4 век: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот менува: Category -> Категорија |
Променет pages. Отстранети параметри. Форматиран dashes. | Користете го овој софтвер. Пријави грешки. | Предложено од Инокентиј | Категорија:CS1-одржување: излишен текст: список на автори | #UCB_Category 119/246 |
||
| (Не се прикажани 45 меѓувремени преработки од 16 корисници) | |||
| Ред 1: | Ред 1: | ||
{{4 век}} |
{{4 век}} |
||
'''4 век''' |
'''4 век''' започнал на [[1 јануари]] [[301]] год., а завршил на [[31 декември]] [[400]] год. |
||
Во рамките на [[Римско Царство|Римското Царство]], почетокот на 4 век бил одбележан од [[Константин Велики]], првиот римски цар кој се преобратил во [[христијанство]]. Константин Велики е исто така познат по тоа што во [[330]] година го назначил античкиот град [[Византион]] за нов и единствен главен град на империјата, нарекувајќи го Нов Рим (подоцна во негова чест бил преименуван во [[Цариград|Константинопол]]).<ref name=":0">{{Наведена книга|title=Stari svet|last=Dušanić|first=Slobodan|publisher=Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad|year=1983|isbn=|location=Beograd|pages=259–276}}</ref> Последниот римски цар кој владеел и со источната и со западната половина на империјата бил [[Теодосиј I]]. Системот на два императори, кој првично бил поставен од [[Диоклецијан]] во претходниот век, станал редовна практика, а истокот продолжил да расте во важност како нов центар на трговија и империјална моќ. Угледот на [[Рим]] како поранешен империјален град драстично се намалил во текот на овој век. Доцна во векот, христијанството станало официјална државна религија, а старата [[Паганство|паганска култура]] на империјата полека почнала да исчезнува. Во текот на овој век во империјата генерално владеел просперитет, иако честите напади на [[Германи|германските]] племиња од север претставувале сериозен проблем од [[376]] година па натаму. Овие рани германски инвазии го означиле почетокот на крајот на [[Западно Римско Царство|Западното Римско Царство]].<ref name=":0" /><ref>{{Наведена книга|title=The Long Fourth Century 284-450: Continuity and Change in the Later Roman Empire|last=ed. S. McGill, C. Sogno and E. Watts|publisher=Cambridge|year=2008|isbn=|location=|pages=}}</ref> |
|||
Во [[Корејски Полуостров|Кореја]] започнал [[Период на Три кралства|периодот на Трите кралства]] (Пекче, Когурја и Сила), кој траел приближно 300/400 – 668 година. |
|||
[[Податотека:East-Hem 300ad.jpg|мини|208x208пкс|Источната полутопка на почетокот на 4 век.]] |
|||
[[Податотека:East-Hem 400ad.jpg|мини|209x209пкс|Источната полутопка на крајот од 4 век.]] |
|||
== Настани == |
== Настани == |
||
* Народот [[Ноба]] се населил во [[Африка]]. |
|||
* ... |
|||
* Ран 4 век - била изградена салата за публика, денес позната како Базилика, во [[Трир]], [[Германија]]. |
|||
* [[301]]: [[Ерменија]] прва го прифатила [[христијанство]]то како државна религија. |
|||
* [[306]] - [[337]]: [[Константин Велики]] ставил крај на прогонот на христијаните во [[Римско Царство|Римското Царство]], а Нов Рим ([[Цариград|Константинопол]]) станал ново седиште на владата. |
|||
* [[325]] - [[328]]: Кралството [[Аксум]] го прифатило христијанството. |
|||
* [[325]]: [[Константин Велики]] го свикал [[Прв вселенски собор|Првиот вселенски собор]] во [[Никеја]], за време на [[Аријански спор|Аријанскиот спор]]. |
|||
* [[335]] - [[380]]: [[Самудрагута]] ја проширил империјата [[Гупта]]. |
|||
* [[337]]: [[Константин Велики]] се покрстил на смртна постела. |
|||
* [[350]]: Кралството [[Аксум]] го освоило Кралството [[Куш]]. |
|||
* [[350]]-[[400]]: [[Хуни|Хунтите]] започнале да ја напаѓаат [[Сасанидско Царство|Сасанидското Царство]]. |
|||
* [[350]]: Најраните познати камени натписи во [[Индонезија]]. |
|||
* [[365]]: Источното Средоземје било погодено од силен [[земјотрес]] од најмалку осум удари. [[Цунами]]то предизвикано од земјотресот нанело големи штети на териториите на [[Крит]], [[Грција]], [[Либија]], [[Египет]], [[Кипар]] и [[Сицилија]]. |
|||
* Средина на 4 век – Биле изработени римските сребрени садови од [[Милденхол]], [[Англија]], кои сега се наоѓаат во [[Британски музеј|Британскиот музеј]] во Лондон. |
|||
* Средина на 4 век – [[Ванг Ксиџи]] направил дел од писмо од албумот [[Фенг Џу]], во периодот на шестте династии. Сега се чува во [[Музеј на Националната палата|Музејот на Националната палата]], [[Тајпеј]], [[Република Кина|Тајван]]. |
|||
* [[376]]: [[Визиготи]]те, бегајќи од [[Хуни]]те, се населиле покрај [[Дунав]] и им бил дозволен влез во [[Римско Царство|Римското Царство]]. |
|||
* [[378]]: [[Битка кај Одрин (378)|Битката кај Одрин]]: римската војска била поразена од визиготската коњаница, а царот [[Валенс]] бил убиен. |
|||
* [[378]] - [[395]]: Римскиот цар [[Теодосиј I]] го забранил [[паганство]]то, а христијанството станало официјална религија на [[Римско Царство|Римското Царство]]. |
|||
* [[378]]: Во [[Средна Америка]], Сијај К'ак го освоил [[Вака]] на 8 јануари. |
|||
* [[378]]: Во [[Средна Америка]], Сијај К'ак го освоил [[Тикал]] на 16 јануари. |
|||
* [[378]]: Во [[Средна Америка]], Сијај К'ак го освоил [[Уашактун]]. |
|||
* [[381]]: Бил одржан [[Втор вселенски собор|Вториот вселенски собор]] во [[Цариград]]. |
|||
* [[383]]: Битката на реката Феи во Кина. |
|||
* [[395]]: Смртта на римскиот цар [[Теодосиј I]] резултирала со трајно расцепување на [[Римско Царство|Римското Царство]]. |
|||
* Доцен 4 век – Била направена собата на Леонис, во [[Катакомба|катакомбите]] на Комодила, во близина на [[Рим]]. |
|||
* Доцен 4 век – Бил додаден [[Атриум (архитектура)|атриум]] на старата базилика Свети Петар во [[Рим]]. |
|||
* |
|||
== Личности == |
== Личности == |
||
[[Податотека:0 Constantinus I - Palazzo dei Conservatori (2) (cropped).JPG|мини|Константин Велики]] |
|||
[[Податотека:Const.chlorus03 pushkin.jpg|мини|Констанциј I Хлор]] |
|||
[[Податотека:1902 - Archaeological Museum, Athens - 4th century bust - Photo by Giovanni Dall'Orto, Nov. 11 2009.jpg|мини|Јулијан Отпадникот, римски цар]] |
|||
[[Податотека:Arcadius Istanbul Museum.JPG|мини|Аркадиј, римски цар]] |
|||
[[Податотека:Head of a king MET 65.126.jpg|мини|Шапур II]] |
|||
[[Податотека:Augustine Lateran.jpg|мини|Свети Августин]] |
|||
[[Податотека:Hypatia portrait.png|мини|Хипатија]] |
|||
* [[Аларик I]], крал на [[Визиготи]]те |
|||
* ... |
|||
* [[Албија Доминика]], римска царевица и регент |
|||
* [[Арбогаст]], римски генерал и бунтовник |
|||
* [[Аркадиј]], римски цар |
|||
* [[Атлатл Кауак]], владетел на [[Теотиуакан]] |
|||
* [[Басијан]], римски сенатор |
|||
* [[Валериј Валенс]], римски цар |
|||
* [[Валериј Ромул]], римски конзул |
|||
* [[Валенс]], римски цар |
|||
* [[Валентинијан I]], римски цар |
|||
* [[Валентинијан II]], римски цар |
|||
* [[Валентинијан Галат]], римски конзул, син и наследник на римски цар |
|||
* [[Валентин]], римски бунтовник |
|||
* [[Варонијан]], римски конзул, син и наследник на цар |
|||
* [[Ветранион]], римски цар |
|||
* [[Гаинас]], римски [[магистер милитум]], кој кратко време презел контрола над [[Цариград|Константинопол]] |
|||
* [[Галериј]], римски цар |
|||
* [[Гилдо]], римски генерал и бунтовник |
|||
* [[Годигисел]], крал на [[Вандали]]те |
|||
* [[Грацијан]], римски цар |
|||
* [[Далмациј]], римски цезар |
|||
* [[Децентиј]], римски узурпатор |
|||
* [[Диоклецијан]], римски цар |
|||
* [[Домитиј Александар]], римски узурпатор |
|||
* [[Евгениј]], римски узурпатор (303-304) |
|||
* [[Евгениј]], римски узурпатор (392-394) |
|||
* [[Евтропиј]], римски политичар, главен советник на царот |
|||
* [[Езана]], владетел на кралството [[Аксум]] |
|||
* [[Елија Евдоксија]], римска царевица |
|||
* [[Јакс Нуун Аин I]], првиот Теотиуакан владетел на [[Тикал]] |
|||
* [[Свети Јован Златоуст|Јован Златоуст]], патријарх царевиградски |
|||
* [[Јовијан]], римски цар |
|||
* [[Јулијан Отпадникот]], римски цар |
|||
* [[Јустина]], римска царевица и регент |
|||
* [[Калоцер]], римски узурпатор |
|||
* [[Клавдиј Силван]], римски генерал и узурпатор |
|||
* [[Констанс I]], римски цар |
|||
* [[Константина]], римска августа |
|||
* [[Константин Велики]], римски цар |
|||
* [[Константин II (владетел)|Константин II]], римски цар |
|||
* [[Констанциј I Хлор]], римски цар |
|||
* [[Констанциј II]], римски цар |
|||
* [[Констанциј Гал]], римски цезар |
|||
* [[Крисп]], римски цезар |
|||
* [[Лициниј]], римски цар |
|||
* [[Лициниј II]], римски цезар |
|||
* [[Магенциј]], римски узурпатор |
|||
* [[Магнус Максим]], римски цар |
|||
* [[Марцел]], римски узурпатор |
|||
* [[Мартинијан]], римски цар |
|||
* [[Максенциј]], римски цар |
|||
* [[Максимијан]], римски цар |
|||
* [[Максимијан II]], римски цар |
|||
* [[Непотијан]], римски узурпатор |
|||
* [[Прокопиј]], римски узурпатор |
|||
* [[Руфин]], римски политичар, преторијански префект на истокот |
|||
* [[Салутиј]], римски политичар, преторијански префект на истокот, кандидат за царскиот престол |
|||
* [[Самудрагупта]], император на [[Гупта]] |
|||
* [[Стилихон]], римски [[магистер милитум]] |
|||
* [[Теодор]], римски узурпатор |
|||
* [[Теодосиј I]], римски цар |
|||
* [[Факсиан]], кинески будистички монах |
|||
* [[Фирм]], римски узурпатор |
|||
* [[Флавиј Валериј Север]], римски цар |
|||
* [[Флавиј Виктор]], римски цар |
|||
* [[Флавиј Северијан]], римски политичар, син и наследник на император |
|||
* [[Фу Џиан]], кинески цар основач на поранешниот Чин |
|||
* [[Фу Џиан]], цар на поранешниот Чин |
|||
* [[Ханибалијан]], римски политичар |
|||
* [[Хонориј]], римски цар |
|||
* [[Чак Ток Ичаак I]], владетел на [[Тикал]] |
|||
* [[Чандрагупта I]], Гупта император |
|||
* [[Чандрагупта II]], Гупта император |
|||
* [[Шапур II Велики]], крал (шах) на [[Сасанидско Царство|Сасанидското Царство]] |
|||
* [[Ши Ан]], кинески државник |
|||
* |
|||
=== Ликовна уметност === |
|||
* [[Ванг Шиенчи]], кинески калиграф |
|||
* [[Ванг Шичи]], кинески калиграф |
|||
* [[Веј Шуо]], единствената жена калиграф во кинеската историја |
|||
* |
|||
=== Литература === |
|||
* Аурелиј Пруденциј Клеменс ([[Пруденциј]]), римски поет |
|||
* Гај Ветиј Аквилин Јовенк ([[Јовенк]]), римски писател и композитор |
|||
* [[Ге Хонг]], кинески писател |
|||
* Децимиус Магнус Авсониј ([[Авсониј]]), римски поет |
|||
* [[Јероним Стридонски]], христијански свештеник, монах и преведувач |
|||
* [[Квинт Смирнски]], грчки поет |
|||
* Клавдиј Клаудијан ([[Клаудијан]]), римски поет |
|||
* Публилиј Оптатијан Порфириј ([[Порфириј]]), римски поет |
|||
* [[Салустиј]], римски писател и филозоф |
|||
* [[Фалтонија Бетиција Проба]], римска христијанска поетеса |
|||
* |
|||
=== Теологија === |
|||
* [[Свети Августин|Августин]], христијански теолог, епископ на [[Хипон]] |
|||
* [[Амвросиј Медиолански]], христијански теолог, црковен отец, епископ милански |
|||
* [[Свети Василиј Велики|Василиј Велики]], христијански теолог, епископ на Кесарија во [[Кападокија]] |
|||
* [[Вулфила]], аријански свештеник и преведувач на [[Библија]]та на [[готски јазик]] |
|||
* [[Свети Григориј Богослов|Григориј Назијанзанин]], христијански теолог, епископ на [[Назијанз]] |
|||
* [[Дао’ан]], кинески будистички монах, преведувач |
|||
* [[Свети Ефрем Сириски|Ефрем Сириски]], сириски ѓакон и теолог |
|||
* [[Кумараџива]], индиски будистички монах, преведувач |
|||
* [[Лактанциј]], христијански теолог, советник на [[Константин Велики|Константин I]] |
|||
* [[Месроб Машдоц]], ерменски монах, теолог и изумител на ерменската азбука |
|||
* [[Теодор]], христијански теолог, епископ на [[Мопсуестија]] |
|||
* |
|||
=== Наука и филозофија === |
|||
* [[Амијан Марцелин]], римски историчар |
|||
* [[Амониј Хермие]], грчки филозоф |
|||
* [[Аврелиј Виктор]], римски историчар |
|||
* [[Гуо Сјанг]], кинески научник |
|||
* [[Евсевиј Кесариски]], грчки историчар |
|||
* [[Евтропиј]], римски историчар |
|||
* [[Јамблих]], неоплатонистички филозоф |
|||
* [[Прокло]], грчки филозоф |
|||
* [[Сун Шенг]], кинески историчар |
|||
* [[Темистиј]], грчки реторичар и филозоф |
|||
* [[Хипатија|Хипатија Александриска]], грчки филозоф, математичар и астроном |
|||
* |
|||
* |
|||
== Откритија == |
== Откритија == |
||
* [[Узенгија]]та била измислена во Кина пред 322-ра година.<ref>{{Наведени вести|url=http://www.silk-road.com/artl/stirrup.shtml|title=China, Buddhism and the Silk Road - Silk-Road.com|work=Silk Road|access-date=2018-09-25|language=en-US}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.chinaculture.org/gb/en_madeinchina/2005-07/21/content_70825.htm|title=The invention and influences of stirrup|date=2008-12-03|accessdate=2018-09-25|archive-date=2008-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20081203175410/http://www.chinaculture.org/gb/en_madeinchina/2005-07/21/content_70825.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> |
|||
* ... |
|||
== Наводи == |
|||
<references /> |
|||
* |
|||
[[Категорија:4 век| ]] |
[[Категорија:4 век| ]] |
||
[[Категорија:Векови|04]] |
[[Категорија:Векови|04]] |
||
[[Категорија:1 милениум]] |
|||
[[af:4de eeu]] |
|||
[[als:4. Jahrhundert]] |
|||
[[an:Sieglo IV]] |
|||
[[ar:قرن 4]] |
|||
[[ast:Sieglu IV]] |
|||
[[az:IV əsr]] |
|||
[[bat-smg:IV omžios]] |
|||
[[be:4 стагоддзе]] |
|||
[[be-x-old:4 стагодзьдзе]] |
|||
[[bg:4 век]] |
|||
[[br:IVe kantved]] |
|||
[[bs:4. vijek]] |
|||
[[ca:Segle IV]] |
|||
[[cs:4. století]] |
|||
[[cv:IV ĕмĕр]] |
|||
[[cy:4edd ganrif]] |
|||
[[da:4. århundrede]] |
|||
[[de:4. Jahrhundert]] |
|||
[[el:4ος αιώνας]] |
|||
[[en:4th century]] |
|||
[[eo:4-a jarcento]] |
|||
[[es:Siglo IV]] |
|||
[[et:4. sajand]] |
|||
[[eu:IV. mendea]] |
|||
[[fa:سده ۴ (میلادی)]] |
|||
[[fi:300-luku]] |
|||
[[fr:IVe siècle]] |
|||
[[fy:4e ieu]] |
|||
[[ga:4ú haois]] |
|||
[[gan:4世紀]] |
|||
[[gd:4mh Linn]] |
|||
[[gl:Século IV]] |
|||
[[he:המאה ה-4]] |
|||
[[hr:4. stoljeće]] |
|||
[[hu:4. század]] |
|||
[[id:Abad ke-4]] |
|||
[[io:4ma yar-cento]] |
|||
[[is:4. öldin]] |
|||
[[it:IV secolo]] |
|||
[[ja:4世紀]] |
|||
[[jv:Abad kaping 4]] |
|||
[[ka:IV საუკუნე]] |
|||
[[kk:4 ғ.]] |
|||
[[ko:4세기]] |
|||
[[ksh:4. Joohunndot]] |
|||
[[ku:Sedsala 4'an]] |
|||
[[kw:4a kansblydhen]] |
|||
[[la:Saeculum 4]] |
|||
[[lb:4. Joerhonnert]] |
|||
[[li:Veerde iew]] |
|||
[[lij:IV secolo]] |
|||
[[lt:IV amžius]] |
|||
[[lv:4. gadsimts]] |
|||
[[mhr:IV курым]] |
|||
[[mr:इ.स.चे ४ थे शतक]] |
|||
[[ms:Abad ke-4]] |
|||
[[nds:4. Johrhunnert]] |
|||
[[nds-nl:4e eeuw]] |
|||
[[nl:4e eeuw]] |
|||
[[nn:300-talet]] |
|||
[[no:4. århundre]] |
|||
[[nrm:IVe s.]] |
|||
[[oc:Sègle IV]] |
|||
[[pl:IV wiek]] |
|||
[[pt:Século IV]] |
|||
[[ro:Secolul al IV-lea]] |
|||
[[ru:IV век]] |
|||
[[sah:IV үйэ]] |
|||
[[scn:Sèculu IV]] |
|||
[[simple:4th century]] |
|||
[[sk:4. storočie]] |
|||
[[sl:4. stoletje]] |
|||
[[sq:Shekulli IV]] |
|||
[[sr:4. век]] |
|||
[[stq:4. Jierhunnert]] |
|||
[[su:Abad ka-4]] |
|||
[[sv:300-talet]] |
|||
[[sw:Karne ya 4]] |
|||
[[th:คริสต์ศตวรรษที่ 4]] |
|||
[[tk:4-nji asyr]] |
|||
[[tr:4. yüzyıl]] |
|||
[[tt:4. yöz]] |
|||
[[uk:4 століття]] |
|||
[[uz:IV asr]] |
|||
[[vec:IV secoło]] |
|||
[[vi:Thế kỷ 4]] |
|||
[[yi:4טער י"ה]] |
|||
[[zh:4世纪]] |
|||
[[zh-min-nan:4 sè-kí]] |
|||
Последна преработка од 01:46, 2 декември 2024
| < 3 век | 4 век | 5 век > | |||||||
| 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 |
| 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 |
| 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 |
| 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 |
| 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 |
| 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 |
| 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 00 |
4 век започнал на 1 јануари 301 год., а завршил на 31 декември 400 год.
Во рамките на Римското Царство, почетокот на 4 век бил одбележан од Константин Велики, првиот римски цар кој се преобратил во христијанство. Константин Велики е исто така познат по тоа што во 330 година го назначил античкиот град Византион за нов и единствен главен град на империјата, нарекувајќи го Нов Рим (подоцна во негова чест бил преименуван во Константинопол).[1] Последниот римски цар кој владеел и со источната и со западната половина на империјата бил Теодосиј I. Системот на два императори, кој првично бил поставен од Диоклецијан во претходниот век, станал редовна практика, а истокот продолжил да расте во важност како нов центар на трговија и империјална моќ. Угледот на Рим како поранешен империјален град драстично се намалил во текот на овој век. Доцна во векот, христијанството станало официјална државна религија, а старата паганска култура на империјата полека почнала да исчезнува. Во текот на овој век во империјата генерално владеел просперитет, иако честите напади на германските племиња од север претставувале сериозен проблем од 376 година па натаму. Овие рани германски инвазии го означиле почетокот на крајот на Западното Римско Царство.[1][2]
Во Кореја започнал периодот на Трите кралства (Пекче, Когурја и Сила), кој траел приближно 300/400 – 668 година.
Настани
[уреди | уреди извор]- Народот Ноба се населил во Африка.
- Ран 4 век - била изградена салата за публика, денес позната како Базилика, во Трир, Германија.
- 301: Ерменија прва го прифатила христијанството како државна религија.
- 306 - 337: Константин Велики ставил крај на прогонот на христијаните во Римското Царство, а Нов Рим (Константинопол) станал ново седиште на владата.
- 325 - 328: Кралството Аксум го прифатило христијанството.
- 325: Константин Велики го свикал Првиот вселенски собор во Никеја, за време на Аријанскиот спор.
- 335 - 380: Самудрагута ја проширил империјата Гупта.
- 337: Константин Велики се покрстил на смртна постела.
- 350: Кралството Аксум го освоило Кралството Куш.
- 350-400: Хунтите започнале да ја напаѓаат Сасанидското Царство.
- 350: Најраните познати камени натписи во Индонезија.
- 365: Источното Средоземје било погодено од силен земјотрес од најмалку осум удари. Цунамито предизвикано од земјотресот нанело големи штети на териториите на Крит, Грција, Либија, Египет, Кипар и Сицилија.
- Средина на 4 век – Биле изработени римските сребрени садови од Милденхол, Англија, кои сега се наоѓаат во Британскиот музеј во Лондон.
- Средина на 4 век – Ванг Ксиџи направил дел од писмо од албумот Фенг Џу, во периодот на шестте династии. Сега се чува во Музејот на Националната палата, Тајпеј, Тајван.
- 376: Визиготите, бегајќи од Хуните, се населиле покрај Дунав и им бил дозволен влез во Римското Царство.
- 378: Битката кај Одрин: римската војска била поразена од визиготската коњаница, а царот Валенс бил убиен.
- 378 - 395: Римскиот цар Теодосиј I го забранил паганството, а христијанството станало официјална религија на Римското Царство.
- 378: Во Средна Америка, Сијај К'ак го освоил Вака на 8 јануари.
- 378: Во Средна Америка, Сијај К'ак го освоил Тикал на 16 јануари.
- 378: Во Средна Америка, Сијај К'ак го освоил Уашактун.
- 381: Бил одржан Вториот вселенски собор во Цариград.
- 383: Битката на реката Феи во Кина.
- 395: Смртта на римскиот цар Теодосиј I резултирала со трајно расцепување на Римското Царство.
- Доцен 4 век – Била направена собата на Леонис, во катакомбите на Комодила, во близина на Рим.
- Доцен 4 век – Бил додаден атриум на старата базилика Свети Петар во Рим.
Личности
[уреди | уреди извор]_(cropped).JPG)
- Аларик I, крал на Визиготите
- Албија Доминика, римска царевица и регент
- Арбогаст, римски генерал и бунтовник
- Аркадиј, римски цар
- Атлатл Кауак, владетел на Теотиуакан
- Басијан, римски сенатор
- Валериј Валенс, римски цар
- Валериј Ромул, римски конзул
- Валенс, римски цар
- Валентинијан I, римски цар
- Валентинијан II, римски цар
- Валентинијан Галат, римски конзул, син и наследник на римски цар
- Валентин, римски бунтовник
- Варонијан, римски конзул, син и наследник на цар
- Ветранион, римски цар
- Гаинас, римски магистер милитум, кој кратко време презел контрола над Константинопол
- Галериј, римски цар
- Гилдо, римски генерал и бунтовник
- Годигисел, крал на Вандалите
- Грацијан, римски цар
- Далмациј, римски цезар
- Децентиј, римски узурпатор
- Диоклецијан, римски цар
- Домитиј Александар, римски узурпатор
- Евгениј, римски узурпатор (303-304)
- Евгениј, римски узурпатор (392-394)
- Евтропиј, римски политичар, главен советник на царот
- Езана, владетел на кралството Аксум
- Елија Евдоксија, римска царевица
- Јакс Нуун Аин I, првиот Теотиуакан владетел на Тикал
- Јован Златоуст, патријарх царевиградски
- Јовијан, римски цар
- Јулијан Отпадникот, римски цар
- Јустина, римска царевица и регент
- Калоцер, римски узурпатор
- Клавдиј Силван, римски генерал и узурпатор
- Констанс I, римски цар
- Константина, римска августа
- Константин Велики, римски цар
- Константин II, римски цар
- Констанциј I Хлор, римски цар
- Констанциј II, римски цар
- Констанциј Гал, римски цезар
- Крисп, римски цезар
- Лициниј, римски цар
- Лициниј II, римски цезар
- Магенциј, римски узурпатор
- Магнус Максим, римски цар
- Марцел, римски узурпатор
- Мартинијан, римски цар
- Максенциј, римски цар
- Максимијан, римски цар
- Максимијан II, римски цар
- Непотијан, римски узурпатор
- Прокопиј, римски узурпатор
- Руфин, римски политичар, преторијански префект на истокот
- Салутиј, римски политичар, преторијански префект на истокот, кандидат за царскиот престол
- Самудрагупта, император на Гупта
- Стилихон, римски магистер милитум
- Теодор, римски узурпатор
- Теодосиј I, римски цар
- Факсиан, кинески будистички монах
- Фирм, римски узурпатор
- Флавиј Валериј Север, римски цар
- Флавиј Виктор, римски цар
- Флавиј Северијан, римски политичар, син и наследник на император
- Фу Џиан, кинески цар основач на поранешниот Чин
- Фу Џиан, цар на поранешниот Чин
- Ханибалијан, римски политичар
- Хонориј, римски цар
- Чак Ток Ичаак I, владетел на Тикал
- Чандрагупта I, Гупта император
- Чандрагупта II, Гупта император
- Шапур II Велики, крал (шах) на Сасанидското Царство
- Ши Ан, кинески државник
Ликовна уметност
[уреди | уреди извор]- Ванг Шиенчи, кинески калиграф
- Ванг Шичи, кинески калиграф
- Веј Шуо, единствената жена калиграф во кинеската историја
Литература
[уреди | уреди извор]- Аурелиј Пруденциј Клеменс (Пруденциј), римски поет
- Гај Ветиј Аквилин Јовенк (Јовенк), римски писател и композитор
- Ге Хонг, кинески писател
- Децимиус Магнус Авсониј (Авсониј), римски поет
- Јероним Стридонски, христијански свештеник, монах и преведувач
- Квинт Смирнски, грчки поет
- Клавдиј Клаудијан (Клаудијан), римски поет
- Публилиј Оптатијан Порфириј (Порфириј), римски поет
- Салустиј, римски писател и филозоф
- Фалтонија Бетиција Проба, римска христијанска поетеса
Теологија
[уреди | уреди извор]- Августин, христијански теолог, епископ на Хипон
- Амвросиј Медиолански, христијански теолог, црковен отец, епископ милански
- Василиј Велики, христијански теолог, епископ на Кесарија во Кападокија
- Вулфила, аријански свештеник и преведувач на Библијата на готски јазик
- Григориј Назијанзанин, христијански теолог, епископ на Назијанз
- Дао’ан, кинески будистички монах, преведувач
- Ефрем Сириски, сириски ѓакон и теолог
- Кумараџива, индиски будистички монах, преведувач
- Лактанциј, христијански теолог, советник на Константин I
- Месроб Машдоц, ерменски монах, теолог и изумител на ерменската азбука
- Теодор, христијански теолог, епископ на Мопсуестија
Наука и филозофија
[уреди | уреди извор]- Амијан Марцелин, римски историчар
- Амониј Хермие, грчки филозоф
- Аврелиј Виктор, римски историчар
- Гуо Сјанг, кинески научник
- Евсевиј Кесариски, грчки историчар
- Евтропиј, римски историчар
- Јамблих, неоплатонистички филозоф
- Прокло, грчки филозоф
- Сун Шенг, кинески историчар
- Темистиј, грчки реторичар и филозоф
- Хипатија Александриска, грчки филозоф, математичар и астроном
Откритија
[уреди | уреди извор]- Узенгијата била измислена во Кина пред 322-ра година.[3][4]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 Dušanić, Slobodan (1983). Stari svet. Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 259–276.
- ↑ ed. S. McGill, C. Sogno and E. Watts (2008). The Long Fourth Century 284-450: Continuity and Change in the Later Roman Empire. Cambridge.CS1-одржување: излишен текст: список на автори (link)
- ↑ „China, Buddhism and the Silk Road - Silk-Road.com“. Silk Road (англиски). Посетено на 2018-09-25.
- ↑ „The invention and influences of stirrup“. 2008-12-03. Архивирано од изворникот на 2008-12-03. Посетено на 2018-09-25.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)