Here naverokê

Kerkûk (parêzgeh): Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntir
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
78.070 guhartin
BKurteya guhartinê tine
Penaber49 (gotûbêj | beşdarî)
77.553 guhartin
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
 
(20 revîzyonên navberî yên ji 5 bikarhênerên din nayên nîşandan)
Rêz 1: Rêz 1:
{{Infobox parêzgeh
{{Agahîdank parêzgeh
| Nav = Parêzgeha Kerkukê
| Nav = Parêzgeha Kerkukê
| Navê_din = {{ziman|ar|كركوك}}, ''Karkuk''
| Navê_din = {{ziman|ar|كركوك}}, ''Karkuk''
| Navê_fermî =
| Navê_fermî =
| Koda parêzgehê =
| Koda parêzgehê =
| Nexşe = Kirkuk in Iraq.svg
| Wêneyê ala = Flag of Kirkuk Governorate.png
| Nexşe_firehî = 250px
| Ala mezinahî =
| Nexşe_sernav =
| Ala binnivîs =
| Nexşe1 = At-Tamin-Kurdish.jpg
| Nexşe = Kirkuk in Iraq.svg
| Nexşe1_firehî = 250px
| Nexşe_firehî = 250px
| Nexşe1_sernav =
| Nexşe_sernav =
| Nexşe1 = Kirkuk-Kurdish.jpg
| Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] <!---KARGÊRIYÎ --------------->
| Dûgel = [[Îrak]]
| Nexşe1_firehî = 250px
| Serbajar = [[Kerkûk]]
| Nexşe1_sernav =
| Walî =
| Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] <!---KARGÊRIYÎ --------------->
| Gelhe = 1.432.747<ref>http://www.lse.ac.uk/middleEastCentre/publications/IraqNHDR2014-English.pdf rûpela 140em</ref> <!--- GELHE û ERDNÎGAR ------->
| Dûgel = [[Îrak]]
| Serbajar = [[Kerkûk]]
| Walî =
| Gelhe = 1.432.747<ref>http://www.lse.ac.uk/middleEastCentre/publications/IraqNHDR2014-English.pdf rûpela 140em</ref> <!--- GELHE û ERDNÎGAR ------->
| Gelhe_sal = [[2012]]
| Gelhe_sal = [[2012]]
| Gelhê_bajaran =
| Gelhê_bajaran =
| Gelhê_gundan =
| Gelhê_gundan =
| Rûerd = 10.282
| Rûerd = 10.282
| Berbelavî = 145,89
| Berbelavî = 145,89
| Hejmara_navçeyan = 4 <!---BINEBEŞ ----------------->
| Hejmara_navçeyan = 4 <!---BINEBEŞ ----------------->
| Hejmara_bajarokan =
| Hejmara_bajarokan =
| Hejmara_gundan =
| Hejmara_gundan =
| Malper = {{URL|https://www.kirkuk.gov.iq}}
}}
}}
'''Kerkûk''' ({{bi-ar|كركوك}}, ''Karkuk'', [[asûrî]]: ܐܪܦܗܐ, [[turkmenî]]: Kerkük) yek ji 18 [[parêzgeh]]ên [[Îraq]]ê ye ku dikeve bakûrê wê welatê. Ji sala 1976an heta sala 2006an navê fermî yê vê parêzgehê [[Te'mîm]] bû.
'''Parêzgeha Kerkûke''' ({{bi-ar|كركوك}}, ''Karkuk'', [[asûrî]]: ܐܪܦܗܐ, [[turkmenî]]: Kerkük) yek ji 18 [[parêzgeh]]ên [[Îraq]]ê ye ku dikeve bakûrê wê welatê. Ji sala 1976an heta sala 2006an navê fermî yê vê parêzgehê [[Te'mîm]] bû. Navenda wê Kerkûk e. Li çar navçeyan hatiye dabeşkirin. Parêzgeh rûberek 9,679 kîlometre çargoşe (3,737 mîl çargoşe) digire. Di sala 2017 de, nifûsa 1,259,5 hate texmîn kirin.

Navê parêzgehê heta sala 1976'an bû parêzgeha Kerkûkê, û piştre navê wê parêzgarê El-Te'mîm bû, ku tê wateya "netewebûn", ku tê wateya xwedîtiya neteweyî ya li ser rezervên [[Neft|petrolê]] û [[Gaza xwezayî|gaza sirûştî]] ya herêmê. Di sala 2006’an de sernavê “Parêzgarê Kerkûkê” hat vegerandin.


Navenda parêzgehê bajarê [[Kerkûk]]ê ye.
Navenda parêzgehê bajarê [[Kerkûk]]ê ye.

== Rêveberî ==
* '''Walî''': [[Rebwar Taha]]

== Nav ==
Heta sala 2008’an navê wê parêzgehê Te’mîm bû, li ser biryara niştimanîkirina petrola Iraqê di destpêka salên 1970’an de, heta ku biryarek ji aliyê Encumena Wezîran a Iraqê bi serokatiya Nûrî Malikî hat dayîn ku navê Kerkûkê vegere.<ref>https://web.archive.org/web/20180620213027/http://journals.sagepub.com/action/cookieAbsent</ref>

== Pîşesaziya petrolê ==
Ew bi berhemanîna xwe ya petrolê navdar e, şeş bîrên petrolê hene, ku ya herî mezin li Kerkûkê ye û bi qasî 13 milyar bermîlan yedek e. Nefta Bakur bi rêya boriya petrolê ya Bakur bo bendera Ceyhanê ya Tirkiyê tê hinardekirin.

== Coxrafya ==
Parêzgeha Kerkûkê hevsînorê parêzgehên Hewlêr, Selahedîn û Silêmaniyê ye. Di sala 1947an de parêzgeha Kerkûkê bi rûbera 20355 kîlometre çargoşe ji aliyê îdarî ve li ser navçeyên Çemçemal, Daqûq, Kerkûk û Kufrî hate dabeşkirin. Di sala 1962an de dabeşkirina parêzgehê hate guhertin û niha ji navçeyên Çemçemal, Hewîce, Kerkûk, Kufri û Tûzxurmatû pêk tê. Di destpêka salên 1970-an de, hinek navçe ji derdora Kerkûkê hatin veqetandin û bi parêzgehên cîran ve hatin girêdan. Di sala 1975an de navçeyên Çemçemal û Kelar ji parêzgeha Kerkûkê hatin cudakirin û bi parêzgeha Silêmaniyê ve, navçeya Kufrî bi parêzgeha Diyale û navçeya Dûzxurmatû bi parêzgeha Selahedînê ve hatin yekkirin. Di sala 1997an de rûbera parêzgeha Kerkûkê bi awayekî berçav kêm bûye û bûye 9679 kîlometre çargoşe û niha rûbera parêzgeha Kerkûkê 10282 km çargoşe ye.

=== Beşa Îdarî ===
{| class="wikitable"
|-
! Navçe
! Nifûs (2003)
|-
| '''[[Navçeya Kerkuk]]'''
| 622.249
|-
| '''[[Navçeya Hewîce]]'''
| 151.267
|-
| '''[[Navçeya Daqûq]]'''
| 40.237
|-
| '''[[Navçeya Dûbiz]]'''
| 34.254
|-
| '''Gişt'''
| 848.007<ref name="Administrative units the Republic of Iraq - Kirkuk">'''GeoHive''' (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.):[http://www.geohive.com/cntry/iraq.aspx?levels=Kirkuk Administrative units the Republic of Iraq — Kirkuk] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110819002332/http://www.geohive.com/cntry/iraq.aspx?levels=Kirkuk |date=2011-08-19}}</ref>
|-
|}


== Navçeyên Kerkûkê ==
== Navçeyên Kerkûkê ==
Rêz 33: Rêz 74:
* [[Xiwîlên (navçe)]]: [[Xiwîlên]], [[Ziyaz]], [[Zab]] (senter: [[Şek]]), [[Ebasî]] (senter: [[Cibûr]])
* [[Xiwîlên (navçe)]]: [[Xiwîlên]], [[Ziyaz]], [[Zab]] (senter: [[Şek]]), [[Ebasî]] (senter: [[Cibûr]])
* [[Tûzxurmatû (navçe)]]: [[Tûzxurmatû]], [[Amirlî]], [[Silêman Beg]]
* [[Tûzxurmatû (navçe)]]: [[Tûzxurmatû]], [[Amirlî]], [[Silêman Beg]]
{| class="wikitable"
|-
! Navçe
! Nifûs
|-
| [[Navçeya Kerkûkê|Kerkûk]]
| align="right" |974.824
|-
| [[Navçeya Dûbiz|Dûbiz]]
| align="right" |50.241
|-
| [[Navçeya Daqûq|Daqûq]]
| align="right" |66.433
|-
| [[Navçeya Hewîce|Hêwîce]]
| align="right" |120.679
|}


== Çavkanî ==
== Çavkanî ==
Rêz 39: Rêz 97:
{{Parêzgehên Iraqê}}
{{Parêzgehên Iraqê}}
{{Parêzgehên Kurdistanê}}
{{Parêzgehên Kurdistanê}}

{{kurt}}
{{Kontrola otorîteyê}}


[[Kategorî:Parêzgeha Kerkûkê| ]]
[[Kategorî:Parêzgeha Kerkûkê| ]]

Guhartoya herî nû ya 12:33, 30 tebax 2024

Parêzgeha Kerkukê
كركوك, Karkuk
Cih
Nexşeya navçeyan
Kargêrî
Welat Başûrê Kurdistanê
Dûgel Îrak
Serbajar Kerkûk
Demografî û erdnîgarî
Gelhe (2012) 1.432.747[1] kes
Rûerd 10.282 km2
Berbelavî 145,89 kes/km2
Binebeş
Hejmara navçeyan 4 navçe
Agahiyên din
Malper www.kirkuk.gov.iq

Parêzgeha Kerkûke (bi erebî: كركوك‎, Karkuk, asûrî: ܐܪܦܗܐ, turkmenî: Kerkük) yek ji 18 parêzgehên Îraqê ye ku dikeve bakûrê wê welatê. Ji sala 1976an heta sala 2006an navê fermî yê vê parêzgehê Te'mîm bû. Navenda wê Kerkûk e. Li çar navçeyan hatiye dabeşkirin. Parêzgeh rûberek 9,679 kîlometre çargoşe (3,737 mîl çargoşe) digire. Di sala 2017 de, nifûsa 1,259,5 hate texmîn kirin.

Navê parêzgehê heta sala 1976'an bû parêzgeha Kerkûkê, û piştre navê wê parêzgarê El-Te'mîm bû, ku tê wateya "netewebûn", ku tê wateya xwedîtiya neteweyî ya li ser rezervên petrolê û gaza sirûştî ya herêmê. Di sala 2006’an de sernavê “Parêzgarê Kerkûkê” hat vegerandin.

Navenda parêzgehê bajarê Kerkûkê ye.

Rêveberî

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Heta sala 2008’an navê wê parêzgehê Te’mîm bû, li ser biryara niştimanîkirina petrola Iraqê di destpêka salên 1970’an de, heta ku biryarek ji aliyê Encumena Wezîran a Iraqê bi serokatiya Nûrî Malikî hat dayîn ku navê Kerkûkê vegere.[2]

Pîşesaziya petrolê

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Ew bi berhemanîna xwe ya petrolê navdar e, şeş bîrên petrolê hene, ku ya herî mezin li Kerkûkê ye û bi qasî 13 milyar bermîlan yedek e. Nefta Bakur bi rêya boriya petrolê ya Bakur bo bendera Ceyhanê ya Tirkiyê tê hinardekirin.

Coxrafya

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Parêzgeha Kerkûkê hevsînorê parêzgehên Hewlêr, Selahedîn û Silêmaniyê ye. Di sala 1947an de parêzgeha Kerkûkê bi rûbera 20355 kîlometre çargoşe ji aliyê îdarî ve li ser navçeyên Çemçemal, Daqûq, Kerkûk û Kufrî hate dabeşkirin. Di sala 1962an de dabeşkirina parêzgehê hate guhertin û niha ji navçeyên Çemçemal, Hewîce, Kerkûk, Kufri û Tûzxurmatû pêk tê. Di destpêka salên 1970-an de, hinek navçe ji derdora Kerkûkê hatin veqetandin û bi parêzgehên cîran ve hatin girêdan. Di sala 1975an de navçeyên Çemçemal û Kelar ji parêzgeha Kerkûkê hatin cudakirin û bi parêzgeha Silêmaniyê ve, navçeya Kufrî bi parêzgeha Diyale û navçeya Dûzxurmatû bi parêzgeha Selahedînê ve hatin yekkirin. Di sala 1997an de rûbera parêzgeha Kerkûkê bi awayekî berçav kêm bûye û bûye 9679 kîlometre çargoşe û niha rûbera parêzgeha Kerkûkê 10282 km çargoşe ye.

Beşa Îdarî

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Navçe Nifûs (2003)
Navçeya Kerkuk 622.249
Navçeya Hewîce 151.267
Navçeya Daqûq 40.237
Navçeya Dûbiz 34.254
Gişt 848.007[3]
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Navçe Nifûs
Kerkûk 974.824
Dûbiz 50.241
Daqûq 66.433
Hêwîce 120.679

Çavkanî

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
  1. ^ http://www.lse.ac.uk/middleEastCentre/publications/IraqNHDR2014-English.pdf rûpela 140em
  2. ^ https://web.archive.org/web/20180620213027/http://journals.sagepub.com/action/cookieAbsent
  3. ^ GeoHive (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.):Administrative units the Republic of Iraq — Kirkuk Şablon:Vebarxiv
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Kerkûk_(parêzgeh)&oldid=1827277" hatiye standin.