Navçeya saetî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added

Inline

Guhartoya herî nû ya 10:27, 16 gulan 2024

Navçeya saetî, an jî beşên saetê, an jî bikurtî UTC (bi Îngîlîzî, Coordinated Universal Time ) navçeyê ko li deman heman heye. Gorî we dinya bi toziya 15° niqira, qasî ko navberê de herî pir saetek bibe, hatiya par kirin e. Gorî wê dinya li 24 navçeya saeta par bûya. Li Cemseran 24 saet jî hêne, lê li Antarktîka tim UTC heye.

Bi rast li derekê roj gîşte xala herî bilind, li wir saet 12 ne. Lê gorî navçeya saetî jî li ser nexşeke, an jî bi rast mirov aliya rojhilat de hara saet kêm dibe, ku rojava da hara jî saet pêş de dera. Ew saet kêm bûn, an jî pir bûn e sînoraka xwe he ye. Bi wê re Xêzedema Guhertinê tê gotin. Mirov aliya rojhilat de wê xêzê derbaz bike rojakî kar dika, aliya rojava de derbaz bike jî rojakî winda dike.

Dîrok

Navçeya Saetî herî pêş de li Brîtanya de, di 1 Berfanbarê, 1847an de ji bo British Railways hat bikaranîn. Navçeya Saetiyakê tevayî li cîhanê herî pêş de endazeyarekî rêhesinî li Kanada Sandford Fleming 1879an de bi "saetê rêhesin" pêşniyarî kir. Di Kewçêrê 1884an de Washingtonê di konferanseka li ser meridyenan(Konferansa Meridyanan Navnetewî) de hat pejirandin ku dinya bi 24 navçeye saeta, her yek di 15 meridyenan hatî pê, par ve bibe. Navbera her navçeyakê de jî bila saetek, 60 hûrdemin bibe. Disa di wê konferansê da hat biryar kirin ku bila dîdexaneyê Greenwich a li London meridyena sifir be.

Îro

Li dinya niha gorî navçeya saetî(UTC) hatiya par ve kirin. Ji bo wê Greenwich Mean Time tê hilgirtina bal e. UTC gorî meridyena sifîr li Greenwich ê li Londra tê mîheng kirin.

Her Dewletek navçeya saetiyeka xwe heye. Welatê li rojhelat û rojava dirêj dibin li yeka pir tir Navçeya Saetî xwe hêne. Rûsya bi 11 DYE 6, Kanada 5, Brezîlya 4, Awistralya û Meksîk jî bi 3 navçeya saetî hatiya par ve bûn. Çi qas Çîn jî li ser rojava û rojhalat jî welatekê gelek fireha jî navçeya saetiyeka tenê heye. Ji bo wê sînorên Efxanistan û Çin de 3 saet ciyawazî heye.

Saeta Havînî

Gelek welat di biharê de derbaza navçeya saetiyeka din dibin, payîzê jî şinda vedigerin. Minakî welatên ewropa; zivistanî welatên ewropa ê pir navçeya saetiya UTC+1 de ne. Ji bo havînî roj hîn pir bibînin derbaza navçeya saeta UTC+2 dibin. Payîzî şinda vedigerine UTC+1.

Bibîne

Girêdana Web

www.welt-zeit-uhr.de – Navçeya Saetiyan Cîhanê)
Nexşeye bi Navçeya Saetî
Navçeya saetiya gavê ^{Girêdana arşîvê 2006-11-06 li ser Wayback Machine}

@@ Rêz 1: / Rêz 1: @@
+[[Wêne:World Time Zones Map.png|thumb|350px|Nexşa Navçeya Saetî]]
-'''Navçeya Demjimêrî''', an jî '''Beşên Demjimêrê''', an jî bikurtî [[UTC]] (bi Îngîlîzî, [[Coordinated Universal Time]] ) navçeyê ko li deman heman heye. Gorî we dinya bi toziya 15° niqira, qasî ko navberê de herî pir demjmêrek bibe, hatiya par kirin e. Gorî wê dinya li 24 navçeya demjimêra par bûya. Li Cemseran 24 demjimer jî hêne, lê li [[Antarktîka]] tim [[UTC]] heye.
+[[Wêne:daylight.png|thumb|350px|Xêzedema Guhertinê]]
+'''Navçeya saetî''', an jî '''beşên saetê''', an jî bikurtî [[UTC]] (bi Îngîlîzî, [[Coordinated Universal Time]] ) navçeyê ko li deman heman heye. Gorî we dinya bi toziya 15° niqira, qasî ko navberê de herî pir saetek bibe, hatiya par kirin e. Gorî wê dinya li 24 navçeya saeta par bûya. Li Cemseran 24 saet jî hêne, lê li [[Antarktîka]] tim [[UTC]] heye.
-Bi rast li derekê roj gîşte xala herî bilind, li wir demjimêr 12 ne. Lê gorî navçeya demjimêrî jî li ser naxşeke, an jî bi rast mirov aliya rojhelat de hara demjimer kêm dibe, ku rojava da hara jî demjimêr pêş de dera. Ew demjimer kêm bûn, an jî pir bûn e sînoraka xwe he ye. Bi wê re [[Xêzedema Guhertinê]] tê gotin. Mirov aliya rojhelat de wê xêzê derbaz bike rojakî kar dika, aliya rojava de derbaz bike jî rojakî winda dike.
+Bi rast li derekê roj gîşte xala herî bilind, li wir saet 12 ne. Lê gorî navçeya saetî jî li ser nexşeke, an jî bi rast mirov aliya rojhilat de hara saet kêm dibe, ku rojava da hara jî saet pêş de dera. Ew saet kêm bûn, an jî pir bûn e sînoraka xwe he ye. Bi wê re [[Xêzedema Guhertinê]] tê gotin. Mirov aliya rojhilat de wê xêzê derbaz bike rojakî kar dika, aliya rojava de derbaz bike jî rojakî winda dike.
-[[Wêne:Standard time zones of the world.png|thumb|350px|Nexşa Navçeya Demjimêrî]]
-[[Wêne:daylight.png|thumb|350px|Xêzedema Guhertinê]]
 == Dîrok ==
-Navçeya Demjimêrî herî pêş de li [[Brîtanya]] de, di 1 Berfanbarê, 1847an de ji bo British Railways hat bikaranîn. Navçeya Demjimêrîyakê tevayî li cîhanê herî pêş de endazeyarekî rêhesinî li Kanada [[Sandford Fleming]] 1879an de bi "demjimêrê rêhesin" pêşniyarî kir. Di Kewçêrê 1884an de [[Washington]]ê di konferanseka li ser meridyenan(Konferansa Meridyanan Navnetewî) de hat pejirandin ku dinya bi 24 navçeye demjimêra, her yek di 15 meridyenan hatî pê, par ve bibe. Navbera her navçeyakê de jî bila demjimêrek, 60 hûrdemin bibe. Disa di wê konferansê da hat biryar kirin ku bila dîdexaneyê Greenwich a li [[London]] meridyena sifir be.
+Navçeya Saetî herî pêş de li [[Brîtanya]] de, di 1 Berfanbarê, 1847an de ji bo British Railways hat bikaranîn. Navçeya Saetiyakê tevayî li cîhanê herî pêş de endazeyarekî rêhesinî li Kanada [[Sandford Fleming]] 1879an de bi "saetê rêhesin" pêşniyarî kir. Di Kewçêrê 1884an de [[Washington]]ê di konferanseka li ser meridyenan(Konferansa Meridyanan Navnetewî) de hat pejirandin ku dinya bi 24 navçeye saeta, her yek di 15 meridyenan hatî pê, par ve bibe. Navbera her navçeyakê de jî bila saetek, 60 hûrdemin bibe. Disa di wê konferansê da hat biryar kirin ku bila dîdexaneyê Greenwich a li [[London]] meridyena sifir be.
-== Îroj ==
+== Îro ==
-Li dinya niha gorî navçeya demjimêrî(UTC) hatiya par ve kirin. Ji bo wê [[Greenwich Mean Time]] tê hilgirtina bal e. UTC gorî meridyena sifîr li Greenwich ê li Londra tê mîheng kirin.
+Li dinya niha gorî navçeya saetî(UTC) hatiya par ve kirin. Ji bo wê [[Greenwich Mean Time]] tê hilgirtina bal e. UTC gorî meridyena sifîr li Greenwich ê li Londra tê mîheng kirin.
-Her Dewletek navçeya demjimêrîyeka xwe heye. Welatê li rojhelat û rojava dirêj dibin li yeka pir tir Navçeya Demjimêrî xwe hêne. Rûsya bi 11 [[DYE]] 6, [[Kanada]] 5, [[Brezîlya]] 4, [[Awustralya]] û [[Meksîk]] jî bi 3 navçeya demjimêrî hatiya par ve bûn. Çi qas [[Çîn]] jî li ser rojava û rojhalat jî welatekê gelek fireha jî navçeya demjimêrîyeka tenê heye. Ji bo wê sînorên Afganistan û Çin de 3 demjimêr ciyawazî heye.
+Her Dewletek navçeya saetiyeka xwe heye. Welatê li rojhelat û rojava dirêj dibin li yeka pir tir Navçeya Saetî xwe hêne. Rûsya bi 11 [[DYE]] 6, [[Kanada]] 5, [[Brezîlya]] 4, [[Awistralya]] û [[Meksîk]] jî bi 3 navçeya saetî hatiya par ve bûn. Çi qas [[Çîn]] jî li ser rojava û rojhalat jî welatekê gelek fireha jî navçeya saetiyeka tenê heye. Ji bo wê sînorên [[Efxanistan]] û [[Çîn|Çin]] de 3 saet ciyawazî heye.
-== Demjmêrê Havin ==
+== Saeta Havînî ==
-Gelek welat di biharê de derbaza navçeya demjimêrîyeka din dibin, payîzê jî şinda vedigerin. Minakî welatên ewropa; zivistanî welatên ewropa ê pir navçeya demjimêriya [[UTC+1]] de ne. Ji bo havînî roj hîn pir bibînin derbaza navçeya demjimêra [[UTC+2]] dibin. Payîzî şinda vedigerine [[UTC+1]].
+Gelek welat di biharê de derbaza navçeya saetiyeka din dibin, payîzê jî şinda vedigerin. Minakî welatên ewropa; zivistanî welatên ewropa ê pir navçeya saetiya [[UTC+1]] de ne. Ji bo havînî roj hîn pir bibînin derbaza navçeya saeta [[UTC+2]] dibin. Payîzî şinda vedigerine [[UTC+1]].
 == Bibîne ==
+{{Beşên Saetê}}
-[[Lîstayê Navçeya Demjimêriyan]]
-{{Beşên Demjimêrê}}
 == Girêdana Web ==
-* [http://www.welt-zeit-uhr.de/ www.welt-zeit-uhr.de] – Navçeya Demjimêriyan Cîhanê)
+* [http://www.welt-zeit-uhr.de/ www.welt-zeit-uhr.de] – Navçeya Saetiyan Cîhanê)
-* [http://www.weltzeit.de/zeitzonenkarte.php Nexşeye bi Navçeya Demjimêrî ]
+* [http://www.weltzeit.de/zeitzonenkarte.php Nexşeye bi Navçeya Saetî ]
-* [http://www.instanttimezone.com/ Navçeya demjimêriya gavê]
+* [http://www.instanttimezone.com/ Navçeya saetiya gavê] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061106022652/http://www.instanttimezone.com/ |date=2006-11-06 }}
+{{Kontrola otorîteyê}}
 [[Kategorî:Erdnîgarî]]
 [[Kategorî:Navçeya demê]]
-{{Link FA|uk}}
-[[ab:Асааҭтә зонақәа]]
-[[af:Tydsone]]
-[[als:Zeitzone]]
-[[am:ሰዓት ክልል]]
-[[an:Zona horaria]]
-[[ar:منطقة زمنية]]
-[[as:সময় অঞ্চল]]
-[[ast:Fusu horariu]]
-[[az:Saat qurşağı]]
-[[bar:Zeitzone]]
-[[bat-smg:Čiesa zuona]]
-[[be:Часавы пояс]]
-[[be-x-old:Часавы пас]]
-[[bg:Часова зона]]
-[[bn:সময় অঞ্চল]]
-[[bpy:সময়র লয়া]]
-[[bs:Vremenska zona]]
-[[ca:Zona horària]]
-[[ce:Сахьатан аса]]
-[[ckb:کاتی ناوچەیی]]
-[[crh:Saat quşağı]]
-[[cs:Časové pásmo]]
-[[cv:Вăхăт тăрăхĕ]]
-[[cy:Cylchfa amser]]
-[[da:Tidszone]]
-[[de:Zeitzone]]
-[[el:Ζώνη ώρας]]
-[[eml:Fûş orâri]]
-[[en:Time zone]]
-[[eo:Horzono]]
-[[es:Huso horario]]
-[[et:Ajavöönd]]
-[[eu:Ordu-eremu]]
-[[fa:منطقه زمانی]]
-[[fi:Aikavyöhyke]]
-[[fiu-vro:Aovüü]]
-[[fr:Fuseau horaire]]
-[[fur:Fûs orari]]
-[[fy:Tiidsône]]
-[[ga:Amchrios]]
-[[gd:Roinn tìde]]
-[[gl:Fuso horario]]
-[[gv:Cryss hraa]]
-[[he:אזור זמן]]
-[[hi:समय मण्डल]]
-[[hr:Vremenska zona]]
-[[hsb:Časowe pasmo]]
-[[hu:Időzóna]]
-[[hy:Ժամային գոտի]]
-[[ia:Fuso horari]]
-[[id:Zona waktu]]
-[[ilo:Sona ti oras]]
-[[is:Tímabelti]]
-[[it:Fuso orario]]
-[[ja:標準時]]
-[[jv:Zona wektu]]
-[[ka:სასაათო სარტყელი]]
-[[kg:Mukaba ya ntangu]]
-[[kk:Уақыт белдеуі]]
-[[ko:시간대]]
-[[krc:Сагъат бёлге]]
-[[la:Zona temporalis]]
-[[lb:Zäitzon]]
-[[li:Tiedzaone]]
-[[lmo:Füüs urari]]
-[[lo:ເຂດເວລາ]]
-[[lt:Laiko juosta]]
-[[lv:Laika josla]]
-[[mhr:Шагат ӱштӧ]]
-[[mk:Временска зона]]
-[[ml:സമയമേഖല]]
-[[mn:Цагийн бүс]]
-[[mr:आंतरराष्ट्रीय कालविभाग]]
-[[ms:Zon waktu]]
-[[nds:Tietrebeet]]
-[[nl:Tijdzone]]
-[[nn:Tidssone]]
-[[no:Tidssone]]
-[[nov:Tempe-sone]]
-[[oc:Fus orari]]
-[[pap:Zona di tempu]]
-[[pih:Tiemsoen]]
-[[pl:Strefa czasowa]]
-[[pnb:ویلہ تھاں]]
-[[pt:Fuso horário]]
-[[qu:Pacha suyu]]
-[[ro:Fus orar]]
-[[ru:Часовой пояс]]
-[[rue:Часова зона]]
-[[sah:Кэм зоната]]
-[[scn:Fusu orariu]]
-[[sco:Time zone]]
-[[se:Áigeavádat]]
-[[sh:Vremenska zona]]
-[[simple:Time zone]]
-[[sk:Časové pásmo]]
-[[sl:Časovni pas]]
-[[sr:Временска зона]]
-[[stq:Tiedzone]]
-[[su:Zona wanci]]
-[[sv:Tidszon]]
-[[szl:Czasowo strefa]]
-[[ta:நேர வலயம்]]
-[[te:కాలాంశం]]
-[[th:เขตเวลา]]
-[[tl:Sona ng oras]]
-[[tr:Zaman dilimi]]
-[[udm:Дырлэн зонаез]]
-[[uk:Часовий пояс]]
-[[ur:منطقۂ وقت]]
-[[vec:Fuso orario]]
-[[vi:Múi giờ]]
-[[war:Zona hin oras]]
-[[yi:צייט זאנע]]
-[[yo:Agbègbè àkókò]]
-[[zh:时区]]
-[[zh-min-nan:Sî-khu]]
-[[zh-yue:時區]]