Преглед на кодот на Авари

{{Infobox Former Country
|conventional_long_name = Панонски Авари
|common_name  = Авари
|status       = Царство
|government_type = [[Ханат]]
|common_languages = {{plainlist|
*[[Прасловенски јазик]] (''late language franca'')<ref>{{Наведено списание|last1=Curta|first1=Florin|year=2004|title=The Slavic ''language franca'' (Linguistic Notes of an Archeologist Turned Historian)|url=https://www.academia.edu/227792|format=PDF|journal=East Central Europe/L'Europe du Centre-Est|volume=31|issue=1|page=132}}</ref>
*[[Туркиски јазици|Туркиски]], [[Монголски јазик|монголски]] или [[тунгуски јазици]] (можно, делумно)<ref name="Curta">{{Наведено списание |last=Curta |first=Florin |author-link=Florin Curta |date=2004 |title=The Slavic language franca (Linguistic notes of an archaeologist turned historian) |url=https://www.academia.edu/227792 |journal=East Central Europe/L'Europe du Centre-Est |volume=31 |issue= |pages=125–148 |doi= 10.1163/187633004X00134|access-date=29 May 2015 |quote=By contrast, there is very little evidence that speakers of Slavic had any significant contact with Turkic. As a consequence, and since the latest stratum of loan words in Common Slavic is Iranian in origin, [[Johanna Nichols]] advanced the idea that the Avars spoke an Iranian, not a Turkic language.}}</ref><ref name=Helimski2004>{{Наведено списание|last1=Helimski|first1=E|year=2004|title=Die Sprache(n) der Awaren: Die mandschu-tungusische Alternative|journal=Proceedings of the First International Conference on Manchu-Tungus Studies, Vol. II|pages=59–72}}</ref><ref name="academia1">{{Наведено списание|url=https://www.academia.edu/14286788|title=Tungusic Historical Linguistics and the Buyla (a.k.a. Nagyszentmiklós) Inscription|first=José Andrés Alonso de la|last=Fuente|date=|website=academia.edu}}</ref>
*[[Согдијски јазик|Согдијски]]<ref name="Harmatta">{{Наведено списание|last= Harmatta|first= János|title= Sogdian Inscriptions on Avar Objects|journal= Acta Orientalia Academiae Scientarium Hung.|volume= XLVIII|issue= 1–2|pages= 61–65|year=1995|jstor= 43391205}}</ref>}}
|capital      = 
|religion     = Првично [[шаманизам]] и [[анимизам]], [[христијанство]] по 796 година
|year_start   = 567&nbsp;
|event1       = Поразени од [[Пепин Италијански]]
|date_event1  = 796
|year_end     = &nbsp;по 822 година<ref>Carl Waldman & Catherine Mason, 2006, ''Encyclopedia of European Peoples, Volume 2'', New York: Infobase Publishing, p. 769.</ref>
|p1           = Ломбарди
|flag_p1      = 
|p2           = Гепиди
|flag_p2      =
|p3           = Историја на Хуните
|s1           = Франкија
|flag_s1      = Frankish Empire 481 to 814-mk.svg
|s2          = Прво Бугарско Царство
|image_s2    = 
|image_map    = Historical map of the Balkans around 582-612 AD.jpg
|image_map_caption = Аварскиот Хаганат околу 582–612  година.
|leader1      = {{plainlist|
*[[Бајан I]] (562–602)
*[[Бајан II]] (602–617)
*(''Names&nbsp;unknown''&nbsp;617&nbsp;–&nbsp;c.&nbsp;802)
*[[Зодан]] ([[flourished|fl.]] 803)
*[[Теодор Абу-Кура|Теодор]] (? – 805)<ref>Some sources claim that Khagan Theodorus and his predecessor Zodan were one and the same; that is, Zodan assumed the name Thedours after converting to Christianity.</ref>
*[[Аврам (аварски хаган)|Аврам]] (fl. 805)
*[[Исак (аварски хаган)|Исак]] (? – ?)<ref>The name of Khagan Isaac appears to have been corrupted into Latin as ''Canizauci princeps Avarum'' ("Khagan Isaac, Prince of the Avars").</ref>
}}
|year_leader1 =
|title_leader = [[Хаган]]
|demonym=
|area_km2=
|today=}}
[[File:Coins of the Avars 6th-7th centuries CE imitating Ravenna mint types of Heraclius.jpg|thumb|Кованици на Аварите од 6-ти–7 век, кои наликуваат на кованиците на [[Равена]] од [[Хераклиј]].<ref>[https://www.cngcoins.com/Coin.aspx?CoinID=133085 CNG Coins]</ref>]]

'''Авари''' — евроазиски номади за кои сѐ уште нема официјална потврда од каде точно потекнуваат<ref name="EB_Avar">{{Наведена мрежна страница |url=http://global.britannica.com/EBchecked/topic/45428/Avar |title=Avar |last1= |first1= |last2= |first2= |date= |website=[[Encyclopædia Britannica Online]] |publisher=[[Encyclopædia Britannica (company)|Encyclopædia Britannica]] |access-date=May 14, 2015 |quote=Avar, one of a people of undetermined origin and language...}}</ref><ref name=EOBE>{{Наведена книга |last=Frassetto |first=Michael |last2= |first2= |authorlink1= |authorlink2= |title=Encyclopedia of Barbarian Europe: Society in Transformation |language= |url=https://books.google.com/books?id=yW-GfElbafQC |accessdate=28 May 2015 |date=1 January 2003 |publisher=[[ABC-CLIO]] |location= |isbn=1576072630 |pages=54–55 |quote="The exact origins of the Avars remain uncertain..."}}</ref><ref name=WM>{{Наведена книга |last=Waldman |first=Carl |last2=Mason |first2=Catherine |authorlink1= |authorlink2=  |title=Encyclopedia of European Peoples |language= |url=https://books.google.com/books?id=kfv6HKXErqAC |accessdate=5 May 2013 |year=2006 |publisher=[[Infobase Publishing]] |location= |isbn=1-4381-2918-1 |pages=46–49 }}</ref><ref name="Beckwith390">{{harvnb|Beckwith|2009|pp=390–391}}: "... the Avars certainly contained peoples belonging to several different ethnolinguistic groups, so that attempts to identify them with one or another specific eastern people are misguided."</ref><ref name="Kyzlasov">{{harvnb|Kyzlasov|1996|p=322}}: "The Juan-Juan state was undoubtedly multi-ethnic, but there is no definite evidence as to their language... Some scholars link the Central Asian Juan-Juan with the Avars who came to Europe in the mid-sixth century. According to widespread but unproven and probably unjustified opinion, the Avars spoke a language of the Mongolic group."</ref>, иако се претпоставува дека имаат туркиско потекло. Овој народ живеел покрај [[Панонска низина|Панонската низина]] во околу [[6 век]] до [[9 век]]<ref name="Pohl26">Walter Pohl, ''Die Awaren: ein Steppenvolk im Mitteleuropa, 567–822 n. Chr'', C.H.Beck (2002), {{ISBN|978-3-406-48969-3}}, p. 26-29.</ref>, каде имал изградено своја [[држава]]. Најголем нивни поход бил [[Опсада на Цариград (626)|Опсадата на Цариград]] од [[7 век]].

Во почетокот на [[8 век]], Аварите доживеале голем пораз од страна на [[Список на франкиски кралеви|франкискиот]] крал [[Карло Велики]], каде по таа битка нивната [[држава]] започнала да се распаѓа. Со доаѓањето на [[Стари Словени|Словените]], се претпоставува дека голем дел се преточиле во нив. Денеска, постојат [[Кавкаски Авари]] кои живеат во [[Русија]] и [[Азербејџан]].<ref>Historija Naroda Jugoslavije- IZDAVACKO PODUZECE „SKOLSKA KNIGA“ZAGREB</ref><ref>Аварски каганат- Јован Ковачевиќ</ref><ref>Историја на Византија- Георге Острогорски</ref>

Јазикот или јазиците што ги зборувале Аварите денес се непознати<ref name="EB_Avar"/><ref name=WM/><ref name="Beckwith390"/><ref name="Kyzlasov"/>. Класичниот филолог Самуел Садецки-Кардош наведува дека повеќето од зборовите на Аварите употребени истовремено со латински или грчки текстови, се чини дека имаат потекло од монголскиот јазик.{{sfn|Szadeczky-Kardoss|1990|p=221}} Други теории сметаат дека има тунгуско потекло<ref>{{наведени вести|url=https://sarkoboros.net/2014/09/helimski-early-european-avars-were-in-part-tungusic-speakers/|title=Helimski: Early European Avars were (in part) Tungusic speakers|date=2014-09-08|work=SARKOBOROS|access-date=2017-08-05|language=en-US|archive-date=2017-08-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20170805183016/https://sarkoboros.net/2014/09/helimski-early-european-avars-were-in-part-tungusic-speakers/|url-status=dead}}</ref>. Според Садецки-Кардос, многу од титулите и редовите што ги користеле панонските Авари ги користеле и Туркијците, [[Прабугари]]те, [[Ујгури]]те и Монголците, како на пример каган, кан, кадхан, тудун, тархан и хатун{{sfn|Szadeczky-Kardoss|1990|p=221}}. Меѓутоа, постојат докази дека владејачките кланови зборувале на различни јазици, како кавкаски<ref name=WM/>, ирански<ref name="Curta">{{Наведено списание |last=Curta |first=Florin |author-link=Florin Curta |date=2004 |title=The Slavic language franca (Linguistic notes of an archaeologist turned historian) |url=http://www.academia.edu/227792/The_Slavic_language_franca_Linguistic_notes_of_an_archaeologist_turned_historian_ |journal=East Central Europe/L'Europe du Centre-Est |volume=31 |issue= |pages=125–148 |doi= |access-date=29 May 2015 |quote=By contrast, there is very little evidence that speakers of Slavic had any significant contact with Turkic. As a consequence, and since the latest stratum of loan words in Common Slavic is Iranian in origin, [[Johanna Nichols]] advanced the idea that the Avars spoke an Iranian, not a Turkic language.}}</ref>, тунгуски<ref name=Futaky2001>{{Наведена книга|last=Futaky|first=I.|title=Nyelvtörténeti vizsgálatok a Kárpát-medencei avar-magyar kapcsolatok kérdéséhez. Mongol és mandzsu-tunguz elemek nyelvünkben|year=2001|location=Budapest|language=hu}}</ref><ref name=Helimski2000a>{{Наведена книга|last=Helimski|first=Eugene|title=Folia Orientalia 36 (Festschrift for St. Stachowski)|year=2000|pages=135–148|authorlink=Eugene Helimski|language=ru|chapter=Язык(и) аваров: тунгусо-маньчжурский аспект}}</ref><ref name=Helimski2000b>{{Наведено списание|last=Helimski|first=Eugene|title=On probable Tungus-Manchurian origin of the Buyla inscription from Nagy-Szentmiklós (preliminary communication)|journal=Studia Etymologica Cracoviensia|year=2000|issue=5|pages=43–56}}</ref><ref name=":1">{{Наведено списание|date=2016-11-12|title=Kettős honfoglalás|url=https://hu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kett%C5%91s_honfoglal%C3%A1s&oldid=18133161|journal=Wikipédia|language=hu}}</ref>, унгарски и туркиски<ref name=eou>[http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CA%5CV%5CAvars.htm Avars] at the [[Encyclopedia of Ukraine]]</ref><ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://books.google.co.ma/books?id=I-RTt0Q6AcYC&redir_esc=y|title=Hungarians and Europe in the Early Middle Ages: An Introduction to Early Hungarian History|last=Róna-Tas|first=András|date=1999-01-01|publisher=Central European University Press|year=|isbn=9789639116481|location=|pages=116|language=en|via=}}</ref>. Неколку научници сугерираат дека [[Прасловенски јазик|прасловенскиот јазик]] станал [[лингва франка]] на Аварскиот каганат<ref name=Curta2004>{{Наведено списание|last1=Curta|first1=Florin|year=2004|title=The Slavic ''language franca'' (Linguistic Notes of an Archeologist Turned Historian)|url=http://www.academia.edu/227792/The_Slavic_language_franca_Linguistic_notes_of_an_archaeologist_turned_historian_|format=PDF|journal=East Central Europe/L'Europe du Centre-Est|volume=31|issue=1|pages=132–148}}</ref>. Според Ѓула Ласло, кон крајот на [[9 век]] панонските Авари зборувале со разни стари унгарски јазици, со што формирале аваро-унгарски континуитет со тогаш новодојдените [[Унгарци]]<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.tankonyvtar.hu/hu/tartalom/historia/82-01/ch01.html|title=História 1982-01{{!}}Digitális Tankönyvtár|website=www.tankonyvtar.hu|language=hu-HU|access-date=2016-11-30}}</ref>.

== Потекло ==
Аварите спаѓале во туркиската група на народи кои кон средината на [[6 век]] биле потиснати од Западните [[Туркиски народи|Туркијци]] и се преселиле од [[Средна Азија]] во подунавјето поточно во [[Панонија]]. Тука покориле повеќе разнородни племиња меѓу кои имало [[Стари Словени|Словени]], [[Прабугари]], [[Хуни]] и создале своја [[држава]] наречена [[Аварски каганат]].

Тие живееле во родовско уредување. Кај нив владеела воена [[демократија]]. Племињата предводени од своите старешини претставувале посебни единици во војската која била поделена на единици од [[1000]] до [[10000]] [[Војник|војници]]. [[Плен]]от од воените походи, даноците кон [[Византија]] како и даноците од поробените [[народ]]и создале цврста основа за одделување според имотната состојба на родовските и племенските [[Старешина|старешини]]. [[Патријархат|Патријархалното]] ропство добива постојан облик во аварското [[општество]]. Тоа ни го покажува и постапувањето со заробениците од војните на [[Балкански Полуостров|Балканскиот Полуостров]].

Според легендата на [[Свети Димитриј Солунски|Св. Димитрија]]: „''за неколку десетици години се создало ново племе со нов племенски поглавар според нивниот обичај''“. [[Аварски каганат|Аварскиот каганат]] претставувал „''држава''“ во која Аварите биле доминантни а останатите [[племе|племиња]] биле поробени маси. Аварската [[војска]] била цврсто обединета под водство на [[кагано]]т а аварската [[коњаница]] била многу посилна од словенската [[пешадија]].

== Создавањето на Аварскиот каганат ==

Кон средината на [[6 век]] Аварите упаднале во [[Панонија]] и формирале своја држава наречена [[Аварски каганат]]. Во неа влегле многу разнородни племиња кои Аварите ги потчиниле меѓу кои имало [[Стари Словени|Словени]], [[Хуни]] и [[Прабугари]]. Аварите биле доминантни во [[каганат]]от а другите [[племе|племиња]] им биле потчинети. На чело на каганатот стоел [[каган]] кој раководел со аварската војска а под негова контрола биле и војските на потчините племиња. Аварите имале околу [[20000]] [[војник|војници]] а со приклучување на [[Хуни]]те, [[Прабугари]]те и [[Стари Словени|Словените]] вкупно броеле 50000 војници. [[Византија]] се наоѓала под постојан притисок на Аварите во средното [[Дунав|Подунавие]]. Борбите меѓу [[Византија]] и Аварите започнала преку премините на реките [[Сава]] и [[Дунав]]. По тригодишна опсада аварскиот каган Бајан во 582 година го освоил [[Сирмиум]]. Така започнал походот кон [[Цариград]].

[[Податотека:East Roman.jpg|thumb|300px|Европа околу 600 година]]

== Походот кон Цариград ==

По падот на [[Сирмиум]] и смрта на царот [[Тибериј]] во [[582]] година за време на владеењето на [[цар]]от Маврикуј продолжиле [[Византија|Византиско]]-аварските војни, кои завршиле со опсдата на [[Солун]] во [[586]] година. „''За тоа како е освоен јасно изложува ценетиот Менадер''“ ова го обајаснува [[Теофилакт Симоката]] во врска со паѓањето на Сирмиум. Аварите поставувале тешки услови за [[Византија]]. Аварскиот [[каган]] барал од [[Цариград]] [[слон]]ови кои подоцна ги вратил, а за возврат барал зголемување на данокот од 80000 на [[100000]] [[златник|златници]]. Поради овие барања во [[584]] година избила нова [[војна]] меѓу [[Византија]] и Аварите. Со оваа војна може да се поврзе и опсадата на [[Солун]] од страна на [[5000]] [[Стари Словени|Словени]] која претрпела неуспех.

Прв град кој бил на удар на аварските напади бил [[Сингидурум]]. Во оваа аварска офанзива бил заземен градот Августа кој се наоѓал на брегот на [[реките]] [[Огуста]] и [[Дунав]] во денешна [[Бугарија]]. Бил заземен [[Виминациум]] и бил опседнат Анхијал а нивната околина била опустошена и запалена. Поради ова [[цар]]от Маврикиј решил да преговара со Аварите. Било испратено пратеништво кое го предводеле [[сенатор]]от Елпидиј и старешината на царската гарда Коментиол. Ова пратеништво немало успех. Во [[585]] година во [[Цариград]] пристигнал [[каган]]овиот преговарач Таргитиј кој барал [[данок]]от да се зголеми на две години за 100,000 златници.

Барањето било прифатено и бил постиганат мир. Во [[586]] година, [[Стари Словени|Словени]]те од [[Влашка]] провалиле во [[Тракија]] и ја опустошиле но биле поразени кај реката Ергинија. Овој упад на Словените било причина за нови непрјателства. „''Каганот ги викнал кон себе сите неверници од Склавиниите и кон Словените ги придружил [[варвари]]те од другите племиња''“. Така велел [[писатело]]т на чудата на [[Свети Димитрија Солунски|Св. Димитрија Солунски]]. Во [[Солун]] се наоѓала малку војска која била неискусна. Првиот ден опсадниците вршеле грабежи по околината на [[Солун]] но наредниот ден настанал глад. [[Трет]]иот [[ден]] биле донесени воени справи, но настанал судир меѓу самите Авари. Дошла група на бегалци. Не успеал обидот за заземање на Касандриската капија. Седмиот ден настанало затишје. Осмиот ден стигнале нови бегалци кои барале прибежиште во [[град]]от за да се заштитат од [[чума]]та која започнала да владее меѓу аварските војници. Набрзо започнало повлекување на аварските војници кои оставиле зад себе многу [[оружје]] и [[роб]]ови.

Во летото [[558]] година, аварскиот [[каган]] испратил словенски чети да ја пустошат [[Тракија]]. [[Византија|Византискиот]] војсководец Коментиол успеал на Словените да им преземе дел од пленот. Аварската војска ја заземала и разрушила Рацијарија (Арчар на [[Дунав]] во [[Бугарија]]), Бононија ([[Видин]]), Аквис ([[Видовград]] кај [[Неготино]]), Дуросторум (кај [[Силстира]] во [[Бугарија]]) и Тропајон (Акадмилиси меѓу Констанца и Силистрија).

Првиот пораз Аварите го доживеале кај [[град]]от Томис. [[Византија|византиската]] [[војска]] броела 40,000 регрути кои ја бранеле линијата Чернодава-Констанса. Со одредот раководел хипостратегот Мартин. Тој го спасил [[град]]от Томис од разурнување. [[Војна]]та траела до [[587]] година а главното жариште била [[Тракија]]. Во заробеништво на Аварите паднал градителот на византиските воени справи Буса кој ги поучил да изградат опсадни справи. [[Византија|византиските]] команданти Каст и Ансимут биле заробени од Аварите и за нив бил нуден [[откуп]] од голема количина на [[злато]]. На местото на Коментиол за воен стратег бил поставен Јован Мистиг а за хипостатег Лангобард Дроктон.

Одлучната битка се водела кај [[Адријанопол]] ([[Едрене]]), каде што [[Византија|византиската]] [[војска]] ја извојувала победа над Аварите и тие се повлекувале преку [[Дунав]]. Во [[558]] година биле обновени непријателствата и Аварите ги нападнале [[Скитија]] и [[Мизија]] а во следниот напад заедно со [[Стари Словени|Словени]]те ја заземале [[Тесалија]], [[Хелада]], Стар [[Епир]], [[Атика]], Евбојаи стигнале на [[Пелопонез]]. Кон крајот на [[591]] и почетокот на [[592]] година, царот [[Маврикиј]] склучил мир со [[Персија|Персијците]] за да ја префрли војската на [[Балкан]]от. За да се одржи мирот на Аварите им бил плаќан данок сè до [[593]] година кога [[каган]]от побарал зголемување на данокот кое барање Византијците го одбиле и започнала нова [[војна]].

== Новата војна со Византија ==
[[Податотека:Avari pljene balkanske zemlje, K. Mandrović (1885).jpg|мини|лево|Аварите ги ограбуваат балканските земји]]
Како и во претходната [[војна]] борбите започнале околу [[Сингидунум]]. Аварската [[коњаница]] морала да ги премине [[Дунав]] и [[Сава]]. [[Каганот]] им наредил на Словените да градат [[Чамец|чамци]] кои населението на [[Сингидунум]] ги спалувало. Аварите успеале да поминат една од [[Река|реките]] и го опколиле [[град]]от. Меѓутоа каганот наредил повлекување на [[војска]]та и таа се повлекла во [[шатор]]ите. [[Војска]]та се улогорила во [[Сирмиум]]. Војската ја преминала Сава кај Сирмиум и се поделила во два дела. Едниот дел тргнал во грабеж со намера да сее страв и со него раководел аварскиот војсководач Самур. Вториот дел бил под команда на самиот [[каган]] и за пет дена стигнал до Бононија. Од Бононија ги продолжил нападите сè до Хераклеја на [[Мраморно Море|Мраморното Море]]. Тука Аварите уништиле еден дел од царската [[коњаница]] и ја запалиле [[црква]]та посветена на маченицата Гликерија. Со овој напад Аварите за првпат непосредно го загрозуваат [[Цариград]].

Потоа Аварите ја запоседнале [[тврдина]]та Чорлу кај Хераклеја. Опсадата траела до [[есен]]. Еден од [[Византија|византиските]] [[офицер]]и намерно дозволил Аварите да го заробат и да му го пронајдат [[писмо]]то во кое пишувало дека [[цар]]от Маврикиј планирал изненаден поход против Аварите. [[Стартег]]от Приск водел [[борба]] со Словените на долен [[Дунав]] и тргнал во офанзива на левиот брег. Победите над словенските племенски водачи Ардагаст и Мусокија изразиле недоверба кај аварскиот [[каган]]. [[Цар]]от Маврикиј го сменил стартегот Приск, а за нов заповедник го поставил неговиот брат Петар. Поради бунтот на византиските војници Приск ги пренел војниците на десниот брег на [[Дунав]]. Ова било причина за доаѓање на аварско пратеништво во Пирсковиот [[логор]]. Меѓу Аварите имало и такви кои не сакале [[војна]]. Ова струја ја предводел кагановиот [[пратеник]] Таргитиј. Кај [[каган]]от како пратеник отишол [[доктор]]от Теодор кој го одвратил од [[војна]]та. Пирск им испорачал на Аварите 5,000 заробени [[Словени]], но ова наишло на отпор во [[цариград]]скиот двор.

Следната [[595]] година операциите против Аварите ги предводел братот на царот Петар. Тој водел борби со [[Стари Словени|Словени]]те во долна [[Мизија]], околу Марцианапол и византиската војска избила на [[Дунав]] кај градот Асемон на брегот на реката Асма кај Никополис. Тука тие изгубиле една битка со [[Прабугари]]те кои биле аварски поданици. [[Војна]]та со Словените доживеала пораз и довело до нови промени во војниот врв на чие чело повторно застанал стратегот Приск. Во [[596]] година од Астик Приск избил на [[Дунав]] и стигнал во Горна Нова. По неуспешните преговори со Аварите војната продолжила. Повторно прв на удар на Аварите бил [[Сингидиунум]]. Аварите го срушиле [[Сингидунум]] и извршиле масовно преселување на [[население]]то во [[Сирмиум]]. [[Византија|Византиската]] [[војска]] се префрлила на ада Синг, а од таму во [[Цариград]] каде започнале нови преговори со [[каган]]от. Бидејќи [[каган]]от се заканувал дека ќе ги уништи [[Византија|Византиските]] [[градо]]ви Пирск го испратил својот помошник Гудиин во Сингидунум. Аварите поставиле обрач од запрежни коли кој не ги издржал нападите.

Следната [[597]] година, Аварите тргнале преку [[Мизија]] и [[Тракија]] кон [[Црно Море]] и [[Цариград]]. Во овој напад била погодена провинцијата [[Далмација]] во која Аварите срушиле 40 [[Тврдина|тврдини]] и [[град]]от Вонке. Гудуин пратил 2,000 хоплити да ја следат аљварската војска , тие фатиле тројца пијани Авари кои го издале местото каде што го собрале пленот и Гудуин им го собрал пленот и му го испратил на стратегот Приск. „За осумнаесет и повеќе месеци измеѓу Ромеите и варварите на [[Дунав]] не се случило ништо што било врено да се спомене.

Во есента [[599]] година [[каган]]от со [[војска]] продрел до [[кастум]]от Томеа, каде што аварската војска презимила. Царската војска пред [[Велигден]] патила од глад а каганот, кога слушнал за тоа чудо побарал од стратегот Приск коли на кои ќе испрати намирници за [[поклон]] за да може војската среќно да ги проведе празниците. За возврат Приск му дал на каганот [[бибер]], разни мириси [[цимет]] и др. Војсководецот Коментиол бил поставен за командант на [[војска]]та која тргнала кон Никополеза да се судрат со Аварите. Во Долна [[Мизија]] на [[река]]та Јантрос, Аварите го поразиле одредот на Коментиол. Потоа паднала [[тврдина]]та Дризипера. Меѓу Аварите се појавила чума која одземала животи на седум каганови [[син]]ови. Дошло до преговори во [[тврдина]]та Дризипера каде што бил сколопен мир. [[Дунав]] повторно станал граница меѓу [[Византија|Византиското]] царство и [[Каганат]]от.

[[Византија]] добила право да поминува преку [[Дунав]] и да се бори против [[Стари Словени|Словените]]. [[Византија]] го зголемила данокот од 100000 на 120000 златници. Но веќе во [[600]] год. [[Византија]] го раскинала договорот. [[Маврикиј Тибериј (владетел)|Царот Маврикиј]] испратил војска на левиот брег на [[Дунав]], стратегот Приск ја преземал врховната команда. Дошло до нова битка во која загинале 300 [[Византија|византиски]] [[Војник|војници]], и 4000 аварски војници. И на крајот борбата завршила со пораз на Аварите. После [[десет]] дена дошло до нов судир. Аварите повторно биле поразени и се повлекле на [[Тис]]а. На Тиса се одиграле две битки во кои [[Византија|Византијците]] извојувале победа. После битката [[Тиса]] ја преминале 4000 војници кои влегле во три гепидски села каде убиле 30000 луѓе и се вратиле назд со плен. После битката Авариете повторно навалиле на [[Тиса]] каде повторно доживеале пораз.

По победата над Аварите [[Византија|византиската]] војска заробила околу 3000 Авари, 8000 [[Словени]] 3200 Гепиди и останати [[варвари]]. Приск ги испратил заробениците во Томеа кај Рацијарија поради што било испратено аварско пратеништво во [[Цариград]] кое го натерало царот Маврикиј да ги ослободи заробениците и бил постигнат [[мир]]. Во [[601]] год. царевиот брат Петар станал стратег на [[Европа]] и со војска избил на [[Дунав]] во Паластол, а во есен се префрил во [[Дарданија]] бидејќи дознал дека се собрал нов аварски одред под водство на војсководецот Апсих. Дошло до преговори меѓу стратегот Петар и Апсих и се договориле [[Византија|Византијците]] да се повлечат во [[Тракија]], а Аварите во [[каструм]]от [[Константиол]]. Во [[602]] год. [[Византија|Византијците]] биле известени дека [[каган]]от планира нов напад на [[Цариград]]. Стратегот Петар се спремил за војна против [[Стари Словени|Словени]]те кои биле под аварска власт. На чело на флотата што што преминувала преку [[Дунав]] бил поставен Стрибон Бон, а на чело на војската хипостратегот Гудуин. Гудуин извојувал значајни победи над [[Словени]]те. Дошло до аварско –византиски сојуз против [[Стари Словени|Словени]]те.

== Сојузот на Аварите и Византија против Словените ==

Во овој поход Аварите ги уништиле и раселиле [[Анти]]те чиешто име не се помнува веќе во изворите. Во меѓувреме дошло до одредени судири меѓу аварските кланови и еден дел од нив побегнале на територија на [[Византија]]. Во редовите на византиската војска дошло до побуна на која ја предводел центурионот Фока кој станал нов [[император]]. За време на [[цар]]от Фока владеел мир меѓу [[Византија]] и Аварите. Тој го зголемил данокот од 120000 златници на 200000 златници. [[Византија|Византиската]] [[војска]] се префрлила кон [[исток]] да се бори против [[Сасанидско Царство|Персијците]]. Аварите заедно со [[Словените]] започнале да навлегуваат на [[Балкан]]от и да пустошат. „На едно место скитските Хариби (Авари), правејќи се мирни, разбојнички ограбувале, а на друго место волците [[Словени]] застанувајќи заедно копнената борба ја прошируваат на [[море]].

== Словенско-аварски сојуз против Византија ==

После поразот кај [[Солун]], словенските племиња побарале помош од Аварите за борба со [[Византија]]. [[Словени|Словенските]] претставници му ветиле на [[каган]]от добар дел од [[плен]]от ако им помогне да го освојат [[Солун]]. Бил постигнат договор меѓу Аварите и [[Словени]]те и [[каган]]от се упатил кон [[Солун]] со еден одред [[коњаница]]. Аварите убиле и заробиле повеќе земјоделци со [[добиток]] и алат. Ова предизвикало паника во [[Солун]]. Неколку години подоцна и самиот [[каган]] пристигнал кај [[Солун]] и го опколил поставувајќи воени справи.

На [[град]]от му пристигнала воена помош на чело со префектот Хариј. Кога видел дека не може да го освои [[град]]от, каганот почнал да изнудува дарови, но бил одбиен и заради одмазда ги запалил [[Црква|црквите]] надвор од градот. На крајот граѓаните морале да му удоволат на каганот и тој се повлекол, опсадата траела [[33]] дена. Истата година бил заземен [[Драч]]. Аварите се населиле во [[Драч]]ката и Атинската област. Пред нив Лакедајмонците побегнале во [[Сицилија]] каде се населиле во долината Демен, недалеку од [[Таормина]] и оттаму вршиле постојани поморски напади на Аварите кај [[Драч]].

Првиот аварски напад на [[Цариград]] се случил во [[623]] год. [[Каган]]от и [[цар]]от Ираклиј биле во преговори за [[мир]]. Аварската [[војска]] дошла до [[Теодосиј|Теодосиевиот]] [[ѕид]] и заробиле бројно население и извршиле грабежи. Биле ограбени неколку цркви меѓу кои Св. Кузмaн и Св. Дамјан во Влахерини и Св. Архангел во Промонт. Целиот плен и заробениците биле одведени преку [[Дунав]], а самиот цар Ираклиј едвај се спасил бегајќи во [[Цариград]].

[[Кагано]]т започнал нов напад на [[Цариград]] бидејќи царот Ираклиј заминал во [[Мала Азија]] да се бори со Персијците. Аварската [[војска]] се наоѓала во [[Тракија]]. „Над [[Цариград]] се надвил злокобен виор од [[Тракија]]. Аварски коњаници избиле кај Дуги. Тие сакале да воспостават врски со Персијците под водство на Шахрабараз, на Халкедон. Магистерот Бон испратил [[делегација]] на преговори со Аварите. Меѓутоа обидот за преговори бил без успех. Каганот барал [[храна]] за своите [[Војник|војници]] и граѓаните на [[Цариград]] му испратиле. Петтиот ден од опсадата делегација од граѓани водела преговори за примирје, но Аварите поставиле неприфатливи услови, а тоа било сите граѓани да го напуштат [[Цариград]] со една кошула. Аварите се договориле со Персијците заедно да го заземат предгадието на [[Цариград]]и да ги срушат сите [[Црква|цркви]] и царски приватни [[Куќа|куќи]]. Аварите ја заземале црквата св. [[Богородица]] и тука се утврдиле. Магистерот Бон дал предвремен сигнал за напад и Словените тргнале од реката Барбис во [[напад]]. Биле запалени со таканаречен [[течен оган]] голем број загинале, а преживеаните се правеле мртви или се криеле. Опсадат траела [[9]] дена од [[29]] јули [[626]] год. На крајот Аварите биле поразени. Последиците од поразот биле катастрофални за Аварите. Поразот на Аварите го натерало персискиот војсководец Шахрбараза да се повлече од Халкедон. Дошло до раскол во аварската [[војска]] и голем број Авари избегале во [[Цариград]]. [[Каган]]от наредил да се погубат поглем број [[Стари Словени|Словени]] што ги сметал за виновни за поразот и тоа довело до судири помеѓу Аварите и [[Стари Словени|Словени]]те. „Партите со оган ги пустошат Персијците и Скитите (Аварите) ги убиваат Словените и потоа стануваат убиени и окрвавени со меѓусебно убивање во многу работи се попречени за водење единствена [[борба]].“

== Вториот каганат и Византиското царство ==

Контактите меѓу [[Каганат]]от и [[Византија]] се обновуваат во [[678]] год. после неуспешната арапска опсада на [[Цариград]]. Истата година [[цар]]от [[Константин IV]] извојувал победоносен [[мир]] кај западните [[крал]]еви кои барале мир и сојуз со [[Цариград]] и му праќале поклони и заедно со нив се јавува и аварскиот [[каган]]. „А царот попуштил на нивните молби и го одобрил мирот како господар.

Аварите претставувале опасност за новата [[Прво Бугарско Царство|бугарска држава]]. Еден дел од прабугарските [[клан]]ови под водство на Кубратовиот [[син]] се населил во [[каганат]]от во [[Панонија]] признавајќи ја врховната власт на каганот. Во областа околу [[Сирмиум]], Аварите населиле [[Ромеи|ромејско]] население кое говорело [[Грчки јазик|грчки]] и се измешало со Аварите и [[Прабугари]]те но го задржило [[христијанство]]то. Аварите ова население го сметале за посебно и [[каганот]] за водач им го поставил Кубер кој ја признал врховната власт на каганот.

[[Ромеи]]те заедно со останатото население се кренало против Аварите. Во разни битки против Аварите од [[680]] до [[685]] год. На крајот тие ги победиле Аварите и [[каганот]] бил приморан да се повлече на север. Длабоко во внатрешноста на [[Балкан]]от во [[Епир]] се задржал еден помал аварски енклав до крајот на [[8]] век.

Од крајот на [[7]] и почетокот на [[8]] век [[каганат]]от не претставувал посебен фактор на [[Балкан]]от. Од [[811]] год. [[Византија|византискиот]] [[цар]] [[Никифор I Цариградски|Никифор]] повел офанзива против [[Прво Бугарско Царство|Бугарите]]. [[Прво Бугарско Царство|Бугарите]] собрале на своја страна аварски наемници заедно со [[Стари Словени|Словени]] и во една битка му нанеле тежок пораз на [[Византија|Византиското царство]]. Војската била разбиена а [[Византија|византискиот]] [[цар]] Никифор загинал. Во [[814]] год. на новиот [[цар]] му пристигнала вест за нов напад од страна на [[Прво Бугарско Царство|Бугарите]] на чија страна имало и Авари но до тоа не дошло поради смрта на [[Прво Бугарско Царство|бугарскиот]] [[цар]] [[Крум]].

== Наводи ==
{{наводи|2}}

== Надворешни врски ==
* {{Commons category-inline|Eurasian Avars}}

{{Туркиски народи}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Туркиски народи]]
[[Категорија:Народи во Русија]]
[[Категорија:Народи во Азербејџан]]
[[Категорија:Прво Бугарско Царство]]
[[Категорија:Византија во 6 век]]
[[Категорија:Голема преселба на народите]]