Fontem paginae Venetiae inspicere

{{L1}}
{{pro pagina discretiva vide|Venetia (discretiva)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
[[Fasciculus:View of the Grand Canal from Rialto to Ca'Foscari.jpg|thumb|Canalis grandis apud rivum altum]]
'''Venetiae'''<ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref><ref>[http://www.dizionario-latino.com/dizionario-italiano-latino.php?lemma=VENEZIA100 "Lemma: Venezia."]</ref> {{victio|Venetiae|arum|f}} sive '''Venetiarum Civitas''' ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''Venezia''; [[Lingua Veneta|Venete]]: ''Venesia'' vel ''Venessia'') sunt [[Urbes Italiae|urbs]] [[Italia]]e et [[Commune Italiae|municipium]], circiter 264&nbsp;580 incolarum. Urbs est caput [[Regio Italiae|Regionis]] [[Venetia (regio)|Veneticae]] et [[Urbs metropolitana Veneta|Urbis metropolitanae Venetae]]. Urbani ''Veneti''<ref name="graesse" /><ref>[http://www.dizionario-latino.com/dizionario-italiano-latino.php?lemma=VENEZIANI100 "Lemma: Veneziani."]</ref> vel ''Venetici''<ref name="graesse" /> appellantur.

Plurimi famosum portum Hadrianum iamdiu [[aedificium|aedificatum]] in [[mare|mari]] visitant. Soli tamen marini mollitatis causa metuitur, ne Venetiae mergantur, quam bis anno mare inundat. Abundat autem [[pons|pontibus]], [[navis|navibus]], [[ruina|ruinis]].

Venetiis quotannis mense [[September|Septembri]] [[Mostra Internazionale d'Arte Cinematografica]], clarum [[festum]] [[cinematographia|cinematographicum]], celebratur.

== Insignia ==
<gallery>
Fasciculus:Corona di città.svg|''[[Urbs Italiae]]''
Fasciculus:Flag of Most Serene Republic of Venice.svg|''Antiquae Rei Publicae Venetiae insigne''
Fasciculus:Welterbe.svg|[[UNESCO]]
</gallery>

=== Sententia ===
Sententia urbis est: ''PAX TIBI MARCE EVANGELISTA MEUS.''

== Nomina Latina urbis ==
Nomina latina urbis sunt<ref name="graesse" />: ''Venetiae, Venetia, Venecia, Veneciae, Venitia, Venetorum civitas, Sancti Marci civitas''

Nomina Latina incolarum<ref name="graesse" />: ''Veneti, Venetici''

== Geographia ==
* Insulae [[Lacuna Veneta|Lacunae Venetae]]

== Historia ==
Urbs condita est [[Medium Aevum|Aevo Medio]]. Quod anno [[452]] ab [[Hunni]]s iterumque anno [[568]] [[Langobardi]]s invadentibus fugata multitudo in insulas [[palus|paludesque]] [[Hadriaticum|Hadrianas]] salute "Veni etiam" usa sit [[etymologia|falso]] urbs Venetia nuncupata esse refertur. Revera ipsi Veneti nomen dedere.<ref name=de>de.wikip</ref> 

More maiorum [[Sanctus Marcus]] [[patronus]] urbis illius factus est, cum anno [[827]] duo [[mercatura|mercatores]] [[reliquiae|reliquias]] [[evangelista]]e subreptas [[Alexandria]] Venetiam transvexissent.

[[Medium Aevum|Aevo Medio]] [[Respublica Venetiae|Venetorum Respublica]] multum toto potuit [[Mare Mediterraneum|Mari Interno]]. Venetiam omnes undique cum mercibus commeabant.<ref>In historia rei publicae Venetiarum tradita apparet certa difficultas. Quamquam enim ab anno 1582 [[calendarium Gregorianum]] observari oportebat, tamen civitas Venetiarum secundum morem solitum vetus calendarium Romanorum [[calendarium Iulianum|ante-caesarianum]] obtinebat, ita ut annus mense Martio inciperetur et fine mensis Februarii finiretur. Usque ad annum 1797, cum sub dicione [[Napoleo]]nis calendarium commune praescriptum esset, in rebus Venetis traditis distinguendum est, utrum ea, quae mensibus Ianuario et Februario gesta sunt, ante aut post annum huius commutationis acciderint. Exemplo sit illa calamitas anni 1774, cum die 5 mensis Februarii theatrum Sancti Benedicti (italiane "Teatro San Benedetto") incendio deletum sit. Haec ruina ''more veneto'' (''m. V.'', italiane ''secondo l'uso veneto'') iam (in ultimo mense anni) 1773, sed secundum rationem posteriorem anno 1774 facta est.</ref>

[[Fasciculus:VenedigVomSchiff2002Video.ogv|thumb|Conspectus urbis Venetiae e nave (pellicula)]]

== Cives praeclari ==
Veneti Venetaeque illustres haud pauci et sunt et fuere. Hi [[patriarcha]]e Venetici [[papa]]e creati sunt:
* [[Ioannes XXIII]]
* [[Ioannes Paulus I]]
* [[Pius X]]

=== Nati ===
* [[1254]] - [[Marcus Paulus Venetus]], [[explorator]]
* [[1335]] - [[Gregorius XII]], [[papa]]
* [[1383]] - [[Eugenius IV]], [[papa]]
* [[1417]] - [[Paulus II]], [[papa]]
* [[1470]] - [[Petrus Bembus]], [[scriptor]]
* [[1518]] - [[Iacobus Tentoretus]], [[pictor]]
* [[1610]] - [[Alexander VIII]], [[papa]]
* [[1678]] - [[Antonius Vivaldi]], [[compositor]]
* [[1693]] - [[Clemens XIII]], [[papa]]
* [[1707]] - [[Carolus Goldoni]], [[scriptor]] [[comoedia]]rum [[Lingua Italiana|Italiane]] ac [[Lingua Veneta|Venetice]] et [[libellus|libellorum]] [[Theatrum lyricum|Theatri lyrici]].
* [[1962]] - [[Stephanus Olivato]], [[musicus]]

=== Mortui ===
* [[1515]] - [[Aldus Manutius]], editor et typographus librorum Latinorum Graecorumque
* [[1576]] - [[Titianus Vecellii]], pictor
* [[1594]] - [[Iacobus Tentoretus]] pictor
* [[1883]] - [[Richard Wagner]] compositor
* [[1972]] - [[Ezra Pound]] poeta
* [[2017]] - [[Daniel Mainardi]] zoologiae et ethologiae peritus

== Urbis administratio ==
Tempore nostro urbis praefectus est [[Aloysius Brugnaro]].

== Aedificia egregia ==
* [[Bibliotheca Marciana]]
* [[Piscaria (Venetiae)|Piscaria]]

== [[Ecclesia Catholica Romana]] ==
Venetia est sedes patriarchalis metropolitana ([[Patriarchatus Venetiarum]]). Praesens [[patriarcha]] est [[Franciscus Moraglia]]. Nonnulli patriarchae Venetici etiam cardinales fuerunt.

== Vecturae ==
=== Aeroportus ===
* Venetiarum: [[Aeroportus Venetiarum-Tesserae]] seu [[Aeroportus Internationalis "Marcus Paulus Venetus"]]

== Fractiones, vici et loci in municipio ==
=== Municipalitates ===
==== [[Municipalitas Venetiana-Murianensis-Boreanensis]] ([[Venetiae Insulares]]) ====
* Urbs Venetiarum
** [[Sextarius Sancti Marci]] ([[Rivus Altus (Venetiae)|Rivus Altus]])-[[Castellum (Venetiae)|Castellum]]-[[Vicus Sanctae Helenae]]-[[Canareclus]]
** [[Dorsum Durum]]-[[Sextarius Sancti Pauli]] ([[Rivus Altus (Venetiae)|Rivus Altus]])-[[Sextarius Sanctae Crucis]]-[[Spina Longa]]
* Insulae Venetiarum
** [[Murianum]]-[[Insula Sancti Herasmi]]
** [[Boreanum]]-[[Maiurbium]]-[[Turricellum]]
* [[Biniola]]

==== [[Municipalitas Litoralis-Ferentinensis]] (Venetiae litorales) ====
* [[Litus (Venetiae)]]<ref>Il mondo antico, moderno, e novissimo, ovvero, Breve trattato dell' antica e moderna geografia: con tutte le novità occorse circa la mutazione de' dominj stabiliti nelle Paci di Utrecht, Bada, Passarowitz, ec. : opera utile tanto a' principianti, quanto a tutti i dilettanti della studio geografico. Antonio Chiusole. Appresso Giambattista Recurti, 1722</ref> seu [[Litus Venetiarum]]
** [[Litus Sancti Nicolai]]-[[Albaiones]]-[[Madamaucum]]
* [[Ferentina (insula)|Ferentina]]
** [[Praenestina]]-[[Vicus Sancti Petri in Volta]]
** [[Vicus Sancta Maria Maris]]
* [[Popilia]]
* [[Insula Sancti Spiriti]]
* [[Insula Sancti Lazari]]
* Insulae Octagoni

==== [[Municipalitas Favarensis]] ====
* [[Favarum]], [[Desium (Venetiae)|Desium]], [[Campus Altus (Venetiae)|Campus Altus]], [[Texaria (Venetiae)|Texaria]], [[Domus Nuceriae]]

==== [[Municipalitas Mestrina-Carpinetensis]] ([[Mestracum Centrale]]) ====
* [[Mestracum]]
* [[Carpinetum (Venetiae)|Carpinetum]]-[[Bissuola]]
* [[Matruchus (Venetiae)|Matruchus]]
* [[Vicus Acceptus]]

==== [[Municipalitas Cleriniagensis-Cilarinensis]] ([[Mestracum Occidentale]]) ====
* Vici suburbani vel loci: [[Clarinus lacus]], [[Cilarinum]], [[Gaiera]] (hodie ''Gazzera''), [[Trivignanum (Venetiae)|Trivignanum]] (hodie ''Trivignano''), [[Asseggianum]]

==== [[Municipalitas Melicensis]] ====
* [[Melica]]-[[Carinae (Venetiae)|Carinae]]-[[Male Contempta]]
* [[Ficina]]

== Municipia finitima ==
{{div col|2}}
* [[Quartum Altinense]]
* [[Clodia Maior]]
* [[Equilium]]
* [[Campania et Lovea]]
* [[Equilinum et Litus Trium Portuum]]
* [[Marconium]]
* [[Martellagum]]
* [[Myra (Italia)|Myra]] 
* [[Molianum]] ([[Provincia Tarvisana|TV]])
* [[Musilis]]
* [[Castrum de Scorzadis]]
* [[Spinea]]
{{div col end}}

== Notae ==
<references/>

== Bibliographia ==
; Antiquiora
* 1911 : [[Nathaniel Newnham-Davis]], ''The Gourmet's Guide to Europe'' (3a ed. Londinii: Grant Richards, 1911) [https://archive.org/details/b2804938x/page/244/mode/2up pp. 245-251]

; Recentiora
* Marie-José Gransard, "[http://www.theguardian.com/travel/2016/mar/30/500-years-venetian-ghetto-jewish-italian-history 500 years of the Venetian ghetto: commemoration and history]" in ''[[The Guardian]]'' (30 Martii 2016)

{{NexInt}}
* [[Venetia (regio)|Venetia]] (regio)
* [[Urbs metropolitana Veneta]]
* [[Provincia Veneta]]
* [[Urbes Italiae]]
* [[Daniel Manin]]
*''[[Morte a Venezia]]''

== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Venice|Venetias}}
* [https://web.archive.org/web/20081013150306/http://turismo.regione.veneto.it/webcam/webcam2.html Conspectus praesens Canalis Magni vel Grandis (Italice "Canale Grande") Venetiae]
* [https://www.itsallbee.com/2020/05/2-days-in-venice-itinerary-italy/ Venice Travel Guide]

== Pinacotheca ==
<gallery>
Fasciculus:Map of comune of Venice (province of Venice, region Veneto, Italy).svg|Collocatio finium municipii in Urbe metropolitana Veneta.
Fasciculus:PunteDellaDugana2.jpg|Punctum telonarium
Rio di Ca Foscari (Venice).jpg|Canalis
Ca' d'Oro facciata.jpg|Aedes modo orientali aedificata
Fasciculus:VenedigVonOben1.jpg|Urbs a Sancti Marci turri conspecta
Fasciculus:Rialto2005Ven.jpg|Pons Rivoalti
</gallery>

{{Venetiae regiones}}
{{Capita regionum Italicarum}}
{{Capita provinciarum Italicarum}}
{{Urbes viae imperii}}
{{Myrias|Geographia}}

[[Categoria:Venetiae| ]]
[[Categoria:Res publica Veneta]]
[[Categoria:Loci aleatorii]]
[[Categoria:Loci otiosi]]
[[Categoria:Emporia speciaria]]