasi badan
- Di humor, yang dianggap tidak senonoh atau tidak benar-benar pantang dalam pelbagai budaya
- Pemujaan agama, lihat Gereja St Priapus[39]
Bibliogeafi
- David M. Friedman (4 September 2008), A Mind of Its Own: A Cultural History of the Penis, Simon and Schuster, m/s. 43, ISBN 978-1-43-913608-9
Lihat juga
Rujukan
- ^ "Male Circumcision and Risk for HIV Transmission and Other Health Conditions: Implications for the United States". Centers for Disease Control and Prevention. 2008. Dicapai pada 2013-11-07.
- ^ Sparling J (1997). "Penile erections: shape, angle, and length". Journal of Sex & Marital Therapy. 23 (3): 195–207. PMID 9292834.
- ^ Spots on the penis
- ^ Ponchietti R, Mondaini N, Bonafè M, Di Loro F, Biscioni S, Masieri L (2001). "Penile length and circumference: a study on 3,300 young Italian males". European Urology. 39 (2): 183–6. doi:10.1159/000052434. PMID 11223678. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Sparling J (1997). "Penile erections: shape, angle, and length". Journal of Sex & Marital Therapy. 23 (3): 195–207. PMID 9292834.
- ^ Spots on the penis
- ^ Goldenberg MM (1998). "Safety and efficacy of sildenafil citrate in the treatment of male erectile dysfunction". Clinical Therapeutics. 20 (6): 1033–48. doi:10.1016/S0149-2918(98)80103-3. PMID 9916601.
- ^ Boczko S, Freed S (1979). "Penile carcinoma in circumcised males". New York State Journal of Medicine. 79 (12): 1903–4. PMID 292845. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ Andrews HO, Nauth-Misir R, Shah PJ (1998). "Iatrogenic hypospadias—a preventable injury?". Spinal Cord. 36 (3): 177–80. doi:10.1038/sj.sc.3100508. PMID 9554017. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Reuters, Lynchings in Congo as penis theft panic hits capital
- ^ Holman JR, Lewis EL, Ringler RL (1995). "Neonatal circumcision techniques". American Family Physician. 52 (2): 511–8, 519–20. PMID 7625325. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Holman JR, Stuessi KA (1999). "Adult circumcision". American Family Physician. 59 (6): 1514–8. PMID 10193593. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ "In Africa, a problem with circumcision and AIDS". Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-03-20. Dicapai pada 2011-06-28.
- ^ Hovatta O, Mikkola M, Gertow K; dll. (2003). "A culture system using human foreskin fibroblasts as feeder cells allows production of human embryonic stem cells". Human Reproduction. 18 (7): 1404–9. doi:10.1093/humrep/deg290. PMID 12832363. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan); Explicit use of et al. in:|author=
(bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ "'Miracle' Wrinkle Cream's Key Ingredient". Banderasnews.com. Banderas News, Inc. 2008. Dicapai pada 2010-10-22. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ "High-Tech Skinny on Skin Grafts". www.wired.com:science:discoveries. CondéNet, Inc. 1999-02-16. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-05-30. Dicapai pada 2008-08-20.
- ^ "Skin Grafting". www.emedicine.com. WebMD. Dicapai pada 2008-08-20.
- ^ Amst, Catherine (July 27, 1998). "Biotech Bodies". www.businessweek.com. The McGraw-Hill Companies Inc. Dicapai pada 2008-08-20. Unknown parameter
|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (bantuan) - ^ Cowan, Alison Leigh (April 19, 1992). "Wall Street; A Swiss Firm Makes Babies Its Bet". New York Times:Business. New York Times. Dicapai pada 2008-08-20.
- ^ Anonymous (editorial) (1949-12-24). "A ritual operation". British Medical Journal. 2: 1458–1459. PMC 2051965. PMID 20787713.
...in parts of West Africa, where the operation is performed at about 8 years of age, the prepuce is dipped in brandy and eaten by the patient; in other districts the operator is enjoined to consume the fruits of his handiwork, and yet a further practice, in Madagascar, is to wrap the operation specifically in a banana leaf and feed it to a calf.
|access-date=
requires|url=
(bantuan) - ^ Shulchan Aruch, Yoreh Deah, 265:10
- ^ Schoen EJ (2007). "Should newborns be circumcised? Yes". Canadian Family Physician. 53 (12): 2096–8, 2100–2. PMC 2231533. PMID 18077736. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ Milos MF, Macris D (1992). "Circumcision. A medical or a human rights issue?". Journal of Nurse-midwifery. 37 (2 Suppl): 87S–96S. doi:10.1016/0091-2182(92)90012-R. PMID 1573462.
- ^ "Report 10 of the Council on Scientific Affairs (I-99):Neonatal Circumcision". 1999 AMA Interim Meeting: Summaries and Recommendations of Council on Scientific Affairs Reports. American Medical Association. 1999. m/s. 17. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-07-25. Dicapai pada 2006-06-13. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ "New Data on Male Circumcision and HIV Prevention: Policy and Programme Implications" (PDF). World Health Organization. March 28, 2007. Dicapai pada 2007-08-13. Cite journal requires
|journal=
(bantuan) - ^ "Male Circumcision and Risk for HIV Transmission and Other Health Conditions: Implications for the United States". Centers for Disease Control and Prevention. 2008.
- ^ G. Dowsett, M. Couch. "Male Circumcision and HIV Prevention: Is There Really Enough of the Right Kind of Evidence?". Reproductive Health Matters.
- ^ Vardi Y, Sadeghi-Nejad H, Pollack S, Aisuodionoe-Shadrach OI, Sharlip ID (2007). "Male circumcision and HIV prevention". J Sex Med. 4 (4 Pt 1): 838–43. doi:10.1111/j.1743-6109.2007.00511.x. PMID 17627731. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Guangzhou Daily
- ^ Sample, Ian (2006-09-18). "Man rejects first penis transplant". The Guardian. London. Dicapai pada 2010-05-22.
- ^ Chen KL, Eberli D, Yoo JJ, Atala A (2009). "Regenerative Medicine Special Feature: Bioengineered corporal tissue for structural and functional restoration of the penis". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 107 (8): 3346–50. doi:10.1073/pnas.0909367106. PMC 2840474. PMID 19915140. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Wessells H, Lue TF, McAninch JW (1996). "Penile length in the flaccid and erect states: guidelines for penile augmentation". The Journal of Urology. 156 (3): 995–7. doi:10.1016/S0022-5347(01)65682-9. PMID 8709382. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Chen J, Gefen A, Greenstein A, Matzkin H, Elad D (2000). "Predicting penile size during erection". International Journal of Impotence Research. 12 (6): 328–33. doi:10.1038/sj.ijir.3900627. PMID 11416836. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ "ANSELL RESEARCH – The Penis Size Survey". 2001. Dicapai pada 2006-07-13. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan) - ^ Swan SH, Main KM, Liu F; dll. (2005). "Decrease in anogenital distance among male infants with prenatal phthalate exposure". Environmental Health Perspectives. 113 (8): 1056–61. doi:10.1289/ehp.8100. PMC 1280349. PMID 16079079. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-09-07. Dicapai pada 2011-06-28. Unknown parameter
|month=
ignored (bantuan); Explicit use of et al. in:|author=
(bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Montague, Peter. "PCBs Diminish Penis Size". Rachel's Hazardous Waste News. 372. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-03-03. Dicapai pada 2011-06-28.
- ^ "Hormone Hell". DISCOVER. Dicapai pada 2008-04-05.
- ^ Dickinson, R.L. (1940). The Sex Life of the Unmarried Adult. New York: Vanguard Press.[halaman diperlukan]
- ^ Fritscher, Jack (2004). Popular witchcraft: straight from the witch's mouth. Popular Press. m/s. 161. ISBN 9780299203047. Unknown parameter
|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (bantuan)
Pautan luar
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Zakar manusia |
Maklumat berkaitan
Templat:Anatomy Templat:Sex Templat:Male reproductive system
- Pages with unresolved properties
- CS1 errors: access-date without URL
- Rencana Wikipedia memerlukan petikan bilangan muka surat dari September 2010
- Templat kotak info anatomi menggunakan parameter yang tidak disokong
- Zakar
- Sistem reproduktif lelaki
- Zakar mamalia
- Sistem urinari
- Anatomi manusia
- Zakar manusia
- Kesihatan lelaki