Байрамукъланы Халимат
| Байрамукъланы Халимат | |
 | |
| Туугъаны | 1917 джыл августну 15-де Хурзук элде |
|---|---|
| Ёлгени | 1996 джыл ноябрны 8-де Черкесск шахар |
| Этген иш(лер)и | поэт, джазыучу |
Къобанланы Башчыны къызы Халимат, Байрамукъланы (келинлери) Халимат (орус. Халимат Башчиевна Байрамукова) — белгили совет эмда къарачай-малкъар джазыучу эмда поэтди.
Биографиясы
[тюзет | къайнакъны тюзет]1917 джыл, августну 15-де Уллу Къарачайны Хурзук элинде туугъанды. 1932 джыл школну бошаб, Микоян-Шахарда медтехникумгъа киргенди. Окъууун тамамлаб, Кичи-Балыкъ, Къызыл Къарачай, Къызыл Октябрь элледе фельдшер болуб ишлегенди. 1938 джыл «Къызыл Къарачай» газетге ишге чакъырылгъанды. Ол джыл огъуна Халимат Микоян-Шахардагъы устазлыкъ институтха киргенди. 1939 джыл а уа Джазыучуланы союзуну область бёлюмюнде консультант болуб баргъанды.
Халиматны чыгъармачылыкъ джолу басмада биринчи чыкъгъан «Джуртума» (1938) назмусу бла башланнганды.
|
Джашау джолум. Ол халкъымы джолуду, мени бла бирге ётген тёлюню джолуду. Мен джигитлик ишле этмегенме, алай а аллай ишлеге кенгден къараб турмай, къошулгъанма. Ол ишле джашауда кюн сайын бола эдиле — ликбезге барыб, къолгъа къалам алыудан башлаб, къоркъмай машинагъа биринчи кере миниуге дери...
Кесим тутхан ишде бизни литературада, алкъын болмагъан жанрла: лирикалы проза бла сонетлени веногу бла, эссе бла, этюдла бла, проза назму бла кюрешгенме. Биричи музыкалы комедияны («Тукъумсуз келин»), биринчи къарачай операны («Последний изгнанник») либреттоларын джазгъанма. Бу затланы этдирген — уллу халкъланы литератураларында болгъан затла бизде да болуснла деб ашыкъмакълыкъды... — деб джазады Халимат «Кесими терегим» деген эсге тюшюрюуюнде
|
|
Азиядан къайтхандан сора Москвада Горький атлы Литература институтну эмда аны Баш адабият курсларын бошагъанды. Аны ызындан джыллада, алгъа — область китаб басмагъа баш редакторгъа, ызы бла Джазыучуларыны союзуну область бёлюмюне, башчыгъа сайланнганды. Ол къуллукъда талай джылны ишлегенди.
30-дан аслам китабны джазгъан поэт, прозаик, драматург, публицист Байрамукъланы Халимат поэзияны, прозаны да талай жанрында фахмусун кёргюзгенди. Аны чыгъармалары орус, ингилиз, испан, француз, монгол, хинди, немча, маджар, къытай, корей, поляк, болгар, тюрк эмда СССР-де джашагъан миллетлени талайыны, бютеуда 52 тилге кёчюрюлгенлери себебли, аты Европаны, Азияны къралларында да белгилиди.
Джазыучу 1965 джыл чыкъгъан «Къарачай поэзияны антологиясын» джарашдырыб, басмагъа хазырлагъанланы бири болгъанды.
Халиматны фахмусу бла ётген ёмюрюню 50-70 джылларында ачыкъланнгады. Ол кёзюуде аны чыгъармалары къралны баш газетлеринде басмаланнгандыла.
Байрамукъланы Халимат 1996 джыл ноябрны 8-де ауушханды.