Here naverokê

cejn: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîferhengê
Content deleted Content added
B sererastkirin/bot
B beşa Wergerê rêz kir (rêzWerger.py)
 
(26 revîzyonên navberî yên ji 8 bikarhênerên din nayên nîşandan)
Rêz 1: Rêz 1:
== {{ziman|ku}} ==
== {{ziman|ku}} ==
{{nav-m|ku}}
[[Wêne:Firework photomontage.jpg|thumb|Cejna [[sersal]]ê bi [[guleyên hewayî]] tê [[pîroz]]kirin..]]


=== Wate ===
=== Bilêvkirin ===
* {{ku-IPA}}
* {{deng|ku|LL-Q36163 (kmr)-Ebulfîda-cejn.wav|Deng|Bidlîs}}
* {{ku-kîte}}

=== Navdêr ===
{{ku-tewîn-nav|cejn|mê}}
[[Wêne:Firework photomontage.jpg|thumb|'''Cejna''' [[sersal]]ê bi [[guleyên hewayî]] tê [[pîroz]]kirin..]]
{{navdêr|ku|z=m}}
# [[şahî|Şahî]], [[eyd]], [[pîrozbahî]], [[roşan]], [[roj]]a [[taybet]], [[roj]]a tê [[pîroz]]kirin.
# [[şahî|Şahî]], [[eyd]], [[pîrozbahî]], [[roşan]], [[roj]]a [[taybet]], [[roj]]a tê [[pîroz]]kirin.
#* '''''Cejn'''a newrozê.''
#: '''''Cejna''' newrozê.''
#* '''''Cejn'''a remezanê.''
#: '''''Cejna''' remezanê.''
#* '''''Cejn'''a qurbanan.''
#: '''''Cejna''' qurbanan.''
#* '''''Cejn'''a jidayikbûnê.''
#: '''''Cejna''' jidayikbûnê.''
#* '''''Cejn'''a serxwebûnê.''
#: '''''Cejna''' serxwebûnê.''

==== Bi alfabeyên din ====
* {{ku-ar|جه‌ژن}}


==== Herwiha ====
==== Herwiha ====
Rêz 16: Rêz 25:
* [[cêjin]]
* [[cêjin]]
* [[cêjn]]
* [[cêjn]]
{{-}}
* [[cijin]]
* [[cijin]]
* [[cijn]]
* [[cijn]]
Rêz 23: Rêz 31:
{{)}}
{{)}}


==== Bi alfabeyên din ====
==== ====
* {{ku-ar}}: {{ku-Arab|[[جه‌ژن]]}}

==== Bikaranîn ====
{{(|vn=no}}
{{(|vn=no}}
* {{mj|Lêker}} [[li cejnê bûn]]
''Lêker'':
* [[li cejnê bûn]]
* {{mj|Lêker}} [[beşdarî cejnê bûn]]
* [[beşdarî cejnê bûn]]
* [[tevlî cejnê bûn]]
* [[tevlî cejnê bûn]]
* {{mj|Navdêr}} [[cejnkirin]]
{{-}}
* [[cejnane]]
''Navdêr'':
* [[cejnkirin]]
* [[cejnanê]]
* [[cejnî]]
{{)}}
{{)}}


=== Rastnivîsîn ===
==== Rastnivîsîn ====
Hin kes texmîn dikin ku divê ew wek "gejn" (yan gejin, geşin, geşn) were nivîsîn. Bi baweriya wan "g" di bin tesîra erebî de bûye "c". Lê ew bi îraniya kevn *"yesne-" bû û "y" ya iraniya kevn dibe "c" lê nabe g (v dibe g le y na). Bo nimûneyeke guherîna "y > c", binere "[[cuda]]". Bi soranî, farisî û pehlewî jî cejn/ceşn e, ne gejn/geşn.
Hin kes texmîn dikin ku divê ew wek "gejn" (yan gejin, geşin, geşn) were nivîsîn. Bi baweriya wan "g" di bin tesîra erebî de bûye "c". Lê ew bi îraniya kevn *"yesne-" bû û "y" ya iraniya kevn dibe "c" lê nabe g (v dibe g le y na). Bo nimûneyeke guherîna "y > c", binere "[[cuda]]". Bi soranî, farisî û pehlewî jî cejn/ceşn e, ne gejn/geşn.


Rêz 44: Rêz 49:
Rast e ku "gêzer, gamêş, gûz" ji zimanên îranî ketine erebî û di erebî de bûne "cezer, camûs, cewz" ji ber ku "g" di erebî de nîne. Herwiha me li jor jî diyar kir ku "cewz" ya erebîkirî li farisî vegeriye û cihê "gûz" ya orijînal girtiye. Lê ev "cûz" awarte/istisna ye, bi gelemperî peyvên îranî "g"ya xwe parastiye. Herwiha ti peyvên ku di erebî de neyên bikaranîn, di zimanên îranî bi xwe de "g"ya wan neguheriye û nebûye "c".
Rast e ku "gêzer, gamêş, gûz" ji zimanên îranî ketine erebî û di erebî de bûne "cezer, camûs, cewz" ji ber ku "g" di erebî de nîne. Herwiha me li jor jî diyar kir ku "cewz" ya erebîkirî li farisî vegeriye û cihê "gûz" ya orijînal girtiye. Lê ev "cûz" awarte/istisna ye, bi gelemperî peyvên îranî "g"ya xwe parastiye. Herwiha ti peyvên ku di erebî de neyên bikaranîn, di zimanên îranî bi xwe de "g"ya wan neguheriye û nebûye "c".


==== Ji ====
==== Etîmolojî ====
Ji {{ine-pro}} *[[iag-]] ([[rêz girtin|rêz lê girtin]], [[peristin]] - ji ber ku li destpêkê cejn bi taybetî yên dînî û bo xwedayan bûn), {{inc-pro}} *''yejne-'', [[hevreh]]a sanskrîtî ''yeşne-'', avestayî ''yesne-'', farisiya kevn ''*yeşne-'', pehlewî ''ceşn'', farisî {{g|fa|جشن}} (ceşn), soranî {{ku-Arab|[[جه‌ژن]]}} (cejn)...
Ji {{ji|ine-pro|ku|*iag-}} ([[rêz girtin|rêz lê girtin]], [[peristin]] - ji ber ku li destpêkê cejn bi taybetî yên dînî û bo xwedayan bûn), {{ji|ira-pro|ku|*yejne-}}, [[hevreh]]a sanskrîtî ''yeşne-'', avestayî ''yesne-'', farisiya kevn ''*yeşne-'', pehlewî ''ceşn'', farisî {{g|fa|جشن}} (ceşn), soranî {{g|ckb|جه‌ژن|tr=cejn}}...


<sub>Çavkanî: [[Şablon:Chyet|Chyet]]</sub>
<small>Çavkanî: {{Chyet}}</small>

==== Jê ====
* [[cejnane]]
* [[cejnanê]]
* [[cejnî]]


==== Werger ====
==== Werger ====
{{werger-ser}}
{{werger-ser}}
* {{Z|de}}: {{W|de|Festtag|n}}, {{W|de|Feier|m}}
* {{Z|af}}: {{W+|af|fees}}
* {{Z|ar}}: {{W|ar|عيد}} ('eyd), {{W|ar|العید|guman=erê}}, {{W|ar|زینة|guman=erê}}
* {{Z|sq}}: {{W+|sq|festival|n}}, {{W+|sq|festë|m}}
* {{Z|fa}}: {{W|fa|جشن}}, {{W|fa|عيد}}, {{W|fa|سور}}
* {{Z|de}}: {{W+|de|Festival|nt}}, {{W+|de|Fest|nt}}
* {{Z|fi}}: {{W|fi|juhla}}
*: {{Z|gsw}}: {{W-|gsw|Fäscht|nt}}
* {{Z|fr}}: {{W|fr|fête|m}}
* {{Z|az}}: {{W+|az|festival}}, {{W+|az|bayram}}
* {{Z|eu}}: {{W-|eu|jai}}
* {{Z|en}}: {{W|en|holiday}}, {{W|en|feast}}, {{W|en|celebration}}, {{W|en|heort-}}, {{W|en|pattern}}, {{W|en|bairam|guman=erê}}, {{W|en|festivity|guman=erê}}, {{W|en|gala|guman=erê}}, {{W|en|party|guman=erê}}, {{W|en|fiesta|guman=erê}}
* {{Z|sv}}: {{W|sv|högtid}}, {{W|sv|helg}}
* {{Z|ba}}: {{W-|ba|байрам}}
* {{Z|tr}}: {{W|tr|bayram}}
* {{Z|be}}: {{W-|be|фестыва́ль|n}}, {{W-|be|свя́та|nt}}
* {{Z|bn}}: {{W+|bn|উৎসব}}
* {{Z|bg}}: {{W+|bg|пра́зненство|nt}}, {{W+|bg|фестива́л|n}}, {{W+|bg|пра́зник|n}}
* {{Z|my}}: {{W+|my|ပွဲတော်}}, {{W+|my|ပွဲ}}
* {{Z|kac}}: {{W-|kac|poi}}
* {{Z|ccc}}: {{W-|ccc|meesa}}
* {{Z|cs}}: {{W+|cs|festival}}, {{W+|cs|svátek|n}}
* {{Z|zh}}:
*: {{Z|cmn}}: {{W+|cmn|節慶|tr=jiéqìng}}, {{W+|cmn|節日|tr=jiérì}}, {{W+|cmn|節|tr=jié}}, {{W+|cmn|會演|tr=huìyǎn}}, {{W+|cmn|匯演|tr=huìyǎn}}
* {{Z|da}}: {{W-|da|festival|g}}
* {{Z|id}}: {{W+|id|festival}}, {{W+|id|pesta}}, {{W+|id|perayaan}}
* {{Z|ar}}: {{W+|ar|عِيد|n}}
* {{Z|hy}}: {{W+|hy|տոն}}, {{W+|hy|փառատոն}}
* {{Z|eo}}: {{W-|eo|festivalo}}
* {{Z|et}}: {{W-|et|pidustused|p}}, {{W+|et|festival}}
* {{Z|fa}}: {{W+|fa|جَشْنْوارِه|tr=jašnvâre}}, {{W+|fa|فِسْتیوال|tr=festivâl}}, {{W+|fa|عِیْد|tr='eyd}}, {{W+|fa|جَشْن|tr=jašn}}
* {{Z|fo}}: {{W-|fo|hátíð|m}}
* {{Z|fi}}: {{W+|fi|juhlat|p}}, {{W+|fi|festivaali}}
* {{Z|fr}}: {{W+|fr|festival|n}}, {{W+|fr|fête|m}}
* {{Z|gd}}: {{W-|gd|féill|m}}
* {{Z|gl}}: {{W-|gl|festival|n}}, {{W+|gl|festa|m}}
* {{Z|gu}}: {{W+|gu|ઓચ્છવ|n}}, {{W-|gu|મહોચ્છવ|n}}
* {{Z|ka}}: {{W-|ka|ფესტივალი}}, {{W-|ka|ფესტი}}, {{W-|ka|დღესასწაული}}
* {{Z|hi}}: {{W+|hi|त्योहार|n}}, {{W+|hi|जश्न|tr=jaśn|n}}, {{W+|hi|उत्सव|n}}, {{W+|hi|पर्व|n}}, {{W+|hi|मेला|n}}, {{W+|hi|ईद|m}}
* {{Z|mww}}: {{W-|mww|rooj noj mov}}
* {{Z|nl}}: {{W+|nl|festival|nt}}, {{W+|nl|feest|nt}}
* {{Z|he}}: {{W+|he|פֶסטִיבָל|n|tr=festivál}}, {{W+|he|חַג|n|tr=khag}}
* {{Z|io}}: {{W+|io|festivalo}}
* {{Z|ang}}: {{W-|ang|frēols|n}}
* {{Z|en}}: {{W+|en|celebration}}, {{W+|en|feast}}, {{W+|en|festival}}, {{W+|en|party}}
* {{Z|ga}}: {{W-|ga|fleá|m}}
* {{Z|it}}: {{W+|it|festival}}, {{W+|it|mostra}}, {{W+|it|rassegna}}, {{W+|it|sagra|m}}
* {{Z|is}}: {{W+|is|hátíð|m}}
* {{Z|ja}}: {{W+|ja|祭り|tr=まつり, matsuri}}, {{W+|ja|祭典|tr=さいてん, saiten}}, {{W+|ja|祝祭|tr=しゅくさい, shukusai}}
* {{Z|kn}}: {{W+|kn|ಹಬ್ಬ}}
* {{Z|qu}}: {{W+|qu|raymi}}
* {{Z|ky}}: {{W+|ky|майрам}}, {{W+|ky|фестиваль}}
* {{Z|si}}: {{W+|si|උත්සවය}}, {{W+|si|සැණකෙලිය}}
* {{Z|ko}}: {{W+|ko|축제}}, {{W+|ko|축일}}
* {{Z|la}}: {{W-|la|feria|m}}, {{W-|la|festum|nt}}, {{W-|la|festivitas|m}}
* {{Z|lv}}: {{W-|lv|festivāls|n}}, {{W-|lv|svētki|n-p}}
* {{Z|lo}}: {{W-|lo|ງັນ}}, {{W-|lo|ງານ}}, {{W-|lo|ມະຫະກຳ}}, {{W-|lo|ງານບຸນ}}, {{W-|lo|ກອງບຸນ}}, {{W+|lo|ມື້ພັກ}}
* {{Z|lt}}: {{W-|lt|festivalis|n}}, {{W+|lt|šventė|m}}
* {{Z|mhn}}: {{W-|mhn|fest|nt}}
* {{Z|mk}}: {{W-|mk|фестива́л|n}}, {{W-|mk|празник|n}}
* {{Z|ml}}: {{W+|ml|ഉത്സവം}}, {{W+|ml|മേള}}, {{W+|ml|പെരുന്നാൾ}}
* {{Z|ms}}: {{W+|ms|perayaan}}, {{W+|ms|festival}}
* {{Z|gv}}: {{W-|gv|ard-laa|n}}
* {{Z|mi}}: {{W-|mi|taiopenga}}, {{W-|mi|hui taurima}}
* {{Z|hu}}: {{W+|hu|fesztivál}}, {{W+|hu|ünnepség}}
* {{Z|egy}}: {{W-egy|ḥꜣb|h=H-b-W4}}
* {{Z|mn}}:
*: Kirîlî: {{W-|mn|баяр ёслол}}
* {{Z|ne}}: {{W-|ne|पर्व}}, {{W+|ne|चाड}}
* {{Z|no}}:
*: {{Z|nb}}: {{W-|nb|festival|n}}
*: {{Z|nn}}: {{W-|nn|festival|n}}
* {{Z|ug}}: {{W-|ug|بايرام}}, {{W-|ug|فېستىۋال}}
* {{Z|uz}}: {{W+|uz|festival}}, {{W+|uz|bayram}}
* {{Z|pi}}: {{W-|pi|mahussava}}
* {{Z|ps}}: {{W+|ps|عيد|n|tr='id}}, {{W+|ps|جشن|n|tr=ǰašᶕn}}, {{W-|ps|فستيوال|n|tr=festiwāl}}
* {{Z|pl}}: {{W+|pl|festiwal|n}}, {{W+|pl|święto|nt}}
* {{Z|pt}}: {{W+|pt|festival|n}}
* {{Z|kk}}: {{W-|kk|мейрам}}, {{W-|kk|мереке}}, {{W-|kk|фестиваль}}
* {{Z|ro}}: {{W+|ro|festival|nt}}
* {{Z|ru}}: {{W+|ru|фестива́ль|n}}, {{W+|ru|пра́здник|n}}, {{W+|ru|пра́зднество|nt}}
* {{Z|sa}}: {{W+|sa|उत्सव|n}}, {{W+|sa|महोत्सव|n}}
* {{Z|sh}}:
*: Kirîlî: {{W-|sh|фестѝва̄л|n}}, {{W-|sh|пра̑знӣк|n}}
*: Latînî: {{W+|sh|festìvāl|n}}, {{W+|sh|prȃznīk|n}}
* {{Z|sk}}: {{W+|sk|festival|n}}, {{W-|sk|sviatok|n}}
* {{Z|sl}}: {{W+|sl|festival|n}}, {{W+|sl|praznik|n}}
* {{Z|es}}: {{W+|es|festival|n}}
* {{Z|sw}}: {{W+|sw|tamasha}}
* {{Z|sv}}: {{W+|sv|festival|g}}
* {{Z|shn}}: {{W-|shn|ပွႆး}}
* {{Z|sle}}: {{W-|sle|ಹಬ್ಬ}}
* {{Z|tg}}: {{W+|tg|ид}}, {{W-|tg|фестивал}}, {{W+|tg|ҷашн}}, {{W-|tg|ҷашнвора}}
* {{Z|th}}: {{W-|th|งานฉลอง}}, {{W+|th|มหกรรม}}
* {{Z|te}}: {{W+|te|పండుగ}}
* {{Z|tt}}: {{W+|tt|бәйрәм}}
* {{Z|tr}}: {{W+|tr|festival}}, {{W+|tr|şenlik}}, {{W+|tr|bayram}}
* {{Z|tk}}: {{W-|tk|festiwal}}, {{W+|tk|baýram}}
* {{Z|bo}}: {{W-|bo|དུས་ཆེན}}
* {{Z|ur}}: {{W-|ur|تِہْوار|n}}, {{W-|ur|عِید|m}}, {{W-|ur|جَشْن|n}}, {{W-|ur|میلَہ|n}}
* {{Z|uk}}: {{W-|uk|фестива́ль|n}}, {{W-|uk|свя́то|nt}}
* {{Z|vi}}: {{W-|vi|ngày hội}}, {{W-|vi|đại hội liên hoan}}, {{W+|vi|hội diễn}}, {{W+|vi|lễ hội}}
* {{Z|cy}}: {{W+|cy|gŵyl|n|m}}
* {{Z|km}}: {{W+|km|បុណ្យ}}, {{W+|km|មហោស្រព}}, {{W-|km|ពិធីបុណ្យ}}
* {{Z|sah}}: {{W-|sah|бырааһынньык}}
* {{Z|yi}}: {{W-|yi|יאָמטעוו}}, {{W-|yi|פֿעסטיוואַל|n}}

* {{Z|el}}: {{W+|el|φεστιβάλ}}
*: Kevn: {{W-|grc|πανήγυρις|m}}
{{werger-bin}}
{{werger-bin}}


:{{werger çavkanî|en|festival|beş=Ev qismê Wergerê|oldid=76463393}}


[[Kategorî:Ji proto-aryayî]]
[[Kategorî:Ji proto-hindûewropî]]

Guhartoya herî nû ya 19:45, 5 adar 2024

Bilêvkirin

[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî cejn cejn
Îzafe cejna cejnên
Çemandî cejnê cejnan
Nîşandera çemandî cejnê wan cejnan
Bangkirin cejnê cejnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî cejnek cejnin
Îzafe cejneke cejnine
Çemandî cejnekê cejninan
Cejna sersalê bi guleyên hewayîpîrozkirin..

cejn

  1. Şahî, eyd, pîrozbahî, roşan, roja taybet, rojapîrozkirin.
    Cejna newrozê.
    Cejna remezanê.
    Cejna qurbanan.
    Cejna jidayikbûnê.
    Cejna serxwebûnê.

Bi alfabeyên din

[biguhêre]

Herwiha

[biguhêre]

Rastnivîsîn

[biguhêre]

Hin kes texmîn dikin ku divê ew wek "gejn" (yan gejin, geşin, geşn) were nivîsîn. Bi baweriya wan "g" di bin tesîra erebî de bûye "c". Lê ew bi îraniya kevn *"yesne-" bû û "y" ya iraniya kevn dibe "c" lê nabe g (v dibe g le y na). Bo nimûneyeke guherîna "y > c", binere "cuda". Bi soranî, farisî û pehlewî jî cejn/ceşn e, ne gejn/geşn.

Di erebiya standard de "g" nîne (ji bilî awayê gotina misriyan) lê di kurdî û farisî û zimanên din yên îranî de hem "g" û hem jî "c" bi xwe heye. Ne her peyva ku em bi..."c" dibêjin ji ber tesîra erebî ye. "Car, ceh, cêwî, cêmik..." hemû bi "c" ne (ne bi "g") lê ti tesîra erebî li ser wan nîne.

Rast e ku "gêzer, gamêş, gûz" ji zimanên îranî ketine erebî û di erebî de bûne "cezer, camûs, cewz" ji ber ku "g" di erebî de nîne. Herwiha me li jor jî diyar kir ku "cewz" ya erebîkirî li farisî vegeriye û cihê "gûz" ya orijînal girtiye. Lê ev "cûz" awarte/istisna ye, bi gelemperî peyvên îranî "g"ya xwe parastiye. Herwiha ti peyvên ku di erebî de neyên bikaranîn, di zimanên îranî bi xwe de "g"ya wan neguheriye û nebûye "c".

Etîmolojî

[biguhêre]

Ji proto-hindûewropî *iag- (rêz lê girtin, peristin - ji ber ku li destpêkê cejn bi taybetî yên dînî û bo xwedayan bûn), proto-îranî *yejne-, hevreha sanskrîtî yeşne-, avestayî yesne-, farisiya kevn *yeşne-, pehlewî ceşn, farisî جشن‎ (ceşn), soranî جه‌ژن(cejn)...

Çavkanî: Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.

Werger

[biguhêre]
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.