Перейти к содержанию

Рубас: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Новая страница: «{{ЯШЧ2 |тӀвар=Рубас |статус= Хуьр |вичин чӀалал тӀвар = {{lang-ru|Рубас}} |ЯШЧдин статус = |…»
 
гъ clean up using AWB
 
(не показано 6 промежуточных версий 2 участников)
ЦӀар 36: ЦӀар 36:
|къалинвал =
|къалинвал =
|агломерация =
|агломерация =
|миллетар = [[цIапар]]
|миллетар = [[табасаранар]], [[азербайжанар]], [[лезгияр]], [[агъулар]], [[урусар]]
|динар = [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] [[мусурманар]]
|динар = [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] [[мусурманар]]
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
ЦӀар 52: ЦӀар 52:
}}
}}


'''Рубас''' ({{lang-ru|Рубас}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Дербент район]]да авай, [[Рубас хуьруьнсовет|«Рубас» хуьруьнсовет]]дик акатзавай хуьр.
'''Рубас''' ({{lang-ru|Рубас}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Дербент район]]да авай, [[Рубас хуьруьнсовет|«Рубас» хуьруьнсовет]]дик акатзавай хуьр.


==География==
==География==
Хуьр [[Дагъустан Республика]]дин кьибле пата, [[Дербент район]]дин кьиблединни - рагъакIидай пата, [[Дербент]] шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакIидай пата, [[Табасаран район]]дихъ галаз сергьятдин мукьвал, [[Рубас вацI]]ал чка кьунвайди я. Мукьвал алай хуьрер: [[Коммуна]], [[Агълаб]].
Хуьр [[Дагъустан Республика]]дин кьибле пата, [[Дербент район]]дин кьиблединни - рагъакӀидай пата, [[Дербент]] шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, [[Табасаран район]]дихъ галаз сергьятдин мукьвал, [[Рубас вацӀ]]ал ала. Мукьвал алай хуьрер: [[Коммуна (Дербент район)|Коммуна]], [[Агълаб]].


==Тарих==
==Тарих==
Виликан суван чувудрин хуьр тир <ref>[http://www.mi-dag.ru/news/135/ethnic/2008/12/20/3988 К ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАТОВ ДАГЕСТАНА]</ref>. [[ХХ виш йис]]уз иниз [[Полтава губерния]]дай чувудар куьч хьанвай <ref>[http://www.protichka.narod.ru/history/ukr.html Приложения к истории Протички]</ref>.
Виликан суван чувудрин хуьр тир <ref>[http://www.mi-dag.ru/news/135/ethnic/2008/12/20/3988 К ИСТОРИИ ИЗУЧЕНИЯ ТАТОВ ДАГЕСТАНА]</ref>. [[XX виш йис]]уз иниз [[Полтава губерния]]дай чувудар куьч хьанвай <ref>[http://www.protichka.narod.ru/history/ukr.html Приложения к истории Протички]</ref>.


[[XIX виш йис]]уз Рубас хуьр вири [[Куьре округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатзава. Империядик квай чIавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Улусс магал]]диз талукь тир. [[Агълаб]], [[Арабляр]], [[Баят (хуьр)|Баят]] ва [[Муллахуьр]] хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.
[[XIX виш йис]]уз Рубас хуьр вири [[Куьре округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин [[Куьре округ]]дин [[Улусс магал]]диз талукь тир. [[Агълаб]], [[Арабляр]], [[Баят (хуьр)|Баят]] ва [[Муллахуьр]] хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.

[[1966 йис]]уз хьайи къати чилин зурзунрин себебдалди иниз [[Хив район]]дин [[Чулак]] хуьруьн эгьлияр куьч хьанай.


==Агьалияр==
==Агьалияр==
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_derbentskiy_rayon.html Дербентский район]</ref>. Агьалийрин саки вири [[цIапар]], [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] - [[мусурманар]] я. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), цIапар — 44 (23,3%) кас <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ulus1886.html УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)]</ref>.
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_derbentskiy_rayon.html Дербентский район]</ref>. Гзафмиллетрин хуьр я, ина [[табасаранар]], [[азербайжанар]], [[лезгияр]], [[агъулар]] санал ала, саки вири [[сунияр|суни]] ва [[шиияр|шии]] - [[мусурманар]] я. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), азербайжанар — 44 (23,3%) кас <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/ulus1886.html УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)]</ref>.


== Баянар ==
== Баянар ==

00:06, 12 март 2024 тарихдиз талукь тир алай жуьре

Урусатдин пайдах Хуьр
Рубас
урусРубас
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Виликан тӀварар
Хош-Мензиль
ЯШЧдин кьакьанвал
гьуьлуьн дережадилай
33 м
Агьалияр
3326 кас (2002)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87240
Почтунин индекс
368617
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 220 864 002
Рубас (Дагъустан)
Рубас
Рубас (Дербент район)
Рубас

Рубас (урусРубас) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай, «Рубас» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибле пата, Дербент райондин кьиблединни - рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 18 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, Табасаран райондихъ галаз сергьятдин мукьвал, Рубас вацӀал ала. Мукьвал алай хуьрер: Коммуна, Агълаб.

Виликан суван чувудрин хуьр тир [1]. XX виш йисуз иниз Полтава губерниядай чувудар куьч хьанвай [2].

XIX виш йисуз Рубас хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Улусс магалдиз талукь тир. Агълаб, Арабляр, Баят ва Муллахуьр хуьрерихъ галаз Арабляр хуьруьнжемятдик акатзавай.

1966 йисуз хьайи къати чилин зурзунрин себебдалди иниз Хив райондин Чулак хуьруьн эгьлияр куьч хьанай.

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 3326 касди уьмуьр гьалзавай [3]. Гзафмиллетрин хуьр я, ина табасаранар, азербайжанар, лезгияр, агъулар санал ала, саки вири суни ва шии - мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Рубас хуьруьн агьалияр 189 кас тир: чувудар — 145 (76,7%), азербайжанар — 44 (23,3%) кас [4].