Перейти к содержанию

Рубас: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ palochka «Ӏ» (via JWB)
ЦӀар 36: ЦӀар 36:
|къалинвал =
|къалинвал =
|агломерация =
|агломерация =
|миллетар = [[табасаранар]], [[цIапар]], [[лезгияр]], [[агъулар]], [[урусар]]
|миллетар = [[табасаранар]], [[цӀапар]], [[лезгияр]], [[агъулар]], [[урусар]]
|динар = [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] [[мусурманар]]
|динар = [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] [[мусурманар]]
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
ЦӀар 55: ЦӀар 55:


==География==
==География==
Хуьр [[Дагъустан Республика]]дин кьибле пата, [[Дербент район]]дин кьиблединни - рагъакIидай пата, [[Дербент]] шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакIидай пата, [[Табасаран район]]дихъ галаз сергьятдин мукьвал, [[Рубас вацI]]ал ала. Мукьвал алай хуьрер: [[Коммуна (Дербент район)|Коммуна]], [[Агълаб]].
Хуьр [[Дагъустан Республика]]дин кьибле пата, [[Дербент район]]дин кьиблединни - рагъакӀидай пата, [[Дербент]] шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, [[Табасаран район]]дихъ галаз сергьятдин мукьвал, [[Рубас вацӀ]]ал ала. Мукьвал алай хуьрер: [[Коммуна (Дербент район)|Коммуна]], [[Агълаб]].


==Тарих==
==Тарих==
Виликан суван чувудрин хуьр тир <ref>[http://www.mi-dag.ru/news/135/ethnic/2008/12/20/3988 К ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАТОВ ДАГЕСТАНА]</ref>. [[ХХ виш йис]]уз иниз [[Полтава губерния]]дай чувудар куьч хьанвай <ref>[http://www.protichka.narod.ru/history/ukr.html Приложения к истории Протички]</ref>.
Виликан суван чувудрин хуьр тир <ref>[http://www.mi-dag.ru/news/135/ethnic/2008/12/20/3988 К ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАТОВ ДАГЕСТАНА]</ref>. [[ХХ виш йис]]уз иниз [[Полтава губерния]]дай чувудар куьч хьанвай <ref>[http://www.protichka.narod.ru/history/ukr.html Приложения к истории Протички]</ref>.


[[XIX виш йис]]уз Рубас хуьр вири [[Куьре округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатзава. Империядик квай чIавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Улусс магал]]диз талукь тир. [[Агълаб]], [[Арабляр]], [[Баят (хуьр)|Баят]] ва [[Муллахуьр]] хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.
[[XIX виш йис]]уз Рубас хуьр вири [[Куьре округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Улусс магал]]диз талукь тир. [[Агълаб]], [[Арабляр]], [[Баят (хуьр)|Баят]] ва [[Муллахуьр]] хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.


[[1966 йис]]уз хьайи къати чилин зурзунрин себебдалди иниз [[Хив район]]дин [[Чулак]] хуьруьн эгьлияр куьч хьанай.
[[1966 йис]]уз хьайи къати чилин зурзунрин себебдалди иниз [[Хив район]]дин [[Чулак]] хуьруьн эгьлияр куьч хьанай.


==Агьалияр==
==Агьалияр==
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_derbentskiy_rayon.html Дербентский район]</ref>. Гзафмиллетрин хуьр я, ина [[табасаранар]], [[цIапар]], [[лезгияр]], [[агъулар]] санал ала, саки вири [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] - [[мусурманар]] я. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), цIапар — 44 (23,3%) кас <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ulus1886.html УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)]</ref>.
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_derbentskiy_rayon.html Дербентский район]</ref>. Гзафмиллетрин хуьр я, ина [[табасаранар]], [[цӀапар]], [[лезгияр]], [[агъулар]] санал ала, саки вири [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] - [[мусурманар]] я. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), цӀапар — 44 (23,3%) кас <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ulus1886.html УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)]</ref>.


== Баянар ==
== Баянар ==

06:23, 23 январь 2023 жуьре

Урусатдин пайдах Хуьр
Рубас
урусРубас
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Виликан тӀварар
Хош-Мензиль
ЯШЧдин кьакьанвал
гьуьлуьн дережадилай
33 м
Агьалияр
3326 кас (2002)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87240
Почтунин индекс
368617
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 220 864 002
Рубас (Дагъустан)
Рубас
Рубас (Дербент район)
Рубас

Рубас (урусРубас) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай, «Рубас» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.

География

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибле пата, Дербент райондин кьиблединни - рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, Табасаран райондихъ галаз сергьятдин мукьвал, Рубас вацӀал ала. Мукьвал алай хуьрер: Коммуна, Агълаб.

Тарих

Виликан суван чувудрин хуьр тир [1]. ХХ виш йисуз иниз Полтава губерниядай чувудар куьч хьанвай [2].

XIX виш йисуз Рубас хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Улусс магалдиз талукь тир. Агълаб, Арабляр, Баят ва Муллахуьр хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.

1966 йисуз хьайи къати чилин зурзунрин себебдалди иниз Хив райондин Чулак хуьруьн эгьлияр куьч хьанай.

Агьалияр

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай [3]. Гзафмиллетрин хуьр я, ина табасаранар, цӀапар, лезгияр, агъулар санал ала, саки вири суни ва шии - мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), цӀапар — 44 (23,3%) кас [4].

Баянар

ЭлячӀунар