Kerkûk (parêzgeh): Cudahiya di navbera guhartoyan de
B r2.7.1) (robot serzêde kirin: no:Kirkuk (guvernement) |
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
||
(39 revîzyonên navberî yên ji 15 bikarhênerên din nayên nîşandan) | |||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
{{ |
{{Agahîdank parêzgeh |
||
| Nav = Parêzgeha Kerkukê |
|||
| Navê_din = {{ziman|ar|كركوك}}, ''Karkuk'' |
|||
| Navê_fermî = |
|||
| Koda parêzgehê = |
|||
| Wêneyê ala = Flag of Kirkuk Governorate.png |
|||
| Ala mezinahî = |
|||
| Ala binnivîs = |
|||
| Nexşe = Kirkuk in Iraq.svg |
|||
| Nexşe_firehî = 250px |
|||
| Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] <!---KARGÊRIYÎ ---------------> |
|||
| Nexşe_sernav = |
|||
| Nexşe1 = Kirkuk-Kurdish.jpg |
|||
| Nexşe1_firehî = 250px |
|||
| Nexşe1_sernav = |
|||
| Gelhe = 1.500.000 <!--- GELHE û ERDNÎGAR -------> |
|||
| Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] <!---KARGÊRIYÎ ---------------> |
|||
| Dûgel = [[Îrak]] |
|||
| Serbajar = [[Kerkûk]] |
|||
| Walî = |
|||
| Gelhe = 1.432.747<ref>http://www.lse.ac.uk/middleEastCentre/publications/IraqNHDR2014-English.pdf rûpela 140em</ref> <!--- GELHE û ERDNÎGAR -------> |
|||
| Berbelavî = 145,89 |
|||
| Gelhe_sal = [[2012]] |
|||
| Hejmara_navçeyan = 4 <!---BINEBEŞ -----------------> |
|||
| Gelhê_bajaran = |
|||
| Hejmara_bajarokan = |
|||
| Gelhê_gundan = |
|||
| Rûerd = 10.282 |
|||
| Berbelavî = 145,89 |
|||
| Hejmara_navçeyan = 4 <!---BINEBEŞ -----------------> |
|||
| Hejmara_bajarokan = |
|||
| Hejmara_gundan = |
|||
| Malper = {{URL|https://www.kirkuk.gov.iq}} |
|||
}} |
}} |
||
''' |
'''Parêzgeha Kerkûke''' ({{bi-ar|كركوك}}, ''Karkuk'', [[asûrî]]: ܐܪܦܗܐ, [[turkmenî]]: Kerkük) yek ji 18 [[parêzgeh]]ên [[Îraq]]ê ye ku dikeve bakûrê wê welatê. Ji sala 1976an heta sala 2006an navê fermî yê vê parêzgehê [[Te'mîm]] bû. Navenda wê Kerkûk e. Li çar navçeyan hatiye dabeşkirin. Parêzgeh rûberek 9,679 kîlometre çargoşe (3,737 mîl çargoşe) digire. Di sala 2017 de, nifûsa 1,259,5 hate texmîn kirin. |
||
Navê parêzgehê heta sala 1976'an bû parêzgeha Kerkûkê, û piştre navê wê parêzgarê El-Te'mîm bû, ku tê wateya "netewebûn", ku tê wateya xwedîtiya neteweyî ya li ser rezervên [[Neft|petrolê]] û [[Gaza xwezayî|gaza sirûştî]] ya herêmê. Di sala 2006’an de sernavê “Parêzgarê Kerkûkê” hat vegerandin. |
|||
Navenda parêzgehê bajarê [[Kerkûk]]ê ye. |
Navenda parêzgehê bajarê [[Kerkûk]]ê ye. |
||
== |
== Rêveberî == |
||
* '''Walî''': [[Rebwar Taha]] |
|||
== Nav == |
|||
Heta sala 2008’an navê wê parêzgehê Te’mîm bû, li ser biryara niştimanîkirina petrola Iraqê di destpêka salên 1970’an de, heta ku biryarek ji aliyê Encumena Wezîran a Iraqê bi serokatiya Nûrî Malikî hat dayîn ku navê Kerkûkê vegere.<ref>https://web.archive.org/web/20180620213027/http://journals.sagepub.com/action/cookieAbsent</ref> |
|||
== Pîşesaziya petrolê == |
|||
Ew bi berhemanîna xwe ya petrolê navdar e, şeş bîrên petrolê hene, ku ya herî mezin li Kerkûkê ye û bi qasî 13 milyar bermîlan yedek e. Nefta Bakur bi rêya boriya petrolê ya Bakur bo bendera Ceyhanê ya Tirkiyê tê hinardekirin. |
|||
== Coxrafya == |
|||
Parêzgeha Kerkûkê hevsînorê parêzgehên Hewlêr, Selahedîn û Silêmaniyê ye. Di sala 1947an de parêzgeha Kerkûkê bi rûbera 20355 kîlometre çargoşe ji aliyê îdarî ve li ser navçeyên Çemçemal, Daqûq, Kerkûk û Kufrî hate dabeşkirin. Di sala 1962an de dabeşkirina parêzgehê hate guhertin û niha ji navçeyên Çemçemal, Hewîce, Kerkûk, Kufri û Tûzxurmatû pêk tê. Di destpêka salên 1970-an de, hinek navçe ji derdora Kerkûkê hatin veqetandin û bi parêzgehên cîran ve hatin girêdan. Di sala 1975an de navçeyên Çemçemal û Kelar ji parêzgeha Kerkûkê hatin cudakirin û bi parêzgeha Silêmaniyê ve, navçeya Kufrî bi parêzgeha Diyale û navçeya Dûzxurmatû bi parêzgeha Selahedînê ve hatin yekkirin. Di sala 1997an de rûbera parêzgeha Kerkûkê bi awayekî berçav kêm bûye û bûye 9679 kîlometre çargoşe û niha rûbera parêzgeha Kerkûkê 10282 km çargoşe ye. |
|||
=== Beşa Îdarî === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|- |
|||
! Navçe |
|||
! Nifûs (2003) |
|||
|- |
|||
| '''[[Navçeya Kerkuk]]''' |
|||
| 622.249 |
|||
|- |
|||
| '''[[Navçeya Hewîce]]''' |
|||
| 151.267 |
|||
|- |
|||
| '''[[Navçeya Daqûq]]''' |
|||
| 40.237 |
|||
|- |
|||
| '''[[Navçeya Dûbiz]]''' |
|||
| 34.254 |
|||
|- |
|||
| '''Gişt''' |
|||
| 848.007<ref name="Administrative units the Republic of Iraq - Kirkuk">'''GeoHive''' (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.):[http://www.geohive.com/cntry/iraq.aspx?levels=Kirkuk Administrative units the Republic of Iraq — Kirkuk] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110819002332/http://www.geohive.com/cntry/iraq.aspx?levels=Kirkuk |date=2011-08-19}}</ref> |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Navçeyên Kerkûkê == |
|||
* [[Kerkûk (qeza)]]: [[Kerkûk]], [[Tazexurmatû]], [[Daqûq]] |
|||
* [[ |
* [[Kerkûk (navçe)]]: [[Kerkûk]], [[Tazexurmatû]], [[Daqûq]] |
||
* [[Xiwîlên ( |
* [[Dûbiz (navçe)]]: [[Dûbiz]] an jî [[Dûbis]], [[Pirdê]] |
||
* [[Xiwîlên (navçe)]]: [[Xiwîlên]], [[Ziyaz]], [[Zab]] (senter: [[Şek]]), [[Ebasî]] (senter: [[Cibûr]]) |
|||
* [[Tûzxurmatû ( |
* [[Tûzxurmatû (navçe)]]: [[Tûzxurmatû]], [[Amirlî]], [[Silêman Beg]] |
||
{| class="wikitable" |
|||
|- |
|||
! Navçe |
|||
! Nifûs |
|||
|- |
|||
| [[Navçeya Kerkûkê|Kerkûk]] |
|||
| align="right" |974.824 |
|||
|- |
|||
| [[Navçeya Dûbiz|Dûbiz]] |
|||
| align="right" |50.241 |
|||
|- |
|||
| [[Navçeya Daqûq|Daqûq]] |
|||
| align="right" |66.433 |
|||
|- |
|||
| [[Navçeya Hewîce|Hêwîce]] |
|||
| align="right" |120.679 |
|||
|} |
|||
== Çavkanî == |
|||
{{çavkanî}} |
|||
{{ |
{{Parêzgehên Iraqê}} |
||
{{Parêzgehên Kurdistanê}} |
|||
{{kurt}} |
|||
{{Kontrola otorîteyê}} |
|||
[[Kategorî:Parêzgeha Herêma Kurdistanê]] |
|||
[[Kategorî:Parêzgeha Kerkûkê| ]] |
|||
[[ar:كركوك (محافظة)]] |
|||
[[arc:ܟܪܟ ܣܠܘܟ (ܗܘܦܪܟܝܐ)]] |
|||
[[arz:كركوك (محافظه)]] |
|||
[[az:Kərkük (el)]] |
|||
[[bn:কির্কুক প্রদেশ]] |
|||
[[ckb:پارێزگای کەرکووک]] |
|||
[[cs:Kirkúk (guvernorát)]] |
|||
[[da:Kirkuk (provins)]] |
|||
[[de:Kirkuk (Gouvernement)]] |
|||
[[en:Kirkuk Governorate]] |
|||
[[eo:Gubernio Kirkuk]] |
|||
[[es:Gobernación de Kirkuk]] |
|||
[[et:At-Ta’mīm]] |
|||
[[eu:At Ta'mim probintzia]] |
|||
[[fa:استان کرکوک]] |
|||
[[fr:Kirkuk (province)]] |
|||
[[he:כרכוכ (מחוז)]] |
|||
[[hu:Kirkuk kormányzóság]] |
|||
[[id:Kegubernuran At-Ta'mim]] |
|||
[[it:Governatorato di Kirkuk]] |
|||
[[ja:キルクーク県]] |
|||
[[ko:키르쿠크 주]] |
|||
[[ms:Pentadbiran At-Ta'mim]] |
|||
[[nl:At-Ta'mim]] |
|||
[[no:Kirkuk (guvernement)]] |
|||
[[pl:Kirkuk (prowincja Iraku)]] |
|||
[[pnb:صوبہ کرکوک]] |
|||
[[pt:Kirkuk (província)]] |
|||
[[ru:Киркук (мухафаза)]] |
|||
[[sco:Kirkuk Govrenorate]] |
|||
[[simple:Kirkuk Province]] |
|||
[[sv:Kirkuk (provins)]] |
|||
[[tg:Вилояти Тамим]] |
|||
[[tr:Kerkük ili]] |
|||
[[zh:基爾庫克省]] |
Guhartoya herî nû ya 12:33, 30 tebax 2024
Parêzgeha Kerkukê كركوك, Karkuk | |
Cih | |
Nexşeya navçeyan | |
Kargêrî | |
Welat | Başûrê Kurdistanê |
---|---|
Dûgel | Îrak |
Serbajar | Kerkûk |
Demografî û erdnîgarî | |
Gelhe (2012) | 1.432.747[1] kes |
Rûerd | 10.282 km2 |
Berbelavî | 145,89 kes/km2 |
Binebeş | |
Hejmara navçeyan | 4 navçe |
Agahiyên din | |
Malper | www |
Parêzgeha Kerkûke (bi erebî: كركوك, Karkuk, asûrî: ܐܪܦܗܐ, turkmenî: Kerkük) yek ji 18 parêzgehên Îraqê ye ku dikeve bakûrê wê welatê. Ji sala 1976an heta sala 2006an navê fermî yê vê parêzgehê Te'mîm bû. Navenda wê Kerkûk e. Li çar navçeyan hatiye dabeşkirin. Parêzgeh rûberek 9,679 kîlometre çargoşe (3,737 mîl çargoşe) digire. Di sala 2017 de, nifûsa 1,259,5 hate texmîn kirin.
Navê parêzgehê heta sala 1976'an bû parêzgeha Kerkûkê, û piştre navê wê parêzgarê El-Te'mîm bû, ku tê wateya "netewebûn", ku tê wateya xwedîtiya neteweyî ya li ser rezervên petrolê û gaza sirûştî ya herêmê. Di sala 2006’an de sernavê “Parêzgarê Kerkûkê” hat vegerandin.
Navenda parêzgehê bajarê Kerkûkê ye.
Rêveberî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Walî: Rebwar Taha
Nav
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Heta sala 2008’an navê wê parêzgehê Te’mîm bû, li ser biryara niştimanîkirina petrola Iraqê di destpêka salên 1970’an de, heta ku biryarek ji aliyê Encumena Wezîran a Iraqê bi serokatiya Nûrî Malikî hat dayîn ku navê Kerkûkê vegere.[2]
Pîşesaziya petrolê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ew bi berhemanîna xwe ya petrolê navdar e, şeş bîrên petrolê hene, ku ya herî mezin li Kerkûkê ye û bi qasî 13 milyar bermîlan yedek e. Nefta Bakur bi rêya boriya petrolê ya Bakur bo bendera Ceyhanê ya Tirkiyê tê hinardekirin.
Coxrafya
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Parêzgeha Kerkûkê hevsînorê parêzgehên Hewlêr, Selahedîn û Silêmaniyê ye. Di sala 1947an de parêzgeha Kerkûkê bi rûbera 20355 kîlometre çargoşe ji aliyê îdarî ve li ser navçeyên Çemçemal, Daqûq, Kerkûk û Kufrî hate dabeşkirin. Di sala 1962an de dabeşkirina parêzgehê hate guhertin û niha ji navçeyên Çemçemal, Hewîce, Kerkûk, Kufri û Tûzxurmatû pêk tê. Di destpêka salên 1970-an de, hinek navçe ji derdora Kerkûkê hatin veqetandin û bi parêzgehên cîran ve hatin girêdan. Di sala 1975an de navçeyên Çemçemal û Kelar ji parêzgeha Kerkûkê hatin cudakirin û bi parêzgeha Silêmaniyê ve, navçeya Kufrî bi parêzgeha Diyale û navçeya Dûzxurmatû bi parêzgeha Selahedînê ve hatin yekkirin. Di sala 1997an de rûbera parêzgeha Kerkûkê bi awayekî berçav kêm bûye û bûye 9679 kîlometre çargoşe û niha rûbera parêzgeha Kerkûkê 10282 km çargoşe ye.
Beşa Îdarî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Navçe | Nifûs (2003) |
---|---|
Navçeya Kerkuk | 622.249 |
Navçeya Hewîce | 151.267 |
Navçeya Daqûq | 40.237 |
Navçeya Dûbiz | 34.254 |
Gişt | 848.007[3] |
Navçeyên Kerkûkê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Kerkûk (navçe): Kerkûk, Tazexurmatû, Daqûq
- Dûbiz (navçe): Dûbiz an jî Dûbis, Pirdê
- Xiwîlên (navçe): Xiwîlên, Ziyaz, Zab (senter: Şek), Ebasî (senter: Cibûr)
- Tûzxurmatû (navçe): Tûzxurmatû, Amirlî, Silêman Beg
Navçe | Nifûs |
---|---|
Kerkûk | 974.824 |
Dûbiz | 50.241 |
Daqûq | 66.433 |
Hêwîce | 120.679 |
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ http://www.lse.ac.uk/middleEastCentre/publications/IraqNHDR2014-English.pdf rûpela 140em
- ^ https://web.archive.org/web/20180620213027/http://journals.sagepub.com/action/cookieAbsent
- ^ GeoHive (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.):Administrative units the Republic of Iraq — Kirkuk Şablon:Vebarxiv