Wikipedia:Iwwer d'Wikipedia

Wikipedia ass en enzyklopedesche Projet vum Typ WikiWiki, fräi a gratis. Am Februar 2004 hat de Projet eng ronn 500.000 Artikelen a 50 verschiddene Sproochen opweises, am August 2013 scho méi wéi 100 Milliounen Artikelen an iwwer 280 Sproochen. D'Säiten op Wikipedia ginn ënnert der Creative Commons-Lizenz "Nummnennung-Weidergab ënnert de selwechte Bedingungen 3.0 Unported" (CC-BY-SA) an der GNU Free Documentation License (GFDL) publizéiert.

De Sënn vun enger Enzyklopedie ass et, Wëssen ze resuméieren an d'Wëssen ënnerdeneen ze verbannen.

Wéini huet Wikipedia ugefaangen ?

De 15. Januar 2001 huet d'Wikipedia op Englesch ugefaangen: http://www.wikipedia.org/ . Ee vun de Grënner ass den Jimbo Wales, Propriétaire vun der Firma Bomis.

Duerno si lues a lues ëmmer méi Wikipediaen an aner Sproochen derbäikomm. D'Wikipedia op Lëtzebuergesch ass den 21. Juli 2004 entstanen.

Den oder D'Wikipedia ?

Eigentlech steet d'Wuert Wikipedia fir dräi verschidde Saachen:

d'Enzyklopedie Wikipedia, woubai encyclopædia aus dem Laténgesche kënnt an do weiblech ass. Och op Lëtzebuergesch ass et eng Enzyklopedie.
de Projet Wikipedia, fir dës Enzyklopedie ze schreiwen, de Wikipedia.
d'Wikipedia Software déi de Site ënnerstëtzt.

D'Häerzstéck vu Wikipedia, d'Enzyklopedie, bitt also un, de weiblechen Term ze benotzen, also d'Wikipedia.

Wéi funktionéiert Wikipedia ?

Kuckt heizou och: Wéi änneren ech eng Säit

Nom Wiki Prinzip an der adaptéierter Software MediaWiki. Am Moment schaffen eng 20 Leit bei der lëtzebuergescher Wikipedia mat, bei der englescher sinn et der e puer dausend.

Jiddferee kann een Artikel schreiwen oder veränneren. D'Auteure kënne sech e Compte mat eegenem Benotzernumm opmaachen, mee dëst ass awer net obligatoresch. Registréiert User hunn eng eege Säit an extra Funktiounen zur Verfügung, zum Beispill de Suivi vun hiren Artikelen. Eigentlech sinn déi meeschten Auteuren registréiert.

Wéi kann ech sécher sinn, datt d'Informatiounen eppes daachen ?

Déi Fro kéint ee sech eigentlech zu all Moment stellen, op mir elo Radio lauschteren, Fernseh kucken oder eben en Artikel op Wikipedia liesen. Den Ënnerscheed bei Wikipedia ass, datt wann der op eppes stousst wat ärer Meenung no falsch ass, da kënnt der et direkt ännere goen. En Artikel ass dacks d'Aarbecht vun honnerte vun Hänn déi e getippt hunn, a probéiert hunn eng gutt Aarbecht ze leeschten.

Wiem gehéiert d'Wikipedia ?

Kuckt heizou och: Wikimedia

Dat ass eng gutt Fro. Bis zum Summer 2003 huet den w:Jimbo Wales, oder éischter seng Firma Bomis d'Wikipedia kommanditéiert, dat heescht d'Serveren zur Verfügung gestallt an déi fälleg Rechnunge bezuelt. De Jimbo gëtt och nach "benevolent dictator" genannt.

Zur Zäit gehéieren d'Serveren der Wikimedia Fondatioun, déi 2003 gegrënnt gouf. Bomis stellt eis nach ëmmer d'Internetverbindung zur Verfügung.

D'Artikelen ginn ënnert der GFDL publizéiert, sinn also fräi, si gehéieren der Fondatioun also net.

Also gehéiert Wikipedia eigentlech kengem. Oder eis alleguerten zesummen. A vrun allem jidderengem Eenzelnen.

Benotzung vum Inhalt vu Wikipedia

D'Zil vu Wikipedia ass et, eng Informatiounssource ze schafen a Form vun enger Enzyklopedie, déi jiddferengem gratis zur Verfügung steet. De Contenu ka kopéiert, verännert, a weiderverbreet ginn, mee all nei Versioun steet obligatoresch ënnert der selwechter Lizenz a muss Wikipedia als Source uginn.

An deem Sënn stinn d'Artikelen op Wikipedia ënner der GNU Free Documentation License an der Creative Commons-Lizenz Nummnennung - Weidergab ënnert gläiche Bedingungen 3.0 (unported), déi d'Fräiheet vum Contenu garantéieren. Haaptsächlech:

De Contenu vu Wikipedia ass fräi
Jiddfereen huet d'Recht ze kopéieren
Jiddfereen huet d'Recht ze änneren, hei oder entzwousch anescht
Wikipedia muss als Source genannt ginn
All Kopie oder Ännerung ënnerläit deene selwechte Konditiounen

Aner Sproochen a Projeten

Kuckt heizou och:Complete list of Wikimedia projects

De Projet gouf op Englesch gestart, an no engem immense Succès sinn aner Sproochen nogezunn.

Fir d'Koordinatioun tëscht de Sproochen ze vereinfachen, benotze mer Diskussiounslëschten an der Meta: http://meta.wikipedia.org/ . Et ginn Ambassade fir d'multilingual Koordinatioun.

Ëm déi 80 Sproochen sinn aktiv, mee et ginn der allerdéngs ëm déi 200.

Wikipedia op regionalen Dialekter:

op bretonesch: http://br.wikipedia.org/
op katalanesch: http://ca.wikipedia.org/
op elsässesch: http://als.wikipedia.org/

Dir kënnt iech och d'Statistik ukucken, a mol luussen, wou Lëtzebuerg steet.

Aner Projeten

Wiktionary, en Dictionnaire an Thesaurus
Nupedia, eng Enzyklopedie
Enciclopedia libre, eng fräi Enzyklopedie op spuenesch

Serveren, Software an Developpement

Wikipedia benotzt eng Freeware ënnert der GPL Lizenz, MediaWiki genannt, déi op http://wikipedia.sourceforge.net/ disponibel ass. De Site leeft am Moment op Linux Serveren mat Apache, PHP, MySQL an Squid.

D'Maintenance vun de Serveren an den Developpement vun der Applicatioun gëtt vu fräiwëllegen Useren mat Developer Status gemaach.

Ween dirigéiert Wikipedia ?

Keen dirigéiert Wikipedia, mee verschidde Useren hu speziell Funktiounen, dat sinn d'Administratoren. Si kënne Säite läschen a blockéieren, an och en anere User spären. Administratore ginn normalerweis duerch allgeméngen Accord gewielt, wann d'Noutwännegkeet besteet.

D'Bureaucrate si lokal Administratoren déi engem anere User Administrator-Rechter kënne ginn. D'Stewards kënnen de Status vun all User um ganze Wikimedia Projet änneren.

Dësen administrative Status huet keng weider Konsequenzen op de concernéierte Leit hir Aarbecht als Editeur.

Wat ass den Intérêt fir matzemaachen ?

Léieren an Deelen.

Funktionéiert et ?

Ganz gutt esouguer ! Mir hu schon eng ganz Rëtsch Artikelen opweises an et ginn der ëmmer méi. (Kuckt heizou och d'Statistik)

Wikipedia ass déi meeschtbesichten enzyklopedesch Homepage op der Welt an och dee gréisste Wiki. D'Unzuel vun Artikelen an enger anerer Sprooch wéi Englesch huet déi englesch Wikipedia ewell iwwerholl.

Sinn all Wikipediaen um selwechte Server ?

Jo an nee. Bis de Summer 2002 wor nëmmen déi englesch Wikipedia an der phase 3 (drëtt Versioun vun der Software) an déi aner Wikipediae woren op engem anere Server. D'Wikipediaen déi an d'drëtt Phase komm sinn, goufen am Hiescht 2002 lues a lues beienee gefouert.

Am Fréijoer 2003 koum en zweete Server zur Ennerstëtzung bäi, an déi englesch Wikipedia wor op en Neits vun deenen anere getrennt.

Am Hiescht 2003 sinn duerch en immensen Traffic d'Käschten enorm an d'Luut gangen, an et ginn Donatiounen ugeholl.

Den 13. Februar 2004 sinn 9 nei Servere bäikomm. Sie stinn all Wikipedia zur Verfügung.

Ech hunn Objektiounen zum Wikipedia-Konzept

Liest heizou Wat Wikipedia am schlëmmste Fall geschéie kéint (en).

Intern Kommunikatiounen

Fir intern mateneen ze kommunizéieren, benotze mer d'Diskussiounssäiten vun de jeweilegen Artikelen, eis eege Säiten (Userlëscht) an de Stamminet.