Fontem paginae Mercurius (planeta) inspicere

{{L}}
{{Videdis|Mercurius}}
{{Capsa asteroidis Vicidata}}

{{Capsa tabellaria | titulus = Mercurius [[Fasciculus:Mercury symbol (bold).svg|24px|alt=☿|symbolum astronomicum Mercurii]]

	| : [[Fasciculus:Mercury in color - Prockter07 centered.jpg|frameless|center]]

	| ; Inventio
	| Inventionis annus: ''notus ab antiquis''

	| ; Indicia orbitalia<ref>[http://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons JPL, pars societatis NASA]</ref><ref name="nssdc">[http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/mercuryfact.html NSSDC pagina rerum de Mercurio]</ref>
	| [[Satelles|Satellites]]: 0

	| ; Indicia physica<ref name="nssdc"/><ref>[https://web.archive.org/web/20021119033135/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mercury&Display=Facts Pagina de Mercurio, iterum societatis NASA]</ref>
	| [[Gravitas]]: 3.701 [[Acceleratio|m/s<sup>2</sup>]]
	| [[Celeritas fugae]]: 4.435 km/s
	| [[Periodus rotationis]]: 58.6462 dies (58 dies 15.5088 horas)
	| [[Inclinatio axialis]]: ~0.01°
	| [[Temperatura]]: 90&nbsp;[[Kelvin|K]] (min), 440&nbsp;[[Kelvin|K]] (med), 700&nbsp;[[Kelvin|K]] (max)

	| ; Indicia [[atmosphaera|atmosphaerica]]
	| [[Pressio atmosphaerica]]: paene nulla
	| [[Kalium]]: 31.7%
	| [[Natrium]]: 24.9%

}}

{{Res|Mercurius}} est minimus e [[planeta|planetis]] nostri [[Systema solare|systematis solaris]], proximus [[Sol]]i, cui octoginta octo diebus se circumvolvit. Micat speciem praebens –2.5 vel +5.5 [[Magnitudo apparens|magnitudinis]], sed difficilius videtur, quia a Sole nunquam longius [[elongatio|distat]] quam 28.3°; igitur nonnisi aut diluculo aut crepusculo videri potest. ''[[Mariner 10]]'', illa [[navis spatialis]] dum Mercurio annis [[1974]] et [[1975]] appropinquavit, 40%-45% tantum superficiei planetariae depinxit, sed ab anno [[2011]] ''[[Messenger]]'' plura et minutiora inspexit usque ad diem [[30 Aprilis]] [[2015]], quo in planetam ipsam irrupit. 

Mercurius [[crater (geologia)|crateribus]] coopertus [[Luna]]e similem aspectum praebet. Hic planeta [[satelles|satellitibus]] naturalibus et [[atmosphaera]] densiore caret, amplum autem [[nucleus planetarius|nucleum]] [[ferrum|ferreum]] habet qui [[campus magneticus|campum magneticum]] ad 0.1 centesimam potentiae [[Tellus (planeta)|terrestris]] gignit.<ref>{{Harvard citation|Russell|Luhmann|1997}}</ref> Temperatura inter [[punctum subsolare]] calidissimum et crateres circumpolares frigidissimos patet a 700 ad 90 K (+430 ad -180&nbsp;°C/+806 ad -292&nbsp;°F).

Quem planetam cito moventem [[Roma antiqua|Romani]] a [[Mercurius (deus)|Mercurii]] [[deus|deorum]] nuntii nomine appellaverunt; symbolum Mercurii [[symbolum astronomicum|astronomicum]] ac olim [[symbolum astrologicum|astrologicum]] effigiem facit [[caput|capitis]] huius dei [[galea]]eque alatae in [[caduceus|caduceum]] impositam. [[Astronomus|Astronomi]] [[Graecia antiqua|Graeci]] ante [[saeculum 5 a.C.n.|saeculum quintum a.C.n.]] eum [[duo|duas]] planetas esse putabant, quarum unum prima luce, alterum in Solis occasu apparebat; aevo posteriori Graeci Στίλβων<ref>[[Eudoxus]], ''[[Ars astronomica (Eudoxus)|Ars astronomica]]'' 5.10; [[Cicero]], ''[[De natura deorum (Cicero)|De natura deorum]]'' 2.53.</ref> (''stilbōn'' 'splendens') nominaverunt. [[India|Indi]] बुध (''[[Budha]]'') pro filio Lunae (''[[Chandra]]'') nuncupant; ''stellam aquariam'' autem [[Sina (regio)|Sinenses]], [[Corea]]ni, [[Iaponia|Iaponenses]], [[Vietnamia|Vietnamenses]] ([[Sinice]] 水星; [[Vietnamice]] [[:vi:Sao Thủy|Sao Thủy]]) secundum doctrinam [[Quinque Elementa (doctrina Sinensis)|Quinque Elementorum]]. Hebraei eum [[:he:כוכב חמה|כוכב חמה]] (''Kokhav Hamah'', "stella Calidi [i.e. Solis]") nominant. Duae satellitae systematis Solaris nostri, [[Ganymedes (satelles)|Ganymedes]] et [[Titan (satelles)|Titan]], maiores sunt Mercurio.

== Structura intestina ==
Mercurius est unus ex [[quattuor]] [[planetae terrestres|planetis terrestribus]], [[corpus caeleste|corpore]] rupestri velut Tellus, et minimus omnium, diametro [[Linea aequatorialis|aequatoriali]] 4.878 km. Mercurius in fere 70 centesimis [[metallum|metallicorum]] et 30 centesimis [[silicatum|silicatosorum]] materialium consistit. Planetaria densitas magnitudinem secunda in Systemate Solare cum 5.43 g/cm³, solum paulum minus quam Telluris densitas. Si gravitationalis compressionis effectus tolleretur, materalia de quibus Mercurius fit densiora essent, cum imcompressa densitate 5.3 g/cm³ contra Telluris 4.4 g/cm³ <ref>[http://astrogeology.usgs.gov/Projects/BrowseTheGeologicSolarSystem/MercuryBack.html "Mercurius" Conspectus geologicus nationis CFA]</ref>.
[[Fasciculus:Mercury_Internal_Structure.svg|thumb|left|200px|
1. Cortex - 100-200km tenuitatem<br/>
2. Palla - 600km tenuitatem<br/>
3. Nucleus - 1 800km radium.]]
Mercurii densitate utere debemus ut interioris structurae singularitates inferamus. Dum Telluris magna [[densitas]] sensibilis fit ob gravitationalem compressionem, particulatim in [[nucleus planetarius|nucleo]], Mercurius valde minor est et intestina [[regio]]nes suae haud circa et fortiter comprimuntur. Ergo, quia tantam densitatem habet, eius nucleus [[ferrum|ferro]] abundandus est.<ref>{{Harvard citation|Lyttleton|1969}}</ref> [[Geologia|Geologi]] Mercurii nucleum circa 42 centesimas [[volumen|voluminis]] occupare putant (Telluri 17% proportio est). Recentes investigationes Mercurium fusum nucleum habere rotunde suggerunt.<ref>Cornell Universitas [http://www.news.cornell.edu/stories/May07/margot.mercury.html investigationes Mercurium fusum nucleum habere rotunde suggerunt] ''Chronicle Online'', 3 Maii 2007.</ref>

Circum nucleum [[palla (geologia)|palla]] cum 600 chiliometris est. Mature in Mercurii [[historia]], gigans impactus cum [[corpus caeleste|corpore]] cum variis diametrum centis chiliometrorum planetam de originale pallae materia nudare, facto relative tenue palla secundum metibilis nuclei comparationem, generatim putatur.<ref name="benz">{{Harvard citation|Benz| Slattery| Cameron| 1988}}</ref>

Mercurius maximum ferreum contentum habet inter praecipuos Systematis Solaris planetas
habet. Aliquae theoriae proposita sunt ut Mercurii magna [[metallicitas]] explanetur. Quarum ample accepta theoria est ut Mercurius originaliter metallosilicatosam rationem similem haberet
Mercurii [[cortex (geologia)|cortex]] 100-200 chiliometra tenuitatem habere censetur. Distinctiva Mercurianae superficiei indoles numerosa angusta dorsa, per varia centa chiliometrorum dilatantia, est. Quae formatae esse, Mercurii nucleo pallaque frigidioribus factis et iam solido cortice facto, creduntur.<ref>{{Cite book|last1=Schenk|first1= P.|last2= Melosh|first2= H. J.|chapter=Lobate Thrust Scarps and the Thickness of Mercury’s Lithosphere|title=25th Lunar and Planetary Science Conference|year=1994|url=https://adsabs.harvard.edu/pdf/1994LPI....25.1203S}}</ref>

Mercurius maximum [[ferrum|ferreum]] contentum inter praecipuos planetas in nostro Systemate Solare habet. Aliquae theoriae propositae sunt ut Mercurii magna [[metallicitas]] explanaretur. Quarum ample accepta theoria est ut Mercurius originaliter metallosilicatosam rationem communium [[chondritum|chondritosorum]] meteororum (quae mediae Systematis Solaris rupestris materiae typica censentur) similem et massam circa 2.25 vicibus maiorem praesenti massae haberet. Nihilominus, mature in Systematis Solaris historia, Mercurius [[planetesimum|planetesimo]] cum massa 1/6 minore collidus est. Impactus planetam de originalibus cortice pallaque nudavisset, retro nucleum relative praecipuum elementum relinquens.<ref name="benz"/> Similis processus propositus est ut etiam Lunae formatio explanaretur.

Alternative, Mercurius forsan de [[nebula solaris|nebula solare]] formaretur antequam solaris [[energia]]e exitus stabilis fieret. Planeta in initio duplam massam praesenti habuisset. Sed, [[protosol]]e contracto, temperaturae prope Mercurium inter 2500 et 3500 K, et possibiliter adhuc altissimam velut 10000 K, potuissent. Pleraque Mercurianae superficiei saxa vaporem facta essent in tantis temperaturis, atmosphaeram "rupestris vaporis" formantia, qui [[ventus solaris|vento solare]] sublatus esset.<ref>{{Cite journal|last=Cameron|first= A. G. W.|title=The partial volatilization of Mercury|journal=Icarus|volume= 64|year=1985|pages= 285–294}}</ref>

Tertia theoria [[nebula solaris|nebulam solarem]] in particulis de quibus Mercurius [[accretio (geologia)|accreverit]] [[tractio (physica)|tractionem]] causare proponit, quamobrem tenuissimae particulae de accretoria materia amitterentur. Harum theoriarum unaquaeque dissimilem superficialem compositionem praedicit, et duae proximae spatiales missiones, [[MESSENGER]] et [[BepiColombo]], idem propositum observationum capiendarum quae theorias probari permittant habent<ref>{{Cite journal|last=Weidenschilling|first= S. J.|title=Iron/silicate fractionation and the origin of Mercury|journal= Icarus|volume= 35 |year=1987|pages= 99–111}}</ref>

== Geologia superficialis ==
Mercurii [[superficies]] speciem Lunaris plerumque persimilis est, latas [[mare lunare|marium]] similes planities et abundantem craterationem exhibens, quod [[geologia|geologice]] iners per annorum billiones fuisse indicat. Quia nostra notitia de Mercurii [[geologia]] solum in unius [[navis spatialis]] itineri fulcitur minimus bene intellectus inter terrestres planetas est. Superficiales proprietates sunt:
* [[Albedo|Albedinis]] characteres i.e., notabiliter dissimilis reflexivitatis areae. 
* [[Dorsum|Dorsa]] 
* [[Mons|Montes]] 
* [[Planitia]]e 
* [[Rupes]] 
* [[Vallis|Valles]]

Per et paulum post Mercurii formationem, cometis et asteroidibus intense pyrobolatus est per periodum [[ultima intensa coniectio|ultimam intensam coniectionem]] nominatam, 3.8 annorum billionibus abhinc. Per hanc intensae craterum formationis periodum, planeta impactus super fere totam superficiem ob [[atmosphaera]]e absentiam quam impactoria corpora frenaret accepit. In eo tempore planeta [[mons ignifer|vulcanice]] activus erat; planitiae velut [[Caloris Planitia]] [[magma]]te e planetae intestino implevere, quod aequas planitias [[mare lunare|lunarium marium]] similes produxit.

[[Crater illisionis|Crateres illisionis]] in Mercurio [[diametrum]] a paucis metris ad centa chiliometrorum longitudinem variant. Latissimi noti crateres enormis Caloris Planitia, cum 1300 chiliometra diametri, et Solitudo Aphrodites (populariter nominatus ''Skinakas Concha''), cum 1600 chiliometra diametri, sed solum noti de parva resolutione imaginis cum terrestre base hemisphaerio nave Mariner non photographato. Impulsus qui Caloris planitiam creavit sic [[violentia|violentus]] fuit ut [[lava]]e eruptiones causaverit et concentricum anulum circa 2 chiliometra altitudinem circum [[crater illisionis|craterem illisionis]] reliquerit. In Caloris Planitia [[antipodes|antipodibus]] vasta inusitata [[mons|montuosi]] terrae [[regio]] est.<ref>[[Anglice]] quasi Territorium Weirdianum appellata.</ref> [[Hypothesis]] de huius geomorphologicae unitatis origine est ut impulsus undae, dum impulsus per planetam iter faceret generata sunt et, se in conchae antipodes (180 gradus longe) convergentibus, potentes pressiones superficiem frangere potuerunt.<ref>{{Cite journal|first1=P. H.|last1= Schultz|first2= D. E.|last2= Gault|title=Seismic effects from major basin formations on the moon and Mercury|journal=The Moon|volume= 12|month=Februario|year= 1975|pages= 159–177}}</ref> Alternative,{{dubsig}} hoc territorium ob in his conchae antipodibus eiectorum convergentiam formavisse suggesta est.
[[Fasciculus:Mercury's 'Weird Terrain'.jpg|thumb|left|200px|Sic nominatum “Territorium Weirdianum” in [[Caloris Planitia]] impactu in antipodico loco formatum est.]]

Planitiae Mercurii duas dissimiles aetates habet: noviores planitiae minus intense crateris plenae et probabiliter formatae cum lavae [[flumen|flumina]] recentius terrenum sepelivere. Inusualis planetariae superficiei character numerosa compressionis vada quae planitias transeunt est. Planetariis intestinis [[frigus|frigidioribus]] se facientibus, planeta contraxisse et [[superficies]] deformari coepisse censentur. Vada supra alios characteres velut crateres et aequiores planitias videri possunt, recentiora esse indicantia.<ref>{{Cite journal|first=D.|last= Dzurisin|title=The tectonic and volcanic history of Mercury as inferred from studies of scarps, ridges, troughs, and other lineaments|journal=Journal of Geophysical Research|volume= 83|year=1978|pages= 4883–4906}}</ref> Mercurii superficies [[Sol]]e auctis [[vis aestuosa|aestuosis convexionibus]] etiam flectitur, -Solares aestus in Mercurio circa 17% fortiores lunaribus in Tellure sunt.<ref>{{Harvard citation|Van Hoolst | Jacobs| 2003}}</ref>

Velut [[Luna]], Mercurii superficies probabiliter [[meteorologia spatialis|meteorologicorum spatialium]] processuum effectus patitur. [[Ventus solaris]] et [[micrometeoritum|micrometeoritorum]] impactus [[albedo|albedinem]] obscurare et superficialis reflectantiae proprietates alterare possunt.

Media superficialis [[temperatura]] in Mercurio 452 K (353.9&nbsp;°F, 178.9&nbsp;°C) est, sed de 90K (-297.7&nbsp;°F, -183.2&nbsp;°C) to 700K (800.3&nbsp;°F, 426.9&nbsp;°C), complectitur, ob atmosphaerae absentiam; comparative, in Tellure temperatura solum circa 80K variat. Lux solaris in Mercurii superficie sexiens et dimidio intensior quam in Tellure, cum [[constans solare|constantis solaris]] valore 9.13kW/m².
[[Fasciculus:Merc fig2sm.jpg|thumb|Radioelectrica Septemtrionalis Mercuriani poli imago.]]

Adhuc generatim extreme maxima superficiale temperatura, observationes [[gelu]] in Mercurio esse valide suggerunt. Aliquorum profundorum craterum pavimenta prope polos numquam directae solari luci exponuntur, et ibi temperaturae valde minores globali media manent. [[Aqua]]rium gelu radioelectridem valide reflectit, et observationes valde magnae radioelectricae reflexionis terrena esse prope polos revelant.<ref>{{Cite journal|first1=M. A.|last1= Slade|first2= B. J.|last2= Butler|first3=D. O.|last3= Muhleman|title=Mercury radar imaging — Evidence for polar ice|journal=Science|volume= 258|year=1992|pages= 635–640}}</ref>

Gelidae regiones cum profundo solum paucorum metrorum tegi et circa 10-15 kg cum gelu continere creduntur. Comparative, [[Antarctica]] gelida lamina in Tellure massam circa 4kg et [[Mars|Martis]] Meridionalis pilleus circa 10-16kg aquae continet. Mercuriani gelu origo adhuc nescitur, sed plausillimi fontes aquaria [[egasiatio]]{{dubsig}} e planetario intestino aut ob [[cometes|cometarum]] impactus depositio sunt.<ref>{{Cite journal|first1=K.|last1=Rawlins|first2= J. I.|last2= Moses|first3= K. J.|last3= Zahnle|title=Exogenic Sources of Water for Mercury’s Polar Ice|journal=DPS|volume= 27 |year=1995|page= 2112}}</ref>

== Atmosphaera ==
[[Fasciculus:Terrestrial planet size comparisons.jpg|thumb|300px|Magnitudinalis comparatio terrestrium planetarum (de laeva dextrorsum): Mercurius, [[Venus (planeta)]], [[Tellus]], et [[Mars (planeta)]].]]
Mercurius satis minimus est ne [[gravitas]] sua significantem atmosphaeram per longam temporis periodum retienat; nihilominus, tenuem atmosphaeram [[hydrogenium]], [[helium]], [[oxygenium]], [[natrium]], [[calcium]] et [[kalium]] continentem habet. Haec atmosphaera stabilis non est –atoma continenter amittuntur et de fontium varietate replentur. Hydrogenii heliique atoma probabiliter de [[ventus solaris|vento solare]] veniant, per Mercurii magnetosphaeram [[diffusio|diffundentes]] antequam denuo effugiant spatio. Elementorum [[decidentia radioactiva]] in Mercurii corticem et helii et natrii et kalii alter fons est. Aquarius vapor probabiliter ibi praeest, in Mercurium cometis in superficie collidentibus transvectus.<ref>{{Cite book|last1=Hunten|first1= D. M.|last2= Shemansky|first2= D. E.|last3= Morgan|first3= T. H.|chapter=The Mercury atmosphere|title= Mercury|publisher=University of Arizona Press|year=1988|pages= 562–612}}</ref>

== Magnetosphaera ==
Adhuc cum lenta 176 dierum tempus rotatione, Mercurius relative fortem et specie globalem [[campus magneticus|campum magneticum]] habet. Qui 0.1 centesimae tam fortis Tellurico est.<ref>{{Cite book|last=Seeds|first= Michael A.|year=2004|title=Astronomy: The Solar System and Beyond|edition=quarta|publisher=Brooks Cole.| ISBN=0-534-42111-3}}</ref> Plausibile campum magneticum modo simili Tellurici generari, circulantis liquidae nuclei materiae [[dynamon|dynamo]], est.<ref>Gold, Lauren. "[http://www.news.cornell.edu/stories/May07/margot.mercury.html Mercury has molten core, Cornell researcher shows]", Cornell Universitas, 3 Maii 2007.</ref> Mechanema ut [[liquidum]] servet suggestum praesertim fortes aestuosi effectus per magnae orbitalis eccentricitate periodos est.

Mercurii campus [[magnetismus|magneticus]] satis fortis [[ventus solaris|vento solare]] deflectendo circum planetam, [[magnetosphaera]]m intus quam ventus solaris non penetrat creans. Quod in Luna status dissimile est, quae campum magneticum sic debilem ne ventus solaris in superficie collidens retinetur et ergo magnetosphaera caret.

== Orbita rotatioque ==
{| align="left" width="235" style="margin-right:5px; border: 1px solid #cccccc"
|-
| bgcolor="black" |
[[Fasciculus:ThePlanets Orbits Mercury PolarView.svg|230px|Mercurii orbita (flava)]]
[[Fasciculus:ThePlanets Orbits Mercury EclipticView.svg|230px|Mercurii orbita de ascendenti nodo (infra) et de 10º supra visa]]
|}

Mercurii orbita [[eccentricitas|eccentricissima]] est inter praecipuos planetas, cum distantia a Sole de 46 000 000 ad 70 000 000 chiliometrorum variante. Laevum diagramma eccentricitatis effectus illustrat, Mercurii orbitam superiectam cum circulare orbita [[axis semimaior|axem semimaiorem]] habente ostendens. Maior planetae velocitas cum prope perihelion est de maiore distantia quam in quoque quinque dierum intervallo operit clara est. Sphaerarum magnitudo, inverse proportionalis suae de Solis distantiae, utitur ut variantes heliocentricae distantiae illustrentur. Haec varians distantia de Sole, una cum 3:2 [[resonantia orbitae centrifugae]] in planetaria rotatione circum axem, complexas superficialis temperaturae variationes creat.

Mercurii orbita 7º super Telluricae orbitae planum ([[ecliptica]]m) inclinatur, ut laevo in diagrammati ostenditur. Velut effectus, Mercurii [[transitus]] per Solis faciem solum accidere possunt cum planeta eclipticae planum transit simul inter Tellurem Solemque iacet . Quae circa septimo quoque anno accidunt.

Mercurii [[inclinatio axialis]] 0.01 gradus est. Quae trecentiens minor Ioviana, secunda omnium planetarum minima cum 3.1 gradibus, est. Quod observatorem in Mercurii aequatore locali meridie Solem magis quam 1/100 unius gradus caelestis fastigii Septemtrione aut Autro videre nunquam posse significat. Converse, in polis Sol magis quam 0.01º super horizon nunquam escendit.

Aliquibus in Mercurianae superficiei locis, observator Solem media in via escendere, tunc revertere et postea denuo escendere, omnia eadem Mercuriana die videre posset. Quae accidunt quia circa quattuor diebus ante [[perihelion]], Mercurii angularis [[velocitas orbitalis]] exacte angularem [[velocitas rotationalis|velocitatem rotationalem]] aequat, ergo Solaris [[motio apparens]] desinit; in perihelio, Mercuriana angularis velocitas orbitalis angularem velocitatem rotationalem tunc exsuperat. Sic, Sol se in [[motio retrograda|retrogradam]] directionem movens apparet. Quattuor diebus post perihelion, istis in locis normalem motionem apparentem resumit.

Orbitales simulationes Mercurianae orbitae eccentricitatem de 0 ad 0.47 per Systematis Solaris aetatem variavisse indicant. Quod 3:2 Mercurianam resonantiam orbita centrifugae explicare putatur, quia hunc statum per magnae eccentricitatis periodum accidere plausibilius est.

=== Perihelii progressio ===
Saeculo undevicensimo, lentam [[praecessio]]nem Mercurianae orbitae circum Solem [[mechanica Newtoniana]] et cognitorum planetarum perturbationibus complete explicari nequire perceptum est (notabiliter a Gallo [[mathematicus (homo)|mathematico]] [[Verrierus|Verriero]]). Alterum planetam in orbita adhuc propiore Solem exsistendum esse hypothetizatum est ut haec pertubatio explicaretur (aliae explicationes parvam oblatitatem Solis inclusam putabantur). Successus in [[Neptunus (planeta)|Neptuno]] invenendo in [[Uranus (planeta)|Uranianae]] orbitae perturbationibus fultus astronomos multo fidere huic explicationi tulit, et hypotheticus planeta adhuc baptizatus est [[Vulcanus (hypotheticus planeta)|Vulcanus]]. Tamen, in saeculo vicensimo principiis, [[Albertus Einstein|Einsteniana]] [[Relativitas generalis|Relativitatis Generalis Theoria]] explicationem observatae praecessioni instruit. Effectus minimus est: Mercuriani relativistici perihelii progressionis excessus exacte 42.98 [[arcosecunda]]rum pro saeculo est, circa duodecim miliones orbitarum integrae excessus reditui requiruntur. Similes, sed valde minimi, effectus aliis planetis quorum arcosecundae pro saeculo 8.62 Veneri, 3.84 Telluri, 1.35 Marti et 10.05 [[1566 Icarus|1566 Icaro]] sunt operant.<ref>{{Cite journal|last=Gilvarry|first1= J. J.|title=Relativity Precession of the Asteroid Icarus|journal= Physical Review|volume= 89|number= 5|month=March|year=1953| page= 1046}}</ref><ref>Iorio, L.; ''Solar System planetary motions and modified gravity'' (vide [http://arxiv.org/PS_cache/gr-qc/pdf/0511/0511138v1.pdf versio interretialis (pdf) apud arxiv.org]) 25 Nov 2005 (table 4)</ref>

=== Resonantia orbitae centrifugae ===
[[Fasciculus:Mercury's orbital resonance.png|thumb|200px|Post orbitam, Mercurius semel et dimidio rotavit, ergo post duas completas orbitas idem hemisphaerium denuo illustratur.]]

Aliquos per annos Mercurius semel quaque in orbita synchrone [[occlusio aestuosa|aestuose occludi]] cum Solem, eandem faciem Soli directam semper, eodem modo velut Luna semper Telluri, ostendens putabatur. Nihilominus, [[radioelectricum instrumentum detectorium|radioelectricae]] observationes anno 1965 planetam 3:2 resonantiam orbitae centrifugae habere, ter pro duabus circum Solem revolutionibus rotantem, probavere; Mercurii orbitae eccentricitas hanc resonantiam stabilem facit; in perihelio, cum solaris aestus maximus est, Sol fere iam in Mercurii caelo est. Originalis ratio ab astronomis putata ut synchrone aestuose occluderetur quia, quotienscumque Mercurius observationi optimus erat, semper eodem in loco in 3:2 resonantiam, quamobrem eandem faciem ostendens, erat. Ob Mercurii 3:2 resonantiam orbitae centrifugae, [[dies solaris]] (longitudo inter duos [[meridianus (astronomia)|meridianos]] Solem [[transitus astronomicus|transeuns]]) per circa 176 Telluricos dies durat.

Orbitales simulationes Mercurianae orbitae eccentricitatem [[theoria chai|chaotice]] de 0 (circulare) ad maxima 0.47 circa miliones annorum variare indicant. Sic putatur ut 3:2 resonantiae orbitae centrifugae (potius quam magis usuale 1:1) explicetur, quamobrem hic status plausibilior surgendo per magnae eccentricitatis periodum est<ref>{{Cite journal|last1=Correia|first1= A. C. M.|last2= Laskar|first2= J.|title=Mercury’s capture into the 3/2 spin–orbit resonance as a result of its chaotic dynamics|journal= Nature|volume= 429 |year=2004| pages= 848–850}}</ref>.

== Observatio ==
[[Fasciculus:Moon + Mercury 2012-06-21 conjuction and Pollux.jpg|thumb|350px|[[Luna (satelles)|Lunae]] et Mercurii coniunctio die [[21 Iunii]] [[2012]]. [[Pollux (astronomia)|Pollux]] constellationis [[Gemini (constellatio)|Geminorum]] quoque est aspectabilis.
Mercurii [[magnitudo apparens]] inter circa -2.0, fulgidior [[Sirius|Sirio]], et 5.5 variat.<ref>Espenak, F.; ''[https://archive.is/20120524184350/sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/TYPE/mercury2.html%23me2006 Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006]'', NASA Reference Publication 1349.</ref>]]
Mercurii observatio complicata est ob Solis vicinitatem, quia per fere totum tempus amittitur Solaris nitore. Mercurius solum observari potest per brevem periodum matutino aut vespertino crepusculo. [[Telescopium spatiale Hubbleanum]] Mercurium et observare nequit ob securitatis methodos quae ne proximum Solis iactum intendat cavent.

Velut Luna, Mercurius [[Vices lunae|vices]] exhibet secundum visas de Tellure, "novus" in [[coniunctio inferior|coniunctione inferiore]] et "plenus" [[coniunctio superior|coniunctione superiore]]. Planeta invisibilis fit in duas harum occasionum secundum suum ortum et occasum ambos pactos cum Sole. Prima et ultima quadrantes phases maxima in elongatione de Oriente ad Occidentem, respective evenunt, cum Mercurii separatio a Sole de 18.5º in [[perihelion|perihelio]] ad 28.3º in [[aphelion|aphelio]] mutat. Maxima in elongatione occidentali, Mercurius ortus est ante Solem, et maxima in elongatione orientali, post Solem occidit.

Mercurius coniunctionem inferiorem generatim quoque 116º die attingit, sed hoc intervallum de 111 diebus ad 121 ob planetariam eccentricam orbitam mutare potest. Haec [[motio retrograda|motionis retrogradae]] periodus, velut videtur de Tellure, de octo ad quidecim dies alterutro in latere coniuctionis inferioris variare potest. Haec ampla variatio et de planetaria magna [[eccentricitas|orbitale ecentricitate]] surgit.

[[Fasciculus:Mercury_Mariner10.jpg|thumb|left|Mercurii aspectus de Marinere 10.]]
Mercurius creberius facilis videndo de Tellurico [[Hemisphaerium Meridionale|Hemisphaerio Meridionali]] quam de [[Hemisphaerium Septemtrionale|Septemtrionali]] est, quia maximae possibiles suae elongationes Occidentales Solis semper evenunt cum principia autumni in Hemisphaerio Meridionali est, dum suae maximae possibiles elongationes Meridionales accidunt cum in Hemisphaerio Meridionali extremum hiemis tempus est. Ambobus in casibus, angulus quem Mercurius cum [[ecliptica]] percutit est maximus, eum varias horas ante Solem oriri et non occidere usque ad varias horas post solarem occasum in nationibus in Australibus temperatae zonae latitudinibus sitis, sicut in [[Argentina]] aut in [[Nova Zelandia]], permittens. Adversus, in septemtrionalibus temperatae zonae latitudinibus, Mercurius nunquam est super fere toti obscuri nocturni caeli horizon. Mercurius, sicut multi alii planetae et fulgidissimae stellae, per totam [[eclipsis solaris|solarem eclipsem]] videri potest.

Mercurius fulgidissimus velut de Tellure videtur est cum in [[phasis gibbosa|phasi gibbosa]] inter quadrantem phasem et plenam est. Quamquam planeta valde longius a Tellure in gibbosa phase quam in crescente, maior illustrata area visibilis magis maiore distantia compensat. Opposita Veneri vera sunt, quia fulgidissimus in crescente phase apparet, namque valde propius Tellurem quam in gibbosa est.

== Studia de Mercurio ==
=== Antiqui astronomi ===
Primae de Mercurio mentionem de [[millennium 3 a.C.n.|millennio tertio a.C.n.]], cum a [[Sumer]]iis [[Mesopotamia]]e nomine ''Ubu-idim-gud-ud'', inter alia cognoscebatur. [[Babylonia|Babylonii]] (2000-500 a.C.n.) Sumeriis successere, et iam primi observationes de planeta collexisse possent, etsi haec non supervixerint, enim posterioria Babylonia acta de septimo saeculo a.C.n. ad anteriora acta referunt. Babylonii planetam Nabu aut Nebu nominaverunt de nuntio [[deus|deorum]] in sua [[mythologia]].<ref>''[https://web.archive.org/web/20120723001225/http://www.messenger-education.org/elusive_planet/ancient_cultures_2.php Mercury and ancient cultures]'' (2002), JHU/APL.</ref>

[[Antiqua Graecia|antiqui Graeci]] duo nomina planetae dedere: [[Apollo|Apollinem]] cum visibilis in matutino caelo erat et [[Hermes|Hermen]] cum visibilis vespere. Nihilominus, Graeci astronomi duo nomina ad idem corpus referre intellexere, et fuit [[Pythagoras]] primus Graecus qui ideam proposuit<ref name="dunne">Dunne, J. A.; and Burgess, E.; ''[https://web.archive.org/web/20121018172538/http://history.nasa.gov/SP-424/ch1.htm The Voyage of Mariner 10 — Mission to Venus and Mercury]'', NASA History Office publication SP-424 (1978).</ref>.

=== Terrestris basis cum telescopiis investigatio ===
[[Fasciculus:Distant view of Mercury from Mariner 10.jpg|thumb|150px|Haec Marineris 10 photographia de 4.3 miliones chiliometrorum similis optimorum aspectuum quos telescopice de Tellure consequi possunt.]]
Prima [[telescopium|telescopica]] observatio Mercurii a navicula [[Galilaeus Galilaei|Galileo]] facta est in principiis saeculi decimi septimi. Quamquam [[phasis planetaria|phases]] Venerem intuitus observavit, suum telescopium non satis potens erat ut Mercurii phases viderent. Anno [[1631]], [[Petrus Gassendius]] primas observationes de planetae [[transitus astronomicus|transitu]] per Solem fecit, cum transitum Mercurii a [[Iohannes Kepler|Iohanne Kepler]] praedictum vidit. Anno [[1639]], [[Iohannes Baptista Zupius]] telescopio usus est ut planetam Veneris et Lunae similes phases habentem inveniret. Observatio conclusive Mercurium circum Solem orbitare demonstravit.

Rarissimus in astronomia eventus prae altero planetae transitus, [[occultatio]], est, velut de Tellure videtur. Mercurius et Venus paucis quibusque saeculis se occultant, et diei [[28 Maii]] [[1737]] eventus una occultatio historice observata est a [[Iohannes Bevis|Iohanne Bevis]] in [[Regale Grenvicanum Observatorium|Regali Grenvicano Observatorio]].<ref>{{Cite journal|first1=R. W.|last1=Sinnott|first2=J.|last2=Meeus|title=John Bevis and a Rare Occultation|journal=Sky and Telescope|volume= 72|year=1986|page=220}}</ref> Proxima occultatio Mercurii Venere anno 2133 erit.

Mercurio observando inhaerentes difficultates eum valde minus studia aliis planetis habere significant. Anno [[1800]], Iohannes Schroeter superficiales indoles observavit, sed erronee planetariam rotationalem periodum in circa viginti quattuor horis arbitratus est. Saeculi undevicensimi decade annorum 80,{{dubsig}} Iohannes Schiaparellius accuratiorem tabulam geographicam fecit, et Mercurii rotationalem periodum octoginta octo dierum esse, tam quam suum orbitalem periodum ob [[occlusio aestuosa|occlusionem aestuosam]] suggessit.<ref>{{Cite journal|first=E. S.|last=Holden|title=Announcement of the Discovery of the Rotation Period of Mercury [a Professore Schiaparelli]|journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific|volume=2|year=1890|page= 79}}</ref> Haec res [[rotatio synchrona]] cognoscitur et etiam id monstrat Telluris Luna.

Theoria ut Mercurii rotatio synchrona esset ample accepta est, et fuit ponderis pertubatio astronomis cum radiobservationes decade 1960 eam addubitavere. Si Mercurius aestuose occluderetur, sua obscura facies extreme frigida esset, sed radioemissionum mensurae eam formiorem quam exspectata esse revelavere. Astronomi reluctantes ut relinqueretur rotationis synchrinae theoria fuere et alternativa mechanemata, velut potentes calorem distribuentes ventos, quae observationes explicarent proposuere, sed anno [[1965]] [[radioelectricum instrumentum detectorium|radioelectricae]] observationes planetariam rotationalem periodum circa quinquaginta novem dierum esse conclusive demonstravere. Astronomus [[Italia|Italicus]] [[Iosephus Columbus]] hunc valorem circa duas tertias partes Mercurianae orbitalis periodi esse notavit et dissimilem occlusionis aestuosae modum evenisse quo planetarias orbitalem rotationalemque periodos ocluderentur cum 3:2 potius quam 1:1 resonantiam proposuit.<ref>{{Cite journal|first=G.|last= Colombo|title=Rotational Period of the Planet Mercury|journal= Nature|volume= 208|year=1965|page= 575}}</ref><ref>''[https://web.archive.org/web/20120624000448/http://history.nasa.gov/SP-423/mariner.htm SP-423 Atlas of Mercury]''. NASA. (9 Sep, 2007)</ref>

Cum terrestre base observationes de planetariis intestinis multam lucem non iecere, et usque ad [[Speculatrum spatiale|speculatra spatialia]] Mercurium visitantia multa fundamentalium propriorum ignota mansere. Nihilominus, recentes technologicae progressiones meliores cum terrestre base observationes fecere: anno 2000, magnae resolutionis [[photographia fortunata]] de [[Montis Wilsoniani Observatorium|Montis Wilsoniani Observatorii]] 60 pollicum telescopio primos aspectus qui aliqua superficialia propria in locis Mercuriis quos Marinerianae missiones non photographavere solvere instruit.

=== Investigatio cum speculatris spatialibus ===
De Tellure Mercurium investigare ad ponderis technica duella provocavit, quia planetaria orbita valde propius Solem quam Tellus. Versus Mercurium [[navicula sideralis]] de Tellure iacta 91 miliones chiliometrorum iter in Solis [[gravitas|gravitationalem]] [[puteus potentialis|puteum potentialem]] factura est. Ab Tellurica [[velocitas orbitalis|velocitate orbitale]] 30 km/s incipiens, [[velocitas|velocitatis]] ([[delta-v]]) mutatio quae navicula factura est ut [[orbita transvectionis Hohmannianae|orbitam transvectionis Hohmannianae]] prope Mercurium transeuntem intret ampla est cum aliis planetariis missionibus comparata.

Solaris putei potentialis summotu liberata [[energia potentialis]] [[energia cinetica]] fit; aliam amplam delta-v quae aliquod alius quam rapide transire Mercurium faciat requirens. Ut secure descendat aut stabilem orbitam intret navicula missilis motoriis tote fisura est namque [[aerosufflamen]] excluditur quia planeta paucissimam atmosphaeram habet. Versus Mercurium excursio in praesenti plus missilis liquorem propulsorium quam ut plane Solare Systemate [[velocitas effugii|effugiet]] requisita requirit. Consequentiter, solum unum [[speculatrum spatiale]] planetam tam longe visitavit.
   
==== Mariner 10 ====
[[Fasciculus:Mariner10.gif|thumb|left|[[Mariner 10]] [[speculatrum spatiale]], unum speculatrum quod iam planetae intestina visitavit.]]
Una navicula sideralis Mercurio tam longe appropinquans [[NASA]]e [[Mariner 10]] (1974-1975) fuit<ref name="dunne"/>. Navicula [[Venus (planeta)|Venerea]] gravitate usa est ut sua velocitatem orbitalem aptaret ut Mercurio appropinquare posset- prima navicula sideralis [[Gravitationalis funda]]e effectu usa est. Mariner 10 scrutatorias Mercurianae superficiei imagines instruit, quae confestim eius craterum plenam naturam monstravit, et etiam multa geologicorum propriorum genera revelavit, velut giganteas declivationes quae postea parvae planetae contractionis effectui sicut ferrei nuclei frigoribus ascriptae sunt<ref>NASA - ''[https://web.archive.org/web/20080325090336/http://www.nasa.gov/vision/universe/solarsystem/20oct_transitofmercury.html 2006 Transit of Mercury]'' (28 Martii, 2007).</ref>. Infortunate, quia Marineris 10 orbitalis periodus circa exacte 3 sidereorum Mercurianorum dierum erat, eadem planetae facies in quaque Marineris 10 appropinquatione ostendebatur, quorum consequentia ut minus quam 45 centesimae planetariae [[superficies|superficiei]] tabula [[geographia|geographica]] facta sit fuit.

Navicula tres vicinas appropinquationes Mercurio fecit, proximam quarum 327 km a superficie distavit. Prima vicina in appropinquatione, instrumenta campum magneticum detexere magnae planetariis geologis perturbationi quia Mercurii rotatio lentior ponderis [[dynamon|dynami]] effectui generando esse exspectabatur. Secunda vicina appropinquatione praecipue ad imagines capiendas usi sunt, sed tertia in appropinquatione, lata magnetica data obtenta sunt. Data planetae campum magneticum Tellurici simillimum esse, circum planetam [[ventus solaris|ventum solarem]] deflectentem, revelavere. Nihilominus, Mercurii campi magnetici origo adhuc variarum certantium theoriarum quaestio est.

Iuste paucis diebus post finalem vicinam appropinquationem, Mariner 10 liquorem propulsorium hausit, sua orbita diu accurate regi nequiebat et missionis inspectores speculatra cessare iussere. Mariner 10 adhuc Solem orbitare, adhuc prope Mercurium paucis quibusque mensibus transeuns creditur<ref>NSSDC - ''[https://web.archive.org/web/20041031000737/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/tmp/1973-085A.html Master Catalog Display]: Mariner 10''. (20 Oct, 2005).</ref>.

==== MESSENGER ====
{{Main|MESSENGER}}
Ad Mercurium NASAe secunda missio, nominata MESSENGER (‘’Mercury Surface, Space Environment, Geochemistry, and Ranging’’, Latine; Mercurii superficies, sideralis ambitus, geochemica et super obiecta extensio), iacta est die 3 Augusti anni 2004, de [[Promontorii Harundineti Aerearum Virium Statione]] in [[Boeing Delta 2]] missile. MESSENGER navicula varias vicinas planetis appropinquationes fecit ut in correcta traiectoria ad circum Mercurium orbitam assequendam locaretur. Tellurem supervolavit Augusto anni 2005, et Venerem Octobri mense anni 2006. Denuo Veneri occurrit die 5 Iunii anni 2007, et postea tres Mercurii supervolatus fecit (Ianuario Octobrique anni 2008, et Septembri mense anni 2009), post quos circum planetam orbitam Martio 2011 intravit. MESSENGER in orbita mansit usque ad Aprilem 2015, quo mense fomite exhausto in solum cadens confractum est.

Missio ut sex praecipuas quaestiones responderet designata est: de Mercurii magna densitate, de eius geologica historia, de eius campi magnetici natura, de eius nuclei structura, an gelu in polis haberet, et unde tenuis atmosphaera venisset. Ad hoc speculatrum imaginum capiendarum machinamenta ferebat quae maximae resolutionis imagines et plus locorum quam Mariner 10 colligarent, accommodata [[spectrometrum|spectrometra]] quae in cortice elementorum abundantias determinarent, et ad oneratarum particularum velocitates metiendas [[magnetometrum|magnetometra]] et machinamenta.<ref>[http://messenger.jhuapl.edu/ Ioannis Hopkins Universitatis MESSENGER paginae interretiales]. (27 Apr, 2006).</ref><ref>{{Cite web|lang=en|url=http://MESSENGER.jhuapl.edu/news_room/presscon14_multi.html#results   |title=Top 10 Science Results|work=Université Johns-Hopkins : MESSENGER   |accessdate=30 April 2015 }}.</ref>.

==== Bepiocolumbiana ====
[[Fasciculus:mercuryglobe1.jpg|thumb|Mercurius a Marinere 10 navicula photographatus.]]
[[Iaponia]] coniunctim cum [[Procuratio Sideralis Europaea|Procuratione Siderali Europaea]] in animo missionem habet, nominatam Bepiocolumbianam ([[lingua Anglica|Anglice]] ''BepiColombo''), quae Mercurium cum duabus speculatriis orbitabit: unum quod planetae tabulam faciet, altrum quod [[magnetosphaera]]e studebit. Originale destinatum terrestris vehiculi includendi abrogatum est. [[Russia|Russa]] [[vehiculum eiectorium Soiuzianum|Soiuziana]] missilia anno [[2013]] speculatra eiicient. Sicut MESSENGER, Bepiocolumbiana speculatra vicinas aliis planetis appropinquationes in tramite versus Mercurium, Lunam Veneremque transeuntes et varias Mercurio appropinquationes facientes antequam orbitam intrent. Speculatra Mercurium assequentur circa annum 2019, per annum orbitantia et superficiem magnetosphaeramque explorantia.

Speculatra MESSENGERis similem spectrometrorum seriem ferent, et planetae et aliquibus longitudinibus undariis [[radiatio infrarubra|infrarubro]], [[radiatio ultraviolacea|ultraviolaceo]], [[Roentgeniani radii|Roetgenianis radiis]], et [[radiatio gamma|radiis gamma]] comprehensis studebunt. Insuper intensivo de planeta ipso studio, missionis destinatores speculatro vicinitate Soli uti etiam sperant ut [[Relativitas generalis|Relativitatis Generalis]] theoriae praedictiones cum optima subtilitate temptentur.

Missio sic nominatur a [[Iosephus Columbus|Iosepho (Bepio) Columbo]], scientista qui primus Mercurianae orbitalis resonantiae cum Sole naturam determinavit et qui et in Marineris 10 gravitate auxiliatae traiectoriae anno 1974 adumbratione involutus est.<ref>ESA Science & Technology: ''[http://sci.esa.int/science-e/www/area/index.cfm?fareaid=30 BepiColombo],'' 27 Aprilis 2006.</ref>

== Notae ==
<references />

== Bibliographia ==
* {{Harvard reference
 | Last1    =Benz|First1 =W.|First2=W. L.|Last2=Slattery|First3=A. G. W.|Last3=Cameron|Year=1988|Title=Collisional stripping of Mercury’s mantle|Journal=Icarus|Volume= 74|Pages=516–528}}
* {{Cite book|last1=Connerney|first1= J. E. P.|first2=N. F.|last2=Ness|year=1988|chapter=Mercury's magnetic field and interior|title=Mercury|editor1-first=Faith|editor1-last=  Vilas|editor2-first= C. R.|editor2-last=Chapman|editor3-first= M. S.|editor3-last=Matthews|pages= 494–513|place= Tucsoniae|publisher= University of Arizona Press}}
* {{Cite journal|last1=Deutsch|first1= Ariel N.|first2= James W.|last2=Head|first3= Nancy L.|last3= Chabot|first4= Gregory A.|last4= Neumann|title= Constraining the thickness of polar ice deposits on Mercury using the Mercury Laser Altimeter and small craters in permanently shadowed regions|journal=Icarus| volume= 305 |year=2018| pages= 139–148}}
* {{Cite journal|last1=Fastook|first1= James L.|first2= James W.|last2= Head|first3= Ariel N.|last3= Deutsch|year= 2019|title= Glaciation on Mercury: Accumulation and flow of ice in permanently shadowed circum-polar crater interiors|journal=Icarus|volume= 317|pages= 81-93}}
* {{Harvard reference
 | Surname1    =Lyttleton| Given1      =R. A.| Year        =1969|Title-On the Internal Structures of Mercury and Venus|Journal=Astrophysics and Space Science|Volume=5|Page=18}}
* {{Cite web|last=Russell|first1= C. T.|year=1987|chapter= Planetary magnetism|title=Geomagnetism|volume= 2|editor= J. A. Jacobs|pages= 457–523|place= Londinii|publisher= Academic Press}}
* {{Cite book|last1=Russell|first1= C. T.|first2= D. N.|last2= Baker|first3= J. A.|last3= Slavin|year=1988|chapter= The magnetosphere of Mercury|title=Mercury| editor1-first= F. |edior1-last=Vilas|editor2-first= C. R.|editor2-last= Chapman|editor3-first= M. S.|editor3-last= Matthews|pages= 514–561|place= Tucson|publisher= University of Arizona Press}}
* {{Harvard reference | Surname1 =Russell| Given1 =C. T.|Initials2= J. G. |Surname2=Luhmann| Year =1997|Chapter=Mercury: Magnetic Field and Magnetosphere| Title =Encyclopedia of Planetary Sciences|Pages=476–478|Place=Novi Eboraci| Publisher = Chapman and Hall}}
* {{Harvard reference | Surname1 =Van Hoolst| Given1 = T.|Initials2= C.|Surname2= Jacobs | Year =2003| Title = Mercury’s tides and interior structure|Journal=Journal of Geophysical Research|Volume=108|Pages=7}}

{{Systema solare nostrum}}
{{1000 paginae}}

{{FA stella}}
{{Myrias|Physica}}

[[Categoria:Mercurius|!]]
[[Categoria:Res astronomicae nominibus antiquis agnitae]]
[[Categoria:Corpora astronomica speculatris visitata]]