Lihat sumber bagi Pakistan

{{Infobox Country
|native_name              = اسلامی جمہوریۂ پاکستان<br />''Swālatīah Jumhūrīyah-e-Pākistān''
|conventional_long_name   = Kerajaan Pakistan tanah dua<br><big>ريڤوبليك اسلام ڤاكستان</big>
|common_name              = Pakistan
|image_flag               = Flag of Pakistan.svg
|image_coat               = Coat of arms of Pakistan.svg
|image_map                = Pakistan in its region (claimed and disputed hatched).svg
|map_caption              = 
|national_motto           = Ittehad, Tanzim, Yaqeen-e-Muhkam<br /><small>(Perpaduan, Disiplin dan Keimanan)</small>
|national_anthem          = [[Qaumi Taranah]]
|official_languages       = [[Bahasa Urdu|Urdu]], [[Bahasa Inggeris|Inggeris]]
|capital                  = [[Islamabad]]
|largest_city             = [[Karachi]]
|government_type          = [[Republik]] [[Presiden|semiberpresiden]]
|leader_title1            = [[Raja|Raja]] [[Tanah]] [[Dua]]
|leader_title2            = [[Perdana Menteri Pakistan|Perdana Menteri]]
|leader_title3            = 
|leader_name1             = [[Asif Ali Zardari]]
|leader_name2             = 
[[Shehbaz Sharif]]
|leader_name3             = 
|accessionEUdate          =
|area_rank                = 36
|area_magnitude           = 
|area                     = 880,940
|areami²                  = 340,403
|percent_water            = 3.1
|population_estimate      = 202,643,279
|population_estimate_year = 2019
|population_estimate_rank = 6
|population_census        = 
|population_census_year   = 
|population_density       = 206
|population_densitymi²    = 534
|population_density_rank  = 53
|GDP_PPP_year             = 2019
|GDP_PPP                  = $1.423 trilion
|GDP_PPP_rank             = 14
|GDP_PPP_per_capita       = $7,022
|GDP_PPP_per_capita_rank  = 98
|sovereignty_type         = [[Kemerdekaan]]
|sovereignty_note         = dari [[United Kingdom]]
|established_event1       = Kemerdekaan daripada [[United Kingdom]]
|established_event2       = Pengisytiharan Republik [[Islam]]
|established_event3       = 
|established_date1        = [[14 Ogos]] [[1947]]
|established_date2        = [[23 Mac]] [[1956]]
|established_date3        =
|HDI_year                 = 2019
|HDI                      = 0.709
|HDI_rank                 = 86
|HDI_category             = tinggi
|currency                 = [[Rupee Pakistan]] (Rs.)
|currency_code            = PKR
|country_code             = 
|time_zone                = [[Waktu Piawai Pakistan|PST]]
|utc_offset               = +5
|time_zone_DST            = ''tiada''
|utc_offset_DST           = 
|cctld                    = [[.pk]]
|calling_code             = +92
|footnotes                = 
}}

'''Kerajaan Pakistan tanah dua''' atau lebih dikenali sebagai '''Pakistan''' ({{lang-ur|'''اسلامی جمہوریۂ پاکستان'''}}), adalah sebuah negara yang terletak [[Asia Selatan]]. Ia mempunyai garis pantai 1,046 kilometer (650 batu) sepanjang Laut Arab di selatan, dan disemapadani oleh [[Afghanistan]] dan [[Iran]] di barat, [[India]] di timur dan [[China]] di timur laut jauh.

Majoriti penduduk Pakistan adalah [[Muslim]] [[Sunni]]. Pakistan adalah negara keenam dengan penduduk teramai di dunia dan negara kedua yang mempunyai penduduk [[muslim|beragama Islam]] teramai di dunia selepas [[Indonesia]].

Pakistan sebenarnya sebahagian daripada [[India]] dan berpecah kepada Pakistan Barat dan Pakistan Timur, kini dikenali sebagai [[Bangladesh]].

Pakistan pernah dijajah oleh [[British]] dan menjadi sebahagian dari [[India British]] yang berpusat di [[Delhi]]. Tapak tamadun purba [[Mohenjo Daro]] terletak di [[Lembah Indus]], Pakistan. Lembangan ini pernah dijajah oleh kuasa [[Parsi]] dan [[Greek]]. Kawasan Pakistan kemudian dikuasai oleh kuasa [[Arab]], [[Turki]], [[Baloch]] dan [[Mongol]].

{| class="infobox borderless"
|+ Simbol-simbol kebangsaan Pakistan (rasmi)
|-
! '''Haiwan'''
| 
| [[Image:Markhor.jpg|50px]]
|-
! '''Burung'''
| 
| [[Image:Keklik.jpg|50px]]
|-
! '''Pokok'''
| 
| [[Image:Pedrengo cedro nel parco Frizzoni.jpg|50px]]
|-
! '''Bunga'''
| 
| [[Image:Jasminum officinale.JPG|50px]]
|-
! '''Haiwan warisan'''
| 
| [[Image:Snow Leopard 13.jpg|50px]]
|-
! '''Burung warisan'''
| 
| [[Image:Vándorsólyom.JPG|50px]]
|-
! '''Mamalia akuatik'''
| 
| [[Image:Platanista gangetica.jpg|50px]]
|-
! '''reptilia'''
| 
| [[Image:Persiancrocodile.jpg|50px]]
|-
! '''Amfibia'''
| 
| [[Image:Bufo stomaticus04.jpg|50px]]
|-
! '''Buah'''
| 
| [[Image:Chaunsa.JPG|50px]]
|-
! '''Masjid'''
| 
| [[Image:Shah Faisal Mosque (Islamabad, Pakistan).jpg |50px]]
|-
! '''Sungai'''
| 
| [[Image:Indus river from karakouram highway.jpg|50px]]
|-
! '''Gunung'''
| 
| [[Image:K2, Mount Godwin Austen, Chogori, Savage Mountain.jpg|50px]]
|-
|}

== Etimologi ==
Pakistan adalah singkatan dari perkataan [[Punjab|'''P'''unjab]], [[Khyber Pakhtunkhwa|'''A'''fghan]], [[Kashmir|'''K'''ashmir]],  [[Islamabad|'''I'''slamabad]], [[Sindh|'''S'''indh]] dan [[Balochistan|Balochis'''tan''']]. Istilah ini mula diperkenalkan pada 1934 oleh Choudhary Rahmat Ali dalam risalah 'Now or Never'.<ref name="nowornever">{{cite web|author=Choudhary Rahmat Ali|title=Now or never: Are we to live or perish for ever?|url=http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00islamlinks/txt_rahmatali_1933.html|access-date=4 December 2007|date=28 January 1933|publisher=Columbia University}}</ref> Mulanya dikenali sebagai Dominion of Pakistan pada 1947. Kemudian ditukar kepada Republik Islam Pakistan pada 1956. Huruf ''i'' ditambah pada akronim tersebut untuk memudahkan sebutan.<ref name="davison">{{cite journal|author=Roderic H. Davidson|year=1960|title=Where is the Middle East?|url=https://semanticscholar.org/paper/b0f99025d232494803f84f1a4578d7a11dcf1be2|journal=Foreign Affairs|volume=38|issue=4|pages=665–675|doi=10.2307/20029452|jstor=20029452}}</ref>

== Sejarah ==
Beberapa penakluk pernah menguasai wilayah ini. Kuasa penakluk itu termasuklah termasuk [[Harappa]], [[Parsi]], [[Greece|Yunani]], [[Saka]], [[Parthia]], [[Kushan]], White Hun, [[Arab]], [[Turki]] dan [[Mughal]].

=== Sejarah awal ===
[[Sungai Indus|Lembangan Indus]] pernah terdiri beberapa kerajaan purba, termasuklah [[Mehrgarh]], salah satu bandar purba yang terawal diketahui, dan [[Tamadun Lembah Indus]] di [[Harappa]] dan [[Mohenjo-daro]].

Tamadun Lembah Indus runtuh pada pertengahan alaf kedua SM dan diikuti oleh Tamadun Vedik yang menjangkau sebahagian besar dataran Indo-Ganges.

Pada sekitar abad kelima hingga ketujuh Masihi, [[Dinasti Rai]] dari Sindh mentadbir kawasan ini. Dinasti Buddha terakhir yang mentadbir kawasan ini ialah [[Empayar Pala]] yang memerintah kawasan ini serta utara India dan Bangladesh moden ketika pemerintahan Dharmapala dan Devapala. Sindh ditakluki oleh [[Muhammad ibn Qasim]] pada 711 M dan menjadi titik permulaan zaman Islam di Pakistan.<ref>{{cite web|url=http://www.dawn.com/news/735610/figuring-qasim-how-pakistan-was-won|title=Figuring Qasim: How Pakistan was won|publisher=Dawn|access-date=19 February 2015|date=19 July 2012}}</ref>

=== Tamadun Islam di Pakistan ===
Menurut catatan rasmi Pakistan, penaklukan Muhammad ibn Qasim menandakan permulaan asas Pakistan,<ref name="Information of Pakistan">{{cite web|url=http://www.infopak.gov.pk/History.aspx|title=History in Chronological Order|publisher=Ministry of Information and Broadcasting, Government of Pakistan|access-date=15 January 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100723113602/http://infopak.gov.pk/History.aspx|archive-date=23 July 2010|url-status=dead|df=}}</ref> meskipun konsep Pakistan hanya muncul pada abad ke-19. Zaman Pertengahan Awal, yakni dari abad ketujuh hingga ke-13 menampakkan perkembangan pengaruh Islam di sini. Ketika zaman ini, golongan sufi banyak berperanan dalam menjalankan dakwah di kawasan Pakistan, menyebabkan ramai daripada golongan Hindu dan Buddha memeluk Islam.

Selain itu, kawasan Pakistan juga dikuasai oleh pelbagai empayar Islam seperti [[Empayar Ghaznavi]], [[Dinasti Ghur]] dan [[Kesultanan Delhi]], sebelum ditakluki oleh [[Empayar Mughal]].

=== Kemerdekaan dan Pakistan moden ===
Negara Pakistan merdeka pada 14 Ogos 1947 daripada pihak British hasil gerakan kemerdekaan yang dipimpin oleh [[Muhammad Ali Jinnah]]. Beliau menjadi Gabenor Jeneral pertama dan memerintah negara selama lebih setahun sebelum meninggal dunia pada 11 September 1948. Sementara itu, [[Liaquat Ali Khan]] dilantik sebagai Perdana Menteri pertama negara.

Negara ini secara rasminya menjadi negara republik Islam pada 1956 menerusi perlembagaan negara. Presiden negara pertama, [[Iskander Mirza]] dilantik pada 1956, tetapi Iskander bertindak melaksanakan [[undang-undang tentera]] di negara sebelum digantikan oleh [[Muhammad Ayub Khan|Ayub Khan]] pada 1958. Ayub digantikan oleh [[Yahya Khan]] pada 1969.

Sebuah perang tercetus pada 1971 di [[Pakistan Timur]], yakni [[Perang Kemerdekaan Bangladesh]], meskipun disifatkan sebagai sebuah [[perang saudara]] oleh pihak Pakistan Barat.<ref>{{cite journal|last=Bose|first=Sarmila|year=2005|title=Anatomy of Violence: Analysis of Civil War in East Pakistan in 1971|journal=[[Economic and Political Weekly]]|volume=40|issue=41|pages=4463–4471|issn=2349-8846|jstor=4417267}}</ref> Pihak pejuang kemerdekaan Bangladesh, [[Mutki Bahini]] yang dibantu oleh pihak tentera India menang dalam perang tersebut, menyebabkan Pakistan Timur merdeka daripada negara dan kini menjadi [[Bangladesh]], manakala Pakistan Barat menyerah diri dalam perang tersebut.

Setelah penyerahan diri Pakistan, Yahya Khan digantikan oleh [[Zulfikar Ali Bhutto]] yang menampakkan kemunculan semula demokrasi di Pakistan.<ref>{{cite web|url=http://www.defencejournal.com/2001/september/arena.htm|title=How Pakistan Army moved into the Political Arena|author=M. Zafar|first=|date=|website=Defence Journal|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=15 Mac 2009}}</ref> Pemerintahannya terbantut pada 1977 akibat sebuah rampasan kuasa, menyebabkan [[Jeneral Zia-ul-Haq]] menjadi Presiden pada tahun berikutnya. Zia-ul-Haq memerintah negara higga 1988 apabila Zia maut dalam sebuah nahas pesawat. Pada 1993, anak Zulfikar, [[Benazir Bhutto]] lalu menjadi perdana menteri wanita pertama negara. Pada 1999, [[Perang Kargil]] tercetus antara pihak Pakistan dan India, dan [[Pervez Musharraf]] melaksanakan sebuah rampasan kuasa sebagai ketua eksekutif, dan seterusnya sebagai presiden pada 2001.<ref name="kargil">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/352995.stm|title=India launches Kashmir air attack|last=|first=|date=26 Mei 1999|newspaper=|access-date=5 Ogos 2008|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=BBC News|language=en|via=}}</ref>

[[Pembunuhan Benazir Bhutto|Benazir Bhutto dibunuh]] pada 27 Disember 2007 oleh pihak [[Al Qaeda]]. Pilihan raya umum diadakan pada Februari tahun berikutnya dan dimenangi oleh [[Parti Rakyat Pakistan]] lalu membawa kepada pelantikan [[Yousaf Raza Gillani]] sebagai Perdana Menteri.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/7312116.stm|title=New Pakistan PM Gillani sworn in|last=|first=|date=25 Mac 2008|newspaper=|access-date=17 Mac 2009|archive-url=|archive-date=|dead-url=|publisher=BBC|work=|language=en|via=}}</ref> Pada 18 Ogos 2008, Musharraf meletak jawatan atas desakan agar Musharraf dipecat lalu digantikan oleh [[Asif Ali Zardari]].<ref>{{Cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5i9dz2ZxX6MRv5ZOKT4cx4-1O_qTQ|title=Zardari wins Pakistan presidential election: officials|last=|first=|date=5 September 2008|newspaper=|access-date=17 Mac 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090707123120/http://afp.google.com/article/ALeqM5i9dz2ZxX6MRv5ZOKT4cx4-1O_qTQ|archivedate=7 Julai 2009|dead-url=|work=|agency=AFP|language=en|via=|url-status=dead}}</ref> Pilihan raya pada 2013 pula menyaksikan pelantikan semula [[Nawaz Sharif]] buat kali ketiga.<ref>{{cite news|url=http://www.abc.net.au/news/2013-06-05/an-pervaz-sharif-officially-endorsed-as-pakistan27s-prime-mini/4735828|title=Nawaz Sharif sworn in as Pakistani PM|date=5 June 2013|access-date=6 June 2013|work=ABC}}</ref> Pilihan raya pada 25 Julai 2018 menyaksikan kemenangan [[Pakistan Tehreek-e-Insaf]] dan pelantikan [[Imran Khan]] sebagai Perdana Menteri.<ref>{{cite news|url=https://en.dailypakistan.com.pk/headline/leader-of-the-house-national-assembly-to-elect-new-prime-minister-of-pakistan-today/|title=Imran Khan won Pakistan general election, 2018 and became the 22nd Prime Minister of Pakistan|last=|first=|date=|newspaper=|accessdate=22 Ogos 2018|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=[[Daily Pakistan]]|language=en|via=}}</ref>

== Geografi ==
{{Utama|Geografi Pakistan}}
[[Fail:K2-big.jpg|kanan|thumb|185x185px|[[K2]], puncak tertinggi Pakistan serta gunung kedua tertinggi dunia.]]
Geografi dan iklim Pakistan adalah pelbagai dan negara ini ialah rumah kepada pelbagai jenis kehidupan liar.<ref name="Ministry of Information, Broadcasting, and National Heritage">{{cite web |url=http://infopak.gov.pk/LandAndPeople.aspx |title=Land and People |last= |first= |date= |website= |publisher=Ministry of Information, Broadcasting, and National Heritage|archive-url=https://web.archive.org/web/20150222074046/http://infopak.gov.pk/LandAndPeople.aspx|archive-date=22 Februari 2015|access-date=18 Februari 2015}}</ref> Keluasan Pakistan ialah 881,913 km<sup>2</sup>, menjadikannya sebagai negara ke-33 terbesar dunia daripada segi keluasan, meskipun angka ini boleh berubah apabila kawasan [[Kashmir]] yang dipertikai juga diambil kira.

Pakistan memiliki pesisir dengan [[Laut Arab]] dan [[Teluk Oman]] di selatan.<ref>{{cite web |title=PNS Gwadar |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/pakistan/pns-gwadar.htm |publisher=Global Security |date=21 November 2011|access-date=4 Januari 2012}}</ref> Pakistan bersempadan dengan [[Afghanistan]] (2,430 km), [[China]] (523 km), [[India]] (2912 km) dan [[Iran]] (909 km). Selain itu, Pakistan memiliki sempadan marin dengan [[Oman]] dan terpisah daripada [[Tajikistan]] oleh [[Koridor Wakhan]].<ref>{{cite news |author=Edward Wong |title=In Icy Tip of Afghanistan, War Seems Remote |url=https://www.nytimes.com/2010/10/28/world/asia/28wakhan.html|access-date=4 Januari 2012 |newspaper=New York Times |date=27 Oktober 2010}}</ref>

Pakistan terbahagi kepada tiga kawasan utama secara geografi, iaitu kawasan tanah tinggi di utara, lembah [[Sungai Indus]] dan [[Penara Balochistan]].<ref>{{cite web |title=About Pakistan: Geography |url=http://www.pakistanstudies-aips.org/pakistan/geography/index.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721035911/http://www.pakistanstudies-aips.org/pakistan/geography/index.html |archivedate=21 Julai 2011 |publisher=American Institute For Pakistan Studies|access-date=24 Julai 2010}}</ref> Kawasan tanah tinggi terdiri daripada [[Karakoram]], [[Hindu Kush]] dan [[Pergunungan Pamir]]. Gunung tertinggi Pakistan ialah [[K2]] dengan ketinggian 8,611 meter. Sungai Indus mengalir di sepanjang negara dari kawasan Kashmir ke Laut Arab. Penara Balochistan terletak di barat Pakistan manakala [[Gurun Thar]] pula terletak di kawasan timur.

Iklim Pakistan adalah pelbagai; terdapat [[iklim tropika]] dan iklim sederhana dengan iklim kering di kawasan selatan. Pakistan memiliki musim [[monsun]] dengan hujan lebat yang menyebabkan banjir yang kerap dan musim kering dengan kekerapan hujan yang sedikit atau sifar. Kadar penurunan hujan pelbagai sepanjang tahun dengan corak banjir dan kemarau yang berselang-seli adalah biasa.<ref>{{cite web |url=http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Pakistan-CLIMATE.html |title=Pakistan Climate |publisher=Encyclopedia of the Nations |date=28 Mac 2008|access-date=16 Mac 2009}}</ref>

== Politik ==
{{Utama|Kerajaan Pakistan}}
Pakistan ialah negara [[republik persekutuan]] demokratik berparlimen dengan agama [[Islam]] sebagai agama negara. [[Presiden Pakistan]] ialah ketua negara yang dipilih melalui pilihan raya yang berdasarkan sistem [[Kumpulan Pengundi Pakistan|kumpulan pengundi]]. Badan perundangan negara terdiri daripada sistem dwidewan, iaitu [[Senat Pakistan|Senat]] dengan 104 kerusi dan [[Perhimpunan Kebangsaan Pakistan|Perhimpunan Kebangsaan]] dengan 342 kerusi. [[Perdana Menteri Pakistan|Perdana Menteri]] bertindak sebagai ketua kerajaan dan ketua kumpulan majoriti Perhimpunan Kebangsaan.

Pakistan pernah memiliki beberapa sejarah [[rampasan kuasa]] ketenteraan yang menyebabkan pelaksanaan undang-undang ketenteraan dan [[komando]] tentera menjadi Presiden secara ''[[de facto]]'', yakni pada 1958–1971, 1977–1988, dan [[Rampasan kuasa tentera Pakistan 1999|1999–2008]]. Pertukaran kuasa demokratik pertama Pakistan berlaku pada Mei 2013.

=== Pembahagian pentadbiran ===
Pakistan secara umumnya dibahagikan kepada empat buah provinsi, [[Punjab (Pakistan)|Punjab]], [[Khyber Pakhtunkhwa]], [[Sindh]] dan [[Balochistan (Pakistan)|Balochistan]],<ref>Article 1(1)–2(d) of the [http://pakistani.org/pakistan/constitution/part1.html Part I: Introductory] in the [[Constitution of Pakistan]]</ref> serta tiga buah wilayah, [[Wilayah Ibu Kota Islamabad]], [[Gilgit-Baltistan]] dan [[Azad Kashmir]].

== Ekonomi ==
{{Utama|Ekonomi Pakistan}}
[[Fail:PK Karachi asv2020-02 img21 Chundrigar Road.jpg|thumb|249x249px|Pusat kewangan negara, [[Jalan I. I. Chundrigar]] di Karachi.]]
Berdasarkan nilai [[keluaran dalam negara kasar]] (KDNK) negara, ekonomi Pakistan ialah ke-24 terbesar di dunia daripada segi [[pariti kuasa beli]] (AS$1.202 trilion, anggaran 2019) dan ke-42 terbesar dunia daripada segi nominal (AS$284.214 bilion, anggaran 2019).<ref name="IMFWEOPK">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=68&pr.y=12&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=564&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPCPIPCH&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, October 2019|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=IMF.org|access-date=23 October 2019}}</ref> Pada 2017, [[pariti kuasa beli]] Pakistan telah mencapai AS$1 trilion.<ref>{{cite news|url=https://www.thenews.com.pk/print/217019-Pak-GDP-in-terms-of-purchasing-power-parity-crosses-1-trillion|title=Pak GDP in terms of purchasing power parity crosses $1 trillion|last=Zahid|first=Wali|date=17 July 2017|accessdate=27 July 2017|work=The News}}</ref> Pakistan secara keseluruhannya ialah [[negara membangun]].<ref>{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weoselco.aspx?g=2200&sg=All+countries+%2f+Emerging+market+and+developing+economies|title=World Economic Outlook Database, April 2019|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=IMF.org|access-date=29 September 2019}}</ref> Menurut catatan [[Bank Pembangunan Asia]] pada 2011, dianggarkan 97.1 juta orang di Pakistan hidup dengan pendapatan kurang daripada AS$2 sehari.<ref>[http://www.adb.org/sites/default/files/pub/2011/Economics-WP267.pdf Poverty in Asia and the Pacific: An Update] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150318083921/http://adb.org/sites/default/files/pub/2011/Economics-WP267.pdf|date=18 Mac 2015}}</ref> Bidang perkhidmatan menyumbang kepada 58.8% KDNK negara, diikuti oleh bidang pertanian (20.9% KDNK) dan bidang industri (20.3% KDNK).<ref name="DSEC">{{cite web|url=http://www.finance.gov.pk/survey/chapters_15/Highlights.pdf|title=Pakistan Economic Survey 2014–15|publisher=Ministry of Finance|access-date=4 April 2017}}</ref> Mata wang rasmi Pakistan ialah [[Rupee Pakistan]].

Hasil-hasil pertanian utama Pakistan ialah [[Pokok Gandum|gandum]], [[tebu]], [[kapas]] dan [[beras]]. Pada 2017, Pakistan mengeluarkan 26,674,000 tan gandum, hampir menyamai penghasilan gandum di seluruh Afrika (27.1 juta tan).<ref>{{Cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC|title=wheat production|website=fao.org|access-date=20 April 2019}}</ref> 4.5 juta tan beras dieksport oleh Pakistan pada tahun pasaran 2018/19.<ref>{{Cite web|url=https://apps.fas.usda.gov/newgainapi/api/Report/DownloadReportByFileName?fileName=Grain%20and%20Feed%20Update_Islamabad_Pakistan_12-30-2019|title=Pakistan Grain and Feed Update|last=|first=|date=|website=gain.fas.usda.gov|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=2020-02-22}}</ref> Bidang penghasilan besar-besaran seperti tekstil, baja dan simen ialah bidang industri paling pesat di negara.<ref>{{cite web|url=http://www.app.com.pk/en_/index.php?option=com_content&task=view&id=78582&Itemid=173|title=Manufacturing sector grows by 5.2 percent|last=|first=|date=4 Mac 2014|website=Associated Press Of Pakistan|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140808121112/http://www.app.com.pk/en_/index.php?option=com_content&task=view&id=78582&Itemid=173|archivedate=8 Ogos 2014|access-date=}}</ref> Pakistan ialah pengeluar serta pengeksport peralatan pembedahan utama dunia.<ref>{{cite web|url=https://www.tradeford.com/forum/world-s-leading-surgical-instruments-producers_f255.html|title=World's Leading Surgical Instruments Producers|author=Chin|first=|date=24 Mei 2012|website=TradeFord|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.dawn.com/news/1279191|title=Pakistan's shadow surgical instruments' sector|last=Khan|first=Mubarak Zeb|date=22 Ogos 2016|work=DAWN News|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-05-25}}</ref> Bidang tekstil merangkumi 70% eksport Pakistan serta berperanan sebagai sektor penghasilan terbesar negara,<ref>{{Cite news|url=https://www.ravimagazine.com/textile-industry-of-pakistan-an-analysis/|title=Textile Industry of Pakistan - An Analysis - Ravi Magazine|date=2015-04-22|access-date=2017-09-24|work=Ravi Magazine|language=en-GB}}</ref> tetapi bidang ini memiliki pelbagai masalah seperti persekitaran kerja yang teruk serta penindasan yang ketara.<ref>{{Cite web|url=https://www.lemonde.fr/economie/article/2019/01/25/un-rapport-de-l-ong-human-rights-watch-denonce-les-conditions-de-travail-dans-le-textile-au-pakistan_5414575_3234.html|title=Textile : un rapport de l’ONG Human Rights Watch dénonce les conditions de travail au Pakistan|last=Bouissou|first=Julien|date=25 Januari 2019|website=[[Le Monde]]|language=fr|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=15 Mei 2020}}</ref> Sektor kewangan, komunikasi, pergudangan dan pengangkutan ialah sektor-sekotr perkhidmatan utama negara.

== Prasarana ==
[[Fail:June21-2004-ThePunjabUniversity-OldCampusBuilding-1.jpeg|thumb|Bangunan [[Universiti Punjab]], universiti tertua Pakistan.]]

=== Pendidikan ===
{{Utama|Pendidikan di Pakistan}}
Peratusan [[celik huruf]] penduduk Pakistan ialah 62.3% setakat 2018; kadar celik huruf bagi golongan lelaki ialah 72.5% manakala bagi golongan perempuan pula ialah 51.8%.<ref name="Economic Survey 2018-19">{{Cite news|url=http://www.finance.gov.pk/survey/chapters_19/10-Education.pdf|title=Pakistan Economic Survey 2018–19 Chapter 10: Education|date=10 June 2019|access-date=7 July 2019|work=Dawn}}</ref> Perlembagaan Pakistan menetapkan syarat agar pendidikan rendah dan menengah adalah percuma.<ref>{{cite web|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part2.ch1.html|title=Chapter 1: "Fundamental Rights" of Part II: "Fundamental Rights and Principles of Policy"|website=pakistani.org}}</ref><ref>{{cite web|title=Right to Education in Pakistan|publisher=World Council of Churches|url=http://www.oikoumene.org/resources/documents/wcc-commissions/international-affairs/human-rights-and-impunity/the-right-to-education-in-pakistan.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120313083147/http://www.oikoumene.org/resources/documents/wcc-commissions/international-affairs/human-rights-and-impunity/the-right-to-education-in-pakistan.html|archivedate=13 March 2012|date=21 April 2006|access-date=25 July 2010}}</ref> Meskipun begitu, hanya 68% dalam kalangan murid Pakistan berjaya melepasi pendidikan rendah.<ref>{{cite news|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/localnews/2009670134_pakistanschool16.html|title=Pakistanis in Seattle give a Pakistan community the gift of girls' school|last=Stuteville|first=Sarah|date=August 16, 2009|newspaper=|access-date=|archive-url=https://web.archive.org/web/20090817214127/http://seattletimes.nwsource.com/html/localnews/2009670134_pakistanschool16.html|archive-date=17 Ogos 2009|dead-url=|work=The Seattle Times|language=en|via=}}</ref>

Pendidikan di Pakistan secara asasnya mempunyai enam tahap, iaitu prasekolah, rendah (gred satu ke lima), menengah (gred enam ke lapan), matrikulasi (gred sembilan dan 10), pertengahan (gred 11 dan 12) yang merupakan pengakhiran pendidikan menengah secara keseluruhan dan pengajian tinggi.<ref name="edu2">{{cite web|title=Economic Survey 2009–10|url=http://www.finance.gov.pk/survey/chapter_10/10_Education.pdf|publisher=Ministry of Finance, Pakistan|date=2009–2010|pages=16, 3|access-date=2 January 2012}}</ref>

=== Pengangkutan ===
{{Utama|Pengangkutan di Pakistan}}
Sektor pengangutan negara menyumbang kepada sekitar 10.5% KDNK negara. Pakistan memiliki kira-kira 263,775 km jalan raya, termasuk yang tak berturap. Panjang landasan kereta api di Pakistan pula ialah 8,163 km.<ref name="ciafactbook" /> Selain itu, Pakistan memiliki 151 buah lapangan terbang.

== Demografi ==
{{Utama|Demografi Pakistan}}
Negara ini ialah negara dengan jumlah penduduk keenam terbesar dunia. Mengikut bancian 2017, jumlah penduduk Pakistan ialah 201.8 juta orang, merangkumi 2.6% penduduk dunia. Pada 2030, Pakistan dijangka mengambil alih kedudukan Indonesia sebagai negara majoriti penduduk Islam terbesar dunia daripada segi jumlah penduduk.

Pakistan dikelaskan sebagai negara muda dengan umur median penduduk Pakistan ialah 23.4 tahun pada 2016. Kira-kira 35% penduduk Pakistan berumur kurang daripada 15 tahun.

=== Kumpulan etnik ===
Kebanyakan penduduk Pakistan terdiri daripada empat buah kumpulan etnik utama, iaitu orang [[Punjabi]], [[Pashtun]], [[Sindhi]] dan [[Balochi]].<ref name="Brookings population 2010">{{cite web|author1=Ian S. Livingston|author2=Michael O'Hanlon|title=Pakistan Index|url=http://www.brookings.edu/~/media/Files/Programs/FP/pakistan%20index/index.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100327044026/http://www.brookings.edu/~/media/Files/Programs/FP/pakistan%20index/index.pdf|archivedate=27 March 2010|publisher=Brookings population 2010|date=29 November 2011|page=13|access-date=25 December 2011}}</ref>

Kiraan kasar pada 2009 menunjukkan Pakistan dihuni oleh 78.7 juta orang Punjabi, 29.3 juta orang Pashtun, 24.8 juta orang Sindhi, 14.1 juta orang [[Saraiki]], 13.3 juta orang golongan [[Orang Muhajir|Muhajir]] (penduduk Muslim dari India) dan 6.3 juta orang Balochi.<ref name="Brookings population 2010" /><ref name="diaspora">{{cite web|author=Nadia Mushtaq Abbasi|title=The Pakistani Diaspora in Europe and Its Impact on Democracy Building in Pakistan|url=http://www.idea.int/resources/analysis/upload/Abbasi_low_2-2.pdf|website=[[International Institute for Democracy and Electoral Assistance]]|year=2010|page=5|access-date=18 Disember 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100821142808/http://www.idea.int/resources/analysis/upload/Abbasi_low_2-2.pdf|url-status=dead|archivedate=21 Ogos 2010}}</ref>

=== Bahasa ===
{{Utama|Bahasa di Pakistan}}
Penduduk Pakistan menutur dalam lebih daripada 60 buah bahasa. [[Bahasa Urdu]], bahasa ''[[lingua franca]]'' dan simbol perlambangan Islam dan penyatuan kebangsaan ialah bahasa kebangsaan yang difahami oleh kira-kira 75% penduduk Pakistan. Namun begitu, bahasa ini hanya menjadi bahasa pertama bagi 8% penduduk Pakistan.<ref name="yasmeen">{{cite book|title=Pakistan: a global studies handbook|author=Yasmeen Niaz Mohiuddin|publisher=ABC-CLIO|year=2006|isbn=978-1-85109-801-9|pages=3, 317, 323–324}}</ref><ref name="National language">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=O2n4sFGDEMYC&pg=PA138|title=Language in South Asia|author=Braj B. Kachru|first=|author2=Yamuna Kachru|author3=S.N. Sridhar|date=27 Mac 2008|publisher=Cambridge University Press|year=|isbn=978-1-139-46550-2|location=|page=138|pages=}}</ref> Bahasa yang paling banyak digunakan di Pakistan ialah [[bahasa Punjabi]] yang digunakan oleh 44.2% penduduk Pakistan.<ref>{{citation|title=Population by mother tongues|author=Pakistan Bureau of Statistics|date=2013|url=http://www.pbs.gov.pk/content/population-mother-tongue}}</ref>

Bahasa Urdu dan [[bahasa Inggeris]] ialah bahasa rasmi bagi Pakistan; bahasa Inggeris digunakan dalam urusan kerajaan, perniagaan dan kontrak rasmi.<ref name="ciafactbook">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pk.html|title=Pakistan|last=|first=|date=|website=[[CIA World Factbook]]|publisher=[[CIA]]|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=13 Februari 2008}}</ref> [[Bahasa Arab]] juga diiktiraf dalam [[perlembagaan Pakistan]].<ref name="CP/31">[[Perlembagaan Pakistan]]: [https://pakistanconstitutionlaw.com/article-31-islamic-way-of-life ''Constitution of Pakistan, 1973 – Article: 31 Islamic way of life''], Perkara 31 No. 2, 1973, Dicapai 22 Ogos 2018.</ref>

=== Agama ===
{{Utama|Agama di Pakistan|Islam di Pakistan}}
Agama rasmi Pakistan ialah [[Islam]] [[Ahli Sunah Waljamaah]]. Kebebasan beragama adalah dijamin dalam Perlembagaan Pakistan, menjamin hak untuk mengisytiharkan, mengamalkan dan menyampaikan agama mereka berdasarkan perundangan, ketenteraman awam dan akhlak.<ref>{{cite web|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part2.ch1.html|title=The Constitution of Pakistan, Part II: Chapter 1: Fundamental Rights|publisher=Pakistani.org|accessdate=22 August 2018}}</ref>

Agama Islam ialah agama utama di Pakistan;<ref>Muhammad Qasim Zaman,''Islam in Pakistan: A History'' (Princeton UP, 2018) [http://www.h-net.org/reviews/showpdf.php?id=53232 online review]</ref> kira-kira 96% penduduk Pakistan adalah beragama Islam dan Pakistan ialah negara dengan penduduk Islam kedua terbanyak di dunia selepas Indonesia.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pbqfCwAAQBAJ&pg=PT5|title=Islam in India and Pakistan – A Religious History|last=Singh|first=Dr. Y P|publisher=Vij Books India Pvt Ltd|year=2016|isbn=978-93-85505-63-8|location=|pages=|quote=Pakistan has the second largest Muslim population in the world after Indonesia.}}</ref>

== Kebudayaan ==
{{Utama|Budaya Pakistan}}
Kebudayaan masyarakat Pakistan banyak dipengaruhi oleh kawasan sekeliling. Pakistan ialah kawasan pertama yang menerima pengaruh Islam secara menyeluruh yang membawa kepada identiti Islam yang ketara dalam masyarakat Pakistan.<ref name="Basham">Basham, A.L. (1968), Pacific Affairs, University of British Columbia, 641-643</ref>

== Rujukan ==
{{Reflist}}

== Pautan luar ==
{{Sisterlinks}}

* [http://www.asinah.net/travel-guides/pakistan.html Panduan ke Pakistan]

{{Asia Selatan}}
{{Negara Negara Asia}}
{{OIC}}
{{Negara-negara Komanwel}}{{Kawalan kewibawaan}}
[[Kategori:Pakistan| ]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Pashto]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Inggeris]]
[[Kategori:Republik]]
[[Kategori:Republik persekutuan]]
[[Kategori:Republik Islam]]
[[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Urdu]]
[[Kategori:Anggota Pertubuhan Kerjasama Islam]]