Прејди на содржината

Гроб: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредување
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
 
(Не се прикажани 29 меѓувремени преработки од 5 корисници)
Ред 1: Ред 1:
[[Податотека:9shrine of qasim.jpg|мини|]]
'''Гробот''' е место каде што е погребана едно или повеќе лица или е погребано некое [[животно]]. Гробовите обично се на места означени како [[гробишта]], а во минатото се познати под терминот [[некропола]].
'''Гроб''' — место каде што се погребани починати лица или [[животно|животни]]. Гробовите обично се на места означени како [[гробишта]], а во минатото се познати под терминот [[некропола]].


Гробовите можат да содржат [[Архитектура|архитектонски]] [[Објект|објекти]], структури и делови кои на [[Археологија|археолозите]] ќе им обезбедат појаснување за животот и [[Култура|културата]] за времето во кое настанал гробот. Во некои религии се верува дека [[Тело|телото]] мора да биде недопрено, за да преживее [[Душа|душата]].
Гробовите можат да содржат [[Архитектура|архитектонски]] [[објект]]и, структури и делови кои на [[Археологија|археолозите]] ќе им обезбедат појаснување за животот и [[култура]]та за времето во кое настанал гробот. Во некои религии се верува дека [[тело]]то мора да биде недопрено, за да преживее [[душа]]та.


Гробот претставува вечен дом на покојните, како таков тој е табуизиран и сакрален. Местото за погребување на починатите најчесто се поставувало на некој рид (за да имаат прегледност). Починатите се закопуваат на местата каде се погребани и нивните претци, членови на семејството. Ретко се случува некој да биде погребан на друго место и тоа само по сопственото барање или во случај да загинал во војната, далеку од сопствениот дом. Се случувало по посебна желба на покојниот да биде закопан на некое гранично место (меѓа помеѓу имотите, граница помеѓу селата или регионите) поради што постоеле судири меѓу луѓето. Ова се правело поради табуизација на могилата, самото тоа значело дека тоа место нема да се скрнави, преместува или да претставува понатаму проблем за заинтересираните страни.
Гробот претставува вечен дом на покојните, како таков тој е табуизиран и сакрален. Местото за погребување на починатите најчесто се поставувало на некој рид (за да имаат прегледност). Починатите се закопуваат на местата каде се погребани и нивните предци, членови на семејството. Ретко се случува некој да биде погребан на друго место и тоа само по сопственото барање или во случај да загинал во војната, далеку од сопствениот дом. Се случувало по посебна желба на покојниот да биде закопан на некое гранично место (меѓа помеѓу имотите, граница помеѓу селата или регионите) поради што постоеле судири меѓу луѓето. Ова се правело поради табуизација на могилата, самото тоа значело дека тоа место нема да се скрнави, преместува или да претставува понатаму проблем за заинтересираните страни.


Гробовите се копале по утврдени правила; местото предвидено за гроб се кадело и се полевало со вино, кога ќе започнело копањето не смеело да се прекине без разлика на временските услови или природни препреки, остатоците од претходно погребаните покојни (коски, делови од облека, камења кои можеле да претставуваат обележје) се виткале во платно и при погребувањето на покојникот биле враќани во гробот, копањето на гробот не се наплатувало. Доколку заврнел дожд при копање на гробот се верувало дека од истото домаќинство ќе почине уште некој до една година. Гробовите биле поставени во правец запад- исток, свртени со главата кон исток. Нашите далечни претци биле погребувани без ковчег, покриени со платно, рогозина или чаршаф, во гробот му се оставани подароците и личните предмети на покојниот. Над гробот, на местото каде се наоѓа главата се поставувало обележје, камен, се садело цвеќе, дрво и крст.
Гробовите се копале по утврдени правила; местото предвидено за гроб се кадело и се полевало со вино, кога ќе започнело копањето не смеело да се прекине без разлика на временските услови или природни препреки, остатоците од претходно погребаните покојни (коски, делови од облека, камења кои можеле да претставуваат обележје) се виткале во платно и при погребувањето на покојникот биле враќани во гробот, копањето на гробот не се наплатувало. Доколку заврнел дожд при копање на гробот се верувало дека од истото домаќинство ќе почине уште некој до една година. Гробовите биле поставени во правец запад-исток, свртени со главата кон исток. Нашите далечни предци биле погребувани без ковчег, покриени со платно, рогозина или [[чаршаф (постелнина)|чаршаф]], во гробот му се оставани подароците и личните предмети на покојниот. Над гробот, на местото каде се наоѓа главата се поставувало обележје, камен, се садело цвеќе, дрво и крст.


Колку му била придавана важност на гробот сведочи и народната клетва, една од најтешките: ‘гробот да не му се знае’ или ‘да нема ни гроб, ни пород’. Почитта кон гробовите била потполна без разлика на верската или етничката или друга припадност. На гробот се обавувале обреди за братимење, се верувало дека болните можат да се излечат ако преспијат на гробот, ако го допрат или со помош на магиите кои се подготвувале со земјата од гробот на непознат човек. Во старите времиња луѓето се заколнувале врз гробот на своите најблиски.
Колку му била придавана важност на гробот сведочи и народната клетва, една од најтешките: ‘гробот да не му се знае’ или ‘да нема ни гроб, ни пород’. Почитта кон гробовите била потполна без разлика на верската или етничката или друга припадност. На гробот се обавувале обреди за братимење, се верувало дека болните можат да се излечат ако преспијат на гробот, ако го допрат или со помош на магиите кои се подготвувале со земјата од гробот на непознат човек. Во старите времиња луѓето се заколнувале врз гробот на своите најблиски.
Ред 12: Ред 13:
== Гробот како тема во уметноста и во популарната култура ==
== Гробот како тема во уметноста и во популарната култура ==
===Гробот како тема во книжевноста===
Гробот се јавува како честа тема во [[уметност]]а и во [[Популарна култура|популарната култура]], како:
* „Светиот гроб“ - песна на унгарскиот поет [[Шандор Петефи]].<ref>Šandor Petefi, ''Sloboda i ljubav''. Beograd: Rad, 1969, стр. 63-64.</ref>
* „На гробот на [[Дениција]]“ — песна на македонскиот поет [[Петре М. Андреевски]].<ref>Петре М. Андреевски, 'Дениција''. Скопје: Три, 2005, стр. 53-54.</ref>
* „Мимози“ — кус расказ на австрискиот писател [[Томас Берхнард]] од 1978 година.<ref>Томас Бернхард, ''Имитатор на гласови''. Скопје: Темплум, 2008, стр. 67-68.</ref>
* „Стрелиште и гробишта“ - песна во проза на францускиот поет [[Шарл Бодлер]].<ref>Charles Baudelaire, ''Spleen Pariza''. Zgreb: Mladost, 1952, стр. 137-138.</ref>
* „Кралска гробница“ — кус расказ на Томас Берхнард од 1978 година.<ref>Томас Бернхард, ''Имитатор на гласови''. Скопје: Темплум, 2008, стр. 122.</ref>
⚫
* „Над отворениот гроб тажните зборуваат“ (''Nad otvorenim grobom tužni zbore'') - песна на хрватскиот писател [[Мирослав Крлежа]].<ref>Miroslav Krleža, ''Lirika''. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 79-84.</ref>
* „Трње на гробот“ — басна на американскиот писател [[Емброуз Бирс]].<ref>Емброуз Бирс, ''Басни''. Скопје: Темплум, 2016, стр. 63.</ref>
* „Закопување на мртвите“ - песна од поемата на [[Томас Стернс Елиот]] „[[Пуста земја]]“ од [[1922]] година.<ref>T. S. Eliot, ''Izabrane pesme''. Beograd: Rad, 1977. Beograd: Rad, 1964, стр. 41-43.</ref>
* „Смрт од вода“ - песна од поемата на [[Томас Стернс Елиот]] „[[Пуста земја]]“ од [[1922]] година.<ref>T. S. Eliot, ''Izabrane pesme''. Beograd: Rad, 1977. Beograd: Rad, 1964, стр. 51.</ref>
* „Закопување на мртвите“ — песна од поемата на [[Томас Стернс Елиот]], „[[Пуста земја]]“ од [[1922]] година.<ref>T. S. Eliot, ''Izabrane pesme''. Beograd: Rad, 1977. Beograd: Rad, 1964, стр. 41-43.</ref>
* „На гробот на пријателот“ (''Na grobu prijatelja'') - песна на српскиот поет [[Миодраг Павловиќ]].<ref>Miodrag Pavlović, ''Izabrane pesme''. Beograd: Rad, 1979, стр. 41.</ref>
* „Риб на гробот на Болја и Олин“ (англиски: ''Ribh at the Tomb of Baile and Aillinn'') — песна на ирскиот поет [[Вилијам Батлер Јејтс]].<ref>Viljem Batler Jejts, ''Kula''. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod, 1978, стр. 160-161.</ref>
* „По гробовите“ (''По гробовима'') - песна на српскиот поет [[Владислав Петковиќ - Дис]].<ref>Владислав Петковић-Дис, ''Песме''. Београд: Рад, 1960, стр. 134-135.</ref>
* „Светли гробови “ — песна на српскиот поет [[Јован Јовановиќ - Змај]].<ref>Јован Јовановиħ Змај, ''Песме''. Београд: Рад, 1963, стр. 159-163.</ref>
* „Гробница на убавината“ (''Гробница лепоте'') - песна на српскиот поет [[Владислав Петковиќ - Дис]].<ref>''Vladislav Petković Dis''. Beograd: Mlado pokolenje, 1971, стр. 22-25.</ref> <ref>Владислав Петковић-Дис, ''Песме''. Београд: Рад, 1960, стр. 44-45.</ref>
* „На гробот на Хафис“ (српски: ''На гробу Хафисовом'') — песна на српскиот поет [[Јован Јовановиќ - Змај]].<ref>Јован Јовановиħ Змај, ''Песме''. Београд: Рад, 1963, стр. 39.</ref>
* „Гробот на вљубениот“ - песна на арапскиот поет [[Ибн ал-Му'таз]].<ref>''Arapska poezija''. Beograd: Rad, 1977, стр. 50.</ref>
* „Гробот на слатката душа“ (''Гроб слатке душе'') — расказ на српскиот писател [[Петар Кочиќ]].<ref>Петар Кочић, ''Јаблан и друге приповетке''. Београд: Просвета, 1971, стр. 16-22.</ref>
* „Гробот на Григ“ (''Grigov grob'') - песна на српската поетеса [[Десанка Максимовиќ]] од [[1979]] година.<ref>Desanka Maksimović, ''Izabrane pesme'' (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 106.</ref>
* „Гробот на Едгар По“ (француски: ''Le tombeau d'Edgar Poe'') — песна на францускиот поет [[Стефан Маларме]].<ref>Стефан Маларме, ''Песме''. Београд: Култура, 1970, стр. 74-75.</ref>
* „За војничките гробишта“ (''Za vojnička groblja'') - песна на српската поетеса [[Десанка Максимовиќ]] од [[1964]] година.<ref>Desanka Maksimović, ''Izabrane pesme'' (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 172.</ref>
* „Гробница“ — кус расказ на македонскиот писател [[Митко Маџунков]] од 1984 година.<ref>Митко Маџунков, ''Међа света''. Београд: Просвета, 1984, стр. 202-203.</ref>
* „Трње на гробот“ - басна на американскиот писател [[Емброуз Бирс]].<ref> Емброуз Бирс, ''Басни''. Скопје: Темплум, 2016, стр. 63.</ref>
* „Гробот на пријателот“ — песна на српскиот поет [[Бранко Миљковиќ]].<ref>Бранко Миљковиќ, ''Избор''. Скопје: Мисла, култура, Македонска книга, 1988, стр. 19.</ref>
* „Светли гробови “ - песна на српскиот поет [[Јован Јовановиќ - Змај]].<ref>Јован Јовановиħ Змај, ''Песме''. Београд: Рад, 1963, стр. 159-163.</ref>
* „Гробот на Ловќен“ — песна на српскиот поет Бранко Миљковиќ.<ref>Бранко Миљковиќ, ''Избор''. Скопје: Мисла, култура, Македонска книга, 1988, стр. 26.</ref>
* „На гробот на Хафис“ (''На гробу Хафисовом'') - песна на српскиот поет [[Јован Јовановиќ - Змај]].<ref>Јован Јовановиħ Змај, ''Песме''. Београд: Рад, 1963, стр. 39.</ref>
* „Светиот гроб“ — песна на унгарскиот поет [[Шандор Петефи]].<ref>Šandor Petefi, ''Sloboda i ljubav''. Beograd: Rad, 1969, стр. 63-64.</ref>
⚫
* „Над отворениот гроб тажните зборуваат“ (хрватски: ''Nad otvorenim grobom tužni zbore'') — песна на хрватскиот писател [[Мирослав Крлежа]].<ref>Miroslav Krleža, ''Lirika''. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 79-84.</ref>
* „На гробот на [[Дениција]]“ - песна на македонскиот поет [[Петре М. Андреевски]].<ref>Петре М. Андреевски, 'Дениција''. Скопје: Три, 2005, стр. 53-54.</ref>
* „Гробот на слатката душа“ (''Гроб слатке душе'') - расказ на српскиот писател [[Петар Кочиќ]].<ref>Петар Кочић, ''Јаблан и друге приповетке''. Београд: Просвета, 1971, стр. 16-22.</ref>
* „На гробот на пријателот“ (српски: ''Na grobu prijatelja'') — песна на српскиот поет [[Миодраг Павловиќ]].<ref>Miodrag Pavlović, ''Izabrane pesme''. Beograd: Rad, 1979, стр. 41.</ref>
* „По гробовите“ (српски: ''По гробовима'') — песна на српскиот поет [[Владислав Петковиќ - Дис]].<ref>Владислав Петковић-Дис, ''Песме''. Београд: Рад, 1960, стр. 134-135.</ref>
⚫
* „Убавите девојки прават гробови“ (''Pretty girls make graves'') - песна на англиската [[Рок-музика|рок]]-група „[[Смитс]]“ (''The Smiths'').<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=P3muLnU-Oko YouTube, THE SMITHS · The Smiths · FULL ALBUM HQ AUDIO (пристапено на 6.6.2017)]</ref>
* „Гробница на убавината“ (српски: ''Гробница лепоте'') — песна на српскиот поет [[Владислав Петковиќ - Дис]].<ref>''Vladislav Petković Dis''. Beograd: Mlado pokolenje, 1971, стр. 22-25.</ref><ref>Владислав Петковић-Дис, ''Песме''. Београд: Рад, 1960, стр. 44-45.</ref>
* „Гробот на вљубениот“ — песна на арапскиот поет [[Ибн ал-Му'таз]].<ref>''Arapska poezija''. Beograd: Rad, 1977, стр. 50.</ref>
* „Гробот на Григ“ (српски: ''Grigov grob'') — песна на српската поетеса [[Десанка Максимовиќ]] од [[1979]] година.<ref>Desanka Maksimović, ''Izabrane pesme'' (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 106.</ref>
* „Гробот на непознатиот војник“ — песна на полскиот поет [[Јулијан Пшибош]].<ref>''Savremena poljska poezija''. Beograd: Nolit, 1964, стр. 89.</ref>
* „Дантеовиот гроб во Равена“ — песна на полскиот поет [[Тадеуш Ружевич]].<ref>''Savremena poljska poezija''. Beograd: Nolit, 1964, стр. 180-181.</ref>
* „Празници“ — краток расказ на македонската писателка [[Оливера Ќорвезироска]] од 2021 година.<ref>Оливера Ќорвезироска, ''Престапни години (прозен календар)''. Скопје: Бегемот, 2021, стр. 137.</ref>
* „Jehtro Tull или Лепа Лукиќ“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.<ref>Оливера Ќорвезироска, ''Престапни години (прозен календар)''. Скопје: Бегемот, 2021, стр. 197-199.</ref>
* „Маките да ми ги напишете на гробот мој“ — песна на македонскиот поет Наум Целакоски.<ref>Наум Целакоски, ''Пролог'', 1998, стр. 74.</ref>


===Гробот како тема во музиката===
* „Деца од гробот“ ([[англиски]]: ''Children Of The Grave'') — песна на британската [[Хеви метал музика|хеви-метал]] група [[Блек Сабат]] (''Black Sabbath'') од 1971 година.<ref>[https://www.discogs.com/Black-Sabbath-Master-Of-Reality/master/4844 Discogs, Black Sabbath ‎– Master Of Reality (пристапено на 17.1.2021)]</ref>
* „Сенката на надгробниот камен“ (англиски: ''Tombstone Shadow'') — песна на американската [[Рок-музика|рок]]-група [[Криденс Клирвотер Ривајвал]] (''Creedence Clearwater Revival'')“ од 1969 година.<ref>[https://www.discogs.com/Creedence-Clearwater-Revival-Green-River/master/55272 DISCOGS, Creedence Clearwater Revival ‎– Green River (пристапено на 23.12.2017)]</ref>
* „Не оди тивко во твојот гроб“ (англиски: ''Do Not Go Quietly Unto Your Grave'') — песна на американската рок-група [[Морфин (рок-група)|Морфин]] (''Morphine'') од 1992 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=qm2Lab-8Uto YouTube, Morphine - Good (Full Album) (посетено на 15.6.2017)]</ref>
* „Јас сум испружена на твојот гроб“ (англиски: ''I Am Stretched On Your Grave'') — песна на ирската поп-рок музичарка [[Шинед О'Конор]] (''Sinéad O'Connor'') од 1989 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=f83tPLefzUQ YouTube, Sinéad O’Connor - I Do Not Want What I Haven't Got (1989) (пристапено на 29.9.2019)]</ref>
* „Гробница“ (англиски: ''The Crypt'') — песна на британската рок-група [[Саутерн дет калт]] (''Southern Death Cult'') од 1983 година.<ref>[https://www.discogs.com/The-Southern-Death-Cult-Southern-Death-Cult/release/391136 Discogs, The Southern Death Cult ‎– Southern Death Cult (пристапено на 9.8.2019)]</ref>
⚫
* „Убавите девојки прават гробови“ (англиски: ''Pretty girls make graves'') — песна на англиската рок-група [[Смитс]] (''The Smiths'') од 1984 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=P3muLnU-Oko YouTube, THE SMITHS · The Smiths · FULL ALBUM HQ AUDIO (пристапено на 6.6.2017)]</ref>

==Галерија==
<gallery>
File:An old grave in Mramorec (5).JPG
File:An old grave Mramorec (1).JPG
File:An old gravestone Mramorec (2).JPG
File:Old grave in Mramorec (6).jpg
</gallery>
== Наводи ==
== Наводи ==
{{наводи}}
{{наводи}}


[[Категорија:Гробници|*]]
[[Категорија:Гробници|*]]
[[Категорија:Типови на археолошки локалитети]]
[[Категорија:Видови на археолошки наоѓалишта]]


[[id:Kuburan]]
[[id:Kuburan]]

Последна преработка од 18:16, 28 април 2024

Гроб — место каде што се погребани починати лица или животни. Гробовите обично се на места означени како гробишта, а во минатото се познати под терминот некропола.

Гробовите можат да содржат архитектонски објекти, структури и делови кои на археолозите ќе им обезбедат појаснување за животот и културата за времето во кое настанал гробот. Во некои религии се верува дека телото мора да биде недопрено, за да преживее душата.

Гробот претставува вечен дом на покојните, како таков тој е табуизиран и сакрален. Местото за погребување на починатите најчесто се поставувало на некој рид (за да имаат прегледност). Починатите се закопуваат на местата каде се погребани и нивните предци, членови на семејството. Ретко се случува некој да биде погребан на друго место и тоа само по сопственото барање или во случај да загинал во војната, далеку од сопствениот дом. Се случувало по посебна желба на покојниот да биде закопан на некое гранично место (меѓа помеѓу имотите, граница помеѓу селата или регионите) поради што постоеле судири меѓу луѓето. Ова се правело поради табуизација на могилата, самото тоа значело дека тоа место нема да се скрнави, преместува или да претставува понатаму проблем за заинтересираните страни.

Гробовите се копале по утврдени правила; местото предвидено за гроб се кадело и се полевало со вино, кога ќе започнело копањето не смеело да се прекине без разлика на временските услови или природни препреки, остатоците од претходно погребаните покојни (коски, делови од облека, камења кои можеле да претставуваат обележје) се виткале во платно и при погребувањето на покојникот биле враќани во гробот, копањето на гробот не се наплатувало. Доколку заврнел дожд при копање на гробот се верувало дека од истото домаќинство ќе почине уште некој до една година. Гробовите биле поставени во правец запад-исток, свртени со главата кон исток. Нашите далечни предци биле погребувани без ковчег, покриени со платно, рогозина или чаршаф, во гробот му се оставани подароците и личните предмети на покојниот. Над гробот, на местото каде се наоѓа главата се поставувало обележје, камен, се садело цвеќе, дрво и крст.

Колку му била придавана важност на гробот сведочи и народната клетва, една од најтешките: ‘гробот да не му се знае’ или ‘да нема ни гроб, ни пород’. Почитта кон гробовите била потполна без разлика на верската или етничката или друга припадност. На гробот се обавувале обреди за братимење, се верувало дека болните можат да се излечат ако преспијат на гробот, ако го допрат или со помош на магиите кои се подготвувале со земјата од гробот на непознат човек. Во старите времиња луѓето се заколнувале врз гробот на своите најблиски.

Гробовите на починатите до година дена од погребот биле посетувани, за душата на покојниот се раздавала храна, се носело цвеќе, се кадел гробот, се пресипувал со вино. За да го покажат своето пристигање на гробот луѓето кршеле орев, бадем или лешник врз надгробната плоча, каменот или крстот. Понекогаш врз гробовите саделе растенија со трње, за дивите зверови и демонски животни да не го вознемируваат починатиот, но и да го заштитат од повампирување. Во Јужна Србија постои верување дека сушите настануваат доколку живите не искажат доволно почит кон починатите, во такви пригоди се одело на гробишта каде се раздавало за душата на починатите, а дрвените крстови се полевале со вода, некаде се носеле во река за да се потопат, па биле враќани на гробовите. Се верувало дека доколку гробот не се исчисти на задушниците и празниците посветени на мртвите и доколку над гробот не се раздаде храната каква што ја сакал покојниот, тој може да им наштети на домашните, да усмрти некое корисно животно, дури и да го разболи лицето што му предизвикало лутина.[1]

Гробот како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Гробот како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]

Гробот како тема во музиката

[уреди | уреди извор]
  • „Деца од гробот“ (англиски: Children Of The Grave) — песна на британската хеви-метал група Блек Сабат (Black Sabbath) од 1971 година.[28]
  • „Сенката на надгробниот камен“ (англиски: Tombstone Shadow) — песна на американската рок-група Криденс Клирвотер Ривајвал (Creedence Clearwater Revival)“ од 1969 година.[29]
  • „Не оди тивко во твојот гроб“ (англиски: Do Not Go Quietly Unto Your Grave) — песна на американската рок-група Морфин (Morphine) од 1992 година.[30]
  • „Јас сум испружена на твојот гроб“ (англиски: I Am Stretched On Your Grave) — песна на ирската поп-рок музичарка Шинед О'Конор (Sinéad O'Connor) од 1989 година.[31]
  • „Гробница“ (англиски: The Crypt) — песна на британската рок-група Саутерн дет калт (Southern Death Cult) од 1983 година.[32]
  • „Убавите девојки прават гробови“ (англиски: Pretty girls make graves) — песна на англиската рок-група Смитс (The Smiths) од 1984 година.[33]

Галерија

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Гордана Стојковска, „Речник на јужнословенска митологија“, 2004, Издавачки центар Три, Скопје ISBN 9989-918-97-X.
  2. ↑ Петре М. Андреевски, 'Дениција. Скопје: Три, 2005, стр. 53-54.
  3. ↑ Томас Бернхард, Имитатор на гласови. Скопје: Темплум, 2008, стр. 67-68.
  4. ↑ Томас Бернхард, Имитатор на гласови. Скопје: Темплум, 2008, стр. 122.
  5. ↑ Емброуз Бирс, Басни. Скопје: Темплум, 2016, стр. 63.
  6. ↑ T. S. Eliot, Izabrane pesme. Beograd: Rad, 1977. Beograd: Rad, 1964, стр. 41-43.
  7. ↑ Viljem Batler Jejts, Kula. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod, 1978, стр. 160-161.
  8. ↑ Јован Јовановиħ Змај, Песме. Београд: Рад, 1963, стр. 159-163.
  9. ↑ Јован Јовановиħ Змај, Песме. Београд: Рад, 1963, стр. 39.
  10. ↑ Петар Кочић, Јаблан и друге приповетке. Београд: Просвета, 1971, стр. 16-22.
  11. ↑ Стефан Маларме, Песме. Београд: Култура, 1970, стр. 74-75.
  12. ↑ Митко Маџунков, Међа света. Београд: Просвета, 1984, стр. 202-203.
  13. ↑ Бранко Миљковиќ, Избор. Скопје: Мисла, култура, Македонска книга, 1988, стр. 19.
  14. ↑ Бранко Миљковиќ, Избор. Скопје: Мисла, култура, Македонска книга, 1988, стр. 26.
  15. ↑ Šandor Petefi, Sloboda i ljubav. Beograd: Rad, 1969, стр. 63-64.
  16. ↑ Miroslav Krleža, Lirika. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 79-84.
  17. ↑ Miodrag Pavlović, Izabrane pesme. Beograd: Rad, 1979, стр. 41.
  18. ↑ Владислав Петковић-Дис, Песме. Београд: Рад, 1960, стр. 134-135.
  19. ↑ Vladislav Petković Dis. Beograd: Mlado pokolenje, 1971, стр. 22-25.
  20. ↑ Владислав Петковић-Дис, Песме. Београд: Рад, 1960, стр. 44-45.
  21. ↑ Arapska poezija. Beograd: Rad, 1977, стр. 50.
  22. ↑ Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 106.
  23. ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 89.
  24. ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 180-181.
  25. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 137.
  26. ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 197-199.
  27. ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 74.
  28. ↑ Discogs, Black Sabbath ‎– Master Of Reality (пристапено на 17.1.2021)
  29. ↑ DISCOGS, Creedence Clearwater Revival ‎– Green River (пристапено на 23.12.2017)
  30. ↑ YouTube, Morphine - Good (Full Album) (посетено на 15.6.2017)
  31. ↑ YouTube, Sinéad O’Connor - I Do Not Want What I Haven't Got (1989) (пристапено на 29.9.2019)
  32. ↑ Discogs, The Southern Death Cult ‎– Southern Death Cult (пристапено на 9.8.2019)
  33. ↑ YouTube, THE SMITHS · The Smiths · FULL ALBUM HQ AUDIO (пристапено на 6.6.2017)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Гроб&oldid=5196747“