kalan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere

← Cudahiya kevntir Cudahiya nûtir →

Content deleted Content added

DîtbarîWîkînivîs

Inline

Guhartoya 21:10, 27 kanûna pêşîn 2019

Kurmancî

Bilêvkirin

(Navdêr): IPA^(kilîd): /kɑːˈlɑːn/
(Formeke navdêrê): IPA: [[Kategorî:Bilêvkirina IPAyê bi Ji kerema xwe koda zimanî lê zêde bikin.]]

Navdêr

kalan nêr

kaloxkê şûr û xenceran, şilf, derdanka şûr û xenceran, kevlanê şûr û xenceran
- Ji min bihata min ê ji te re çi bi rê bikira, tu dizanî? Di serî de terhek dara mazî. Cotek kevokên spî. Hespekî kumêt î kapreş. Karxezaleke kovî. Xencereke destî û kalan zîv. Çiqulek dara kinêrê. Sewilek ava kaniya Girdeşîn. Destek şal û şapik. Goreyeke rîs a sê nix. Gopalek ji dara benavê. Bazbendek. Qevdek nêrgizan. Baqek şuşan. Tayek rihan. Bermilek beybûn. Gurzek qurnefîl. Pelek berfa serê çiyayê Mereto. Kulmek ax ji qebra Bermal û teyrekî baz. Xeletiya Luayê di Modul:script_utilities de, li ser rêza 32: language code li parametreya yekem zêde bike. Koda "Merdan Newayî: Ji bo roja me, Canemcafem.com, 3/2007" nayê zanîn.. — (Divê |1= "koda zimanî", |2= "çavkanî", |jg= "nivîsa jêgirtinê", |url= "lînka çavkaniyê" be!)
  (Wergera kurmancî hewce ye) (biguhêre)[[Kategorî:Daxwazên wergera jêgirtinan bi Ji kerema xwe koda zimanî lê zêde bikin.]][[Kategorî:Jêgirtin bi Ji kerema xwe koda zimanî lê zêde bikin.]]

Bi alfabeyên din

Têkilî

Bide ber

kêlan
kolan

Ji

Hevrehên soranî کالان‎‎ (kalan‎) û کێلان‎‎ (kêlan‎), zazakî kalanî / kalenî, hewramî kêlane... hemû Şablon:jiari *kārta-dāna- (kêr dank): *karte-dane- > *kart-dan > *kardan > *karan > kalan.

Di nav zimanên îranî de peyv tenê di kurdî de tê bikaranîn. Farisî peyvên نیام‎ (niyam) ya îranî û peyva غلاف‎ (ẍilaf) ya ji erebî bi kar tîne.

կալան (kalan) ya ermenî ji kurdî hatiye wergirtin. Ačaṙean idia dike ku kurdî ew peyv ji ermenî wergirtiye lê hem bi baweriya Chyet û hem jî ya me peyv bi eslê xwe kurdî ye. Ermenî ew ji kurdî wergirtiye ji ber ku peyv di hemû lehceyên kurdî de heye lê di ermenî de tenê di lehceyên rojavayî (lehceyên ermenî yên Bakurê Kurdistanê) de peyda dibe. Ji xwe peyva xwemalî ya ermenî պատյան (patyan) e.

Nêzîkiya dengî û têkiliya wateyî ya peyva kurdî kalan li gel peyva tirkî kalkan (mertal) ihtimalen tesedifî ye. Peyav tirkî hevrehên xwe di zimanên piraniya zimanên tirkîkî û mongolî de hene û ne mimkin e ku ew ji kurdî be. Peyva kurdî jî ne ji tirkî ye ji ber ku "ka-" di kurdî de herdem dibe "qa- / qe-" (wek "kalın > qalin" û "kara > qere-" lê ti caran wek "ka-" namîne.

Çavkanî: Ačaṙean r. 537, Chyet r. 295, Çabolov r. 512-513

Werger

Almanî: Futteral → de, Scheide → de m, Umschlag → de m
Erebî: غِمْد‎ → ar n (ḡimd)
Ermenî: պատյան → hy (patyan)
Aromanî: teacã → roa-rup m
Başkîrî: ҡын → ba (qïn)
Belarusî: но́жны → be m pj (nóžny), по́хва → be m (póxva), по́хвы → be m pj (póxvy)
Bulgarî: ножница → bg m (nožnica)
Burmayî: ဓားအိမ် → my (dha:im)
Katalanî: beina → ca m
Çînî: 鞘 → zh (qiào), 劍鞘 → zh, 剑鞘 → zh (jiànqiào), 刀鞘 → zh, 刀鞘 → zh (dāoqiào)
Çekî: pochva → cs m
Danmarkî: skede → da
Holendî: schede → nl m
Esperantoyî: glavingo → eo
Estonî: mõõgatupp → et
Fînî: tuppi → fi, huotra → fi
Fransî: fourreau → fr n
Galîsî: vaíña → gl m
Almanî: Schwertscheide → de m, Scheide → de m
Yûnanî: θηκάρι → el nt (thikári)
Yûnaniya kevn: κολεός → grc n (koleós)
Îbranî: נדן‎ → he n
Îngilîzî: sheath → en, scabbard → en
Hindî: मियान → hi m (miyān)
Mecarî: hüvely → hu
Îzlendî: skálpur → is n
Îdoyî: gaino → io
Îrlendî: truaill → ga m
Îtalî: fodero → it n
Japonî: 鞘 → ja (さや, saya)
Koreyî: 칼집 → ko (kaljip), 대검집 → ko (daegeomjip)
Latînî: vāgīna → la m
Latviyayî: maksts → lv
Lîtwanî: makštis → lt n
Makedonî: канија → mk m (kanija), корица → mk m (korica), ножница → mk m (nožnica)
Mongolî: хуй → mn (huj)
Farisî: غلاف‎ → fa, قراب‎ → fa, نیام‎ → fa
Polonî: pochwa → pl m
Portugalî: bainha → pt m
Romanyayî: teacă → ro m
Rusî: но́жны → ru nt (nóžny)
Gaelîka skotî: duille → gd m, fraighe → gd m
Sirboxirwatî: ножница → sh m, nožnica → sh m
Slovakî: pošva → sk m
Slovenî: nožnica → sl m
Spanî: vaina → es m
Swêdî: skida → sv g, balja → sv g, slida → sv g
Tagalogî: kaluban → tl, bayna → tl
Tayî: ฝัก → th (fàk)
Tirkî: kın → tr
Ûkraynî: пі́хви → uk m pj (píxvy), пі́хва → uk m (píxva)
Viyetnamî: vỏ → vi, bao kiếm → vi
Volapûkî: denavead → vo

Formeke navdêrê

kalan

forma pirhejmar ya çemandî ji peyva kal (pîr)

Ji

kal + -an

Tirkî

Rengdêr

kalan

Ji

kal- + -an

@@ Rêz 32: / Rêz 32: @@
 Di nav zimanên îranî de peyv tenê di kurdî de tê bikaranîn. Farisî peyvên {{g|fa|نیام}} (niyam) ya îranî û peyva {{g|fa|غلاف}} (ẍilaf) ya ji erebî bi kar tîne.
-{{g|hy|կալան|tr=kalan}} ya ermenî ji kurdî hatiye wergirtin. [[Şablon:Ačaṙean|Ačaṙean]] idia dike ku kurdî ew peyv ji ermenî wergirtiye lê hem bi baweriya [[Şablon:Chyet|Chyet]] û ya me ermenî ew ji kurdî wergirtiye ji ber ku peyv di hemû lehceyên kurdî de heye lê di ermenî de tenê di lehceyên rojavayî (lehceyên ermenî yên [[Bakurê Kurdistan]]ê) de peyda dibe. Ji xwe peyva xwemalî ya ermenî [[պատյան]] (patyan) e.
+{{g|hy|կալան|tr=kalan}} ya ermenî ji kurdî hatiye wergirtin. [[Şablon:Ačaṙean|Ačaṙean]] idia dike ku kurdî ew peyv ji ermenî wergirtiye lê hem bi baweriya [[Şablon:Chyet|Chyet]] û hem jî ya me peyv bi eslê xwe kurdî ye. Ermenî ew ji kurdî wergirtiye ji ber ku peyv di hemû lehceyên kurdî de heye lê di ermenî de tenê di lehceyên rojavayî (lehceyên ermenî yên [[Bakurê Kurdistan]]ê) de peyda dibe. Ji xwe peyva xwemalî ya ermenî [[պատյան]] (patyan) e.
 Nêzîkiya dengî û têkiliya [[wate]]yî ya peyva kurdî ''kalan'' li gel peyva tirkî ''[[kalkan]]'' ([[mertal]]) ihtimalen tesedifî ye. Peyav tirkî [[hevreh]]ên xwe di zimanên piraniya zimanên [[tirkîkî]] û [[mongolî]] de hene û ne mimkin e ku ew ji kurdî be. Peyva kurdî jî ne ji tirkî ye ji ber ku "ka-" di kurdî de herdem dibe "qa- / qe-" (wek "[[kalın]] > [[qalin]]" û "[[kara]] > [[qere-]]" lê ti caran wek "ka-" namîne.