Материца
Материца или матка (латински: uterus) е орган кој припаѓа на репродуктивните органи кај женскиот пол. Кај цицачите, улогата на матката е да го прифати и одржува развојот на фетусот за време на бременоста.
Облик и положба на човечката матка
Матката е обликувана како круша сцртена наопаку, на едниот крај има цервикс или грлото на матката (латински: cervix) чие отворање е во родницата и формира пониска третина од матката. Помалиот дел е изграден од мускулите, а најчесто со сврзно ткиво. Во средината на грлото е канал покриен со мукозна мембрана што е потенка од мукозната мембрана на телото на матката и содржи бројни жлезди кои ја секретираат слузта што се менува за време на циклусот. Другите два краја на матката се поврзани со јајцеводи.
Утробата се наоѓа помеѓу мочниот меур и крајот на дебелото црево . Телото на матката е околу 4,5, а вратот е 3,5 и тежи помеѓу 50 и 60 грама. Вкупната должина на матката кај возрасна женка изнесува 7 до 8. За време на бременоста, матката се зголемува, со цел да се врати на нормална големина по раѓањето. Затоа, состојбата на матката варира со фазите на менструалниот циклус и со годините на жената.
Градба на матката
Изградена е од три слоја:
- Надворешен мазен слој - периметар
- Мускулен среден слој - миометриум
- Внатрешниот слој на мукозната мембрана - ендометриум
Ендометриум е слој на матката која е важна за бременоста, бидејќи содржи оплодена јајце-клетка. Имено, за време на бременоста, ендометриумот се губи и се полни со крвни садови за да се приспособат и да го поддржат развојот на фетусот. Ако не се случи зачнување, ендометриумот се лупи и се исклучува како дел од менструалното крварење.
Матката како мотив во уметноста и во популарната култура
- „Ветената матка“ (англиски: The Promised Womb) - песна на британската група „Дед кен денс“ (Dead Can Dance) од 1990 година.[1]
- „Во матката“ (англиски: Mephisto) - музички албум на американската рок-група „Нирвана“ (Nirvana) од 1993 година.[2]