Вашингтон (Колумбия округ)
Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Вашингтон.| Вашингтон (Колумбия округ) Washington (District of Columbia) | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Координатлары: | |||
| Тенгизден мийиклиги: | 125 метр т. м. | ||
| Сагъат бёлгеси: | UTC-5, джай — UTC-4 | ||
| Къралы: |  АБШ
| ||
| Округу: | Колумбия округ | ||
| Къуралгъаны: | 1790 джыл | ||
Картада кёрюнюмю:
|
|||
| Майданы: | 177 км² | ||
| Халкъыны саны: | 599 657[1][2] (2009) | ||
| Басыннганы: | 3771 адам/км² | ||
| Агломерациясы: | 5,4 млн | ||
| Башчысы: | Адриан Фенти | ||
| Официал сайты: | www.dc.gov/ | ||
| Телефон коду: | +1 202 | ||
тюрлендириу  |
|||
Вашингто́н (ингил. Washington, D.C.) — АБШ-ны 1800 джылдан башлаб ара шахарыды. Энчи шахар статусну Вашингтондан 1873 джыл административ реформадан сора сыйыргъандыла, ол себебден АБШ-ны ара шахары официал Колумбия округ (ингил. District of Columbia атны джюрютеди, къысхартылса — D.C., ол себебден американлыла, аллай атлы штат бла аджашдырмаз ючюн, тюз сёлешиуде шахаргъа «Ди-Си» неда «Вашингтон Ди-Си» дейдиле).
Тарихи
Американ революциядан сора джангы къралны ара шахарын сайлау бек къыйын болгъанды, бу оруннга кёб шахар кесин теджегенди. Ахырында, 1790 джыл Потомак сууну къатында джангы шахар ишлерге оноу этилинеди. Шахаргъа биринчи президент Джордж Вашингтонну атын бередиле.
АБШ-ны конституциясына кёре, федерал ара-шахар округга 260 км² джер бериледи (тёрт джаны да 10 миля болгъан квадрат), атына да «Колумбия территория» аталады (Американы ачхан Христофор Колумбну аты бла).
1801 джыл Колумбия федерал округ официал халда къуралады, аннга Вашингтон, Джорджтаун, Александрия шахарла, эмда Вашингтон графлыкъ бла Александрия графлыкъ киредиле. 1846 джыл, Александрия шахар бла Александрия графлыкъ Виргиния штатха къайтадыла, 1873 джыл а уа Колумбия округ, Вашингтон, Джорджтаун шахарла бла Вашингтон графлыкъ бир муниципалитетге джыйылыб Колумбия округну къурайдыла. Оноуун Конгресс этгенди. Халкъ сайлагъан мэр пост джангыдан 1973 джыл киргизилгенди.
Географиясы
АБШ-ны шимал-кюнчыгъыш кесегинде Потомак сууну джагъасында орналыбды. Мэриленд (Вашингтон графлыкъ бла Балтимор шахар) эм Виргиния (Арлингтон графлыкъ бла Александрия шахар) штатла бла чеклешеди, ала бла бирге шахар конгломерат къурайды (en).
Климаты
Климаты — субтропик муссон климатды, ауур хауалы, исси джайы бла эмда сериуюн къышы бла. Ортаджыллыкъ температурасы — 12,6 °C. Ортаджыллыкъ джауум ёлчеми — 981 мм.
Административ къурулушу
АБШ-ны конституциясына эмда Резиденцияны юсюнден законнга кёре, Колумбия округ федерал къралны ара шахары кибик энчи статусха иеди. Алгъаракъ, АБШ-ны Конгресси шахарны бютеу оноуун кеси джюрютгенди. Алай а 1973 джыл оноуну шахар правительствогъа бергенди («home rule»). Алай а аннга да къарамай, Конгресс излеген заманында шахар правительство къабыл этген хар не тюрлю да болсун законну не да актны мюкюл этмезге эмда тыяргъа хакъгъа иеди. Шахарчыла аны бек ушатмасала да бойсунадыла.
АБШ-ны келечиле палатасында Колумбия округдан да келечи барды, алай а ауаз хакъы джокъду. Бусагъатда ол — Элеанор Холмс Нортонду. Сенатда округдан келечи джокъду. Президент сайлаулада Вашингтондан 3 сайлаучу чыгъады. Адам санына юлешинсе 49 штатдан эсе кёбдю.
Шахарчыланы ичинде Вашингтоннга штат статусну берир идея бек кёб джюрюйдю, алай а аны излеб алыннган резолюцияла Конгресс бла тайыладыла.
Монументле бла белгили джерле
- Акъ юй — АБШ-ны президентини резиденциясы
- Вьетнамны ветеранларыны мемориялы
- Вашингтонну монументи
- Линкольнну мемориялы
- Коммунизден джарсыгъанлагъа эсгертме
- Капитолий (Вашингтон)
- Вашингтон кафедрал собор
- АБШ-ны ботаника терек бачхасы
-
Акъ юй таба кёрюнюм -
Капитолий таба кёрюнюм -
Джефферсонну монументи таба кёрюнюм -
Линкольнну монументи таба кёрюнюм
Къарнаш шахарла
Бангкок (тай. กรุงเทพมหานคร), Таиланд (1962)
Браззавиль (фр. Brazzaville), Конго
Бразилиа (порт. Brasília), Бразилия
Брюссель (фр. Bruxelles, нидерл. Brussel), Бельгия
Дакар (фр. Dakar), Сенегал
Пекин (къыт. 北京), Къытай
Претория (ингил. Pretoria), Къыбыла-Африкан Республика
Сандерленд (ингил. Sunderland), Ингилиз
Сеул (кор. 서울), Къыбыла Корея- Чунцин (къыт. 重庆, пиньинь Chóngqìng), Къытай
Афины (грек. Αθήνα) Греция
Каир (араб. القاهرة), Мисир
Москва, Россия
Лондон, Уллу Британия
Дублин, Ирландия
Лиссабон, Португалия
Мадрид, Испания
Берн, Швейцария
Вена, Австрия
Берлин, Германия
Осло, Норвегия
Стокгольм, Швеция
Прага, Чехия
Варшава, Польша
Канберра, Австралия- Сидней, Австралия
- Мельбурн, Австралия
Киев, Украина
Аккра, Гана (2006)[3]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Партнёр шахарла
.svg)
Къайнакъла:
|
 Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Вашингтон (Колумбия округ).
|