Ихэтуанийн бослого: Засвар хоорондын ялгаа

Browse history interactively

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

21:46, 11 Гуравдугаар сар 2024-ий байдлаарх одоогийн засвар

Ихэтуан (Хятад: 義和團)^[1] буюу Боксчдын бослого/(Нударгатны бослого) (Хятад: 拳亂, цуанлуань),^[2] 1899-1901 он хүртэл Хятадын хойд нутагт гарсан гадаадын нөлөөний эсрэг гарсан бослого. Манжийн төрийн арчаагүй байдал болон гадаад гүрнүүдийн дээрэнгүй бодлого олон нийтийн дургүйцлийг хөдөлгөсний улмаас 1899 онд Хятадын хойд хэсэгт дэгдсэн бослого. Түүхэнд боксчдын бослого гэж нэрлэгдсэн энэ бослогод оролцогсод эрх тэгш бус хэлэлцээрүүдийг эсэргүүцэж, гаднын чөтгөрүүдийг хөөн зайлуулах уриан дор гаднынхныг алж хядах Христийн шашинд орсон эх орон нэгтнүүдээ цаазлах замаар өргөжсөөр 1900 он гэхэд Бээжин рүү довтлох хэмжээний хүчийг хуралдуулжээ. Энэ үед хатан хаан Цыши босогчидтой нэгдэж, тэдний тулгалтаар Их Британи, Герман, Австри-Унгар, Франц, Итали, Япон, Америкийн Нэгдсэн Улс, Орос гэх Найман улсын эвсэлд нэгэн зэрэг дайн зарлав. 2 сарын дараа 8 гүрний цэрэг Бээжинг эзлэн авч, хатан хаанд шинэ гутамшигт болзол тулгасан юм. Үүний дараа Цыши хатан хаан босогчдын эсрэг урваж Манжийн төр барууны эвсэлтэй хамтран 1901 онд бослогыг бүрэн даржээ.

1900 онд Манжийн засаг Хятадад гарсан Ихэтуанийн бослогыг дарахад зориулан Ар Монголоос 20 000 монгол цэрэг татах гэтэл дөнгөж 2000 монгол цэрэг цуглаад, тэд нь тус тусын хошууны ноёдоос Улиастай дахь манж жанжны мэдэлд шилжмэгц, Энхтайваны удирдлагаар бослого гаргаж, Улиастайн манж цэргийг хядаж, хятад пүүсийг талж сүйтгээд гэр гэртээ тарцгаасан байна.

Эшлэл

Цахим холбоос

Commons: Боксчдын бослого – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Lost in the Gobi Desert: Hart retraces great-grandfather's footsteps, William & Mary News Story, 3 January 2005.
September 1900 San Francisco Newspaper
Утга зохиол: Ихэтуанийн бослого Германы үндэсний ном сангийн каталогт

[1] Бадаргуулт төр

[2] 1900 оны Хятадын боксчдын бослого

[1]

[2]

@@ Мөр 1: / Мөр 1: @@
-[[Файл:Beijing Castle Boxer Rebellion 1900 FINAL.jpg|thumb|1900 он]]
+[[Файл:Beijing Castle Boxer Rebellion 1900 FINAL.jpg|thumb|1900 онд Бээжин]]
-[[Файл:Siege of Peking, Boxer Rebellion.jpg|thumb|8 гүрний цэрэг Бээжингийн хэрмэнд тулж ирэв 1900 он]]
+[[Файл:Siege of Peking, Boxer Rebellion.jpg|thumb|8 гүрний цэрэг Бээжингийн хэрмэнд тулж ирэв, 1900 он]]
+[[Файл:BoxerSoldiers.jpg|thumb|Боксчдын цэрэгүүд]]
-[[Файл:The Qing Dynasty Cixi Imperial Dowager Empress of China On Throne 7.PNG|thumb|[[Цыши]]|332x332px]]
+[[Файл:Execution of Boxer leaders at Hsi-Kou 1900-1901.jpg|thumb|Цай-Ши-Коу дахь боксын удирдагчдыг цаазлах ажиллагаа]]
-[[Файл:Guangxu Emperor.jpg|thumb|[[Бадаргуулт төр]]]]
-'''Ихэтуаний бослого''' 1899-1901 он хүртэл [[Хятад]ын] хойд нутагт гарсан бослого. [[Манжийн түүх|Манжийн]] төрийн арчаагүй байдал болон гадаад гүрнүүдийн дээрэнгүй бодлого олон нийтийн дургүйцлийг хөдөлгөсний улмаас 1899 онд Хятадын хойд хэсэгт дэгдсэн бослого. Түүхэнд боксчдын бослого гэж нэрлэгдсэн энэ бослогод оролцогсод эрх тэгш бус хэлэлцээрүүдийг эсэргүүцэж, гаднын чөтгөрүүдийг хөөн зайлуулах уриан дор гаднынхныг алж хядах Христийн шашинд орсон эх орон нэгтнүүдээ цаазлах замаар өргөжсөөр 1900 он гэхэд [[Бээжин]] рүү довтлох хэмжээний хүчийг хуралдуулжээ. Энэ үед хатан хаан [[Цыши]] босогчидтой нэгдэж, тэдний тулгалтаар [[Их Британи]], [[Герман]], [[Австри-Унгар]], [[Франц]], [[Итали]], [[Япон]], [[Америкийн Нэгдсэн Улс]], Орос гэх [[8 улсын эвсэл]]д нэгэн зэрэг дайн зарлав. 2сарын дараа 8 гүрний цэрэг [[Бээжин]]г эзлэн авч, хатан хаанд шинэ гутамшигт болзол тулгасан юм. Үүний дараа [[Цыши]] хатан хаан босогчдын эсрэг урваж [[Чин улс|Манжийн]] төр барууны эвсэлтэй хамтран 1901 онд бослогыг бүрэн даржээ.
+'''Ихэтуан''' ({{lang-zh|義和團}})<ref>[https://mongoltoli.mn/history/h/467 Бадаргуулт төр]</ref> буюу '''Боксчдын бослого'''/('''Нударгатны бослого''') ({{lang-zh|拳亂}}, ''цуанлуань''),<ref>[https://mn.eferrit.com/1900-оны-хятадын-боксчдын-бослого/ 1900 оны Хятадын боксчдын бослого]</ref> 1899-1901 он хүртэл [[Хятад]]ын хойд нутагт гарсан гадаадын нөлөөний эсрэг гарсан бослого. [[Чин улс|Манжийн]] төрийн арчаагүй байдал болон гадаад гүрнүүдийн дээрэнгүй бодлого олон нийтийн дургүйцлийг хөдөлгөсний улмаас 1899 онд Хятадын хойд хэсэгт дэгдсэн бослого. Түүхэнд боксчдын бослого гэж нэрлэгдсэн энэ бослогод оролцогсод эрх тэгш бус хэлэлцээрүүдийг эсэргүүцэж, гаднын чөтгөрүүдийг хөөн зайлуулах уриан дор гаднынхныг алж хядах Христийн шашинд орсон эх орон нэгтнүүдээ цаазлах замаар өргөжсөөр 1900 он гэхэд [[Бээжин]] рүү довтлох хэмжээний хүчийг хуралдуулжээ. Энэ үед хатан хаан [[Цыши]] босогчидтой нэгдэж, тэдний тулгалтаар [[Их Британи]], [[Герман]], [[Австри-Унгар]], [[Франц]], [[Итали]], [[Япон]], [[Америкийн Нэгдсэн Улс]], Орос гэх [[Найман улсын эвсэл]]д нэгэн зэрэг дайн зарлав. 2 сарын дараа 8 гүрний цэрэг [[Бээжин]]г эзлэн авч, хатан хаанд шинэ гутамшигт болзол тулгасан юм. Үүний дараа [[Цыши]] хатан хаан босогчдын эсрэг урваж Манжийн төр барууны эвсэлтэй хамтран 1901 онд бослогыг бүрэн даржээ.
+онд Манжийн засаг Хятадад гарсан Ихэтуанийн бослогыг дарахад зориулан Ар Монголоос 20 000 монгол цэрэг татах гэтэл дөнгөж 2000 монгол цэрэг цуглаад, тэд нь тус тусын хошууны ноёдоос Улиастай дахь манж жанжны мэдэлд шилжмэгц, Энхтайваны удирдлагаар бослого гаргаж, Улиастайн манж цэргийг хядаж, хятад пүүсийг талж сүйтгээд гэр гэртээ тарцгаасан байна.
+== Эшлэл ==
+{{reflist}}
+== Цахим холбоос ==
+{{Commonscat|Boxer Rebellion|Боксчдын бослого}}
+* [https://web.archive.org/web/20081222222444/http://web.wm.edu/news/archive/index.php?id=4174 Lost in the Gobi Desert: Hart retraces great-grandfather's footsteps], William & Mary News Story, 3 January 2005.
+* [http://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85066387/1900-07-01/ed-1/seq-9/ September 1900 San Francisco Newspaper]
+* {{DNB-Portal|4132498-5|TEXT=Утга зохиол:}}
 [[Ангилал:Ихэтуанийн бослого| ]]
+[[Ангилал:Хятадын түүхэн дэх дайн]]
+[[Ангилал:Австри-Унгарын зэвсэгт хүчний түүх]]
+[[Ангилал:Германы Хаант Улсын зэвсэгт хүчин]]
+[[Ангилал:Италийн түүхэн дэх дайн]]
+[[Ангилал:Их Британийн дайн]]
+[[Ангилал:Нэгдсэн Улсын дайн]]
+[[Ангилал:Оросын Хаант Улсын зэвсэгт хүчний түүх]]
+[[Ангилал:Францын дайн]]
+[[Ангилал:Японы Хаант Улсын зэвсэгт хүчний түүх]]
+[[Ангилал:Хятадын бослого]]
+[[Ангилал:20-р зууны бослого]]
+[[Ангилал:Колоничлолын дайн]]
+[[Ангилал:Үндсэрхэг үзэл]]
+[[Ангилал:1899 оны зөрчилдөөн]]
+[[Ангилал:1900 оны зөрчилдөөн]]
+[[Ангилал:1901 оны зөрчилдөөн]]