Fontem paginae Cantabria inspicere

{{capsa subdivisionis Vicidata}}
'''Cantabria''' est regio [[Europa]]ea prope [[Mare Cantabricum]], in septemtriones [[Iberia|Paeninsulae Hibericae]] sita, in praesenti [[communitas autonoma]] [[Hispania]]e, et regio historica in suo statuto autonomiae agnoscitur. Oriente [[Vasconia]]e (provinciae [[Biscaia]]e), Meridie [[Castella et Legio|Castellae et Legioni]] (provinciis [[Legio (provincia)|Legionis]], [[Palantia (provincia)|Palantiae]] et [[Burgi (provincia)|Burgorum]]), Occidente [[Principatus Asturiarum|Principatu Asturiarum]] et Septemtrione [[mare Cantabricum|Mari Cantabrico]] finitima est. Caput [[Andreapolis]] sive Santander sive Portus Victoriae ([[Hispanice]]: ''Santander'') est.

== Etymologia ==
Varii auctores de origine etymologica nominis Cantabriae tractaverunt. Quamquam adamussim nescitur, theoria ab expertis probatissima ut a [[Celtae|Celtica]] aut [[Ligures|Ligurica]] radice ''cant-'' 'saxum' aut 'petram' significante cum [[suffixum|suffixo]] ''-abr'', crebro in Celticis regionibus, proficiscatur suggerit, ergo ut nomen "populum in montibus aut saxis habitantem" significet infertur, ad abruptum et montuosum territorium Cantabriae referens.

== Historia ==
Prima mentio scripta nominis Cantabriae ad annum [[195 a.C.n.]] repetit quo historicus
[[Marcus Porcius Cato Maior]] in suo libro "[[Origines|Originibus]]" de ortu fluminis Hiberi in natio Cantabrorum loquitur. Ex illo tempore, prolationes de Cantabris et Cantabria communes sunt quia Cantabri mercenarii variorum conflictuum intra extraque Paeninsulam serviebant. Fama est ut bellum [[Carthago|Carthaginensium]] contra [[Roma antiqua|Romam]] per [[Secundum Bellum Punicum]] per mentiones [[Titus Caius Silius Italicus|Silii Italici]] (libro III) et [[Quintus Horatius Flaccus|Horatii]] (libro IV, carmine XIV) participavissent. Postea, pleraeque mentiones e principiis [[Bellum Asturicum|Belli Asturici]] contra Romam anno [[29 a.C.n.]] oriuntur. Circa 150 mentiones de hoc populo servantur cuius fama a Graecis et Romanis agnita est. Cuius territorium ultra fines praesentis communitatis autonomae expansum est; Septemtrione [[mare Cantabricum|mari Cantabrico]], cum cuius nomine eam Romani baptizaverunt; Occidente Occidentalibus culminibus vallis fluminis Saliae ([[Hispanice]]: ''Sella'') praesentis principatus Asturiarum finitimum; Meridie usque ad hodiernam [[Burgi (provincia)|provinciam Burgorum]] et fines fluminis [[flumen Aquaria|Aquariae]] ([[Hispanice]]: ''Agüera'') expansum est.

Prolapso [[Imperium Romanum|Imperio Romano]], Cantabria suam independentia recuperavit et eam servavit usque ad impetus [[Visigothi|Regni Visigothi]]. [[Liuvigildus (rex Visigothorum)|Rex Liuvigildus]] in Cantabriam anno [[574]] "incursavit" et [[Amaia Patricia|Amaiam Patriciam]] ([[Hispanice]]: ''Amaya'') et Meridiem regionis cepit Visigothicam provinciam ibi cum nomine Ducatus Cantabriae formans qui regio finitima serviebatn ut [[Cantabri]] et tuns eorum vicini [[Vascones]] dominarentur. Septemtrione montis, Cantabri suam independentiam et modum vivendi usque ad Arabicam irruptionem servaverunt. Anno [[714]] Musulmani valles Hiberi irruperunt et Amaiam Patriciam, caput Cantabrum, ceperunt, ut Cantabri bellicos fines ad defensionem suam disponendam formarent cogentes.

In primis annalibus [[Recuperatio Hispanica|Recuperationis]], Cantabria regio adhuc definiebatur, et titulo ducis Cantabriae utebantur. Ex illo tempore, documentales fontes nomine Cantabriae rare utebantur, quia praevalebat nomen "Asturiarum" cum regionibus nominatis "Asturiis Sanctae Iulianae" ([[Hispanice]]: ''Asturias de Santillana''), "Asturiis Transmagradae" ([[Hispanice]]: ''Asturias de Trasmiera'') et "Asturiis Laredi" ([[Hispanice]]: ''Asturias de Laredo''). Cum nucleo [[Fraternitas Quattuor Villarum|Fraternitatis Quattuor Villarum]] -[[Andreapolis]], [[Laredum]], [[Portus Amanus]] et [[Portus Vereasueca]]- (([[Hispanice]]: ''Santander, Laredo, Castro Urdiales, San Vicente de la Barquera'') [[Fraternitas Maritimarum]] formaverunt, iungendis omnibus praecipuis portibus Oriente Asturiarum sitis. Quattuor Villae cum hominibus navibusque Racuperationem [[Vandalitia]]e active participaverunt, replendis [[Gades|Gadibus]] et [[Portus Menesthei|Portu Menesthei]] (([[Hispanice]]: ''Puerto de Santa María'') cum familiis e portibus maris Cantabrici profectis. Etiam naves Quattuor Villarum [[Hispalis]] captionem participaverunt, rumpendo ponte navium connectente Trianam et Hispalem, quod cum [[navis|navi]] et Turri Aurea in insignibus Andreapolis et Cantabriae depingitu. [[Reges Catholici Hispaniae|Regibus Catholicis]] regnantibus, Fraternitas Quattuor Villarum exstincta est, substituta Corregimento Quattuor Villarum.
[[Fasciculus:Labaro cantabro.svg|thumb|Labarum Cantabrum, Romanum signum et symbolum Cantabriae]]
[[Fasciculus:Ducado de Cantabria.png|thumb|Fines Ducatus Cantabriae]]
De [[saeculum 16|saeculo XVI]] usus nominis [[Mons (antiqua Cantabria)|Montis]] plano populari et [[litterae|litterario]] incepit ut antiqua Cantabria designaretur contrapositione [[Castella]]e, quae ''Oropedium'' nominabatur. Haec distinctio adhuc est et origo gentilicii "montanus" ([[Hispanice]]; ''montañés'') velut [[synonymum]] "cantabri". Tunc etiam nova curiositas studiorum de Cantabria et Cantabris ortus est.

Gradus autonomiae quem parvae entitates patiebantur in quas Cantabrum territorium dividebatur, iuxta cum inopia opium, causa debilitatis ob [[Gens Burbonia|Burbonicum]] centralismum fuit. In dies magis angustiis et problematibus uniuscuiusque entitatum obviam singillatim ire difficilius erat. Quod contactus inter municipia, valles et iurisdictiones acceleravit, polarizatos in Contionibus Provinciae Novem Vallium, quae a legatis per traditionalia organa autogubernationis lectis conducebantur. Duae res gestae contribuerunt cum processus integratorii culminatione; collectiva cupiditas ut aedificationi pontis [[Deobriga]]e ([[Hispanice]]: ''Miranda del Ebro'') contribuere vitaretur quae praefectus [[Burgi|Burgorum]] anno [[1775]] imposuit quo Cantabria duae gravia diluvia passa erat; et altera ex parte necessitas collusionis ut e magna quantitate praedonum in Cantabria agentium ob inoperantiam iustitiae propter opium parcitatem protegerentur. Missa convocatione a legato generali Novem Vallium ([[Hispanice]]; ''Nueve Valles'') contioni quae [[Pons Sancti Michaelis (Cantabria)|Ponte Sancti Michaelis]] ([[Hispanice]]; ''Puente San Miguel'') die [[21 Martii]] anni [[1777]] celebraretur, iurisdictiones angustiis affectae legatos miserunt sua territoria provinciae iuncturos. Anno [[1778]], post varias necessarias gestiones, administrativa iurisdictionalisque unitas obtenta est, et die [[28 Iulii]] anni [[1778]] provincia Cantabriae constituta est, quae praeter Novem Valles [[Sancta Iuliana Maris|Sanctam Iulianam Maris]], [[Vermulae|Pagum Vermularum]], [[Cartes|Oppidum Cartium]] ([[Hispanice]]; ''Santillana del Mar'', ''Lugar de Viérnoles'' et ''Villa de Cartes'', respective) et suam iurisdictionem, Vallem Buelnae, Vallem Ciezae, Vallem Iguniae ([[Hispanice]]; ''Valle de Buelna'', ''Valle de Cieza'' et ''Valle de Iguña'', respective) pagos [[Portus Vereasueca]]e, [[Lares (Cantabria)|Larium]], [[Puxaium|Puxaii]], [[Pes Conchae|Pedis Conchae]] et [[Bargina Pedis Conchae|Barginae]], Vallem [[Anievae|Anievarum]] et Vallem [[Toranzum|Toranzi]] ([[Hispanice]]; ''San Vicente'', ''Llares'', ''Pujayo'', ''Pie de Concha'', ''Bárcena'', ''Valle de Anievas'' et ''Valle de Toranzo'' respective) includentem inclusit. Provinciae creatio a rege [[Carolus III (rex Hispaniae)|Carolo III Hispaniae]] die [[22 Novembris]] anni [[1779]] sancta est.

Institutae sunt praeterea facilitates futurae integrationi aliarum iurisdictionum aequarum iurum et munerum. Sic iuncti sunt Abbatia Sanctae Iuliae, valles [[Tudanca]]e, [[Polaciones|Polacionum]], [[Ferrariae|Ferrariarum]], [[Castaneata]]e, pagus [[Turris Campi]] et sua iurisdictio, Vallis [[Portus Vereasueca]]e, Vallis [[Carretum|Carreti]], [[Transvisum|Transvisi]] et pagi [[Campus (Cantabria)|Campi]], [[Sanctus Rochus Fluminis Magradae|Sancti Rochi]] et [[Sanctus Petrus Rosmarineti|Sancti Petri]] [[Hispanice]]; ''Abadía de Santilla'', ''Tudanca'', ''Polaciones'', ''Herrerías'', ''Castañeda'', ''Torrelavega'', ''San Vicente'', ''Carriedo'', ''Tresviso'', ''La Vega'', ''San Roque'' et ''San Pedro'' respective), velut urbs [[Andreapolis]] et sua abbatia. Ob contentionem urbis Laredi, buleuterium Andreapolitanum, quod nomen Cantabriae provinciae [[saeculum 19|saeculo XIX]] ineunte creatae incepit, denominationem Andreapolitanae sive Santanderis sive Portus Victoriae Iuliobrigensium (Hispanice; ''Santander'') imposuit ut nullum dubium de capite provinciae. Anno [[1821]], die quo deputatio provincialis Parlamento Constutionali (Hispanice; ''Cortes Generales'') decretorium propositum de finibus provinciae et regionibus iudicialibus (Hispanice; ''partidos judiciales'') denominationem Cantabriae proponens obtulit, buleuterium Andreapolitanum id refutavit, et nomen Andreapolitanae sive Santanderis sive Portus Victoriae Iuliobrigensium (Hispanice; ''Santander'') impositum est.

Incrementum curiositatis de historico et avito Cantabriae charactere qui e [[saeculum 18|saeculo XVIII]] inceperat per [[saeculum 20|saeculum XX]] cum politico charactere continuat. Factio Foederalis Cantabria (Hispanice; ''Partido Federal de Cantabria'') Statutum Autonomiae Foederali Civitati Cantabro-Castellanae anno [[1936]] elaboravit quod nunquam probatum est ob [[Bellum Civile Hispanicum|Belli Civilis Hispanici]] ortum. Velut sequela belli et marginationis tendentiae cuiusvis Regionalisticae sive Nationalisticae, officializatus est usus nominis Andreapolitanae sive Santanderis sive Portus Victoriae Iuliobrigensium, quamquam nomine Cantabriae adhuc [[ludus athleticus|athleticae]] foederationes adhuc utebantur.

Die [[30 Decembris]] anni [[1981]] processus ex anno [[1979]] buleuterio [[Capito Salis|Capitonis Salis]] (Hispanice; ''Cabezón de la Sal''), Ambrosio Calzada Hernández praeside, inceptus desinit. Hoc commune praevisum processum in articulo 143 Constitutionis Hispanicae aperuit quod ad autonomiam Cantabriae per constitutionale autogubernationis praeceptum "provinciis cum regionali historica entitate" duxit. Anno [[1981]] Statuto Autonomiae probato et rege obsignato, Cantabria suam autonomiam consecuta est et e praeautonomico [[Castella et Legio|Castellae et Legionis]] regimine cui iuncta erat liberata est. Anno [[1982]] nomen Cantabriae provinciae et communitati autonomae recuperatum est.

== Geographia ==
[[Fasciculus:Panoramica Santa Marina Cantabria.jpg|thumb|400px|Prospectus [[Sancta Marina (Cantabria)|Sanctae Marinae]] ([[Hispanice]]; ''Santa Marina'')]]
Cantabria montuosa et litoralis regio est, cum ponderis naturali patrimonio. Duae geographicae areae distinguuntur:
* Maritima: Litoralis lacinia humilium, latarum et lenium vallium; 10 km lata, minus quam 500 m alta; mari per litoralium fossarum lineam finitima est quae ostiis fluminum divisa praecipitia formant.
* Montuosa: Longum saeptum abruptorum montium parallelorum mari quod [[Mons Cantabricus|Cantabrici Montis]] ([[Hispanice]]; ''Cordillera Cantábrica'') pars facit. Plerumque saxo calcario carusardiis phaenomenis quae pleramque Cantabriam tegunt affecto formatur. Altissima culmina Montes [[Mons Aregenis|Aregenis]] et [[Mons Auseba|Auseba]] ([[Hispanice]]; ''Montes de Europa''), amplius 2.500 m alti, sunt. 

Cantabria super [[Aera Mesozoica|Mesozoicas]] structuras statuitur, [[Aevum Cretaceum|Cretaceis]] calcariis graviter plicatis praesertim formatas. Morphologicus prospectus essentialiter montuosus creatus est, in quo terreni inversiones praedominant. In terreni multiplicitate, latitudinaliter, e litore usque ad divisoriam cum [[Planitia centralis Hispanica|Castellana Planitia]] ([[Hispanice]]: ''Meseta Castellana'') distinguendae sunt secutae unitates: litorale pulpitum, montes intestini (''La Montaña'', 1500-2000 m) et superiores terrae [[Hiberus|Hiberi]] (Hispanice; ''Ebro''). Litus, abruptissimum, numerosa brachia et naturales portus format, ubi plerique incolae densantur. E brachio [[Portus Blendium|Portus Blendii]] (Hispanice; ''ría de Suances'') pulpitum exstinguitur quod post sinum [[Andreapolis|Andreapolitanum]] (Hispanice; ''Bahía de Santander'') denuo formatur. Intestini montes [[Mons Cantabricus|Cantabrico Monte]] ([[Hispanice]]; ''Cordillera Cantábrica'') formantur qui longitudinaliter ex Oriente versus Occidentem Cantabriam dividunt et Oriente Vasconicis Montibus versus Meridiem iunguntur. In perpetuis montibus, in finibus inter [[Principatus Asturiarum|Asturias]] et [[Legio (provincia)|Legionem]], fovea [[Liebana]]e et Montes [[Mons Aregenis|Aregenis]] et [[Mons Auseba|Auseba]] ([[Hispanice]]; ''Hoya de Liébana'' et ''Montes de Europa'', respective) qui in acumine [[Petra Vetus|Petrae Veteris]] (Hispanice; ''Peña Vieja'') (2 613 m alto) culminant excellunt. Superioris Hiberi zona, latis vallibus formata, Planitiae terrenum nuntiat. Clima maritimi humidi (cum praecipitationes superiores quam 1000 mm annuae) et iucundi (annuae rationes 13º in litore et minore in intestinis) generis est. Principalia flumina [[flumen Deva (Cantabria)|Deva]], [[flumen Pas|Pas]], [[flumen Nansa|Nansa]], [[Saunium]] et [[Bisalia]] (Hispanice; ''Deva'', ''Pas'', ''Nansa'', ''Saja'' et ''Besaya'', respective) sunt.

== Politia et gubernatio ==
=== Gubernationis instituta ===
[[Fasciculus:Miguel Angel Revilla.jpg|thumb|Michael Angelus Revilla Roiz, praeses Communitatis autonomae Cantabriae]]
Communitas autonoma Cantabriae die [[30 Decembris]] anni [[1981]] Statutum Autonomiae haec gubernationis instituta statuens probavit:
* [[Parlamentum Cantabriae]] praecipuum institutum autogubernationis communitatis autonomae, repraesentativum organum populi Cantabri est quod [[potestas legisfera|potestatem legisferam]] habet. A 39 legatis per [[suffragium universale]] per quatriennium ope [[repraesentatio proportionalis|repraesentationis proportionalis]] electis constituitur ubi cuncta communitas unam [[dioecesis comitialis|dioecesem comitialem]] format.
* [[Praeses Cantabriae]] maximam repraesentationem communitatis autonomae et ordinariam [[Hispania|Civitatis Hispanicae]] in Cantabria ostentat; actionem Gubernationis praesidit, gerit et coordinat. Dux [[potestas exsecutiva|potestatis exsecutivae]] est. Parlamentum per [[pars maior absoluta|partem maiorem absolutam]] in prima suffragiorum emissione aut per simplicem in secunda emissione eligitur, et postea a [[Index Regum Hispaniae|rege Hispaniae]] dicitur.
* [[Gubernatio Cantabriae]] organum politicam actionem et exsecutivum munus gerere suspiciens est. A Praeside, Praeside Vicario et Consiliariis a praeside ipso designatis formatur.

Postea [[Factio Popularis|Factione Populari]] ([[Hispanice]] ''Partido Popular'') aut [[Unio Progressui Cantabriae|Unione Progressu Cantabriae]] ([[Hispanice]]; ''Unión para el Progreso de Cantabria'') [[Ioannes Hormaechea|Ioannis Hormaechea]] gubernatas varias legislaturas, in praesenti gubernatio Cantabriae, ex anno 2003, coalitione inter [[Factio Regionalistica Cantabriae|Factionem Regionalisticam Cantabriae]] ([[Hispanice]] ''Partido Regionalista de Cantabria'') et [[Partes Socialistae Operariae Hispanicae|Factionem Socialisticam Operariam Hispanicam]] ([[Hispanice]] ''Partido Socialista Obrero Español'') geritur. Communitatis Praeses [[Michael Angelus Revilla Roiz]] Factionis Regionalisticae Cantabriae et Praeses Vicaria [[Dolores Gorostiaga]] Factionis Socialisticae est.

Politicae factiones Cantabricae sunt:
* [[Factio Popularis]] (PP) ([[Hispanice]] ''Partido Popular'')
* [[Partes Socialisticae Operariae Hispanicae|Factio Socialistica Cantabrica-Factio Socialistica Operaria Hispanica]] (PSC-PSOE) ([[Hispanice]] ''Partido Socialista de Cantabria-Partido Socialista Obrero Español'')
* [[Factio Regionalistica Cantabriae]] (PRC) ([[Hispanice]] ''Partido Regionalista de Cantabria'')
* [[Laeva Iuncta (Hispania)|Laeva Iuncta]] (IU) ([[Hispanice]] ''Izquierda Unida'')
* [[Unitas Cantabrica]] (UCn) ([[Hispanice]] ''Unidad Cántabra'')
* [[Concilium Nationalisticum Cantabricum]] (CNC) ([[lingua Cantabrica|Cantabrice]] ''Conceju Nacionaliegu Cántabru'')

=== Divisio administrativa ===
==== Communia ====
[[Fasciculus:Mapa municipal de Cantabria.PNG|thumb|400px|Communia Cantabriae]]
Cantabria in 102 [[commune|communia]] ([[Hispanice]] ''municipios'') dividitur; singula singula oppidula et haec varios vicos possident. Aliquae communia homonymica cum uno oppidulorum sunt et aliquae nomen cum nullo oppidulo integrante impertiunt. Singulum commune singulo buleuterio (Hispanice; ''ayuntamiento'') geritur; duae communia, [[Transvisum]] (Hispanice ''Tresviso'') et [[Piscaria (Cantabria)|Piscaria]] (Hispanice ''Pesquera''), Consilium Apertum habent quia numerus incolarum 250 non attingit. Hae regiones Cantabriae sunt:

{| class="wikitable"
! Nomen Latinum vel Latinizatum
! Nomen Hispanice
! Incolae<br />(2007)
! Locus tabulae
|-
| colspan="3" |


|-
|[[Ampuerum]]
| ''Ampuero''
| align="right" | 3.951
| 2
|-
|[[Andreapolis]] sive Santander sive Portus Victoria
| ''Santander''
| align="right" | 181.802
| 76
|-
|[[Anievae]]
| ''Anievas''
| align="right" | 360
| 3
|-
|[[Arenae Iguniae]]
| ''Arenas de Iguña''
| align="right" | 1.867
| 4
|-
|[[Argonii]]
| ''Argoños''
| align="right" | 1.535
| 5
|-
|[[Arnuerum]]
| ''Arnuero''
| align="right" | 2.073
| 6
|-
|[[Arredondum]]
| ''Arredondo''
| align="right" | 546
| 7
|-
|[[Bargina Ciceri|Bargĭna Ciceri]]
| ''Bárcena de Cicero''
| align="right" | 3.407
| 9
|-
|[[Bargina Pedis Conchae]]
| ''Bárcena de Pie de Concha''
| align="right" | 794
| 10
|-
|[[Baredium]]
| ''Bareyo''
| align="right" | 1.928
| 11
|-
|[[Cabarcus (Cantabria)|Cabarcus]]
| ''Camargo''
| align="right" | 30.663
| 16
|-
|[[Camalenium]]
| ''Camaleño''
| align="right" | 1.100
| 15
|-
|[[Campurrium Inferius]]
| ''Campoo de Yuso''
| align="right" | 724
| 18
|-
|[[Campurrium Medium]]
| ''Campoo de Enmedio''
| align="right" | 3.902
| 17
|-
|[[Campus Liebanae]]
| ''Vega de Liébana''
| align="right" | 910
| 97
|-
|[[Campus Pasensis]]
| ''Vega de Pas''
| align="right" | 916
| 98
|-
|[[Caornica]]
| ''Cabuérniga''
| align="right" | 1.093
| 14
|-
|[[Capito Liebanae]]
| ''Cabezón de Liébana''
| align="right" | 688
| 13
|-
|[[Capito Salis]]
| ''Cabezón de la Sal''
| align="right" | 8.086
| 12
|-
|[[Cartes]]
| ''Cartes''
| align="right" | 4.617
| 19
|-
|[[Castaneata]]
| ''Castañeda''
| align="right" | 1.770
| 20
|-
| [[Cieza]]
| ''Cieza''
| align="right" | 647
| 22
|-
|[[Cillorigum Liebanense]]
| ''Cillorigo de Liébana''
| align="right" | 1.221
| 23
|-
|[[Colindres]]
| ''Colindres''
| align="right" | 7.490
| 24
|-
|[[Comillae]]
|''Comillas''
| align="right" | 2.467
| 25
|-
|[[Consaepta Buelnae]]
| ''Los Corrales de Buelna''
| align="right" | 11.223
| 26
|-
|[[Corvaria Toranzi]]
| ''Corvera de Toranzo''
| align="right" | 2.199
| 27
|-
|[[Districtus Laureti]]
| ''Alfoz de Lloredo''
| align="right" | 2.529
| 1
|-
|[[Fasciae Cistae]]
| ''Hazas de Cesto''
| align="right" | 1.281
| 31
|-
|[[Ferrariae]]
| ''Herrerías''
| align="right" | 685
| 33
|-
|[[Fluena]]
| ''Luena''
| align="right" | 792
| 39
|-
|[[Fraternitas Campurrii Superioris]]
| ''Hermandad de Campoo de Suso''
| align="right" | 1.949
| 32
|-
|[[Guriezum]]
| ''Guriezo''
| align="right" | 2.145
| 30
|-
|[[Interambaquae (Cantabria)|Interambaquae]]
| ''Entrambasaguas''
| align="right" | 3.120
| 28
|-
|[[Lamasonum]]
| ''Lamasón''
| align="right" | 322
| 34
|-
|[[Laredum]]
| ''Laredo''
| align="right" | 12.835
| 35
|-
|[[Liendum]]
| ''Liendo''
| align="right" | 1.135
| 36
|-
|[[Lierganes]]
| ''Liérganes''
| align="right" | 2.447
| 37
|-
|[[Limpidae]]
| ''Limpias''
| align="right" | 1.536
| 38
|-
|[[Magrada]]
| ''Miera''
| align="right" | 453
| 45
|-
|[[Malacoria]]
| ''Mazcuerras''
| align="right" | 2.010
| 41
|-
|[[Marina Cudeii]]
| ''Marina de Cudeyo''
| align="right" | 5.157
| 40
|-
|[[Medium Cudeium]]
| ''Medio Cudeyo''
| align="right" | 7.339
| 42
|-
|[[Meruelum]]
| ''Meruelo''
| align="right" | 1.467
| 43
|-
|[[Miengum]]
| ''Miengo''
| align="right" | 4.135
| 44
|-
|[[Molledum]]
| ''Molledo''
| align="right" | 1.742
| 46
|-
|[[Nansa (commune)|Nansa]]
| ''Rionansa''
| align="right" | 1.190
| 63
|-
|[[Navale (Cantabria)|Navale]]
| ''El Astillero''
| align="right" | 16.393
| 8
|-
|[[Noxa]]
| ''Noja''
| align="right" | 2.425
| 47
|-
|[[Pelaga]]
| ''Piélagos''
| align="right" | 17.681
| 52
|-
|[[Penagi]]
| ''Penagos''
| align="right" | 1.719
| 48
|-
|[[Pesaquarius]]
| ''Pesaguero''
| align="right" | 346
| 50
|-
|[[Petrarubea]]
| ''Peñarrubia''
| align="right" | 372
| 49
|-
|[[Piscaria (Cantabria)|Piscaria]]
| ''Pesquera''
| align="right" | 75
| 51
|-
|[[Polaciones]]
| ''Polaciones''
| align="right" | 263
| 53
|-
|[[Polancum (Cantabria)|Polancum]]
| ''Polanco''
| align="right" | 4.224
| 54
|-
|[[Pons Viesgensis]]
| ''Puente Viesgo''
| align="right" | 2.651
| 56
|-
|[[Portus Amanus]]
| ''Castro Urdiales''
| align="right" | 29.660
| 21
|-
|[[Portus Blendium]]
| ''Suances''
| align="right" | 7.707
| 85
|-
| [[Portus Vereasueca]]
|''San Vicente de la Barquera''
| align="right" | 4.557
| 73
|-
|[[Potes]]
| ''Potes''
| align="right" | 1.500
| 55
|-
|[[Ramales Victoriae]]
| ''Ramales de la Victoria''
| align="right" | 2.367
| 57
|-
|[[Razynes]]
| ''Rasines''
| align="right" | 1.045
| 58
|-
|[[Reginosa (Cantabria)|Reginosa]]
| ''Reinosa''
| align="right" | 10.220
| 59
|-
|[[Ripamontanum Mari]]
| ''Ribamontán al Mar''
| align="right" | 4.188
| 61
|-
|[[Ripamontanum Monti]]
| ''Ribamontán al Monte''
| align="right" | 2.065
| 62
|-
|[[Rivus Lupae]]
| ''Ruiloba''
| align="right" | 743
| 68
|-
|[[Rivus Tortus (Cantabria)|Rivus Tortus]]
| ''Riotuerto''
| align="right" | 1.578
| 64
|-
|[[Rozae Vallis Arrugiae]]
| ''Las Rozas de Valdearroyo''
| align="right" | 307
| 65
|-
|[[Ruentum]]
| ''Ruente''
| align="right" | 1.022
| 66
|-
|[[Ruesga (Cantabria)|Ruesga]]
| ''Ruesga''
| align="right" | 1.129
| 67
|-
|[[Sancta Antonia (Cantabria)|Sancta Antonia]]
| ''Santoña''
| align="right" | 11.574
| 80
|-
|[[Sancta Crux Bezanae]]
| ''Santa Cruz de Bezana''
| align="right" | 10.463
| 74
|-
|[[Sancta Iuliana Maris]] sive Concana
| ''Santillana del Mar''
| align="right" |  4.007
| 77
|-
|[[Sancta Maria Caionensis]]
| ''Santa María de Cayón''
| align="right" | 7.556
| 75
|-
|[[Sanctus Georgius Reginosae]]
| ''Santiurde de Reinosa''
| align="right" | 317
| 78
|-
|[[Sanctus Georgius Toranzi]]
| ''Santiurde de Toranzo''
| align="right" | 1.351
| 79
|-
|[[Sanctus Felix Buelnae]]
| ''San Felices de Buelna''
| align="right" | 2.271
| 69
|-
|[[Sanctus Michael Aguaiensis]]
| ''San Miguel de Aguayo''
| align="right" | 149
| 70
|-
|[[Sanctus Petrus Rosmarineti]]
| ''San Pedro del Romeral''
| align="right" | 565
| 71
|-
| [[Sanctus Rochus Fluminis Magradae]]
| ''San Roque de Riomiera''
| align="right" | 456
| 72
|-
|[[Sarum]]
| ''Saro''
| align="right" | 513
| 81
|-
|[[Saunium (commune)|Saunium]]
| ''Reocín''
| align="right" | 7.959
| 60
|-
|[[Scalantum]]
| ''Escalante''
| align="right" | 761
| 29
|-
|[[Selaia]]
| ''Selaya''
| align="right" | 1.985
| 82
|-
|[[Soba]]
| ''Soba''
| align="right" | 1.442
| 83
|-
|[[Solorzanum]]
| ''Solórzano''
| align="right" | 1.067
| 84
|-
|[[Toxi]]
| ''Los Tojos''
| align="right" | 441
| 86
|-
|[[Transvisum]]
| ''Tresviso''
| align="right" | 85
| 88
|-
|[[Tudanca]]
| ''Tudanca''
| align="right" | 215
| 89
|-
|[[Turris Campi]]
| ''Torrelavega''
| align="right" | 55.418
| 87
|-
|[[Udiae]]
| ''Udías''
| align="right" | 840
| 90
|-
|[[Vallis Aflecae]]
| ''Valdáliga''
| align="right" | 2.364
| 92
|-
|[[Vallis Oleae]]
| ''Valdeolea''
| align="right" | 1.265
| 93
|-
|[[Vallis Portus Vereasuecae]]
| ''Val de San Vicente''
| align="right" | 2.722
| 91
|-
|[[Vallis Prati Fluminis]]
| ''Valdeprado del Río''
| align="right" | 324
| 94
|-
|[[Vallis Ripae Hiberi]]
| ''Valderredible''
| align="right" | 1.137
| 95
|-
|[[Vallis Villae Viridis]]
| ''Valle de Villaverde''
| align="right" | 383
| 96
|-
|[[Villa Absconsa (Cantabria)|Villa Absconsa]]
| ''Villaescusa''
| align="right" | 3.468
| 100
|-
|[[Villa Carreti]]
| ''Villacarriedo''
| align="right" | 1.764
| 99
|-
|[[Villa Erfuci]]
| ''Villafufre''
| align="right" | 1.091
| 101
|-
|[[Votum (Cantabria)|Votum]]
|''Voto''
| align="right" | 2.386
| 102
|-
|}

==== Regiones ====
===== Regiones administrativae =====
[[Fasciculus:Comarcas administrativas de Cantabria.svg|right|thumb|300px|Tabula communialis regionalisque Cantabriae.]]
Anno [[1999]] lex probata est quae regionem (Hispanice ''comarca'') necessariam et integrantem entitatem territorialis ordinationis zonae esse statuit, cuius processus creationis adhuc vix evolutus est. Lex creationem regionum creationem toti territorio non exacturam esse statuit dum regiones ad 70% communitatis non creatae sint. Andreapolis (Hispanice ''Santander'') e lege exclusa est quia [[territorium urbis]] format. In praesenti regiones nec autonomia fruuntur nec administrativum characterem habent. Infra tabula cum regionibus est:

{| class="wikitable"
! Nomen regionis Latinum vel latinizatum
! Nomen regionis Hispanice
! Nomen capitis Latinum vel latinizatum
! Nomen capitis Hispanice
!Color regionis in tabula
|-
| colspan="3" |

|-
| [[Regio Andreapolitana]]
| ''Comarca de Santander''
| [[Andreapolis]]
| ''Santander''
| [[Gilvus]]
|-
| [[Regio Bisaliae]]
| ''Comarca del Besaya''
| [[Turris Campi]]
| ''Torrelavega''
| [[Coccinus]]
|-
| [[Regio Campurrii et Vallium]]
| ''Comarca de Campoo-Los Valles''
| [[Reginosa (Cantabria)|Reginosa]]
| ''Reinosa''
| [[Flammeus]]
|-
| [[Regio Liebanae]]
| ''Comarca de Liébana''
| [[Potes]]
| ''Potes''
| [[Rubidus]]
|-
| [[Regio Litoris Occidentalis]]
| ''Comarca de la Costa Occidental''
| [[Portus Vereasueca]]
| ''San Vicente de la Barquera''
| [[Viridis]]
|-
| [[Regio Litoris Orientalis]]
| ''Comarca de la Costa Oriental''
| [[Laredum]]
| ''Laredo''
| [[Violeus]]
|-´
| [[Regio Sangae et Aquariae]]
| ''Comarca de Asón-Agüera''
| [[Ramales Victoriae]]
| ''Ramales de la Victoria''
| [[Ruber]]
|-
| [[Regio Saunii et Nansae]]
| ''Comarca de Saja-Nansa''
| [[Capito Salis]]
| ''Cabezón de la Sal''
| [[Flavus]]
|-
| [[Regio Transmagradae]]
| ''Comarca de Trasmiera''
| [[Sancta Antonia (Cantabria)|Sancta Antonia]]
| ''Santoña''
| [[Chlorus]]
|-
| [[Regio Vallium Pasensium]]
| ''Comarca de los Valles Pasiegos''
| [[Villa Carreti]]
| ''Villacarriedo''
| [[Lividus]]
|-
|}

===== Regiones naturales =====
Relate{{dubsig}} ad physicam indolem naturalis ambitus Cantabria in decem regiones ([[Hispanice]] ''comarcas'') dividitur quae dissimilibus laciniis satis definitoriis vacant in quas territorium zonae scinditur.
* '''Lacinia litoralis:'''
** [[Marina (Cantabria)|Marina]] (Hispanice ''La Marina'')
* '''Lacinia intermedia''' (Cantabricae valles [[litus|litori]] perpendiculares):
** [[Liebana]] (Hispanice ''Liébana'')
** [[Vallis Nansae]] (Hispanice''Valles del Nansa'')
** [[Vallis Saunii]] (Hispanice ''Valle del Saja'')
** [[Vallis Bisaliae]] (Hispanice ''Valle del Besaya'')
** [[Vallis Pasiensis et Pisoniensis]] (Hispanice ''Valle del Pas-Pisueña'')
** [[Vallis Magradae]] (Hispanice ''Valle del Miera'')
** [[Vallis Sangae]] et [[Flumen Soba|Sobae]] (Hispanice; ''Valle del Asón-Gándara'')
* '''Lacinia Meridionalis''' (sinus fluminum [[Hiberus|Hiberi]] et [[Durius|Durii]] qui [[Regio Campurrii et Vallium|Capurrium et Valles]] formarent):
** Campurrium (Hispanice ''Campoo'')
** Valles Meridionales ([[Vallis Ripae Hiberi]], [[Vallis Oleae]] et [[Vallis Prati Fluminis|Vallis Prati]]) (Hispanice ''Los Valles del sur: Valderredible, Valdeolea, Valdeprado'')

===== Regiones historicae =====
E [[saeculum 13|saeculo XIII]] ordinatio Cantabria in valles, totius Septemtrionalis [[Hispania]]e propria, urbibus, oppidulis aut regionibus historicis ([[Hispanice]] ''ciudades, villas, regiones históricas'') substituta est quae in vallibus glomerabantur.
* [[Liebana]] (Hispanice ''Liébana'')
* [[Asturiae Sanctae Iulianae]] (Hispanice ''Asturias de Santillana'')
* [[Transmagrada]] ([[Hispanice]] ''Trasmiera'')
* [[Regio Campurrii et Vallium|Campurrium et Valles]] (Hispanice ''Campoo-Los Valles'')
* [[Vallis Ripae Hiberi]] (Hispanice ''Valderredible'')

== Oeconomia ==
In Cantabriae [[oeconomia]] [[campus primarius oeconomiae|campus primarius]] solum 5.8 centesimae [[homines oeconomice activi|hominum activorum]] occupat, praecipue in [[pecuaria|re pecuaria]]; in [[agricultura]] cultiones [[Zea mays|maizi]], [[patata]]e et [[Holus|holeris]] excellunt; piscatio, velut [[metalleutica]] [[zincum|zinci]] et lapicidinae. [[Campus secundarius oeconomiae|campus secundarius]] 30.4 centesimas hominum activorum occupat campus cum maxima productivitate est, praecipue in aedificatione. Aliae industriae Cantabricae [[siderurgia]], industria alimentaria, industria chemica, industria chartaria, industria textilis et pharmaceutica sunt. [[Campus tertiarius oconomiae|Campus tertiarius]] 63.8 centesimas hominum activorum occupat.

[[Cessatio operis|Index cessatio]] [[Matius|Martio]] anni [[2007]] 8.11 centesimae erat, minor quam Hispaniae. [[Productus domesticus grossus]] per capita 21&thinsp;897 € erat.

== Demographia ==
[[Fasciculus:Poblamiento Cantabria.png|thumb|Demographica tabula Cantabriae. Incolae pro nucleo urbano]]
Incolae Cantabri anno 2005 568&thinsp;091 erat, 1.29 centesimae incolarum Hispaniae. Spissitudo 106.8 inc./km²{{dubsig}} et [[exspectatio vitae]] 75 annorum viribus et 83 annorum mulieribus erat. Dissimilis aliarum communitatum autonomarum Hispaniae, Cantabria immigrantium destinatio non fuit.

Principales nuclei urbani Cantabrici in litore iacent. [[Caput (urbs)|Caput]], [[Andreapolis]] sive Santander sive Portus Victoriae ([[Hispanice]] ''Santander''), 183&thinsp;000 incolarum habet. [[Turris Campi]] ([[Hispanice]] ''Torrelavega''), secundus nucleus urbanus Cantabriae, 60&thinsp;000 incolarum habet. Ambae unum [[territorium urbis]] etiam formant. [[Portus Vereasueca]] ([[Hispanice]] ''Castro Urdiales''), alius nucleus urbanus, quamquam solum 28&thinsp;542 incolarum habet, communitatis quartus a maxima, ad territorium urbis [[Bilbaum|Bilbaino]] pertinet et ergo volitantium incolarum numerus valde maior est.

== Lingua ==
[[Lingua Hispanica]] [[lingua publica|sollemnis]] Cantabriae est.

Residua [[Lingua Cantabrica]] sive Montana ([[Hispanice]] ''Montañés'') in Media Occidentali Cantabria et in [[Regio Vallium Pasensium|Pasiensi]] et [[Soba]]e vallibus, in orientalibus montibus servatur. Haec lingua nec ordinatur nec sollemnem agnitionem habet, sed [[Dominium linguisticum Asturicum|dialectos Asturolegionica]] ab aliquibus putatur, quamquam maxime hispanizata.{{dubsig}} Differt secundum vallem.

== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Cantabria|Cantabriam}}
{{Fontes geographici}}
* [https://www.cantabria.es Situs administrationis Cantabriae] {{ling|Hispanice}}

{{Provinciae Hispanae}}

[[Categoria:Communitates Autonomae Hispaniae]]
[[Categoria:Cantabria|!]]