nê

Binêre herwiha: Ne, ne, û ne-

Kurmancî

Hoker

nê

jixwe, manê, nexwe, zaten
Nê eger te bela xwe ji marî vekiriba, marî bi te venedida.
- Nê ji me sûc û xeta tên û sîtem
  Lê ji te îhsan û xufran û kerem — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
- Peyva “nê”: Di gelek berhemên klasîk da derbaz dibît, kelîmeyek e ku Hekkariyî hema hero bikartînin ku maneya wê “jixwe/zaten” e, lê hema bêje hemû gava ligel “jixwe” dihête karînan her wekî vê mîsalê: “nê jixwe min tu dîtibûy” lê bi tinka serê xwe jî dihête karînan, ji bo mînak: “nê tu nehatî da em bixebitin” anko bi nêzik mena “lê/lêbelê/feqet”, an jî wekî Bateyî dibêje: “Nê ji tirs û heybetê qed nanivî” ... — (Ayhan Geverî: Mewlûda Bateyî û Pişavtina Devoka Hekarî, Kovara [Nûbihar], hj. 79, 9/2006)

Bide ber

na
ne
ni-
nî
no
nû

Etîmolojî

Hevreha farsiya klasîk اندی‎ (endê), farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (enê, “lê, nexwe, neku, nê”). Ramana serdest di sedenên dawîn de hatiye girtin û di wêjeya klasîk de wek lê, lêbelê bi kar hatiye.

Werger

Îngilîzî:^?you know → en

Formeke lêkerê

nê

neyê
nayê

Zazakî

Hoker

nê

na
Hevmane: nêxêr

Dijmane: eya

Herwiha

ney

Cînav

nê

van, ev: cînavê diyarker yê pirjimariyê
- Verî ke ez derheqê muhtewaya nê kitabê ma de malumatan bida şima, ez wazena nuştoxê nê kitabê ma, yanî Mela Mehemed Elîyê Hunî bida şinasnayîş. — (Kovara Mehname, Mewlid – Yîsif û Zelîxa – Qesîdeyê Kerbela, Roşan Lezgîn (wergêr Husein Muhammed), hj. 80, 10/2006)
  Berî ku ez li ser naveroka vê pirtûka me agadariyan bidim we, ez dixwazim nivîskarê vê pirtûka me anku Mela Mehemed Eliyê Hunî binasînim.