Диоклецијан
Диоклецијан | ||
Роден | 240 Далмација, денешна Хрватска | |
---|---|---|
Починал | 316 Салина, денешна Хрватска |
Диоклецијан (латински:Gaius Aurelius Valerius Diocletianus, Diocletianus) бил римски цар. Познат и како Гаj Аврелиj Валериj Диоклециjан. Со Римската империја управувал од 285 до 316 година. Модерната историографија го смета царувањето му за крај на т.н. војнички императори и почеток на касната античност. Својот пријател Максимијан го поставил за соимператор, давајќи му задача за управување со западниот дел од царството. По големата победа во Сирија, во 293 година исто така со свој соимператор го поставил и Галериј. Од своја страна Максимијан за свој совладар го поставил Констанциј I Хлор.
Така, управувањето со империјата било разделено, и тоа:
- Диоклецијан управувал со азијскиот дел од империјата, Тракија и Египет;
- Галериј управувал со Балканот и подунавскиот дел;
- Максимијан со Италија, Реција, Шпанија и Африка, а
- Констанциј I Хлор со Галија и Британија
Како цар бил најголемиот прогонувач на христијаните од 303 година. Најпозната жртва од неговиот прогон бил бискупот Свети Дуј. Во негово време, сенатот во Рим го изгубил своето значење. Диоклецијан се прогласил за син на Јупитер, и захтевал да сите пред него да го поштуваат како жив Бог. Така во Римската империја започнал периодот на Доминат, а завршил оној на Принципат. Во 316 година се отрул.
Принципат 27 п.н.е. — 235:
Август • Тибериј • Калигула • Клавдиј -{I}- • Нерон • Галба • Отон • Вителиј • Веспазијан • Тит • Домицијан • Нерва • Трајан • Адријан • Антонин Пиј • Марко Аврелиј • Лукиј Вер • Комод • Пертинакс • Дидиј Јулијан • Септимиј Север • Каракала • Макрин • Елагабал • Александар Север
Криза од III век 235 - 284:
Максимин Трак • Гордијан I • Гордијан II • Пупијан • Балбин• Гордијан III • Филип Арапски • Дециј Трајан • Требонијан Гал cо Хостилијан и Волусијан• Емилијан • Валеријан • Галиен • Клавдиј II • Квинтил • Аврелијан • Такит • Флоријан • Проб • Кар • Нумеријан • Карин
Доминат 284 - 395:
Диоклецијан • Максимијан • Констанциј I Хлор • Галериј • Север II • Максенциј • Максимин II Даја • Лициниј • Константин I Велики • Константин II • Констанс I • Констанциј II • Јулијан Отпадник • Јовијан • Валентинијан I • Валенс • Грацијан • Валентинијан II • Теодосиј I
Западно царство (395 - 476):
Хонориј • Констанциј III • Јован • Валентинијан III • Петрониј Максим • Авит • Мајоријан • Либиј Север • Антемиј • Олибриј • Глицериј • Јулиј Непот • Ромул Августул
Источно (Византиско) царство (395 - 1453):
Аркадиј • Теодосиј II • Маркијан • Лав I • Лав II • Зенон • Василиск • Анастасиј I • Јустин I • Јустинијан I • Јустин II • Тибериј II • Маврикиј • Фока • Ираклиј I • Константин III • Ираклиј II • Констанс II • Константин IV • Јустинијан II • Леонтиј • Тибериј III • Филипик • Анастасиј II • Теодосиј III • Лав III • Константин V • Лав IV • Константин VI • Ирина • Никифор I • Ставрикиј • Михаил I • Лав V • Михаил II • Теофил • Михаил III • Василиј I • Лав VI • Константин VII • Роман I • Роман II • Никифор II • Јован I • Василиј II • Константин VIII • Роман III • Михаил IV • Михаил V • Константин IX • Зоја • Теодора • Михаил VI • Исак I • Константин X • Роман IV • Михаил VII • Никифор III • Алексиј I • Јован II • Мануил I • Алексиј II • Андроник I • Исак II • Алексиј III • Алексиј IV • Алексиј V • Константин XI • Теодор I • Јован III • Теодор II • Јован IV • Михаил VIII • Андроник II • Андроник III • Јован V • Јован VI • Андроник IV • Јован VII • Мануил II • Јован VIII • Константин XI