Keleha Dîlokê

Keleha Dîlokê

Gaziantep Kalesi
Keleha Dîlokê Gaziantep Kalesi
Keleh û şûnwarê arkeolojîk
	Keleha Dîlokê li ser nexşeyê;
	Koordînat: 37°3′40″Bk 37°23′16″Rh / 37.06111°Bk 37.38778°Rh
Welat	Bakurê Kurdistanê
Dewlet	Tirkiye
Li beşa îdarî	Dîlok; Şahînbeg ;
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Keleha Dîlokê kelehek e ku pêşî ji aliyê Împeratoriya Hîtîtiyan ve weke xaleke çavdêriyê hatiye çêkirin û piştre jî ji aliyê Împeratoriya Romê ve li ser girekî ku li navenda Dîlokê ye di sedsalên 2yem û 3yem ê piştî zayînê hatiye avakirin.^[1] Keleh Dîlokê di navbera 527 û 565ê piştî zayînê de di bin desthilatdariya Iûstînianos I de zêdetir hatiye berfireh kirin û hatiye nûve kirin.^[1] Dorûbera kelehê bi awayeke dor hatiye avakirin û dirêjiya dijwarên 1200 mêtre ye. Dîwar ji kevir hatine çêkirin û keleh ji 12 bircan pêk tê.

Dîrok

Serê gir yekem car ji aliyê împeratoriya hîtîtiyan ve weke xaleke çavdêriyê hatiye bikaranîn. Paşê ji aliyê împeratoriya romêyê ve di sedsalên 2mîn û 3mîn piştî zayînê de ew li keleheke sereke hat berfirehkirin.^[2] Di navbera salên 527 û 565 piştî zayînê de di bin destê împeratorê bîzansî Iûstînianos I de ve cîhê berfireh kir û ji nûve kir. Derdora keleha bi şeklê dor 1,200 metre ye. Dîwar ji keviran hatine çêkirin û 12 baskên kelehê hene.^[1] The circumference of the round shaped castle is 1.200 metres (3.900 ft).

Keleh gelek caran hatiye nûjenkirin. Ew guhertinên di dema desthilatdariya kurdên eyûbiyan de di sedsalên 12-13an de û dûr ve ji mîrektiya Kilîsê dihatiye rêveberîn, hem jî di dema împeratoriya osmanî de dît û di dema Şerê Rizgariya Tirkiyeyê ya destpêka sedsala 20an de rolek girîng lîst.^[3]

Kelehê îro wek Muzexaneya Panoramîk a Parastin û Qehremaniyê ya Dîlokê tê bikaranîn û belgefîlmek li ser parastina bajêr li dijî hêzên fransî piştî hilweşîna osmaniyan dem bi dem tê weşandin.

Di 6ê sibata 2023an de, keleh ji ber du erdhêjên li pey hev zirareke mezin dît.^[4] Hin baskên rojhilat û başûr hilweşiyan, rêlên hesinî û dîwarên derdora kelehê zirareke mezin dîtin.^[5]