چیایێ جوودی

چیایێ جوودی
چیایێ جوودی (شرنەخ)
بلندایی	2.114 م
جه	شرنەخ، باکورێ کوردستانێ، ترکیە
زنجیرەچیا	چیایێن باشوورێ رۆژهلاتئێ ن تۆرۆسێ
کۆۆردینات	37°22′10″بک 42°20′39″ره
نەخشەیا جهان ترکیە چیایێ جوودی

چیایێ جوودی (ناڤێ کەڤن: چیایێ قاردوو یان ژی قاردۆ، کاردوو، کاردۆ) یەک ژ چیایێن مەزنئێ ن باکورێ کوردستانێ یە کو دکەڤە ناڤبەینا شرنەخئوو سلۆپیێ.

چیایێ جوودیئوو تەمەنێ وێ یێ ژەۆلۆژیک

چیا جوودی بەشەکە ژ چیایێن باشوورێ رۆژهلاتئێ ن تۆرۆسێ یەئوو ب گەلەمپەری ژ کەڤرێن کلسێ (کالکەر)ئوو دۆلۆمی پێک تێئوو دەما وی یا چێبوونێ ژ سەردەما تریاسی یا ناڤینئوو هەتا د سەردەما کرەتاسی یا ناڤین ڤە خوە درێژ دکە.

چیایێ جوودیئوو نووه پێخەمبەر

ل گۆری باوەرییا ۆلێن براهیمی، جوودی ژ وەختێ نووه پێخەمبەر، کو کەشتییا وی هەتائی رۆ ژی مەشهورئە ئوو نها چییایەک گەلەکی گرنگئە . تێ باوەرکرن، کو هەتا کەشتییا نووه پێخەمبەر د وەختێ تۆفانا نووه دە لسەر چیایێ جوودی سەکنیە. ژ هنگێئوو هەتا نها، جوودی وەکی چیایەک ب خێر تێ ناسکرن. حەر سال ژ گەلەک دەردۆرێ کوردستانێئوو هەتا ژ دەرڤەیێ وەلات ژی مرۆڤ دهاتن کو هەرن سەر سەفینەیا چیایێ جوودی. مەهەکئا ن ژی هەیڤەک ساخ دمان لسەر سەفینەیا چیایێ جوودی.

چیایێ جوودیئوو ئۆ پەراسیۆنێن لەشکەری یێن دەولەتا ترک

د ناڤبەرا سالێن 1995ان هەتا 2013ان دە چیایێ جوودی هاتیە قەدەخەکرن، ژ بەر کوئە ڤە 10 سال بوویە دەولەتا ترکیئۆ پەراسیۆنێن خوە یێن لەشکەری د ڤێ مەنتەقێئوو هەرەمێ دە بجهئا نینە.

چیایێ جوودیئوو دارستانێن وێ د ناڤ سالا 2006ان دە گەلەک جاران ژئا لیێ لەشکەرێ ترک ڤە هاتیە شەوتاندن. وەختێ کو خەلکێ هەرێما شرنەخ، جزیرئوو سلۆپی نەرازیبوونا خوە ل دژیئا گبەردانا چیایێ جوودی نیشان ددان، لەشکەران نە دهێلان کوئا گر وەردە ڤەمراندن. د سالا 2006ان دە هەتا چارئوو پێنج جاران ژئا لیێ لەشکەران ڤەئا گر بەردانە جوودی.

جوودی د هەلبەستان دە

چیایێ جوودی

سەرێ چیایێ جوودی تو راوەستەئوو بنێر.

ئاخا وەلاتێ کوردان هەموو زیڤئوو تەڤ زێر.

ژ وێ دێ تو دبینی شەرنەخ، زاخۆئوو جزیر

سەد هەیفئوو سەد مخابن هەمی بێ هاکمئوو میر

بەرواریئوو سندی، سلۆپی وەکۆئە ینێ دیارئە

بێسپن، بێþێرئوو حەڤلەر هاتن ب یادیگارئە

بەردە، دێرگول، حەرەکۆل، هەتا بجت پشتکەڤەر

تۆرئوو سنگارئوو بێخێر کێلا مەمێ بەرانبەر

حەمی قەستا تە دکنئە ی جوودیێ مرادان

تو قبلەگاهئی ئی رۆ ژ بۆ ڤی قەومێ کوردان

چەندی خوەشی، بلندئی توئە ی چیایێ جوودی

تە چەند ناڤئوو نیشان هشت ژ بۆ ڤی قەڤمێ کوردی

بەژنا تە بەژنا زینێ، مێرانی وەک مەمێئا ل

دنالم سەر تەئی رۆ، ژ قەهران بوومەئە ڤدال

تاجا سەرێ تە زێرین، تو سەربلنێئە یران

وەختەک هەبی تە زوو دا هەمی ژ بۆ تە هەیران

حەکە نیزیک هەکە دوور، وەکۆ مەکەه مەدینێ

ئەڤ ژ جهەک مەقەدەس وەرن دائە م هەرنێ

کۆ رۆژ هاتە راستا تە، هەڤال هەیڤئوو ستێر ن

ل ڤێ رەوشئوو خەملا تە هەمی پێکڤە دنێرن

سەلامئوو ئە رز هرمەت ژ بۆ جودی نووه-نەبی

تو مستەهەقئی فەخرئی ببێژی ما کی هەبی

بۆتی بۆ تە دبێژت هەرۆ سەد جارئە زبەنی

تاقێئە یوانان کەسرا ل پێش تە هەر دکەنی

م.ئە. بۆتی، ئانتۆلۆژیائە دەبییاتا کوردی