Lihat sumber bagi Proteobacteria

{{Taxobox
| color = lightgrey
| name = Proteobacteria
| image = E. coli Bacteria (7316101966).jpg
| image_width = 250px
| image_caption = ''[[Escherichia coli]]''
| domain = [[Bacteria]]
| phylum = '''Proteobacteria'''
| phylum_authority = Stackebrandt et al., 1986
| subdivision_ranks = [[Order]]
| subdivision = 
'''''Alphaproteobacteria'''''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Caulobacteraceae|Caulobacterales]] - e.g. ''[[Caulobacter crescentus|Caulobacter]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Kordiimonas gwangyangensis|Kordiimonadales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Parvularcula]]les<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Rhizobiales]] - e.g. [[Rhizobia]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Rhodobacteraceae|Rhodobacterales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Rhodospirillales]] - e.g. ''[[Acetobacter]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Rickettsiales]] - e.g. ''[[Rickettsia]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Sphingomonadaceae|Sphingomonadales]] e.g. ''[[Sphingomonas]]''<br>

'''''Betaproteobacteria'''''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Burkholderiales]] - e.g. ''[[Bordetella]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Hydrogenophilaceae|Hydrogenophilales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Methylophilaceae|Methylophilales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Neisseriaceae|Neisseriales]] - e.g. ''[[Neisseria]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Nitrosomonadales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Rhodocyclaceae|Rhodocyclales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Procabacter]]iales<br>

'''''Gammaproteobacteria'''''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Acidithiobacillales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Aeromonadales]] - e.g. ''[[Aeromonas]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Alteromonadales]] - e.g. ''[[Pseudoalteromonas]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Cardiobacteriaceae|Cardiobacteriales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Purple sulfur bacteria|Chromatiales]] - purple sulfur bacteria<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Enterobacteriaceae|Enterobacteriales]] - e.g. ''[[Escherichia coli|Escherichia]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Legionellales]] - e.g. ''[[Legionella]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Methylococcaceae|Methylococcales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Oceanospirillales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Pasteurellaceae|Pasteurellales]] - e.g. ''[[Haemophilus influenzae|Haemophilus]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Pseudomonadales]] - e.g. ''[[Pseudomonas]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Thiotrichales]] - e.g. ''[[Thiomargarita namibiensis|Thiomargarita]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Vibrionaceae|Vibrionales]] - e.g. ''[[Vibrio]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Xanthomonadaceae|Xanthomonadales]] - e.g. ''[[Xanthomonas]]''<br>

'''''Deltaproteobacteria'''''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Bdellovibrionaceae|Bdellovibrionales]] - e.g. ''[[Bdellovibrio]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Desulfobacterales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Desulfovibrionales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Desulfurellaceae|Desulfurellales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Desulfarculaceae|Desulfarcales]]<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Desulfuromonadales]] - e.g. ''[[Geobacter]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Myxobacteria|Myxococcales]] - Myxobacteria<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Syntrophobacterales]]<br>

'''''Epsilonproteobacteria'''''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Campylobacterales]] - e.g. ''[[Helicobacter pylori|Helicobacter]]''<br>
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Nautiliaceae|Nautiliales]]<br>
}}

Filum ''Proteobacteria'' ialah sebuah [[filum]] utama [[bakteria]]. Ia terdiri daripada pelbagai jenis patogen seperti ''[[Escherichia]]'', ''[[Salmonella]]'', ''[[Vibrio]]'', ''[[Helicobacter]]'', dan juga banyak genera terkenal yang lain.<ref name=Brock>{{cite book | author = Madigan M; Martinko J (editors). | title = Brock Biology of Microorganisms | edition = 11th ed. | publisher = Prentice Hall | year = 2005 | id = ISBN 0131443291 }}</ref>  Selain daripada itu, ahli filum ini ada juga yang hidup secara bebas dan ini termasuk pelbagai bakteria yang memainkan peranan dalam [[pengikatan nitrogen]]. Filum ini didefinisikan berdasarkan jujukan rRNA [[RNA ribosom]] dan dinamakan sempena tuhan Yunani kuno, [[Proteus]] (juga nama salah satu dari genus didalam filum ini). Menurut hikayat Yunani kuno, Proteus boleh merubah-rubah bentuk badannya dan ini dikaitkan dengan terdapatnya banyak jenis morfologi bakteria yang termasuk didalam filum ini. <ref name=Tree_of_Life>{{cite web | title=Proteobacteria | work=Discover Life: Tree of Life | url=http://stri.discoverlife.org/mp/20m?tree=Proteobacteria&res=800 | accessdate=2007-02-09}}</ref>

Kesemua ahli filum '''Proteobacteria''' adalah [[Gram-negatif]], dan mempunyai membran sel luaran yang terdiri dari [[lipopolisakarida]]. Ada yang bergerak menggunakan [[flagellum|flagella]], manakala sesetengah spesis tidak mempunyai mekanisma pergerakan aktif (non-motile) dan bergantung kepada pergerakan meluncur. Contoh bakteria yang menggunakan pergerakan meluncur adalah [[myxobacteria]], suatu kumpulan bakteria yang unik yang boleh bergabung untuk membentuk struktur pembiakan pelbagai-sel (multicellular fruiting bodies). Terdapat pelbagai jenis [[metabolisma]] didalam filum Proteobacteria. Kebanyakkan ahli filum ini adalah fakultatif [[anaerobik]] atau fakultatif obligat anaerobik dan [[heterotrofik]], tetapi terdapat juga banyak pengecualian. Sesetengah genera yang tidak berkait rapat didalam filum ini mampu menjalani [[fotosintesis]] dan digelar bakteria ungu ([[w:en: purple bacteria|purple bacteria]]), merujuk kepada pigmennya yang merah kemerahan. 

[[Thomas Cavalier-Smith|Cavalier-Smith]] telah mendalilkan bahawa Proteobacteria adalah sebahagian daripada clade bakteria [[Gracilicutes]].

== Seksyen/Kelas ==

''Proteobacteria'' terbahagi kepada lima seksyen yang dinamakan dengan abjad Yunani, alpha hingga epsilon, berdasarkan jujukan rRNA . Seksyen-seksyen ini juga dianggap sebagai kelas-kelas didalam filum ini. Sebelum ini, pernah diusulkan bahawa ''Gammaproteobacteria'' adalah [[w:en:paraphyly|paraphyletic]] kepada ''Betaproteobacteria'', data molekular terkini menunjukkan ia adalah tidak benar.  

===''Alphaproteobacteria''===
''Alphaproteobacteria'' terdiri dari hampir kesemua genera fototrofik didalam filum ini dan juga beberapa genera yang menjalani metabolisma kompaun C1 (cth. ''Methylobacterium'' spp.), simbion tumbuhan (cth. ''[[Rhizobium]]'' spp.) dan haiwan, dan satu kumpulan patogen, [[Rickettsiaceae]]. [[mitokondrion]] didalam sel eukaryotik  dikatakan berasal dari ''[[Rickettsia]]'' spp. (Lihat [[w:en: endosymbiotic theory | endosymbiotic theory]]).

===''Betaproteobacteria''===
''Betaproteobacteria'' terdiri dari beberapa kumpulan bakteria aerobik atau fakultatif aerobik yang biasanya mempunyai keupayaan degradasi serba boleh, tetapi juga genera kemolitotrofik (cth. genus pengoksidaan amonia ''Nitrosomonas'') dan juga beberapa genera fototrofik (''Rhodocyclus'' dan ''Rubrivivax''). ''Betaproteobacteria'' memainkan peranan yang penting didalam pengikatan nitrogen didalam pelbagai jenis tumbuhan dengan mengoksidakan ammonium kepada nitrite yang diperlukan oleh tumbuhan. Banyak spesis kelas ini boleh ditemui didalam sampel persekitaran seperti air kumbahan atau tanah. Spesis patogenik didalam kelas ini adalah [[Neisseriaceae]] ([[gonorrhea]] dan [[meningitis]]) dan spesis dari genus ''[[Burkholderia]]''.

===''Gammaproteobacteria''===
[[Fail:Vibrio cholerae.jpg|100px|left|''[[Vibrio cholerae]]''|Vibrio cholerae]]
''Gammaproteobacteria'' terdiri dari beberapa kumpulan bakteria yang penting dari segi kesihatan dan sains seperti ''[[Enterobacteriaceae]]'', ''[[Vibrionaceae]]'' dan ''[[Pseudomonadaceae]]''. Beberapa patogen yang terkenal termasuk didalam kelas ini seperti '''[[Salmonella]]''' spp. ([[enteritis]] dan [[demam kepialu]]), ''[[Yersinia pestis]]'' (plague), ''[[Vibrio]] cholerae'' ([[kolera]]), ''[[Pseudomonas aeruginosa]]'' (jangkitan paru-paru dikalangan pesakit hospital atau pengidap [[w:en: cystic fibrosis |cystic fibrosis ]]), dan ''[[Escherichia coli]]'' (keracunan makanan).

===''Deltaproteobacteria''===
''Deltaproteobacteria'' kebanyakkannya terdiri dari genera aerobik, genera yang membentuk struktur pembiakan pelbagai-sel (fruiting-body) ''[[Myxobacteria]]'', dan juga genera obligat anaerobik yang terdiri dari hampir kesemua [[w:en: sulfate-reducing bacteria|bakteria penurunan sulfate]] (''Desulfovibrio'', ''Desulfobacter'', ''Desulfococcus'', ''Desulfonema'', dsbg.) dan [[w:en: sulfur-reducing bacteria |bakteria penurunan sulfur]] (cth. ''Desulfuromonas'' spp.) bersama beberapa bakteria anaerobik yang lain yang mempunyai fisiologi berlainan seperti (bakteria penurunan besi ''[[Geobacter]]'' spp. dan bakteria syntrofik ''Pelobacter'' dan ''Syntrophus'' spp.).

===''Epsilonproteobacteria''===
[[Fail:Helicobacter pylori.jpg|60px|left|''[[Helicobacter pylori]]'' ''Helicobacter pylori'']]
''Epsilonproteobacteria'' hanya terdiri dari beberapa genera iaitu bakteria berbentuk melengkung dan berbentuk lingkaran seperti ''[[Wolinella]]'' spp., ''[[Helicobacter]]'' spp., dan ''[[Campylobacter]]'' spp. Kebanyakkan spesis yang dikenali hidup didalam saliran usus haiwan dan berperanan sebagai [[w:en: symbiosis | simbion]] (''Wolinella'' spp. didalam [[lembu]]) atau patogen (''Helicobacter'' spp. didalam perut, ''Campylobacter'' spp. didalam duodenum). ''Epsilonproteobacteria'' juga telah dikesan menggunakan teknik biologi molekular dari habitat [[w:en: hydrothermal vent | lohong hidrotermal]] dan [[w:en: cold seep | rembesan sejuk]].


== Rujukan ==
{{Reflist|2}}

== Pautan luar ==
{{Wikispecies}}
* [http://www.palaeos.org/Proteobacteria Proteobacteria information from [[Palaeos]]]

[[Kategori:Bakteria]]
[[Kategori:Proteobacteria| ]]
[[Kategori:Mikrobiologi]]