Преглед на кодот на Егзотичен атом

[[Податотека:Hydrogen-4.1.svg|мини|Водород 4.1, направен од 2 протони, 2 неутрони, 1 мион и 1 електрон]]
'''Егзотичен атом''' — нормален [[атом]] во кој една или повеќе субатомски честички се заменети со други честички со ист полнеж. На пример, [[електрон]]ите може да се заменат со други негативно наелектризирани честички како што се [[мион]]и (мионски атоми) или [[пион]]и (пионски атоми).<ref>&sect;1.8, ''Constituents of Matter: Atoms, Molecules, Nuclei and Particles'', Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, and Wilhelm Raith, Berlin: Walter de Gruyter, 1997, {{ISBN|3-11-013990-1}}.</ref><ref name="as">[http://www.accessscience.com/abstract.aspx?id=YB000560 Exotic atoms] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071222044613/http://www.accessscience.com/abstract.aspx?id=YB000560 |date=2007-12-22 }}, AccessScience, McGraw-Hill.  Accessed on line September 26, 2007.</ref> Бидејќи овие заменски честички вообичаено се нестабилни, егзотичните атоми имаат многу кратко време на живот.

== Мионски атоми ==
Кај мионските ''атоми''  (претходно познати како ми''-мезичен'' атом, денес се знае дека е грешно бидејќи мионите не се мезони)<ref>[http://vega.org.uk/video/subseries/8 Dr. Richard Feynman's Douglas Robb Memorial Lectures]</ref> еден електрон е заменет со [[мион]], кој како и електронот, е [[Lepton|лептон]]. Бидејќи [[лептон]]ите се осетливи на [[Слабо заемодејство|слаби]], [[Електромагнетизам|електромагнетни]] и [[Гравитација|гравитациските]] сили, мионските атоми се управувани со многу висока прецизност од страна на електромагнетното заемодејство.

Бидејќи мионот е помасивен од електронот, [[Боров модел|Боровите орбитали]] се поблиску до јадрото кај мионскиот атом во споредба со обичениот атом, и исправките поради [[квантна електродинамика|квантната електродинамика]] се многу позначајни. Според тоа проучувањето на [[Енергетско ниво|енергетските нивоа]] на мионските атоми  , како и [[Transition rate|степенот на преминување]] од [[возбудена состојба]] во [[основна состојба]] обезбедува експериментални испитувања на  [[Квантна електродинамика|квантната електродинамика]] .

[[Мионски катализирано соединување|Мионски катализираното соединување]] е техничка примена на мионските атоми.

== Хадронски атоми ==
Кај хадронските атоми еден или повеќе од [[Атомска орбитала|орбиталните електрони]] се заменети со негативно наелектризирани хадрони.<ref>p. 3, ''Fundamentals in Hadronic Atom Theory'', A. Deloff, River Edge, New Jersey: World Scientific, 2003.  {{ISBN|981-238-371-9}}.</ref> Можни хадрони се мезоните како што се [[пион]]от или [[каон]]от, кои даваат ''пионски атом'' или ''каонски атом'' (види [[каоничен водород]]), со едно име наречени мезонски ''атоми''; [[антипротон]]ите, кои даваат ''антипротонски атом''; и {{Субатомска честичка|Sigma-|link=yes}} честичките, кои даваат {{Субатомска честичка|Sigma-}} или сигмаонски ''атом''.<ref>стр. 8, &#xA7;16.4, &#xA7;16.5, Deloff.</ref><ref name="ns">[https://www.newscientist.com/article/mg12717284-600/ Чудно светот на егзотични атом], Роџер Берет, Дафне Џексон и Habatwa Mweene, ''Нов Научник'', август 4, 1990 година. Пристапено на линија септември 26, 2007.</ref><ref>p. 180, ''Quantum Mechanics'', B. K. Agarwal and Hari Prakash, New Delhi: Prentice-Hall of India Private Ltd., 1997.  {{ISBN|81-203-1007-1}}.</ref>

За разлика од лептоните, хадроните можат да стапуваат во заемодејство преку [[силно заемодејство]], па орбиталите на хадронските атоми се под влијание на [[Јадрена сила|јадрени сили]] помеѓу [[Атомско јадро|јадрото]] и хадроните. Со оглед на тоа дека силното заемодејство е со краток домет, овие ефекти се најјаки ако атомската орбитала е поблиску  до јадрото, кога нивоата на енергија кои учествуват може да се зголемат или да исчезнат поради впивањето на хадроните од јадрото.<ref name="as" /><ref name="ns"/> На тој начин хадронските атоми, како што се пионскиот водород и  [[Kaonic hydrogen|каонскиот водород]], обезбедуваат експериментални проби на теоријата на силни заемодејства, [[квантна хромодинамика]].<ref>[http://cerncourier.com/cws/article/cern/29759 Егзотични атоми фрлаат светлина врз основните прашања], ''ЦЕРН Курир'', 1 ноември 2006 година. Пристапено на линија септември 26, 2007.</ref>

== Ониум ==
{{Главна|Ониум}}

Ониум е сврзана состојба на честичката со нејзината античестичка. Класичен ониум е [[позитрониум]]от, кој се состои од еден [[електрон]] и еден [[позитрон]] врзани заедно како долготрајна [[Метастабилна состојба|метастабилна]] состојба. Позитрониумот бил проучуван уште од 1950-тите години за да се разберат врзаните состојби во [[Кантна теорија за полето|квантната теорија за полето]]. Неодамнешниот развој кој се нарекува [[нерелативистичка квантна електродинамика]] (NRQED) го користи овој систем за докажување.

[[Пиониум]], поврзана состојба на два спротивно наелектризирани [[пион]]и, е корисен за истражување на [[Силно заемодејство|силното заемодејство]]. Ова исто така треба да важи и за  на [[протониум]]от, кој е една сврзана состојба на протон и антипротон. Разбирањето на сврзаните состојби на пиониумот и протониумот е важно со цел да се разјаснат поимите поврзани со [[егзотичен хадрон|егзотичните хадрони]]  како што се [[Мезонски молекули|мезонските молекули]] и [[пентакварк]]от  состојби[[Каониум|. Каониумот]], кој претставува поврзана состојба на два спротивно наелектризирани каони, сè уште не е експериментално проучен.

Вистинска аналогија на позитрониумот во теоријата на силни заемодејства, не се егзотични атоми туку одредени [[мезон]]и, [[кваркониум]]ски состојби, кои се составени од тежок кварк како што е [[Волшебен кварк|волшебен]] или [[длабински кварк]] и неговиот антикварк. ([[Врвен кварк|Врвните кваркови]] се толку тешки што тие се распаѓаат преку [[слабо заемодејство|слабото заемодејство]] пред тие да можат да создадат сврзани состојби.) Истражувањето на овие состојби преку нерелативистичката квантна хидродинамика (NRCD) и [[Решеткаста КХД|решеткастата КХД]] се сѐ повеќе важни тестови на [[Квантна хромодинамика|квантната хромодинамика]].
[[Податотека:Hydrogen-4.1.svg|алт=Водород 4.1, составен од 2 протони, 2 неутрони, 1 мион и 1 електрон|мини|Водород 4.1, составен од 2 протони, 2 неутрони, 1 мион и 1 електрон]]
[[Миониум]]от, и покрај неговото име ''не'' е ониум кој содржи мион и антимион, бидејќи IUPAC го доделил тоа име на системот на антимион сврзан со електрон. Сепак, теоретизирани се добивањата на сврзаните состојби на мион/антимион, кои би биле ониуми.<ref>[https://www.sciencedaily.com/releases/2009/05/090529112609.htm] СРНА/SLAC Националните Педалот за гас Лабораторија (2009, јуни 4). ''Теоретичари се Открие Патот Кон Вистинската Muonium – Никогаш не го видел Атом. ''ScienceDaily. Преземено Јуни 7, 2009.</ref>

== Хиперјадрени атоми ==
{{Главна|Хиперјадро}}

Атомите може да се состојат од електрони кои орбитираат, кружат околу едно [[хиперјадро]] кое вклучува [[Чуден кварк|чудни]] честички наречени [[хиперон]]и. Ваквите [[Хиперјадро|хиперјадрени атоми]] генерално се проучуваат заради нивното јадрено однесување, кое повеќе е во доменот на [[Јадрена физика|јадрената физика]] , отколку во [[атомска физика]].

== Атоми со квазичестички ==
Во физиката на [[Физика на кондензираната материја|кондензирана материја]], посебно кај некои [[Полуспроводник|полуспроводници]], постојат состојби наречени [[екситон]]и кои се сврзана состојба на електрон и на [[Електронска шуплина|шуплина]].

== Поврзано ==

*[[Антиводород]]
*[[Антипротонски хелиум]]
*[[Дипозитрониум]]
*[[Каонски водород]]
*[[Решеткаста КХД]]
*[[Миониум]]
*[[Неутрониум]]
*[[Позитрониум]]
*[[Квантна хромодинамика]]
* [[Квантна електродинамика]]
* [[Кваркониум]]

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Particles}}

[[Категорија:Егзотични атоми| ]]
[[Категорија:Квантна хромодинамика]]