Берлин операция: Версияланы арасында башхалыкъ
Къарачайлы (сюзюу | къошумла) |
Къарачайлы (сюзюу | къошумла) Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
||
| Тизгин 46: | Тизгин 46: | ||
|тираж = |
|тираж = |
||
}}</ref> |
}}</ref> |
||
== Сермешген джанланы нюзюрлери == |
|||
=== Германия === |
|||
Нацист башчылыкъ Уллу Британия бла АБШ джаны бла мамырлыкъ къуруб, гитлерге къаршчы коалицияны чачар умутлу болгъанды. Ол нюзюрде Совет Союзгъа къаршчы фронтну тутуу эм бек магъаналы болгъанды. |
|||
=== СССР === |
|||
1945 джылны апрелине аскер-политика болум совет аскер башчылыкъдан къысха болджалны ичинде Берлин бёлгеде немец аскер къауумны къаушатыб, [[Эльба (суу)|Эльба]] суугъа чыгъыб джандаш аскерле бла бирлеширин излегенди. Бу стратегия муратланы толууу Германияны къазауат созар нюзюрлерин бузар мадар бергенди. |
|||
Операцияны бардырыууна юч фронтну кючлери джыйылгъанды: [[1-чи Белорус фронт|1-чи Белорус]], [[2-чи Белорус фронт|2-чи Белорус]] эмда [[1-чи Украин фронт|1-чи Украин]] фронтланы, аны тышында [[18-чи хауа аскер]], [[Днепр аскер флотилия]] эмда [[Балтика флот|Балтика флотну]] бир къауум бёлеги. |
|||
19:43, 16 апрель 2013 версиясы
| Берлин операция | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Экинчи дуния къазауат | |||||||||
| Файл:Bundesarchiv Bild 183-R77767, Berlin, Rotarmisten Unter den Linden.jpg Совет аскерле Унтер-ден-Линден бульварда | |||||||||
| |||||||||
| Къаршчыла | |||||||||
.svg){kind=small} СССР Польша
|
.svg){kind=small} Германия
| ||||||||
| Аскер башчыла | |||||||||
| И. В. Сталин Г. К. Жуков И. С. Конев К. К. Рокоссовский
|
А. Гитлер † Г. Хейнрици Т. Буссе Г. Вейдлинг
| ||||||||
| Кючлери | |||||||||
| Совет аскерле: 1,9 млн адам[1] 6250 танка 7500 аслам самолёт[2] Поляк аскерле: 155 900 адам |
1 млн адам 1500 танка 3300 аслам самолёт[2] | ||||||||
| Къоранчла | |||||||||
| Совет аскерле: 78 291 ёлю[3] 274 184 джаралы [4] Поляк аскерле: 2825 ёлю 6067 джаралы |
Совет билгиле:[5][6] 400 минг ёлю 380 минг джаралы | ||||||||
Берли́н операция — совет аскерлени Экинчи дуния къазуатны кюнчыгъыш-европачы сермешиу театрында ахыр стратегиялыкъ операцияларыны бириди, ол операцияны баргъанында Къызыл Аскер Германияны ара шахары Берлинни кючлегенди, эмда хорлам бла Уллу Ата Джурт Къазауат бла Экинчи дуния къазауатны Европада хорлам бла бошагъанды. Операция 23 кюнню баргъанды - 16-чы апрелден 8-чи майгъа дери, ол кюнлени ичинде совет эмда поляк аскерле кюнбатышха 100-220 км теренликге киргендиле. Сермешиулени фронтуну кенглиги - 300 км. Операцияны къурамында: Штеттин-Росток, Зелов-Берлин, Котбус-Потсдам, Штремберг-Торгаус эмда Бранденбург-Ратен фронт алгъа уруш операцияла бардырылгъандыла.
1945 джылны джазында Европада аскер-политика болум
1945 джылны январында-мартында 1-чи Белорус фронтну эмда 1-чи Украин фронтну аскерлери Висла-Одер, Кюнчыгъыш-Померан, Огъары-Силез эм Тёбен-Силез операцияланы эсебинде Одер эмда Нейсе сууланы ётгендиле. Кюстрин плацдармдан Берлиннге дери къысха джол бла 60 км къалгъанды. Ингилиз-американ аскерле немец аскерлени рур къауумун къаушатыб, апрелни ортасына ал бёлеклери бла Эльбагъа чыкъгъандыла. Эм магъаналы къайнакъ бёлгеледен къуру къалгъан Германияда индустрия тохтагъан халгъа келгенди. 1944/45 джылланы къышында дженгилиуледе тас болгъан адамланы орнуна толтуруу бла да къыйынлыкъла чегилгенди. Алай болса да Германияны сауутлу кючлери алкъын къаршчылыкъ берирча кюч болгъандыла. Къызыл Аскерни генштабыны тахса билгилерине кёре аланы къурамында 223 дивизия бла бригада болгъанды[7].
АБШ-ны, СССР-ни эмда Уллу Британияны башчыларыны 1944 джылны къачында тюбешиулеринде келишиулерине кёре[8], совет оккупация зонаны чеги Берлинден кюнбатышха 150 км болгъанды. Алай болса да, Черчилль Къызыл Аскерни озуб, Берлинни биринчи алыргъа идеяны теджегенди.[2][9]
Сермешген джанланы нюзюрлери
Германия
Нацист башчылыкъ Уллу Британия бла АБШ джаны бла мамырлыкъ къуруб, гитлерге къаршчы коалицияны чачар умутлу болгъанды. Ол нюзюрде Совет Союзгъа къаршчы фронтну тутуу эм бек магъаналы болгъанды.
СССР
1945 джылны апрелине аскер-политика болум совет аскер башчылыкъдан къысха болджалны ичинде Берлин бёлгеде немец аскер къауумны къаушатыб, Эльба суугъа чыгъыб джандаш аскерле бла бирлеширин излегенди. Бу стратегия муратланы толууу Германияны къазауат созар нюзюрлерин бузар мадар бергенди.
Операцияны бардырыууна юч фронтну кючлери джыйылгъанды: 1-чи Белорус, 2-чи Белорус эмда 1-чи Украин фронтланы, аны тышында 18-чи хауа аскер, Днепр аскер флотилия эмда Балтика флотну бир къауум бёлеги.
- ↑ Россия и СССР в войнах XX века. Потери вооружённых сил. Шаблон:Deadlink
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Авторланы коллективи. История Второй мировой войны. 1939—1945. Том десятый. — М.: Воениздат, 1979
- ↑ Гриф секретности снят: Потери Вооруженных Сил СССР в войнах, боевых действиях и военных конфликтах: Стат. исслед./ Г. Ф. Кривошеев, В. М. Андроников, П. Д. Буриков. — М.: Воениздат, 1993. с. 220. ISBN 5-203-01400-0
- ↑ Россия и СССР в войнах XX века — Потери вооруженных сил
- ↑ Битва за Берлин (Красная Армия в поверженной Германии) // militera.lib.ru
- ↑ Коллектив авторов. Русский архив: Великая Отечественная: Битва за Берлин (Красная Армия в поверженной Германии): Т. 15 (4—5). — М.: Терра, 1995 стр.141,168,180
- ↑ Цитата этиуде халат: Неверный тег
<ref>; для сносокRusArcне указан текст - ↑ СССР-НИ, АМЕРИКАНЫ БИРЛЕШГЕН ШТАТЛАРЫНЫ ЭМДА БИРЛЕГШГЕН КОРОЛЕВСТВОНУ ПРАВИТЕЛЬСТВОЛАРЫНЫ АРАСЫНДА ГЕРМАНИЯНЫ ОККУПАЦИЯСЫНЫ ЗОНАЛАРЫНЫ ЭМДА "УЛЛУ БЕРЛИННИ" ОНОУУН ДЖЮРЮТЮУНЮ ЮСЮНДЕН КЕЛИШИУЛЕРИНИ ПРОТОКОЛУ
- ↑ У. Черчилль. Как я воевал с Россией. — М.: Эксмо, Алгоритм, 2011. — 384 б. — ISBN 978-5-699-49864-2.