Чарлс Лајл: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата

[непроверена преработка]

[проверена преработка]

← Постаро уредување

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Последна преработка од 01:12, 23 јуни 2023

Барон Чарлс Лајл (14 ноември 1797. – 22 февруари 1875.) бил шкотски адвокат, геолог, и промотор на униформитаризмот.

Чарлс Лајл е роден во Кинорди, (денес Ангус), Шкотска, како најстар од десетте деца. Татко му, исто така Чарлс, бил адвокат и ботаничар.

Научен придонес

Интересирањата на Лајл за геологијата се движеле од вулканите и геолошките динамики преку стратиграфијата, палеонтологијата и глациологијата, до теми кои денeс би можеле да се сместат во раноисториската археологија и палеоантропологијата. Сепак, најпознат е по својата улога во популаризацијата на доктрината за униформитаризам.

Униформитаризам

Од 1830. до 1833. објавени се неговите томови ‘Принципи на геологијата‘ (анг. Principles of Geology). Работниот поднаслов бил ‘Обид да се објаснат поранешните промени на Земјината површина врз основа на данешните случувања‘ (анг. An Attempt to Explain the Former Changes of the Earth's Surface by Reference to Causes now in Operation), и ова го објаснува силното влијание на Лајл врз науката. Заедно со својот претходник Џон Плејфер (енгл. John Playfair), тој бил главен заговорник на тогаш контроверзната идеја за униформитаризам, дека земјата е обликувана со бавни движења како резултат на сили кои дејствуваат многу долг период.

Ова било спротивно од катастрофизмот, геолошка идеја која се поклопувала со староста на земјата која ја наметнала библиската хронологија. Во различни ревизии на изданието (вкупно дванаесет, во текот на 1872 г.),‘ Принципите на геологијата‘ бил највлијателниот геолошки труд во средината на 19. век, и многу направил геологијата да го добие сегашниот облик. За овие напори промовиран е во витез во 1848 г., а потоа и во барон во 1864 г.

Надворешни врски

Дела од Чарлс Лајл на проектот „Гутенберг“
Чарлс Лајл во NNDB: Notable Names Database

@@ Ред 2: / Ред 2: @@
 [[Податотека:Charles Lyell.jpg|thumb|'''Чарлс Лајл''']]
-Барон '''Чарлс Лајл''' (14. ноември 1797. – 22. февруари 1875.) бил шкотски адвокат, геолог, и промотор на униформитаризмот.
+Барон '''Чарлс Лајл''' (14 ноември 1797. – 22 февруари 1875.) бил шкотски адвокат, геолог, и промотор на униформитаризмот.
 Чарлс Лајл е роден во Кинорди, (денес Ангус), [[Шкотска]], како најстар од десетте деца. Татко му, исто така Чарлс, бил адвокат и ботаничар.
@@ Ред 8: / Ред 8: @@
 == Научен придонес ==
-Интересирањата на Лајл за геологијата се движеле од [[вулкан|вулканите]] и геолошките динамики преку стратиграфијата, [[палеонтологија|палеонтологијата]] и [[глациологија|глациологијата]], до теми кои денeс би можеле да се сместат во раноисториската [[археологија]] и [[палеоантропологија|палеоантропологијата]]. Сепак, најпознат е по својата улога во популаризацијата на доктрината за униформитаризам.
+Интересирањата на Лајл за геологијата се движеле од [[вулкан]]ите и геолошките динамики преку стратиграфијата, [[палеонтологија]]та и [[глациологија]]та, до теми кои денeс би можеле да се сместат во раноисториската [[археологија]] и [[палеоантропологија]]та. Сепак, најпознат е по својата улога во популаризацијата на доктрината за униформитаризам.
 == Униформитаризам ==
-Од 1830. до 1833. објавени се неговите томови ‘Принципи на геологијата‘ (анг. Principles of Geology). Работниот поднаслов бил ‘Обид да се објаснат поранешните промени на земјината површина врз основа на данешните случувања‘ (анг. An Attempt to Explain the Former Changes of the Earth's Surface by Reference to Causes now in Operation), и ова го објаснува силното влијание на Лајл врз науката. Заедно со својот претходник [[Џон Плејфер]] (енгл. John Playfair), тој бил главен заговорник на тогаш контроверзната идеја за униформитаризам, дека земјата е обликувана со бавни движења како резултат на сили кои дејствуваат многу долг период.
+Од 1830. до 1833. објавени се неговите томови ‘Принципи на геологијата‘ (анг. Principles of Geology). Работниот поднаслов бил ‘Обид да се објаснат поранешните промени на Земјината површина врз основа на данешните случувања‘ (анг. An Attempt to Explain the Former Changes of the Earth's Surface by Reference to Causes now in Operation), и ова го објаснува силното влијание на Лајл врз науката. Заедно со својот претходник [[Џон Плејфер]] (енгл. John Playfair), тој бил главен заговорник на тогаш контроверзната идеја за униформитаризам, дека земјата е обликувана со бавни движења како резултат на сили кои дејствуваат многу долг период.
-Ова било спротивно од катастрофизмот, геолошка идеја која се поклопувала со староста на земјата која ја наметнала библиската хронологија. Во различни ревизии на изданието (вкупно дванаесет, во текот на 1872 г.),‘ Принципите на геологијата‘ бил највлијателниот геолошки труд во средината на 19. век, и многу направил [[геологија|геологијата]] да го добие сегашниот облик. За овие напори промовиран е во витез во 1848 г., а потоа и во барон во 1864 г.
+Ова било спротивно од катастрофизмот, геолошка идеја која се поклопувала со староста на земјата која ја наметнала библиската хронологија. Во различни ревизии на изданието (вкупно дванаесет, во текот на 1872 г.),‘ Принципите на геологијата‘ бил највлијателниот геолошки труд во средината на 19. век, и многу направил [[геологија]]та да го добие сегашниот облик. За овие напори промовиран е во витез во 1848 г., а потоа и во барон во 1864 г.
 == Надворешни врски ==
@@ Ред 21: / Ред 21: @@
 * <span class="plainlinks">[http://www.nndb.com/people/249/000086988/ Чарлс Лајл]</span> во NNDB: Notable Names Database
+{{Нормативна контрола}}
-[[Категорија:Англиски научници]]
+{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Лајл, Чарлс}}
-[[bg:Чарлз Лайъл]]
+[[Категорија:Англиски научници]]
-[[ca:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Членови на Кралското друштво]]
-[[da:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Родени во 1797 година]]
-[[de:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Починати во 1875 година]]
-[[el:Κάρολος Λάιελ]]
+[[Категорија:Членови на Кралската шведска академија на науките]]
-[[en:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Носители на прускиот Орден за заслуги (граѓански)]]
-[[eo:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Носители на Коплиевиот медал]]
-[[es:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Носители на Кралскиот медал]]
-[[fi:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Витези-бакалауреати]]
-[[fr:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Дописни членови на Петербуршката академија на науките]]
-[[gl:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Членови на Унгарската академија на науките]]
-[[he:צ'ארלס לייל]]
+[[Категорија:Членови на Баварската академија на науките]]
-[[hu:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Погребани во Вестминстерската опатија]]
-[[hy:Չարլզ Լայել]]
+[[Категорија:Апсолвенти на Оксфордскиот универзитет]]
-[[it:Charles Lyell]]
+[[Категорија:Членови на Пруската академија на науките]]
-[[ja:チャールズ・ライエル]]
+[[Категорија:Дописни членови на Руската академија на науките]]
-[[ko:찰스 라이엘]]
+[[Категорија:Членови на Торинската академија на науките]]
-[[nl:Charles Lyell]]
-[[no:Charles Lyell]]
-[[pl:Charles Lyell]]
-[[pt:Charles Lyell]]
-[[ro:Charles Lyell]]
-[[ru:Лайель, Чарлз]]
-[[simple:Charles Lyell]]
-[[sk:Charles Lyell]]
-[[sl:Charles Lyell]]
-[[sr:Чарлс Лајел]]
-[[sv:Charles Lyell]]
-[[tl:Charles Lyell]]
-[[tr:Charles Lyell]]
-[[zh:查理斯·萊爾]]