Lihat sumber bagi Bumbu

{{globalize|date=Disember 2017}}
[[Image:Salt, sugar and pepper shakers.jpg|thumb|[[Garam]], [[lada hitam|lada]], dan [[gula]] lazimnya diletakkan di atas meja restoran Barat.]]
'''Bumbu''' adalah rempah, sos, atau penyediaan yang ditambahkan kepada makanan untuk memberikan rasa tertentu, untuk meningkatkan rasa,<ref>Merriam-Webster: Definition of condiment</ref> atau dalam beberapa [[budaya]], untuk melengkapkan hidangan. Istilah ini pada asalnya menggambarkan makanan jeruk atau dipelihara, tetapi telah mengubah maksud dari masa ke masa.<ref>Smith, m/s. 144–146</ref>

Banyak bumbu yang ada dibungkus dalam [[paket|paket hidangan seorang]], seperti mustard atau sos tomato, terutamanya apabila dibekalkan semasa [[bungkus|makanan ]] atau [[makanan segera]]. Mereka biasanya digunakan oleh restoran, tetapi kadang-kadang ditambah sebelum berkhidmat; contohnya, dalam sandwic yang dibuat dengan [[sos tomato]], [[mustard]] atau mayonis. Sesetengah bumbu digunakan semasa memasak untuk menambah rasa atau tekstur kepada makanan; [[sos barbeku]], [[mentega kompaun]], [[Teriyaki#Sos teriyaki|sos teriyaki]], [[kicap]], dan [[marmite]] adalah contoh.

==Definisi==
[[File:Typical Polish set of spices.jpg|thumb|Bungkus bumbu dan rempah]]
[[File:ASC Leiden - W.E.A. van Beek Collection - Dogon markets 08 - Various condiments at Sangha market, Mali 1992.jpg|thumb|Pelbagai perasa di pasar Sangha, Mali 1992]]
Takrif yang tepat tentang apa dan bukannya bumbu berbeza-beza. Beberapa definisi termasuk rempah dan herba, termasuk garam dan lada,<ref>Collins: Definition Condiment</ref> menggunakan istilah itu secara bergantian dengan ''[[perasa]]''.<ref name="Farrell, m/s. 291">Farrell, m/s. 291</ref> Definisi ketat yang lain untuk termasuk hanya "bahan makanan tersedia, yang mengandungi satu atau lebih rempah", yang ditambah kepada makanan selepas proses memasak, seperti mustard, sos tomato atau [[sos pudina]].<ref name="Farrell, m/s. 291"/> Keju juga dianggap sebagai bumbu di sesetengah negara Eropah.

==Sejarah==
Bumbu dikenali di [[Rom Purba]], [[India Purba]], [[Yunani Purba]] dan [[China Purba]]. Terdapat mitos bahawa sebelum teknik pemeliharaan makanan tersebar luas, rempah-rempah pedas dan bumbu digunakan untuk menjadikan makanan lebih enak,<ref>Farrell, m/s. 297</ref> tetapi tuntutan ini tidak disokong oleh sebarang bukti atau rekod sejarah.<ref>Menurut Paul Freedman, gagasan itu dipersembahkan sebagai fakta bahkan oleh beberapa sarjana moden, walaupun kekurangan apa-apa sokongan yang boleh dipercayai; Freedman (2008), m/s. 3–4</ref> Orang-orang Rom membuat perasa [[garum]] dan [[liquamen]] dengan menghancurkan daging pelbagai ikan dan menapai dalam garam, yang membawa kepada industri perasa yang berkembang pesat.<ref name="Nealon"/> ''[[Apicius]]'', sebuah [[buku masakan]] berdasarkan masakan abad ke-4 dan ke-5, mengandungi seksyen yang berasaskan semata-mata pada bumbu.<ref name="Nealon"/>

==Senarai bumbu==
{{main|Senarai bumbu}}
{{seealso|Senarai nama jenama bumbu}}

==Pasaran bumbu di Amerika Syarikat == <!-- Jika terdapat fakta pasaran di Malaysia, lebih bagus -->
Pasaran bumbu merujuk kepada pemasaran dan pembelian pengguna bumbu.

Di [[Amerika Syarikat]], pasaran bumbu bernilai USD 5.6 bilion pada tahun 2010 dan dianggarkan berkembang menjadi USD 7 bilion menjelang 2015.<ref name="BB1">{{cite web|url=http://www.businessweek.com/magazine/content/10_42/b4199096744538.htm|title=Spreading the Love|last=Sax|first=David|date=October 7, 2010<!--, 5:00PM EST-->|work=[[Bloomberg Businessweek]]|accessdate=9 October 2010}}</ref> Pasar bumbu adalah makanan kedua terbesar dalam [[makanan khusus]] meletakkan keju di belakang.<ref name="BB1"/>

==Galeri==
<gallery mode=packed>
Image:Dijon mustard on a spoon - 20051218.jpg|[[Dijon mustard#Dijon mustard|Dijon mustard]]
Image:Chrain3.jpg|[[Chrain]] (sos [[lobak putih]])
Image:Oeufsmayo.JPG|[[Mayonis]]
Image:Ketchup-01.jpg|[[Sos tomato]]
Image:BasilkumPesto.jpg|[[Pesto]] [[Genoa|genovese]]
Image:Chutneys.jpg|[[Cutni]]
Image:HAT YAI MARKET 2.jpg|[[Serbuk kari]] atau [[Kari India|pes]]
Image:Megrelian ajika.jpg|[[Ajika]], sos pedas dalam [[masakan Kaukasia]]
Image:Tkemali.JPG|[[Tkemali]] (sos [[masakan Georgia|Georgia]] yang dibuat daripada [[plum ceri]])
Image:Chinese condiments at the restaurant by bhollar in Nerima, Tokyo.jpg|Rempah biasa makanan [[masakan Cina|Cina]]: [[kicap]], [[cuka]], [[minyak cili]], [[lada hitam|lada putih]]
Image:Duck sauce packets.jpg|Paket [[sos itik]]
Image:Worcester Sauce 001.jpg|[[sos Worcestershire]]
Image:Relish.jpg|[[Gentleman's Relish]]
Image:Flying goose sriracha th.jpg|[[sos Sriracha|Sriracha]] (sejenis [[Sos pedas]])
Image:Shichimi 002.jpg|[[Shichimi]]
Image:Wasabi 002.jpg|[[Wasabi]]
</gallery>

==Bukan Contoh==

* Jus lemon <ref name="Shafer, m/s. 291">Shafer, m/s. 291</ref>

==Lihat juga==
{{Portal|Makanan}}
{{div col|colwidth=30em}}
* [[:Kategori:Bumbu mengikut negara|Bumbu mengikut negara]] (category)
* [[sos pencecah]]
* [[Hiasan (makanan)|Hiasan]]
* [[Senarai sos ikan]]
* [[Senarai makanan]]
* [[Senarai jenama mustard]]
* [[Bumbu tidak dibru]]
* [[Perasa]]
* [[Herba]]
* [[Relish]]
* [[Ramuan]]
{{div col end}}

==Rujukan & sumber==

===Rujukan===
{{Reflist|30em}}

===Sumber===
*{{cite web|url=http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/condiment?showCookiePolicy=true|title=Collins: Definition Condiment|publisher=Collins Dictionary|date=n.d.|accessdate=29 September 2014}}
*{{cite book|title=Spices, Condiments and Seasonings|pages=291|last=Farrell|first=K. T.|edition=2nd|year=1990|location=MA, USA|publisher=Aspen Publishers|isbn=9780834213371}}
*{{cite web | url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/condiment | title=Merriam-Webster: Definition of condiment | publisher=Merriam-Webster Dictionary | accessdate=October 23, 2011}}
*{{cite web | url=http://hilobrow.com/2010/09/07/de-condimentis-1/ | title=De Condimentis | publisher=HiLobrow | date=7 September 2010 | accessdate=10 February 2014 |first=Tom|last=Nealon}}
*{{cite book|last=Smith|first=Andrew F. |title=The Oxford companion to American food and drink|url=https://books.google.com/books?id=AoWlCmNDA3QC&pg=PT171|accessdate=March 15, 2012|date=May 1, 2007|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-530796-2}}
*{{cite book|title=Lemon, Life and Lemonade|pages=291|last=Shafer|first=J.F.|edition=4rd|year=2017|Location=DC, USA|publisher= Harsh|isbn=193534575844378848}}

{{Condiments}}
{{Herbs & spices}}
{{Veganism and vegetarianism}}

{{Authority control}}

[[Kategori:Bumbu| ]]