Lucius Annaeus Seneca minor
Hoc articulum est de homine literato Romano Seneca.
Lucius Annaeus Seneca, aut Seneca minor, natus Cordubae quarto anno ante Christum natum, mortuus sexagesimo quinto anno post Christum natum, philosophus fuit virque rerum civilium nec non et poeta. Ab anno quadringesimo octavio factus est educator Divi Imperatoris Neronis, cui plura consilii causa scripsit opera, inter quas, cur sapienter agat imperator, qui clementia utitur (De Clementia). Ipse autem serius Senecam Pisonis coniurationis particeps fuisse suspicatus est, ideoque eum iussit semet interficere.
Lucius Annaeus Seneca in Hispania Helviae et Marco Annaeo Senecae (Seneca maior) natus est filio secundo; pater erat opulentus rhetor. Lucii frater natu maior fuit Gallio, proconsul in Achaia, ubi anno fere quinquagesimo tertio Apostolum Paulum convenit. Seneca minor avunculus fuit poetae Lucani, discipulusque Epicteti, stoici graeci qui vixit primo saeculo post Christum natum, cuius thema "sustine et abstine" erat.
Divo Claudio Imperatore, Seneca anno quadringesimo primo adulterii cum Livilla, soror Caligulae, argutus est ideoque Corsicam in exilium missus. Post Claudii matrimonium cum Agrippina minore a. quadringesimo nono, ab ipsa educatore Neronis Romam revocatus ut anno quinquagesimo quarto, postquam Nero ad regnum pervenerat, una cum Sexto Afranio Burro praefecto praetorii consiliarius Caesaris fiat.
Anno sexagesimo quinto Seneca incusatus est una cum Pisone necatum Neronis coniuravisse. Sine facto iudicio a Nerone ad mortem sibi conciscendum coactus est. Adsentibus amicis arterias secavit. Tacitus renuntiavit de morte Senecae Pompeiaeque Paulinae, quae ipsi in mortem secuta erat.
De Operibus Suis
Generatim dicendum est Senecae non tantum interfuisse theorias excogitare, sed opera, quae ad vitam fingendam utilia essent. Orationes autem, quibus celeberrimus suo tempore factus erat, omnino perditae sunt. Etiam commercium epistularum ei ascribitur cum Apostolo Paulo, quod Hieronymum adduxit ad Senecam ut sanctum Christiana fidi habendum. Modus autem vivendi Senecae contrarius fuit postulationibus honestis operum suorum. Genus eius scribendi breve et acutum, cupit lectorem stupere, itaque studium eius incendere. Solet Antithesi (contrario) uti Metaphoraque (translatione).
Continet opus Senecae Saturam, scriptum de tempestate, varia de philosophia scripta, centum et viginti quattuor epistulas, quae sunt de quaestionibus ad mores pertinentibus, decem tragoedias. Senecae interpretatio de philosophia stoica magnum momentum habuit ad progressum moralis partis pilosophiae. Spectacula eius magnopere formas dramatum Renascentiae constituerunt, praesertim in Anglia saeculo sedecimo Elizabetha Regina.
Selecta Operum Senecae
- Apocolocyntosis divi Claudii ("decucurbitatio" (adlusio) Caesaris Claudii a Seneca)
- Naturales quaestiones
- Dialogi
- De Providentia
- De Constantia Sapientiis
- De Ira
- De Consolatione ad Marciam
- De Vita Beata
- De Otio
- De Tranquillitate Animi
- De Brevitate Vitae - quo in scripto Seneca exponit, quod quaeque pars vitae satisfaciens sit, si modo sapienter vivatur
- De Consolatione ad Polybium
- Ad Helviam matrem
- De Clementia (ad Neronem)
- De Beneficiis
- Epistulae morales - ad Lucilium collectio centum viginti quattuor epistularum de quaestionibus ad mores pertinentibus
- Decem Tragoediae
- Hercules Furens
- Troades
- Medea
- Phoenissae
- Hercules Oetaeus
- Phaedra
- Aganiemno
- Thyestes
- Oedipus
- Octavia (forsitan ei modo ascriptum)
Seneca Philosophus
Seneca studuit quaestionibus modi honeste vivendi partive morali philosophiae. Tranquillitatem stoicam summam virtutem putavit. Una cum Divo Marco Aurelio Ciceroneque est maximi momenti inter Stoicos romanos. Putavit officium suum servandum hominibus emolumento esse. Ita ut scripserat, vivendo studuit. Ideo tamquam ditissimus erat, modeste vixit, nam modo aquam bibit, paulum edit, super culcitam duram dormivit. Divitia sua ei non visa est contraria stoicae doctrinae suae. Dixit sapientem non pauper esse debere, dum divitias probe meruisset. Ceterum necesse esse, ut sapiens has demittere possit.
Seneca semet ipsum inperfectum sapientem putavit. Laudo modum vivendi, inquit, haud quo vivo, sed quo scio vivendum esse. Animi motus sicut voluptas, molestia, cupiditas, timor superandi esse. Finis haud est sensibus se privare, sed animi motus superare. Opes parere licere, dum obsequium in eas non exstare. Fatum praedestinatum esse. Homo posse aut fatum accipere aut repudiare. Si sua voluntate accipere, libertate sua uti. Mortem esse secundum naturam. Sibi mortem conciscere non a Seneca exclusum est.