ಕೌಲಾಲಂಪುರ್
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ (ಜಾವಿ(ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಭಾಷಾ ಲಿಪಿ: كوالا لومڤور; ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದಾಗ: "ರಾಡಿ ಮಣ್ಣಿನ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ," "ಮಣ್ಣಿನ ದೊಡ್ಡ ನದಿ ಹರಿವು," ಮತ್ತು"ರಾಡಿ ಮಣ್ಣಿನ ನಗರ "ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ; pronounced /ˈkwɑːləlʊmˈpʊər/ ಇಂಗ್ಲಿಷಲ್ಲಿ;[೩] ಮಲಯಾ [kwɑlɑlʊmpʊ], ಸ್ಥಳಿಯವಾಗಿ [kwɑləlʊmpɔ] ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ [kɔlɔmpɔ],[೪] ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ, K.L. ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ,ಇದು ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಮತ್ತು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದೆ. ನಗರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಪ್ರದೇಶವು ಒಟ್ಟು244 km2 (94 sq mi),ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹೊಂದಿದೆ.ಒಟ್ಟು 1.6 ದಶಲಕ್ಷ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2006 [೫] ರಲ್ಲಿತ್ತು. ಬೃಹತ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಕ್ಲಾಂಗ್ ವ್ಯಾಲಿ (ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮತ್ತಲಿನ ಉಪನಗರದ ವಲಯ)ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ನಗರೀಕರಣದ ಸಾಂದ್ರತೆಯು 7.2 [೬] ದಶಲಕ್ಷವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಕಾಸ್ಮಾಪೊಲಿಟನ್ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಪ್ರಗತಿ [೭] ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur (Federal Territory of Kuala Lumpur) | |
---|---|
Nickname: K.L. | |
Motto(s): Maju dan Makmur (ಆಂಗ್ಲ:Progress and Prosper) | |
Country | Malaysia |
State | Federal Territory |
Establishment | 1849 |
Granted city status | 1972 |
Granted Federal Territory | 1974 |
Government | |
• Mayor (Datuk Bandar) | Dato' Ahmad Fuad Ismail[೧] From 14 December 2008 |
Area | |
• City | ೨೪೩.೬೫ km೨ (೯೫.೧೮ sq mi) |
Elevation | ೨೧.೯೫ m (೭೨ ft) |
Population (2009)[೨] | |
• City | ೧೮,೦೯,೬೯೯ (೧st) |
• Density | ೭,೩೮೮/km೨ (೧೮,೯೧೨/sq mi) |
• Metro | ೭.೨ million |
• Demonym | KL-ite / Kuala Lumpurian |
Human Development Index | |
• HDI (2003) | 0.868 (high) |
Time zone | UTC+8 (MST) |
• Summer (DST) | UTC+8 (Not observed) |
Postal code | 50xxx to 60xxx 68xxx |
Mean solar time | UTC + 06:46:48 |
National calling code | 03 |
License plate prefix | Wxx (for all vehicles except taxis) HWx (for taxis only) |
ISO 3166-2 | MY-14 |
Website | Official Kuala Lumpur Website |
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದ (ಸಂಸತ್ತಿನ)ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಮೊದಲು ನಗರವು ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಶಾಖೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿತ್ತು,ನಂತರ ಇದು ಪುತ್ರಜಯಾಗೆ [೮] ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಯಿತು. ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಕೆಲವು ವಿಭಾಗಗಳು ರಾಜಧಾನಿಯೊಂದಿಗಿವೆ. ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ರಾಜ ,ರ ಅಧಿಕೃತ ನಿವಾಸವಾಗಿರುವ ದಿಇಸ್ಟೆನಾ ನೆಗರಾ , ಕೂಡಾ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ನಗರವು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು,ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇದು ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಣಿಯ ನಗರ[೯] ಎನಿಸಿದೆ. ಗ್ಲೋಬಲೈಸೇಶನ್ ಮತ್ತು ವರ್ಲ್ಡ್ ಸಿಟೀಸ್ ಸ್ಟಡಿ ಗ್ರುಪ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ (GaWC) ಪ್ರಕಾರ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಜಗತ್ತಿನ ಅಲ್ಫಾ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸಿಟಿ (ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು)[೧೦] ಆಗಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಫೆಡ್ರಲ್ ಗಡಿಯ ಒಳಗಿನ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು; ಇದನ್ನು ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿ ಆಫ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಪ್ರಮುಖ ಮೂರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಲೆಷ್ಯನ್ ಫೆಡ್ರಲ್ ಟೆರಿಟರೀಸ್ ಎನಿಸಿದೆ. ಇದು ಸೆಲಂಗೊರ್ ರಾಜ್ಯದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಅನಾವೃತ್ತಗೊಂಡಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿ ಪೆನಿನ್ಸುಲರ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ[೧೧] ದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ನಗರದ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಕ್ಲೈಟ್ಸ್ KLites ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸುಮಾರು 1990ರಿಂದಲೂ ನಗರವು ಹಲವಾರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳು,ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ 1998ರ ಕಾಮನ್ ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ದಿ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ [೧೨] ಆತಿಥೇಯವಾಗಿದೆ.[೧೩] ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ಅವಳಿ [೧೩] ಕಟ್ಟಡಗಳಿವೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಸೇವೆಗೆ ಎರಡು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ: ಸೆಪಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ದಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಏರ್ಪೊರ್ಟ್ (KLIA) ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆನಿಸಿದೆ.ಸುಬಾಂಗ ನಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಅಜಿಜ್ ಶಾ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಾಗು ಟರ್ಬೊಚಾಲಿತ ವಿಮಾನ ಎಂಜಿನ್ ಗಳು ಇಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತನ್ನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು 1850ರ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ,ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಲಯಾದ ಕ್ಲಾಂಗ್ (ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶ)ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ರಾಜಾ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ತವರಿನ ನಿಕ್ಷೇಪದ ಗಣಿಗಳನ್ನು ಅಗೆಯಲು ನೂರಾರು ಚೀನಿಕಾರ್ಮಿಕ ಕೂಲಿಯಾಳುಗಳನ್ನು [೧೪][೧೫] ಕರೆತಂದಿದ್ದ. ಅವರನ್ನು ತಂದು ರೇವು ಮಣ್ಣಿನ ಪ್ರದೇಶ ಸುಂಗೈ ಗೊಂಬಕ್ ಮತ್ತು ಸುಂಗೈ ಕ್ಲಾಂಗ್ ಅಂದರೆ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನದಿ ಬಳಿ ಅವರನ್ನು ತಂದಿರಿಸಿ ಅಂಪಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಗಣಿಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲು [೧೫] ಆರಂಭಿಸಿದ. ಸುಂಗೈ ಗೊಂಬಾಕ್ ನ್ನು ಈ ಮೊದಲು ಸುಂಗೈ ಲುಂಪುರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತಿತ್ತು.ಅಂದರೆ ರಾಡಿಯುಳ್ಳ ನದಿ ಎಂದರ್ಥ. ಈ ನಗರದ ಮೂಲ ಹೆಸರೆಂದರೆ "ಪೆಂಗ್ ಕ್ಲಾನ್ ಲುಂಪುರ್ "ಅಂದರೆ ಮಣ್ಣ ರಾಶಿ ಅಥವಾ ಗುಡ್ಡೆ. ಕಾಲ ಗತಿಸಿದಂತೆ ಇದನ್ನು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು,ಅಕ್ಷರಶ:ಬಹಾಸಾ ಮೆಲಯುನಲ್ಲಿರುವ "ಮಣ್ಣಿನ ಗುಡ್ಡೆ". ನಂತರ ಪುಡು ಮತ್ತು ಬಾಟುವಿನಲ್ಲಿ ತವರಿನ ಗಣಿಗಳು ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟವು. ಮೊದಲ ಪ್ರವರ್ತಕರಲ್ಲಿ ಹಿಯು ಸೆವ್ ಮತ್ತು ಲಿಯು ಎಂಜಿಮ್ ಅವರುಗಳೆನ್ನಬಹುದು.
ಈ ಗಣಿಗಳಿಂದಾಗಿ ನಗರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು,ಇದು ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶವೆನಿಸಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು,ಅದರಲ್ಲಿ ಸೆಲಿಂಗರ್ ಸಿವಿಲ್ ವಾರ್ (ಸೆಲೆಂಗರ್ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನದಿ ಪ್ರದೇಶ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಾಜಾ ಮೆಹದಿ ಮೂಲದ ಜನಾಂಗೀಯ ಕದನ);ಇದರಿಂದಾಗಿ ನೂರಾರು ಕಾಯಿಲೆಗಳು,ನಿರಂತರ ಬೆಂಕಿ ಅನಾಹುತಗಳು ಮತ್ತು ನೆರೆ ಹಾವಳಿ [೧೫] ಇತ್ಯಾದಿ. ಸುಮಾರು 1870ರಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಚೀನಿ ಕ್ಯಾಪಿಟನ್ ಯಾಪ್ ಆಹ್ ಲೊಯ್ ಈ ಭಾಗದ ನಾಯಕನಾದ.ನಂತರ ಈ ಪಟ್ಟಣದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಕಾರಣನಾದ. ಆತ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಚಿಕ್ಕ ಅಪರಿಚಿತ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆರ್ಥಿಕ ನಗರವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು [೧೬] ಸಮರ್ಥನಾದ. ಸುಮಾರು 1880ರಲ್ಲಿ ಸೆಲಂಗೊರ್ ನ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನಿಂದ ಅನುಕೂಲಕರ ಸ್ಥಳವೆನಿಸಿದ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಕ್ಕೆ [೧೭] ವರ್ಗಾಯಿಸಿದ.
ಅದೂ ಅಲ್ಲದೇ 1881ರಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ನೆರೆಯೊಂದು ಇಡೀ ನಗರವನ್ನು ಗುಡಿಸಿ ಹಾಕಿತು;ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಇದು ಬೆಂಕಿ ಅನಾಹುತಕ್ಕೆ ಈಡಾಗಿತ್ತು. ಇಂತಹ ನಿರಂತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಪಟ್ಟಣದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರ ನಿವಾಸಿ ಗಳನ್ನು ನಿರಾಶ್ರಿತಗೊಳಿಸಿದವು. ಈ ಅನಾಹುತಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ಸೆಲೊಂಗರ್ ನ ನಿವಾಸಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಮೂಲದ ಫ್ರಾಂಕ್ ಸ್ವೆಟೆನ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಹೇಳಿದಂತೆ ಇಂತಹ ದುರಂತಗಳಿಗೆ ಈಡಾಗಿರುವ ಇಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆಂಚುಗಳ ಮನೆ ನಿರ್ಮಿಸುವ [೧೭] ಪ್ರಸ್ತಾವವಿಟ್ಟನು. ಹೊಸ ಇಟ್ಟಿಗೆ ಕಟ್ಟಡಗಳು ದಕ್ಷಿಣಾ ಚೀನಾದಲ್ಲಿರುವ ಅಂಗಡಿ ಮುಂಗಟ್ಟುಗಳಂತೆ ಹೊಳಪು ತುಂಬಿಕೊಂಡವು."ಇವುಗಳು ಐದಡಿಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವಲ್ಲದೇ ಅಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕರಕುಶಲ ಕಲೆ ಅಥವಾ ಬಡಿಗತನ ಎದ್ದು ಕಾಣುತಿತ್ತು. ಇದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಶಾಲವಾದ ಅಂಗಡಿ ಮನೆಗಳ ಸಾಲು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಳ್ಳುವ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಇದರೊಳಗಿರುವ ರೈಲ್ವೆ ಸಂಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನಗರದ ಭಾಗಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ನಿಲುಕುವಂತಾದವು. ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮಂಡಳಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯೊಂದಿಗೆ 1890ರಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ವೇಗ ಪಡೆಯಿತು. ಸುಮಾರು 1896ರಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ರಚಿತವಾದ ಫೆಡರೇಟೆಡ್ ಮಲಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ಸಗಳ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು [೧೮] ಆರಿಸಲಾಯಿತು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ವಿವಿಧೆಡೆಯಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಜನಾಂಗದ ನೆಲೆಯಾಯಿತು. ಚೀನಿಯರು ಬಹುಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯದ ಸ್ಥಾನ,ಪೂರ್ವದ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನದಿ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ಚೀನಾಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಡು ಬಿಟ್ಟರು. ದಿ ಮಲಯನ್ನರು,ಭಾರತದ ಚೆಟ್ಟಿಯಾರಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಜಾವಾ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ.(ಈಗ ಅದು ಜಲಾನ್ ಟನ್ ಪೆರಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.) ದಿ ಪದಂಗ,ಸದ್ಯ ಇದನ್ನು ಮೆರ್ಡೆಕಾ ಸ್ಕ್ವೆಯರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಡಳಿತ ಕಚೇರಿಗಳ ಕೇಂದ್ರ [೧೫] ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.
ಎರಡನೆಯ ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ II ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಜಪಾನಿನ ಸೇನೆ ಜನವರಿ 11,1942ರಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಶಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಸೇನೆಯು ಆಗಷ್ಟ್ 15,1945ರ ವರೆಗೆ ಇದನ್ನು ತನ್ನ ವಶದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿತ್ತು.ಆದರೆ ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಮತ್ತು ಮಲಯಾಗಳಲ್ಲಿನ ಜಪಾನಿನ ಏಳನೆಯ ಏರಿಯಾ ಆರ್ಮಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಸೆಶೈರ್ ಇಟಾಗಾಕಿ ಹಿರೊಶಿಮಾ ಮತ್ತು ನಾಗಾಸಾಕಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅಣುಬಾಂಬ್ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಆತ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ [೧೯] ಶರಣಾದ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತನ್ನ ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ ಯುದ್ಧಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದಿದೆ.ರಬ್ಬರ್ ಮತ್ತು ತವರಿನ ಸಾಮಾನುಗಳ ಭರಾಟೆ ಮತ್ತು ಮಲಯನ್ ನ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ,ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಅದು ಕಮ್ಯುನಿಷ್ಟ್ ರ ಬಂಡಾಯದಿಂದ [೧೭] ಜರ್ಜರಿತಗೊಂಡಿತ್ತು. ಫೆಡರೇಶನ್ ಆಫ್ ಮಲಯಾ 1957ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಡಳಿತದಿಂದ [೨೦] ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು. ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಚನೆಯಾಗುವ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 16,1963ರ ವರೆಗೂ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಮೇ 13,1969ರಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕರಾಲವೆನಿಸುವ ಜನಾಂಗೀಯ ಹಿಂಸಾಚಾರಗಳು [೨೧] ನಡೆದವು. ಅದು ಮೇ 13 ರ ಘಟನೆಯೆಂದರೆ ಚೀನಿಯರು ಮತ್ತು ಮಲಯಾಗಳ ಆಂತರಿಕ ಕದನವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಲಯಾಗಳು ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಹಿಂಸಾಚಾರಗಳಿಂದ 196 [೨೧] ಜನರು ಅಸುನೀಗಿದರು;ಇದರಿಂದಾಗಿ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮಲಯಾಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಂತರ 1972ರಲ್ಲಿ ನಗರ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆಯಿತು.ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರದ ನಂತರ ಅದು ಮೊದಲ ನಗರವಾಗಿ [೨೨] ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಅದಾದ ನಂತರ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 1,1974ರಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿಯಾಗಿ [೨೩] ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ 1972ರಲ್ಲಿ ಸೆಲಾಂಗೊರ್ ದ ರಾಜಧಾನಿಯ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಹಿಂಪಡೆದು ನಂತರ ಶಾ ಆಲಮ್ ಇದನ್ನು ರಾಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು [೨೪] ಪ್ರಕಟಿಸಿದ.
ಮೇ 14,1990ರಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತನ್ನ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ 100 ಶತಮಾನದ ವರ್ಷಾಚರಣೆ ನಡೆಸಿತು. ಹೊಸ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿ ಆಫ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಧ್ವಜ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು.
ಮತ್ತೊಂದು ರಾಜಕೀಯ ಚಳವಳಿಯು 1998 ರಲ್ಲಿ ರಿಫಾರ್ಮಸಿ ಎಂಬ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ [೨೫] ಸಂಭವಿಸಿತು. ಆಗಿನ ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಉಪ-ಪ್ರಧಾನಿ ಅನ್ವರ್ ಇಬ್ರಾಹಿಮ್ ನ ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯು 1999ರ ವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆದು ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲೂ ಸುಧಾರಣೆ ತರಬೇಕೆಂದು ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು [೨೫] ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
ಫೆಬ್ರವರಿ 1,2001ರಲ್ಲಿ ಪುತ್ರಜಯವನ್ನು ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿಯಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೇ ಇದು ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರದ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿ [೨೬] ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆಗ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟುಕೆಗಳು ಕೌಲಾಲಪ್ರ್ ದಿಂದ ಪುತ್ರಜಯಾಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಹೀಗಾದರೂ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತನ್ನ ಶಾಸಕಾಂಗ [೨೭] ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು (ಅರಸು) ಯಾಂಗ್ ಡಿ-ಪೆರ್ಟೌನ್ ಅಗೊಂಗ್ ನ ನಿವಾಸ ತಾಣಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು [೨೮] ಮುಂದುವರೆಯಿತು.
ಭೂಗೋಳ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ವಿಶಾಲವಾದ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನದಿ ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶವು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಟಿಟಿವಾಂಗ್ಸಾ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು,ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಶ್ರೇಣಿ ಪರ್ವತಗಳು,ಅಲ್ಲದೇ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಫ್ ಮಲಕ್ಕಾ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಎಂಬ ಪದವು ಮಲಯಾದ ಮೂಲದಿಂದ ಬಂದದ್ದು ಅದನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದರೆ :ಮಣ್ಣು ಗುಡ್ಡೆಯ ರಾಶಿ"ಯಾಕೆ6ದರೆ ಇದು ಕ್ಲಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಗೊಂಬಕ್ ನದಿಗಳ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುಡ್ಡೆ ರಾಡಿ ಮಣ್ಣನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಇದು ಸೆಲಂಗೊರ್ ರಾಜ್ಯದ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ,ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಈ ಹಿಂದೆ ಸೆಲಂಗೊರ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿತ್ತು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ 1974ರಲ್ಲಿ ಸೆಲಂಗೊರ್ ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರದ ನೇರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಸ್ವತಂತ್ರ ಮೊದಲ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದ ಪಶ್ಚಿಮ ಪ್ರದೇಶಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯಗಿಂತ ವಿಶಾಲ ಪ್ರದೇಶವೆನಿಸಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಗರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ [ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]ಹೊಂದಿದೆ.
ನಗರದ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು243.65 km2 (94.07 sq mi)ರಷ್ಟಿದೆ.ಇದರ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಗತಿ ಪ್ರಮಾಣ21.95 m (72.0 ft)ರಷ್ಟಿದೆ.
ಹವಾಗುಣ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಟಿಟಿವಾಂಗ್ಸಾ ಪರ್ವತಗಳು,ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇಂಡೊನೇಷ್ಯಾದ ಸುಮಾತ್ರಾ ದ್ವೀಪಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುವ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹವಾಗುಣದ ಮಳೆಕಾಡಿನ ವಾತಾವರಣ ಹೊಂದಿದೆ.ಅಂದರೆ ಕೊಪ್ಪೆನ್ ವಾತಾವರಣದ ವಿಂಗಡಣೆಯಲ್ಲಿ Af )ಇದು ಬರುತ್ತದೆ.ಈಶಾನ್ಯ ಮುಂಗಾರಿನಿಂದಾಗಿ ಇದು ಅತ್ಯಧಿಕ ಮಳೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.ಅಕ್ಟೊಬರ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮಳೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಅನಿಶ್ಚಿತ ಸ್ಥಿತಿಯು ಇದರ ಮಧ್ಯೆ 31 and 33 °C (88 and 91 °F)ಇರುತ್ತಿದ್ದು ಅದು ಎಂದೂ 37 °C (99 °F)ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುವದಿಲ್ಲ.ಅಲ್ಲದೇ ವಾತಾವರಣದ ಕನಿಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯು 22 and 23.5 °C (71.6 and 74.3 °F)ಇದ್ದು ಎಂದೂ 19 °C (66 °F)ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವದಿಲ್ಲ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ2,266 mm (89.2 in)ಪ್ರಮಾಣದ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ;ಜೂನ್ ಮತ್ತು ಜುಲೈಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಣಹವೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ.ಆದರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಮಳೆ ಪ್ರಮಾಣವು 125 mm (5 in)ಗಿಂತ ಅಧಿಕವಿರುತ್ತದೆ.
ನೆರೆ ಹಾವಳಿಯು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಮಳೆಯಾದಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ನಗರದ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಇಳಿಜಾರಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆರೆ [೨೯] ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ. ಸಮೀಪದ ಸುಮಾತ್ರಾದಿಂದ ಬರುವ ಕಾಡಿನ ಬೆಂಕಿ ಮೂಲದ ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳು ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಮುಸುಕು ಅಥವಾ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ನಗರಕ್ಕೆ ಬರುವ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಾಲಿನ್ಯವಾಗಿದೆ.ಇದಲ್ಲದೇ ಬಯಲುಗಳಲ್ಲಿ ದಹಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಗಳು,ವಾಹನಗಳ ಹೊಗೆ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡದ ಕೆಲಸಗಳಿಂದಾಗಿ ಹವೆ [೩೦] ಮಲಿನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
Kuala Lumpurದ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ತಿಂಗಳು | ಜ | ಫೆ | ಮಾ | ಏ | ಮೇ | ಜೂ | ಜು | ಆ | ಸೆ | ಆಕ್ಟೋ | ನ | ಡಿ | ವರ್ಷ |
Source: World Meteorological Organisation (UN) [೩೧] |
ಜನಸಾಂದ್ರತೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಬಹಸಾ ಮೆಲಯು—ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು,ಇದು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ನಗರದಲ್ಲಿನ ಇನ್ನುಳಿದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಗಳೆಂದರೆ ಕಂಟೊನಿಸ್ ,ಮಂದಾರಿನಿ ಮತ್ತು ತಮಿಳ ಆಗಿವೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ [೩೨] ಕಡ್ಡಾಯವೆನಿಸಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹಲವಾರು ವಿವಿಧ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ;ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಲಯಾಸ್ , ಚೀನಿಸ್ , ಇಂಡಿಯನ್ಸ್ , ಯುರೇಸಿಯನ್ಸ್, ಅಲ್ಲದೇ ಕಡಜಾನ್ ಗಳು, ಇಬಾನ್ ಗಳು.ಪೂರ್ವದ ಇನ್ನಿತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಾಂಗ ಅಂದರೆ ಪೂರ್ವ ಮಲೆಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ ಮಲೆಷ್ಯಿಯಾ[೩೨][೩೩] ಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಿಭಿನ್ನ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್'ನ ವೇಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕಡಿಮೆ ಕೌಶಲ್ಯದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದೆ;ಉದಾಹರಣೆಗೆ;ಕೆಲಸಗಾರರು, rapid development triggered a huge influx of low skill foreign workers from ಇಂಡೊನೇಷ್ಯಾ , ನೇಪಾಳ , ಬರ್ಮಾ , ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ , ಬಂಗ್ಲಾದೇಶ , ಪಾಕಿಸ್ತಾನ , ಇಂಡಿಯಾ , ಶೀಲಂಕಾ , ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ , ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್ ಗಳಿಂದ ಕೆಲಸಗಾರರು ಮಲೆಷ್ಯಾದೊಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಪರವಾನಿಗೆ ಇಲ್ಲದೇ ಮಲೆಷ್ಯಾದೊಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಿವೆ.[೩೪][೩೫]. ಅದೂ ಅಲ್ಲದೇ ಸುಮಾರು 500,000ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತಿದ್ದಾರೆ.
ಆಗ 18-ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗ ಯುರೊಪಿಯನ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದಾಗ ಫುಜಿಯನ್ ಮತ್ತು ಗ್ವಾಂಗ್ಡೊಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಚೀನಿಯರು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಉತ್ತಂಗದಲ್ಲಿದ್ದ ತವರಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು [೩೬] ಕರೆತರಲಾಯಿತು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತಾರೆ,ಆದರೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಟೊನಿಸ್ ಸುಲಲಿತ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸುವರು. ಹಕ್ಕಾಗಳು ಮಾತ್ರ ಈ ಭಾಷೆಗೆ ತಮ್ಮ ಒಲವು [೩೭][೩೮] ತೋರಿದ್ದಾರೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 10%ರಷ್ಟಿರುವ ಭಾರತೀಯರು(2000ನಲ್ಲಿನ ಜನಗಣತಿ)ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಾಚಾರಣೆ ಮಾಡುವರಲ್ಲದೇ ತಮಿಳ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.ಇನ್ನುಳಿದ ಭಾರತೀಯರ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿಯರ ಭಾಷೆ ಎಂದರೆ ಹಿಂದಿ,ಮಲಯಾಳಮ್ ,ಪಂಜಾಬಿ,ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಪಾಶ್ತು ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುವರು. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾರತೀಯರು,ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ [೩೬] ಕರೆತರಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಬ್ಬಾಚರಣೆಗಳೆಂದರೆ, ಥೈಪುಸ್ಯಾಮ್, ದೀಪಾವಳಿ ಮತ್ತು ಪೊಂಗಲ್ .[೩೨]
ಮಲಯಾಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮ ರಿಂದ ಇಸ್ಲಾಮ್ ಆಚರಣೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರಮುಖ ಧರ್ಮಗಳೆಂದರೆ, ಹಿಂದುತ್ವ (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ), ಬೌದ್ದಮತ , ಕನ್ ಫುಶಿಯನಿಸಮ್ ಮತ್ತು ಟೊಯಿಸಮ್ (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಚೀನಿಯರು) ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿ .[೩೯] ನಗರದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಾಚರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಹುವಿವಿಧ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಪೂಜಾಸ್ಥಳಗಳಿವೆ.
ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಅಂಕಿ-ಸಂಖ್ಯೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ[೫] ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಗರವೊಂದರಲ್ಲೇ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2006ರ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ 1.58 [೫] ದಶಲಕ್ಷವಿದೆ. ಇದು ಒಟ್ಟು 6,502 inhabitants per square kilometre (16,840/sq mi)ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ ಹೊಂದಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಜನಸಾಂದ್ರತೆಯುಳ್ಳ ಆಡಳಿತದ ಜಿಲ್ಲಾ [೫] ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟು ಮೆಟ್ರೊಪಾಲಿಟನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2007ರಲ್ಲಿನ ಅಂದಾಜಿನಂತೆ 6.9 [೨] ದಶಲಕ್ಷವಾಗಿದೆ. ಜನನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಶೇಕಡಾವಾರು ಇಳಿಮುಖವಾಗಿದ್ದರಿಂದ 15 ವರ್ಷ ವಯೋಮಾನದವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.ಇದು 1980 ರಲ್ಲಿ 33%ರಷ್ಟಿದ್ದದ್ದು 2000ರಲ್ಲಿ 27%[೩೩] ಕ್ಕಿಳಿದಿದೆ. ಆದರೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರಮಾಣವು 15-59 ಅಂದರೆ ವಯೋ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ 1980ರಲ್ಲಿ 63%ರಿಂದ ಈಗ 2000ರದಲ್ಲಿ 67%[೩೩] ಕ್ಕೇರಿದೆ. ಹಿರಿಯರ 60ವರ್ಷ ಮತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರ ಸಂಖ್ಯಾಪ್ರಮಾಣವು 1980ರಲ್ಲಿ 4%ರಷ್ಟಿದ್ದದ್ದು 2000ನಲ್ಲಿ 6%[೩೩] ಕ್ಕೇರಿದೆ.
ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗದ ಆಧಾರದ(ನೋಡಿ http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?lang=en),ಕೌಲಾಲಂಪುರ್[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] ಯೊಂದರಲ್ಲೇ ಭುಮಿಪುತೆರಾ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2000ರಲ್ಲಿ 38%(ಮುಂದಿನ ಜನಗಣತಿಯು2010ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ)ಚೀನಿಯರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 43% ಹಾಗು ಭಾರತೀಯರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 10%[೩೩] ರಷ್ಟಿದೆ. ಸದ್ಯದ ಕಾಣಬರುವ ನಗರದ ವಿದ್ಯಮಾನವೆಂದರೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅಂದರೆ 9%[೩೩] ರಷ್ಟಾಗಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಿಟಿ ಹಾಲ್ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿಸ್ ಮಿನಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ,ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ,ನಗರ ಯೋಜನೆ,ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ,ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು,ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಿಟಿ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಮೇಯರ್ ಗೆ ಇದರ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ.ಇವರನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿಸ್ ಸಚಿವರು ನೇಮಕ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಂತಹ ನೇಮಕದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು 1970ರಿಂದ ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ [೪೦] ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರಿ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಆದಾಗಿನಿಂದ ಫೆಬ್ರವರಿ 1,1974ರಿಂದ ಇದು [೪೧] ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಇದುವರೆಗೂ ಒಂಬತ್ತು ಮೇಯರ್ ಗಳ ನೇತೃತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ. ಸದ್ಯದ ಮೇಯರ್ ಡಾಟೊ(ಗೌರವ ಸೂಚಕ ಪದ) ಅಹ್ಮದ್ ಫೌದ್ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ [೪೨] ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 2008ರಲ್ಲಿ ನೇಮಕಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ರಾಜಕಾರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ವು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ (ಸಂಸತ್ತು)ಕೆಳಮನೆಯ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರಿಪ್ರೆಜೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ (ದಿವಾನ್ ರಕ್ಯತ್ )ಮತ್ತು ಸೆನೆಟ್ ನ ಮೇಲ್ಮನೆ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಸೆನೆಟ್ (ದಿವಾನ್ ನೆಗರಾ )ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನಗರವು ಕೆಳಮನೆ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರಿಪ್ರೆಜೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ ಹನ್ನೊಂದು ಸಂಸದರನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.(ಮೆಂಬರ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ) [೪೩](MPs)ಇವರನ್ನು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಚುನಾಯಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಬರಿಸನ್ ನ್ಯಾಸಿನಲ್ (BN)ಅವರ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ(BN)ನಿಂದ ಏಳು ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಇರುತ್ತಾರೆ,ಇನ್ನುಳಿದ ನಾಲ್ವರು ಡೆಮಾಕ್ರಾಟಿಕ್ ಆಕ್ಷನ್ ಪಾರ್ಟಿ(DAP)ಇವರು 2008ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಪೂರ್ವ ಇವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಇದೆ. ಆದರೆ 2008ರ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ BN ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಝುಲ್ಹಾಸ್ನಾನ್ ರಫಿಕ್ ಅದೂ ಸೆಶಿವಾಂಗ್ಸಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಎನ್ನುವಂತೆ DAP ಯು ಐದು ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ,ಪಾರ್ಟಿ ಕೇಡಿಲನ್ ರಕ್ಯತ್ ನಾಲ್ಕು ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು PASಒಂದು ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ.ಇದೇ ಮೊದಲ ಸಲ ಫೆಡರಲ್ ಟೆರಿಟರೀಸ್ ನ ಕಾನ್ ಸ್ಟಿಟುಯನ್ಸಿಗಳು(ಮತಕ್ಷೇತ್ರಗಳು) ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ಪಾಲಾಗಿವೆ.
ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಭಾಗಗಳು ಅತ್ಯಧಿಕ ಕೈಗಾರಿಕರಣಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ವೇಗ ಬೆಳೆಯುವ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಥಮ [೭] ಪ್ರದೇಶವಾಗಿವೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತವು ಪುತ್ರಜಯಾಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರವಾದರೂ ಸರ್ಕಾರದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ನಗರದಲ್ಲಿವೆ,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೆಗರಾ ಮಲೆಷ್ಯಾ (ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ),ಕಂಪನೀಸ್ ಕಮಿಶನ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಕಮಿಶನ್ ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ರಾಯಭಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳು ಹಾಗು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಿಶನ್ ಗಳು ಇಲ್ಲಿಯೇ [೪೪] ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ.
ನಗರವು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಅಂದರೆ ನಗರವು ಹಣಕಾಸು,ವಿಮೆ,ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ,ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿದೆ. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪ್ರದೇಶಗಳು;ಸೆಪಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮಲ್ಟಿಮಿಡಿಯಾ ಸೂಪರ್ ಕಾರಿಡಾರ್ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಂಗ್ ಬಂದರಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಕಿನ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಬುರ್ಸಾ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಅಥವಾ ದಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಎಕ್ಸ್ ಚೇಂಜ್ ನಗರದಲ್ಲಿದೆ,ಅದು ತನ್ನ ಅಗ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಂದರೆ ನವೆಂಬರ್ 20,2007ರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬಂಡವಾಳ ಪ್ರಮಾಣವು US$318.65 [೪೫] ಬಿಲಿಯನ್ ಗಳು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಒಟ್ಟು ಸಮಗ್ರ ಆಂತರಿಕ ಉತ್ಪನ್ನವು(GDP)2000ನೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು RM25,968 ದಶಲಕ್ಷಗಳಾಗಿದೆ.ಇದರ ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಗತಿ ದರವು4.[೩೩] 2ಶೇಕಡಾವಾರು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ತಲಾ ಆದಾಯ ಪ್ರಮಾಣವು 2000ರಲ್ಲಿ RM30,727 ಆಗಿದ್ದು ವಾರ್ಷಿಕ 6,1ರ ಪ್ರಗತಿ [೩೩] ಕಂಡಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಒಟ್ಟು ಉದ್ಯೋಗವಕಾಶವು ಅಂದಾಜು 838,400 [೩೩] ರಷ್ಟಿದೆ. ಸೇವಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು,ವಿಮೆ,ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ,ವಹಿವಾಟು ಸೇವೆಗಳು,ಸಗಟು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ,ರೆಸ್ಟಾರಂಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹೊಟೆಲ್ ಗಳು,ಸಾರಿಗೆ,ದಾಸ್ತಾನು ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕ,ಉಪಭೋಗಗಳು,ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸೇವಾ ವಲಯ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳು,ಈ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 83.0ಶೇಕಡಾವಾರು [೩೩] ಇದರಲ್ಲಿದೆ. ಇನ್ನುಳಿದದ್ದು ಶೇಕಡಾ 17 ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ವಲಯದಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.
ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೇವಾವಲಯವು ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಫೈನಾನ್ಸಿಂಗ್ [೪೬] ಹಬ್ (ಕೇಂದ್ರ)ವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹಣಕಾಸು ಹರಿದು ಬರುತ್ತಿದೆ.ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಲ್ -ರಝಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಕುವೇತ್ ಫೈನಾನ್ಸ ಹೌಸ್ ಗಳು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಪಾಲು [೪೭] ಹೊಂದಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೇ ದಿ ಡೊವ್ ಜೋನ್ಸ್ & ಕಂಪನಿಯು ಬುರ್ಸಾ ಮಲೆಷ್ಯಾದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಎಕ್ಸ್ ಚೇಂಜ್ ಟ್ರೇಡ್ ಫಂಡ್ಸ್ (ETFs)ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕೆಂದಿದೆ.ಇದು ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಖ್ಯಾತಿ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವ [೪೮] ತರಲಿದೆ. ನಗರವು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿದೇಶಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕಚೇರಿಅಥವಾ ಸಹ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.ಬಹುಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ,ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮೂಲ ತಳಪಾಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗಳು,ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007ರ ವರೆಗೆ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಒಟ್ಟು 14 ಕಂಪನಿಗಳು ಫೋರ್ಬ್ಸ್ 2000 ನ [೪೯] ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿವೆ.
ಇನ್ನುಳಿದ ಮಹತ್ವದ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೆಂದರೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ತರಬೇತು ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ.ವಿಶಾಲವಾದ ವಿಭಿನ್ನ ವೃತ್ತಿಪರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಇಂತಹ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದರೆ,ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ,ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಲಯಾ,ದಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಟೆಕ್ನೊಲೊಜಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ,ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಮತ್ತು ಮೆಡಿಕಲ್ ಫ್ಯಾಕುಲ್ಟಿ ಆಫ್ ದಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಕೆಬೆಂಗ್ಸಾನ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಇತ್ಯಾದಿ. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಖಾಸಗಿ ಕಾಲೇಜ್ ಗಳೂ ಇಲ್ಲಿವೆ,ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಟನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ರಜಾಕ್ ಮತ್ತು ಟುಂಕು ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಮುಂತಾದವುಗಳು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಾಕಾಷ್ಟು ಕೋರ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ,ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಇತರೆಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಶೇಷ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ.ನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ಪೆಸಲೈಸ್ಡ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ.ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ವಿಶಾಲ ದೃಷ್ಟಿಯ ಈ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿವೆ.
ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಶಾಲ ತಳಹದಿ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಇನ್ನುಳಿದ ಸೇವೆಗಳಾದ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು ಅದರಿಂದ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರ ಚುರುಕುಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಹತ್ವದ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ತವರಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ:ದಿ ರಬ್ಬರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ,ದಿ ಫಾರೆಸ್ಟ್ ರಿಸರ್ಚ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಇದಲ್ಲದೇ ಇನ್ನೂ ಇಂತಹ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ [೫೦] ಬರಲಿವೆ.
ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಬದಲಾಯಿಸಿಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಕೂಡಾ ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯದ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ಒದಗಿಸಿದೆ.ಇದರಿಂದ ಆದಾಯ,ಉದ್ಯೋಗವಕಾಶ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನೂ ಸಹ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಸ್ತರಣೆಯಡಿ ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ಹೊಟೆಲ್ ಗಳ ಸರಣಿಯೇ ಇಲ್ಲಿ ಬೀಡು ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಶಾಪಿಂಗ್ ಸೆಂಟರ್ ಗಳೂ ಸಹ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿದ್ದು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಮೆಗಾ ಮಾಲ್ ಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಪರಸ್ಪರ ಚರ್ಚಾ ಸಮಾವೇಶಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ವಿವಿಧ ಚರ್ಚಾ ಗೋಷ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿವೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳೆಂದರೆ ದಿ ಡಾಟಾರನ್ ಮೆರ್ಡೆಕಾ (ದಿ ಇಂಡೆಪೆಂಡನ್ಸ್ ಸ್ಕೆಯರ್), ದಿ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ , ದಿ ಇಸ್ತಾನಾ ಬುದಯಾ , ದಿ ಇಸ್ತಾನಾ ನೆಗರಾ (ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ಯಾಲೇಸ್ ), ದಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಟಾವರ್ಸ್ , ದಿ ಮುಝಿಮ್ ನೆಗರಾ (ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಹಲಯ), ದಿ ಪುತ್ರಾ ವರ್ಲ್ಡ್ ಟ್ರೇಡ್ ಸೆಂಟರ್ , ದಿ ಟುಗು ನೆಗರಾ (ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮಾನೊಮೆಂಟ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳು) ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ಮಸೀದೆಗಳು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದಿ ಮಸ್ಜಿದ್ ಜಮೆಕ್ , ದಿ ಮಸ್ಜಿದ್ ನೆಗರಾ (ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮಾಸ್ಕ್ಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಸೀದೆ ) ಮತ್ತು ದಿ ಫೆಡ್ ರಲ್ ಟೆರಿಟರಿ ಮಾಸ್ಕ್ಯು .[೫೧]
ಇನ್ನುಳಿದ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳೆಂದರೆ ಅಕ್ವೆರಿಯಾ KLCC, ದಿ ಬಾಟು ಕೇವ್ಸ್ , ದಿ ಮಾಕಮ್ ಪಹಲ್ ವಾನ್ (ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮೌಸೊಲಿಯಮ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿ ), ದಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ , ಪೆಟಾಲಿಂಗ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ , ದಿ ರಾಯಲ್ ಸೆಲಂಗೊರ್ ಪೆವ್ಟರ್ ವಿಸಿಟರ್ ಸೆಂಟರ್ , ದಿ ಝೊ ನೆಗರಾ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೃಗಾಲಯ), ಮತ್ತು ಮಲಯಾ ಕಲ್ಚರಲ್ ಸೆಂಟರ್ಸ್ , ಥೆಯೆನ್ ಹೌವ್ ಟೆಂಪಲ್ ಮತ್ತು ದಿ ಥೈಪುಸ್ಯಾಮ್ ಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯು ದಿ ಚೀನಿಸ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ಸ್ಶ್ರೀ ಮಹಾಮರಿಯಮ್ಮ ಟೆಂಪಲ್ ನ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಮೆರವಣಿಗೆ. ನಗರದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವ ಗೊಲ್ಡನ್ ಟ್ರೈಂಗಲ್ ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾಂತ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಉಲ್ಲಾಸದ ರಾತ್ರಿ ಬದುಕನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಉಲ್ಲಾಸದ ಸ್ಥಳಗಳು;ನೈಟ್ ಕ್ಲಬ್ ಗಳು,ಬಾರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಲಾಂಜ್ ಗಳು ,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೀಚ್ ಕ್ಲಬ್ ,ಎಸ್ಪಾಂಡಾ,ದಿ ಹಕ್ಕಾ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ವೈನ್ ಬಾರ್& ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್ ,ಹಾರ್ಡ್ ರಾಕ್ ಕೆಫೆ,ದಿ ಲುನಾ ಬಾರ್ ನ್ಯುಯೊ,ರಮ್ ಜಂಗಲ್ ,ದಿ ಥೈ ಕ್ಲಬ್ ,ಝೌಕ್ ಮುಂತಾದವುಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಲಾನ್ ಪಿ.,ರಾಮ್ ಲೀ,ಜಲಾನ್ ಸುಲ್ತಾನ್ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ಮತ್ತು ಜಲಾನ್ ಅಂಪಂಗ್ ಗಳು ಉಲ್ಲಾಸದ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.
ಹೊಟೆಲ್ ಗಳು ಪಂಚತಾರಾದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಆಯಾ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಸರಿದೂಗುವ ಹೊಟೆಲ್ ಗಳು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಹೋಗು ಬರುವ ಜನಸಮೂದಾಯಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿವೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಮನರಂಜನಾ ಜಿಲ್ಲಾ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕೇಂದ್ರಗಳೂ ಇವೆ.
ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 66 ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಲ್ ಗಳಿವೆ ಇದು ಮಲೆಷ್ಯನ್ನರಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಫ್ಯಾಶನ್ ಮಾಲ್ ಗಳೇ ಅನುಕೂಲ [೫೨] ಒದಗಿಸಿವೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಶಾಪಿಂಗ್ ಕೊಡುಗೆ ಒಟ್ಟು RM7.7 ಬಿಲಿಯನ್ (USD 2.26 ಬಿಲಿಯನ್)ಅಥವಾ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಶೇಕಡಾ 20.8ರಷ್ಟು ಅಂದರೆ 2006ರಲ್ಲಿನ RM31.9 ಬಿಲಿಯನ್ ನಷ್ಟು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು [೫೩] ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಸುರೈ KLCCಯು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಮುಖ ಶಾಪಿಂಗ್ ಸೆಂಟರ್ ಆಗಿದ್ದು ಇದು ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ನ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ನ ಕೆಳಗಡೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ.
ಸುರೈ KLCC ಯಲ್ಲದೇಬುಕಿಟ್ ಬಿಂಟ್ಯಾಂಗ್ ,ಇದು ಟೊಕಿಯೊ ದ ಗಿಂಜಾ , ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ನ ಫಿಫ್ತ್ ಅವೆನ್ಯು ಮತ್ತು ಸಿಂಗಾಪುರ್ ದ ಆರ್ಚರ್ಡ್ ರೋಡ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಹೆಚ್ಕಿನ ಶಾಪಿಂಗ್ ನ ಔಟ್ ಲೆಟ್ ಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ನಿಂತಿವು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಗೊಲ್ಡನ್ ಟ್ರೈಂಗಲ್ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ ಬುಕಿಟ್ ಬಿಂಟಾಂಗ್ ಹೆಸರಾಂತ ಮೂರು ರಸ್ತೆಗಳು ಇವೆ,ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಜಲಾನ್ ಬುಕಿಟ್ ಬಿಂಟಾಂಗ್,ಜಲಾನ್ ಇಂಬಿ, ಮತ್ತು ಜಲಾನ ಸುಲ್ತಾನ್ ಇಸ್ಮೈಲ. ಇದು ಹಲವಾರು ಉತ್ತಮ ಕೆಫೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ;ಅಲ್ ಫ್ರೆಸ್ಕೊ (ಬಯಲು ತಾಣ)ಭೋಜನ ಕೂಟಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಗಳು ಅಂದರೆ ಬೆರ್ಜಯಾ ಪ್ಲಾಜಾ,ಬೆರ್ಜಿಯಾ ಟೈಮ್ಸ್ ಸ್ವೆಯರ್ , ಬುಕಿಟ್ ಬಿಂಟ್ಯಾಂಗ್ ಪ್ಲಾಜಾ ,ಇಂಬಿ ಪ್ಲಾಜಾ,ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪ್ಲಾಜಾ,ಲಾಟ್ 10,ಲೊ ಯಾಟ್ ಪ್ಲಾಜಾ ,ಪೆವಿಲಿಯನ್ KL,ಸ್ಟಾರ್ ಹಿಲ್ ಪ್ಲಾಜಾ ಮತ್ತು ಸುಂಗೈ ವಾಂಗ್ ಪ್ಲಾಜಾ ಇತ್ಯಾದಿ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಾಲವಾದುದು,SOGO ಕೌಲಾಲಂಪುರ್[೫೪] ಇದನ್ನು KL SOGO Archived 2016-09-23 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.)ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಚಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಜಲಾನ್ ಟುಂಕು ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿದೆ,ಸ್ಥಳೀಯರಿಗೆ ಇದು ಉತ್ತಮ ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಎಂದೂ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.
ಬಂಗ್ ಸಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಕೂಡಾ ಕೆಲವು ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ,ಅದರಲ್ಲಿ ಬಂಗ್ ಸಾರ್ ವಿಲೇಜ್ ,ಬಂಗ್ ಸಾರ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಸೆಂಟರ್ ,ಮಿಡ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮೆಗಾಮಾಲ್ ಮತ್ತು ದಿ ಗಾರ್ಡನ್ಸ ಇತ್ಯಾದಿ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ದಾಮನ್ಸಾರಾ ಪ್ರದೇಶವು ನಗರದಲ್ಲಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಇಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಇರುವ IKEAಔಟ್ ಲೆಟ್ ಇದೆ.ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹಲವಾರು ಅಂಗಡಿ-ಮುಂಗಟ್ಟುಗಳಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕ್ಯಾಥೆ ಮಲ್ಟಿ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಸಿನೆಮಾಗಳು,ದಿ ಕರ್ವ,ಇಕಾನೊ ಪಾವರ್ ಸೆಂಟರ್ ,ಅರಾ ಜಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಟ್ಟಾ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಮಾಲ್ ಮತ್ತು ಒನ್ ಉಟಮಾ ಮುಂತಾದವು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲದೇ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರಲು ನಿಗದಿತ ವಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜವಳಿಗಳು,ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಗಳು (ನೇಯ್ದ ಬಟ್ಟೆ)ಮತ್ತು ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳು. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಚೀನಾ ಟೌನ್ ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೆಟಾಲಿಂಗ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಎನ್ನುವುದು ಅದರ್ಲ್ಲೊಂದು. ಚೀನಾ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದ ಕಟ್ಟಡಾಳಿವೆ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್ ಚೀನೀಸ್ ಮತ್ತು ಯುರೊಪಿಯನ್ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು [೫೫][೫೬] ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಇದನ್ನು ತೋಯ್ದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಎನ್ನಲಾಗುತಿತ್ತು,ಇಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕರಕುಶಲ ಕಲೆ,ವ್ಯಾಪಾರ-ವಹಿವಾಟು,ಪುರಾತನ ಅಪರೂಪದ ವಸ್ತುಗಳ ಮಾರಾಟ,ಪೇಂಟಿಂಗ್ಸ್ ಸೊವೆನರ್ಮ್ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲಾ ತೆರನಾದ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಮಾರಾಟದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಲಯಾದಲ್ಲಿ ಪಸಾರ್ ಸೆನಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸಚಿವಾಲಯವು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಕಳೆದ 2000 ರಿಂದ ಮೆಗಾ ಸೇಲ್ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಈ ಮೆಗಾ ಸೇಲ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ;ಮಾರ್ಚ್ ,ಮೇ ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ ಇದರ ವಾತಾವರಣ ಇರುತ್ತದೆ.ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಒಂದು ಶಾಪಿಂಗ್ ಪ್ರಮುಖ [೫೭] ತಾಣವಾಗಿದೆ.
ನಗರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿcenter|thumb|800px|ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆಯ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಆಕಾಶದಂಚು
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ,ಏಷ್ಯನ್ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪದ್ದತಿಗಳು,ಮಲಯಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಪೂರ್ತಿ,ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಿಶ್ರಣ ಇಲ್ಲಿ [೫೮] ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಗಳಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮ ಕಿರಿಯ ಯುವ ಉತ್ಸಾಹದ ನಗರವಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆ,ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್ ,ಜಕಾರ್ತಾ ಮತ್ತು ಮನಿಲಾಇತ್ಯಾದಿ.ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಟ್ಟಡಗಳು 19ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 20ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರಿಶ್ ,ತುಡೊರ್ ,ನಿಯೊ-ಗೊಥಿಕ್ ಅಥವಾ ಗ್ರೆಸಿಯನ್ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಶೈಲಿ ಅಥವಾ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ [೫೯] ಒಡಮೂಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಭಿರುಚಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.ಸ್ಥಳೀಯ ವಾತಾವರಣವು ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ಉಷ್ಣ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ದದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಶಾಪ್ ಹೌಸ್ ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ,ಬಹುತೇಕ ಇವು ಎರಡು ಮಹಡಿಯ ಅಂಗಡಿಗಳು ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.ವಿಶೇಷ ನಿವಾಸದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಳಿಗೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹಳೆಯ ನಗರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಪ್ -ಹೌಸ್ ಗಳು ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಚೀನೀಸ್ ಮತ್ತು ಯುರೊಪಿಯನ್ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು [೫೫][೫೬] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಶಾಪ್ ಹೌಸ್ ಗಳು ಹೊಸ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒಳಗಾದರೂ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಮೆಡಾನ್ ಪಸಾರ್ (ಓಲ್ಡ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಸ್ಕೆಯರ್ )ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೆಯೇ ನಿಂತಿವೆ; ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಟೌನ್ ,ಜಲಾನ್ ಟುಂಕು ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್ ,ಜಲಾನ್ ದೊರೈಸ್ವಾಮಿ,ಬುಕಿಟ್ ಬಿಂಟ್ಯಾಗ್ ಮತ್ತು ಟೆಂಗ್ಕಾಟ್ ಟೊಂಗ್ ಶಿನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ಇಮಾರತುಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರಾನಂತರದ 1970ರಿಂದ 1990ರ ವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಲಾಯಿತು.ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಬೆಳಕು ಕಂಡವು. ಹಲವಾರು ಈ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಮಲಯಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನೂ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸೊಂಗ್ ಕೊಕ್ ಮತ್ತು ದಿ ಕೆರಿಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಕೆಲವು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಾರಿಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದು,ನಿಸರ್ಗದ ನಕಲಿನ ಕೆಲವು ರೇಖಾ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಕಟ್ಟಡದ ಒಳಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ [೬೦] ಗೌಣವಾಗಿವೆ. ಇಂತಹ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಮೆನಾರಾ ಟೆಲೆಕೊಮ್ ,ಮೆನಾರಾ ಮಾಯ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ,ದಯಾಭೂಮಿ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ [೬೧] ಸೆಂಟರ. ಕೆಲವು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಅಂದರೆ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಆರ್ಟ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ಲ್ಯಾನೇಟೇರಿಯಮ್ ಗಳನ್ನು ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನದ ದೇಗುಲಗಳನ್ನಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇವುಗಳ ಗುಮ್ಮಟ ಮತ್ತು ಮಿನಾರೆಟ್ ಗಳು ಇದನ್ನು ಪೂಜಾಸ್ಥಳಗಳಷ್ಟು ಪವಿತ್ರವಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ 452-metre (1,483 ft)ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡವಾದ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ಆಗಿನ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಲಾಕೃತಿಯ ವಾಸ್ತು [೬೨] ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು 1990ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 2000ನೆಯ ಇಸ್ವಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯೊಂದಿಗೆ ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡವಾದ ಬೊಕ್ ಹೌಸ್ ನಿರ್ಮಾಣಗಳನ್ನು ಕೆಡವಿ ಹೊಸರೂಪ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.[೬೩] ಹಲವಾರು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಗಾಜಿನ ಅರಮನೆಗಳಂತೆ ನಗರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೆಟ್ರೊನಾ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ,ಮತ್ತು [೬೩]ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಕನ್ವೆನ್ಶನ್ ಸೆಂಟರ್
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಕೇಂದ್ರ ವ್ಯವಹಾರದ ಕೇಂದ್ರವು ಈಗ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ (KLCC)ಸುತ್ತಲೂ ತನ್ನ ಬಾಹು ಚಾಚಿದೆ.ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕಟ್ಟಡ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪತೆಯು ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ.ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಇಂದು ಎಲ್ಲೆಡೆ ತಲೆ ಎತ್ತಿವೆ.
ಉದ್ಯಾನಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಕಟ್ಟಡದ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಎರ್ಡಾನಾ ಲೇಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ ಹಸ್ತ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಅಲಂಕಾರದಿಂದ ಶೋಭಿಸುತ್ತಿದೆ,ಇದು ಮೊದಲು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಗಳ ಕಚೇರಿ ತಾಣವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ಪಾರ್ಕ,ಚಿಗುರೆ ವನ,ಫಲ-ಪುಷ್ಪಗಳ ಕೈತೋಟ,ಉಜ್ವಲ ವರ್ಣದ ದಾಸವಾಳ ಹೂವಿನ ತೋಟ ಮತ್ತು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ ಉದ್ಯಾನ ಇದು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಿ [೬೪] ಉದ್ಯಾನವೆನಿಸಿದೆ. ನಗರದ ಇನ್ನುಳಿದ ಉದ್ಯಾನವನಗಳೆಂದರೆ ದಿ ಏಷ್ಯನ್ ಶಿಲ್ಪ ಕೃತಿಗಳ ಉದ್ಯಾನ,KLCC ಉದ್ಯಾನ ,ಟಿಟಿವಾಂಗ್ಸಾ ಲೇಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ,ಮೆಟ್ರೊಪಾಲಿಟನ್ ಲೇಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ,(ಕೆಪಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ),ಫಾರೆಸ್ಟ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ [೬೫] ಮಲೆಷ್ಯಾ,ತಮನ್ ಟಾಸಿಕ್ ಪರ್ಮೆಸುರಿ(ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಲೇಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ),ಬುಕಿಟ್ ಕೈರಾ,ಬಾಟನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ,ಎಕ್ವೆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಪಾರ್ಕ್ ,ವೆಸ್ಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಪಾರ್ಕ್ TTDIಬಳಿ;ಮತ್ತು ಬುಕಿಟ್ ಜಲಿಲ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ .
ನಗರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮೀಸಲು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ,ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ಬುಕಿಟ್ ನಾನಾಸ್ ನಗರದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಮೀಸಲು ಅರಣ್ಯ,10.52 ha (26.0 acres)*ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನ ಅರಣ್ಯದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.ಬುಕಿಟ್ ಸುಂಗೈ ಪುಟಿಹ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ 7.41 ha (18.3 acres)*ರಿಸರ್ವ್ ಮತ್ತು ಬುಕಿಟ್ ಸುಂಗೈ ಬೆಸಿ ಫಾರೆಸ್ಟ್ 42.11 ha (104.1 acres)*ರಿಸರ್ವ್ ನಗರದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಬುಕಿಟ್ ನಾನಾಸ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ನಾಶವಾಗದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು ಅತ್ಯಂತ [೬೬] ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ನಗರದ ಕೇಂದ್ರಭಾಗದ ಅರಣ್ಯವು ಹಲವಾರು ಜೀವಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೋತಿಗಳು,ಗಿಡಗಂಟಿಗಳು,ಅಳಿಲುಗಳು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಲೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ ಇನ್ನುಳಿದ ಕೇಂದ್ರಗಳಂತೆ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ ಮಹಾಮೆರು ಹೈವೇದಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ಎಲ್ಲಾ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು,ಪೇಂಟಿಂಗ್ಸ್ ಗಳ [೬೭] ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ ಇದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಏಳು ಸಾವಿರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿವೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಅಪ್ರೂಪದ ಪುಸ್ತಕ,ಸಂಗ್ರಹದ [೬೮] ಗ್ರಂಥಗಳಿವೆ. ಈ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಪೂರ್ವದಲ್ಲಿನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿಲ್ಲ.ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ,ಚೀನಾ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಅಲಂಕೃತ ಗುಮ್ಮಟಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶಾಲ ಬಯಲು ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಜಾಗಗಳಿವೆ. ಇದು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮಸೀದೆ ಹತ್ತಿರದ ಜಲಾನ್ ಲೆಂಬಾಹ್ ಪೆರ್ಡಾನಾದಲ್ಲಿದೆ.
ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಕಲೆಗಳ ಬೀಡಾಗಿರುವ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಫಿಲ್ರ್ಮೊನಿಕ್ ಹಾಲ್ ಉತ್ತಮ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಟಿ ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಫಿಲ್ರ್ಮೊನಿಕ್ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ (MPO)ಇದರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಾದತ್ಯಂತದ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಗುಂಪಿದೆ,ನಿಯಮಿತ ವ್ಯಾದ್ಯಗೋಷ್ಟಿ,ಚೇಂಬರ್ ಕನ್ಸರ್ಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು [೬೯] ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾಯು ಜಲಾನ ತೆಮೆರ್ಲೊನಲ್ಲಿದೆ. ಜಲಾನ್ ಟನ್ ರಜಾಕ್ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ.ಅಲ್ಲಿಯೇ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಥೆಯೆಟರ್ (ಇಸ್ತಾನಾ ಬುದಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ 5.67-hectare (14.0-acre)ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿವೆ. ಈ ಗ್ಯಾಲರಿಯ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪವು ಮಲಯಾದ ಪುರಾತನ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಕಲೆಗಾರಿಕೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ,ಸದ್ಯದ ಸಮಕಾಲೀನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿಯು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ್ರತೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಲಾವಂತಿಕೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರ ಕಲೆಗಾರಿಕೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿರುವ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿಯು ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ (KLCC)ನಲ್ಲಿದೆ. ದಿ ಗ್ಯಾಲೆರಿ ತಾಂಗ್ಸಿ ಡಾಟಾರಾನ್ ಮೆರ್ದೆಕಾ ಬಳಿ ಇರುವ ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಕಲಾವಿದರ ಕಲೆಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಸೆಂತುಲ್ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿರುವ ದಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಕಲಾ (KLPac)ಕೇಂದ್ರವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಸಕಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ,ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವೆಂದರೆ ನಾಟಕ,ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರದರ್ಶನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಲವಾರು ನಿರ್ಮಾಣಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳ,ಅಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲ [೭೦] ಒದಗಿಸಿದೆ.[೭೧] ಕಳೆದ 2006ರKL ಸಿಂಗ್ ಸಾಂಗ್ ನ ಸಂಗೀತ ಸಮಾರಂಭವು ಮಲೆಷ್ಯನ್ನರ ಹಾಡುಗಾರ-ಹಾಡುಬರಹಗಾರ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮದೆಡೆಯ ಕಲಾವಿದರ ಸಮಾವೇಷ ಇದಾಗಿತ್ತು.ವಿಭಿನ್ನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡಿ [೭೧] ಹಿಡಿದಿತ್ತು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಹೊಸ ಹೊಸ ಭಕ್ಷಭೋಜನಗಳ ರಸಪಾಕ ನಳಪಾಕಗಳ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಹಬ್ಬ [೭೨] ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಇನ್ನೊಂದು ನಗರದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಫ್ಯಾಶನ್ [೭೩] ವೀಕ್ ಇಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಇರುತ್ತದೆ.
ರಾಯಲ್ ಸೆಲಂಗೊರ್ ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಸಂದರ್ಶಕರ ಕೇಂದ್ರವಿದೆ.ಅದರ ಪೆವೆಟರ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ ಮೂಲಕ ಗ್ಯಾಲರಿಮತ್ತು ಅದರ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಯಾಗಳ ಸಂದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಆಭರಣ ತಯಾರಿಕಾ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ "ದಿ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹಾರ್ಡ್ ನಾಕ್ಸ್ "ನಲ್ಲಿ ಅದರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವರ ಸ್ವಂತ ತಯಾರಿಕಾ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಲೋಹಗಳ ಆಕಾರ ತಯಾರಿಕೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೂ ಇದರಲ್ಲಿದೆ.
ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಮನೋರಂಜನಾ ಅವಕಾಶ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಉದ್ಯಾನಗಳು,ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕ್ರೀಡೆ ಮನೋರಂಜನೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿವೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಜಾಗವು 586 hectares (1,450 acres)1,580 hectares (3,900 acres)1984ರಿಂದ [೭೪] 2000ವರೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸುಮಾರು 586 hectares (1,450 acres)ರಿಂದ 169.6 ಕ್ಕೆ ಶೇಕಡಾ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹಲವಾರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಘಟನಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಫಾರ್ಮುಲಾ ಒನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಒಪನ್ ವೀಲ್ ಅಟೊ ರೇಸಿಂಗ್ A1 ಗ್ರಾಂಡ್ ಪ್ರಿಕ್ಸ್ [೭೫] ಮತ್ತು ದಿ ಮೊಟಾರ್ ಸೈಕಲ್ ಗ್ರಾಂಡ್ ಪ್ರಿಕ್ಸ್ [೭೬] ಇದು ಸೆಪಾಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸರ್ಕ್ಯುಟ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.ಇದು ಸೆಲಂಗೊರ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಬಳಿ ಇದೆ. .ದಿ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಇವೆಂಟ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಗಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಗಮನ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯೋಮದ ಆದಾಯದಕ್ಕೆ ಇದು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಗೆ ಮಹತ್ತರ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು 1998ರಲ್ಲಿನ ಏಷ್ಯನ್ ಫೈನಾನ್ಸಿಯಲ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಏಷ್ಯಾದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿ1997ರಲ್ಲಿದ್ದ 6,210,900 ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 2000ನಲ್ಲಿ 10,221,600 ಗೇರಿದೆ. ಅಥವಾ 64.6% [೭೭] ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ.
KL ಗ್ರಾಂಡ್ ಪ್ರಿಕ್ಸ್ CSI 5*,[೭೮] ಎಂಬ ಪಂಚತಾರಾ ಶೊಜಂಪಿಂಗ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಶ್ವತಾರೋಹಣದ ಕ್ರೀಡೆಯು ಪ್ರತಿವರ್ಷದ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವಾರ್ಷಿಕ ಕ್ರೀಡೆಯು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸವಾರರು ಮತ್ತವರ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕುದರೆಗಳೂ ಮಲೆಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತವೆ.
ನಗರದ ವಾರ್ಷಿಕ ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯು KL ಟಾವರ್ ರನ್,[೭೯],ದಿ KL ಟಾವರ್ ರನ್ ಟಾವರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ BASE ಜಂಪ್ ಮೆರ್ಡೆಕಾ ಸರ್ಕ್ಯುಟ್ ಮತ್ತು ದಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮ್ಯಾರಾಥಾನ್ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಕೂಡಾ ಟೂರ್ ಡೆ ಲಾಂಗ್ಕೈ ಎಂಬ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಗೂ ಒಳ್ಳೆಯ [೮೦] ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ವಾರ್ಷಿಕ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಓಪನ್ ಸೂಪರ್ ಸಿರೀಸ್ ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್ ಟೂರ್ನಾಮೆಂಟ್ ಕೂಡಾ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ 1998ರ ಕಾಮನ್ ವೆಲ್ಟ್ ಗೇಮ್ಸ್ ನಡೆದ ನಂತರ ಅದು ತನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಉತ್ತಮ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕೊಡುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ. ಹಲವಾರು ಇಂತಹ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ (ರನ್ನಿಂಗ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮತ್ತು ಫೂಟ್ ಬಾಲ್ ಫೀಲ್ಡ್ )ಬುಕಿಟ್ ಜಲಿಲ್ ನ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಪೊರ್ಟ್ಸ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ ಮತ್ತು ಈಜು ಕೊಳಗಳು ಇವೆ.ತಮನ್ ತಾಸಿಕ್ ಪೆರ್ಮೈಸುರಿ ಲೇಕೆ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ಬಳಿಯ ಬಂಡಾರ್ ಟನ್ ರಜಾಕ್ ನಲ್ಲಿ ವೆಲಿಡ್ರೊಮ(ಸೈಕಲ್ ರೇಸಿಂಗ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ) ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಈಜುಕೊಳಗಳಿವೆ. ಉಪನಗರದಾದ್ಯಂತ ಸಾಕರ್ ಫೀಲ್ಡ್ಸ್ ,ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳು,ಈಜುಕೊಳಗಳು ಮತ್ತು ಟೆನ್ನಿಸ್ ಕೋರ್ಟ್ ಗಳಿವೆ. ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್ ಮತ್ತು ‘ಟಾಕ್ರವ್ ’ಅಳು ಸುಮಾರಾಗಿ ಸಮುದಾಯ ಭವನಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಗಾಲ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ ಗಳಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಗಾಲ್ಫ್ ಮತ್ತು ಕಂಟ್ರಿ ಕ್ಲಬ್ (KLGCC)ಮತ್ತು ದಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸಿಸ್ ಗಾಲ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ (ಕೈರಾದಲ್ಲಿ)ಮತ್ತು ದಿ ಬೆರ್ಜಯಾ ಗಾಲ್ಫ್ ಕೋರ್ಸ್ (ಬುಕಿಟ್ ಜಲಿಲ್ ನಲ್ಲಿ) ನಗರದಲ್ಲಿ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಖಾಸಗಿ ಫಿಟ್ ನೆಸ್ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ;ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸೆಲೆಬ್ರೆಟಿ ಫಿಟ್ ನೆಸ್ ,ಫಿಟ್ ನೆಸ್ ಫಸ್ಟ್ ,ಟ್ರು ಫಿಟ್ ನೆಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಪಂಚತಾರಾ ಹೊಟೆಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹ್ಯಾಶಿಂಗ್ ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೂ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದೆ.ಇದು ಡಿಸೆಂಬರ್ 1938ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು,ಯಾವಾಗ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸೋಮವಾರದಂದು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿ ಸಾಯಂಕಾಲದ ಫ್ಯಾಶನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಪೇಪರ್ ಚೇಸ್ ಅಥವಾ "ಹೇರ್ ಅಂಡ್ ಹೌಂಡ್ಸ್ "ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ರೇಸಿಂಗ್ ಕ್ರೀಡೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಮಾಧ್ಯಮ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆಗಳಿವೆ;ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳು,ವಿಪಕ್ಷ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು,ವಾಣಿಜ್ಯದ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು,ಅದಲ್ಲದೇ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳೂ ಇಲ್ಲಿವೆ. ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳೆಂದರೆ ಉಟ್ಸನ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ,ಬೆರಿಟಾ ಹರಿಯೆನ್ ,ಹರಿಯನ್ ಮೆಟ್ರೊ,ದಿ ಸ್ಟಾರ್ ,ನಿವ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟೈಮ್ಸ್ ,ದಿ ಸನ್ ,ಮಲಯಾ ಮೇಲ್ ,ಕೊಸ್ಮೊ!ಇತ್ಯಾದಿ ಇನ್ನುಳಿದ ಭಾಷೆಯ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳೆಂದರೆ,ಸಿನ್ ಚೆವ್ ಡೇಲಿ,ಚೀನಾ ಪ್ರೆಸ್ ,ನಾನ್ಯಾಂಗ್ ಸಿಯಾಂಗ್ ಪಾವು ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ವಿಪಕ್ಷ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು:ಹರಕಾಹ್ ,ಸೌರಾ ಕೆಡಿಲಿನ್ ,ಸಿಯಾಶ್ ಮತ್ತು ವಾಸಿಲಾಹ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ರಾಡ್ ಕಾಸ್ಟರ್ RTMಮತ್ತು ಮಿಡಿಯಾ ಪ್ರಿಮಾ,ಇದು ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಶದ ಟೆಲೆವಿಸನ್ (ದೂರದರ್ಶನ)ಕೇಂದ್ರಗಳು TV3, ntv7, 8TV and TV9ಗಳಿಗೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮಲಯಾ , ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಚೀನಿಸ್ ಮತ್ತು ತಮಿಳ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತವೆ.
ಈ ನಗರವು ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಟೀವಿ ಚಾನಲ್ ಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ:ಪೇ-TV ಸೇವೆ,ಆಸ್ಟ್ರೊ,ರಾಜ್ಯದ ಉಪಗ್ರಹ ಟೆಲೆವಿಸನ್ ಸೇವೆ ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ವಾಹಿನಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ CNN, BBC ವರ್ಲ್ಡ್ , ಸ್ಟಾರ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಮತ್ತು[೮೧] HBO ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಅಲ್ -ಜಜೀರಾ ದೊಹಾ ಮೂಲದ ಅರಬ್ ಜಾಲವು ಹೊಸ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸ್ಪೀಕಿಂಗ್ ಚಾನಲ್ ಅಲ್ -ಜಜೀರಾ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ತನ್ನೆಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯಲು [೮೨] ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. [[}ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್]] ಮೂಲದ ಫೀನಿಕ್ಸ್ TV ಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಉಪಗ್ರಹ TV ವಾಹಿನಿ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವ ಆಸ್ಟ್ರೊನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ತನ್ನ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ [೮೩][೮೪] ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಡಬಲ್ ವಿಜನ್ Sdn Bhd ಕಂಪನಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಕಂಪನಿ ಚಾನಲ್ ಕಚೇರಿ ಆರಂಭಿಸಲು ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಚಾನಲ್ Vಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ,ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಮ್ಯುಸಿಕ್ ಚಾನಲ್ ನ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಅದು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕಚೇರಿ ಘಟಕವನ್ನೂ [೮೫] ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2008ರ ಟೈಮ್ ಔಟ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಘಟನಾವಳಿಗಳ ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು 24ನೆಯ ಗ್ಲೊಬಲ್ ಸಿಟಿ ಎಂದು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದೆ.
ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತನ್ನ ಹಿರಿಮೆ ಮೆರೆದಿದೆ,ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ,ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು,ಟೆಲೆವಿಸನ್ ,ಮ್ಯುಸಿಕ್ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದೆ. ಹಲವಾರು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ,ಅದರಲ್ಲಿ ಸೀನ್ ಕೊನೆರಿ ನಟಿಸಿದ ಎಂಟ್ರಾಪ್ ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಥರಿನ್ ಜೆಟಾ-ಜೋನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಡ್ರನ್ ಆಫ್ ಮೆನ್ ,(ಕ್ಲೈವ್ ಒವೆನ್ ನಟಿಸಿದ) ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೊನಾಸ್ ನ ಟ್ವಿನ್ ಟಾವರ್ಸ್ ನ್ನು ಕೆಲ ಕ್ಷಣಗಳ ಕಾಲ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ [೮೬] ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಕಂಡ ಪುಸ್ತಕಗಳೆಂದರೆ KL 24/7 ಇದಾ ಎಂ ರಹಿಮ,ಶಿರೀನ್ ಜೈನುದ್ದೀನ್ ಮತ್ತು ರಿಜಾಲ್ [೮೭] ಜೈನುದ್ದೀನ್ ಅವರಿಂದ;ಮಾಯ್ ಲೈಫ್ ಆಸ್ ಎ ಫೇಕ್ ಪೀಟರ್ ಕ್ಯಾರೆಯ್ ಅವರಿಂದ;ಡೆಮೊಕ್ರಸಿ ಜೊನ್ ಡಿಡಿಯೊನ್ ಅವರಿಂದ [೮೭][೮೮] ರಚಿತವಾಗಿದ್ದು. ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಕಲಾವಿದರಿಂದ ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಚಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಕೆರೊನ್ ಕಾಂಗ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪಿ. ರಾಮ್ಲೀಅವರಿಂದ,[೮೯] ಕೌಲಾಲಂಪುರ್, ಇಬು ಕೊಟಾ ಸಲೊಮಾ ,ಅವರಿಂದ, ಚೊ ಕಿಟ್ ರೋಡ್ ಸುದಿರ್ ಮನ್ ಅರ್ಶದ್ ,ಅವರಿಂದ ಸೆನಿಮಲ್ಹ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಅಲ್ಲಿಕ್ಯಾಟ್ಸ್,ಅವರಿಂದ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮರ್ಕಿವೆ,ಅವರಿಂದ K.L. by ವಂಡಾಲ್,ಅವರಿಂದ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪೊಯೆಟಿಕ್ ಅಮ್ಮೊಅವರಿಂದ, ಅನಕ್ ಡಾರಾ ಅಜ್ಮಿಲ್ ಯುನೊರ್ಅವರಿಂದ ಮತ್ತು KL ಟೂ ಫಾಟ್ಅವರಿಂದ. ದಿ ಅಮೆಜಿಂಗ್ ರೇಸ್ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ದಿ ಅಮೆಜಿಂಗ್ ರೇಸ್ ಗೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಒಂದು ಉತ್ತಮ [೯೦] ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಹಲವಾರು ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಆತಿಥೇಯಕ್ಕೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಶ್ರೇಣಿಕೃತ ಆಟ ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯ ಮಟ್ಟದ ಪ್ಲೇ ಸ್ಟೇಶನ್ 2 ಆಟ ಬರ್ನ್ ಔಟ್ ಅಂದರೆ ಆಯಾಸ ನೀಗಿಸುವ Hitman 2: Silent Assassin ಆಟೋಟಗಳು.
ಸಾರಿಗೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಉಳಿದೆಲ್ಲ ಏಷ್ಯನ್ ನಗರಗಳಂತೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಚಾರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ [೯೧] ಪಡೆದಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ನಗರದ ಪ್ರತಿಭಾಗವೂ ಹೈವೇಗಳಿಂದ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿರುವ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಮಗ್ರ ರಸ್ತೆ ಸಂಚಾರದ ಜಾಲವು ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದಂತಹ ಮಲೆಷ್ಯಾವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ, ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್ (KLIA), ಇದು ನಗರದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ವಿಮಾನ ಸಾರಿಗೆಯ ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಅಜಿಜ್ ಶಾ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್ ಈ ಹಿಂದೆ ಇದನ್ನು ಸುಬಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್ , ಪ್ರಮುಖ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಗೇಟ್ ವೆ ಆಫ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಎಂದು 1965ರ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಹೇಳಲಾಗುತಿತ್ತು.ಯಾವಾಗ 1998ರಲ್ಲಿ KLIA ಆರಂಭವಾಯಿತು ಆಗ ಇದರ ಮಹತ್ವ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ತಗ್ಗಿತು. KLIA ಯು ನಗರದಿಂದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ [೯೨] ಮಟ್ಟದ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ಆರು ಖಂಡಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಗಣೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ,ಮಲೆಷ್ಯಾ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ ದರದ ಏರ್ ಏಷ್ಯಾ ಅಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. KLIA ಯು KLIA ಎಕ್ಸೆಪ್ರೆಸ್ ವೇಗದ ರೈಲ್ವೆ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. KL ಸೆಂಟ್ರಲ್ ದಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ಇಪ್ಪತ್ತೆಂಟು ನಿಮಿಷ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಅದೇ ಕಾರ್ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಪ್ರಯಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಯ ಸಾಧನೆಯೇ [೯೩] ಸರಿ. ಏರ್ ಏಷ್ಯಾದ ವಿಮಾನಗಳು KLIA ಪ್ರಮುಖ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಹಾರುವದಿಲ್ಲ.ಅವು LCC ಟರ್ಮಿನಲ್ ನಿಂದ ಹಾರುತ್ತವೆ,ಇದಕ್ಕೆ KL ಸೆಂಟರ್ ನಿಂದ ನೇರ್ ಬಸ್ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ.ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಟರ್ಮಿನಲ್ ನಿಂದ 20-30 ನಿಮಿಷದ ಪ್ರಯಾಣವಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 2007ರ ವರೆಗೆ ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಅಜಿಜ್ ಶಾ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್ ಒಂದೇ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಟರ್ಬೊಪ್ರಾಪ್ಸ್ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತಿತ್ತು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಫೈರ್ ಫ್ಲೈ ಮತ್ತು ಬೆರ್ಜಯಾ ಏರ್ [೯೪] ಇತ್ಯಾದಿ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯಲ್ಲದೇ ಕ್ಲಾಂಗ್ ಕಣಿವೆಯ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ;ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ,ಬಸ್ ,ರೈಲ್ವೆ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಇತ್ಯಾದಿ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡರೂ 2006ರ ಅಂಕಿ ಅಂಶದ ಪ್ರಕಾರ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 16ರಷ್ಟು ಜನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ [೯೧] ಬಳಸುವರು. ವೇಗದ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನದನ್ವಯ ಕೌಲಾಲಂಪುರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರೈಲ್ವೆ ಪದ್ದತಿಗಳಿವೆ.ಇವು ನಗರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಕ್ಲಾಂಗ್ ಕಣಿವೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೂ ತಲುಪುತ್ತವೆ. ರೈಲ್ವೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೆಂದರೆ RapidKL ರೈಲ್ವೆ , KL ಮೊನೊರೈಲ್ವೆ , ಮತ್ತುKTM ಕೊಮುಟರ್ . ಇವುಗಳು ನೆಲಮಳಿಗೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಮತ್ತು ನಗರದ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ದಾಣಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿವೆ. ವೇಗದ ರೆಲ್ವೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವ KL ಸೆಂಟ್ರಲ್ ರೈಲ್ವೆ ಪದ್ದತಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಾವಣೆಯ ಸೌಕರ್ಯ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂಟರ್ಸಿಟಿ ರೈಲ್ವೆಗೂ KL ಸೆಂಟ್ರಲ್ ನಿಲ್ದಾಣವು ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು KTM ಇಂಟರ್ಸಿಟಿ ಯು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೈಲ್ವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಥೈಲ್ಯಾಂಡಿನ ಹ್ಯಾಟ್ ಯಾಯಿಗೆ ಸೌಕರ್ಯ [೯೫] ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಂಗ್ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದರೆ ರಾಪಿಡ್ KLಎಂದು [೯೬] ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಟ್ರಾಕೊಟಾ ಕೊಂಪೊಸಿಟ್ Sdn Bhd ನಿಂದ ವಾಪಸು ಪಡೆದಾಗಿನಿಂದ RapidKL ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಬಸ್ ಜಾಲವನ್ನು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಂಗ್ ವ್ಯಾಲಿ ದಿಂದ ಮರುಪಡೆದಿದೆ.ಈ ಮೂಲಕ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಸಮಗ್ರ ಸಾರಿಗೆ ಜಾಲವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ [೯೭] ಕೈಹಾಕಿದೆ. ರಾಪಿಡ್KL ಆಡಳಿತವು ಹಬ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪೊಕ್ ಪದ್ದತಿ ಅಳವಡಿಸುವದರ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ನೆರವಾದುದಲ್ಲದೇ ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಸ್ ಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ರಾಪಿಡ್KLಎಂಬುದು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ರೇಲ್ವೆ ಸಾರಿಗೆಯ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಅಂಪಂಗ್ ಲೈನ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ,ಶ್ರೀ ಪೆಟಾಲಿಂಗ್ ಲೈನ್ ಮತ್ತು ಕೆಲನಾ ಜಯಾ ಲೈನ್ ಎಂದು [೯೮] ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಕ್ಯಾಬ್ ಗಳು ಶ್ವೇತ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಚಾಲಕರನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಉತ್ತಮ ಮೀಟರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊಂದಿದ ಇನ್ನೊವಾಸಿ ತಿಮುರ್ ಆರೇಂಜ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಕ್ಯಾಬ್ ತನ್ನದೇ ಆದ ಹೊಳಪಿನ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಚಾಲಕವರ್ಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿಯ ಮೇರೆಗೆ ಲೈಸನ್ಸ್ ಹೊಂದಿದ್ದು ವಿಶ್ವಸನೀಯ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ASEANಏಷ್ಯನ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದ ವಾಹನಗಳನ್ನು ನೀವು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನೋಡಬಹುದು. ನೀವು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಕ್ಯಾಬ್ ನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕಾದರೆ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಕಾಯಬಹುದು ಅಥವಾ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್ ಇರುವ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಕ್ಯಾಬ್ ಗಳನ್ನು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಸೇವೆಗಳೆನ್ನುತ್ತಾರೆ,ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಕೈಗೆಟಕುವ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಂದರೆ ಇನ್ನೊವಾಸಿ ತಿಮುರ್ ಆರೇಂಜ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಕ್ಯಾಬ್ ವಾಹನ ಸೇವೆ ಮಾತ್ರ ಎನ್ನಬಹುದು.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಗರದ ನೈಋತ್ಯಕ್ಕಿರುವ ಕ್ಲಾಂಗ್ ಬಂದರು ನಗರಕ್ಕೆ ತಕ್ಕದಾದ ಸೇವಾಕಾರ್ಯ 64 km (40 mi)ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಬಂದರು ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದು ಮತ್ತು ಬಿರುಸಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದು,ಸುಮಾರು 6.3 million twenty-foot equivalent units (TEU)ರಷ್ಟನ್ನು 2006ರಲ್ಲಿ ಸಾಗಣೆ [೯೯] ನಡಿಸಿದೆ.
ಶಿಕ್ಷಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ[೧೦೦] ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷರತೆಯು 2000ನೆಯ ಇಸ್ವಿಯಲ್ಲಿ 97%ರಷ್ಟಿತ್ತು.ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ [೧೦೧] ಅತ್ಯಧಿಕವೆನಿಸಿದೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮಲಯಾ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಭೋದಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆ ವಿಷಯವು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ.ಗಣಿತ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಇಂಗ್ಲಿಷನಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮಾಂಡ್ ರಿನ್ (ಚೀನಾದ ಆಡುಭಾಷೆ) ಮತ್ತು ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಭೋದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಒಂದರಲ್ಲಿಯೇ 13 ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು,79ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆಗಳು,155 ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಟ್ಟದ ಶಾಲೆಗಳು,ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ(ಕಿಂಡರ್ ಗಾರ್ಟನ್ ಗಳು)[೧೦೨] ಇವೆ.
ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮ ಸೇವಾವಲಯದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಮಾಡಿ ಸುಮಾರು100 ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಸೇವಾನಿರತವಾಗಿವೆ;ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟೊರಿಯಾ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ (1893);ಮೆಥೊಡಿಸ್ಟ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ (1896);ಮೆಥೊಡಿಸ್ಟ್ ಬಾಯ್ಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ (1897);ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಬುಕಿಟ್ ನಾನಾಸ್ (1899);ಮತ್ತು ಸೇಂಟ್ ಜಾನ್ಸ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯುಶನ್ (1904)ಇತ್ಯಾದಿ.
ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಲಯಾಕ್ಕೆ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ತಾಯ್ನೆಲವೆನಿಸಿದೆ. ಸುಮಾರು 1962ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಯು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದದ್ದಲ್ಲದೇ,ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ [೧೦೩] ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.ಸುಮಾರು 2004ರಲ್ಲಿ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಎಲ್ಲ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿದೆ,ಇದು THESನ ಶ್ರೇಣಿಯ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ [೧೦೪] ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.[೧೦೫] ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು [೧೦೫] ಸಫಲವಾಗಿದೆ.
ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನುಳಿದ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿಗಳೆಂದರೆ UCSI ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ, ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ , ಓಪನ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ, ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್, ವಾವಾಸನ್ ಓಪನ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಮತ್ತು ಶಾಖಾ ವಿಭಾಗವಾಗಿರುವ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಕೆಬಂಗ್ ಸಾನ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಟೆಕ್ನೊಲಾಜಿ ಮಲೆಷ್ಯಾ.
ದಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡೆಫೆನ್ಸ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಲೆಷ್ಯಾಯು ಸುಂಗೈ ಬೇಸಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ನ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗವಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶದ ವೈಮಾನಿಕ ಪಡೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಬಹುಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಉತ್ತಮ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿದೆ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸೈನ್ಯಪಡೆ ,ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ತು ವೈಮಾನಿಕ ಪಡೆಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಗೆ [೧೦೬] ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ನಗರಗಳು — ಅವಳಿ ಪಟ್ಟಣಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ M, Bavani. "Ahmad Fuad is new mayor of KL". The Star Online. Archived from the original on 2012-10-12. Retrieved 2010-03-27.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ Helders, Stefan. "Malaysia:Metropolitan areas". World Gazetteer. Archived from the original on 2012-12-05. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್. Dictionary.com. ಮರುಪಡೆದದು ನವೆಂಬರ್ 2007.
- ↑ "Introduction to Kuala Lumpur". Frommer's. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ ೫.೨ ೫.೩ " ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತದ ವತಿಯಿಂದ ಜನಸಮೂಹದ ಮೂಲ ಗುಣ",ಅಂಕಿಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮಲೆಷ್ಯಾ (ಜೂನ್ 2006)
- ↑ Helders, Stefan. "World: metropolitan areas". World Gazetteer. Archived from the original on 2007-09-30. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ Ng, Angie. "New growth corridors added". The Star Online. Archived from the original on 2007-06-15. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ "Putrajaya – Administrative Capital of Malaysia". Government of Malaysia. Archived from the original on 2007-10-21. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ Josh, Krist. "Kuala Lumpur: The Heart of Malaysia". Meetings AsiaPacific. Meetings Media. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "The World According to GaWC 2008". Globalization and World Cities Study Group and Network (GaWC). Loughborough University. Retrieved 2009-05-16.
- ↑ "Territorial extent". States of Malaysia. statoids.com. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedF1
- ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ "Petronas Towers". Pearson PLC. Infoplease. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Kuala Lumpur History". Archived from the original on 2009-10-18. Retrieved 2009-09-15.
- ↑ ೧೫.೦ ೧೫.೧ ೧೫.೨ ೧೫.೩ "Old-World Charm". Virtual Malaysia Magazine. Archived from the original on 2008-01-01. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "Sejarah Malaysia". Archived from the original on 2002-09-02. Retrieved 2007-12-15.
- ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ ೧೭.೨ "Kuala Lumpur". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2007-12-06.
- ↑ "The Federated Malay States (1896)". Nation History. National Library of Malaysia. Archived from the original on 2004-01-08. Retrieved 2007-12-06.
- ↑ "On This Day". The Australian Army. Retrieved 2007-12-17.
- ↑ "1957: Malaya celebrates independence". On This Day: 31 August. BBC. 1957-08-31. Retrieved 2007-12-06.
- ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ ಅಧಿಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶ, "New book on 1969 race riots in Malaysia may be banned, officials warn". International Herald Tribune. 2007-05-16. Archived from the original on 2007-10-11. Retrieved 2007-12-08.
- ↑ "Destinations: Kuala Lumpur". Tourism Malaysia. Archived from the original on 2008-01-02. Retrieved 2007-12-16.
- ↑ "Kuala Lumpur". Columbia Encyclopedia, Sixth Edition 2007. Columbia University Press. Retrieved 2007-12-06.
- ↑ "Sejarah Shah Alam" (in Malay). Shah Alam City Council. Archived from the original on 2006-03-06. Retrieved 2007-12-14.
{{cite web}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ ೨೫.೦ ೨೫.೧ Harrison, Frances (1999-11-16). "Analysis: The challenge for Malaysia's reformers". BBC News. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ Geetha Krishnan. "PJC turns focus on maintenance issues". The Malaysian Bar. Archived from the original on 2007-12-18. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ "Attractions". Ministry of Science Technology and Innovation. Archived from the original on 2007-10-30. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "National Palace". National Library of Malaysia. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Kuala Lumpur Environment". Kuala Lumpur City Hall. Archived from the original on 2008-05-01. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Hazardous haze shrouds Kuala Lumpur". MSNBC. 2005-08-11. Archived from the original on 2007-12-04. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "World Weather Information Service - Kuala Lumpur". Archived from the original on 2010-05-29. Retrieved 2010-06-02.
- ↑ ೩೨.೦ ೩೨.೧ ೩೨.೨ "Kuala Lumpur Culture & Heritage". AsiaWebDirect. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ ೩೩.೦೦ ೩೩.೦೧ ೩೩.೦೨ ೩೩.೦೩ ೩೩.೦೪ ೩೩.೦೫ ೩೩.೦೬ ೩೩.೦೭ ೩೩.೦೮ ೩೩.೦೯ "Kuala Lumpur Economic Base". Kuala Lumpur City Hall. Archived from the original on 2008-08-20. Retrieved 2007-12-10.
- ↑ "Malaysia to reduce number of foreign workers to 1.5 mln". People's Daily Online. September 2, 2006. Archived from the original on 2007-12-21. Retrieved 2007-12-15.
- ↑ Mydans, Seth (December 10, 2007). "A Growing Source of Fear for Migrants in Malaysia". International Herald Tribune. Retrieved 2007-12-15.
- ↑ ೩೬.೦ ೩೬.೧ "Religion of Malaysia". Windows on Asia. Michigan State University, Asian Studies. Archived from the original on 2007-08-12. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "Kuala Lumpur Culture & Heritage: Traditions, Races, People". Kuala Lumpur Hotels & Travel Guide. Retrieved 2008-02-16.
- ↑ "Broadcasting the Muslim call to prayer to Kuala Lumpur's diverse faithful". International Herald Tribune. 2006-12-03. Archived from the original on 2009-02-21. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "Religion by Location: Malaysia". Adherents.com. Archived from the original on 2007-11-28. Retrieved 2007-12-15.
- ↑ "Malaysia's towns and cities are governed by appointed mayors". 2006. Retrieved 2006-10-09.
- ↑ "DBKL: Pengenalan" (in Malay). 2007-12-13. Archived from the original on 2007-09-29. Retrieved 2007-12-15.
{{cite news}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ (14 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2008) "ಪೆಂಗೆನಾಲನ್" Archived 2007-09-29 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..ದಿವಾನ್ ಬಂಡರಾಯಾ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್
- ↑ "House of Representatives". Parliament of Malaysia. Archived from the original on 2007-12-04. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "Foreign Embassies and Consulates Directory in Malaysia". GoAbroad.com. Archived from Embassies located in Malaysia the original on 2010-05-09. Retrieved 2007-12-19.
{{cite web}}
: Check|url=
value (help) - ↑ "Key Economic Indicators" (PDF). Economic Planning Unit, Prime Minister's Department, Malaysia. Archived from the original (PDF) on 2008-02-27. Retrieved 2007-12-10.
- ↑ Sy, Amadou (2007-09-18). "Malaysia: An Islamic Capital Market Hub". Survey Magazine. International Monetary Fund. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "World Largest Islamic Bank opens branch in Malaysia". ClickPress. 2006-02-13. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ Tam, Susan (2007-04-10). "Malaysia needs to look beyond being hub for Islamic finance". The Star Malaysia. Archived from the original on 2009-02-20. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿ 2007
- ↑ "Main page". Institute for Medical Research, Malaysia. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Kuala Lumpur Travel". Archived from the original on 2009-08-27. Retrieved 2009-09-15.
- ↑ Chuang Peck Ming (2007-10-18). "Malaysia's vibrant retail scene". The Business Times. Archived from the original on 2008-05-24. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ Shanti Gunaratnam. "Wooing Indonesian shoppers". New Straits Times, Travel News. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ KL SOGO, ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ Archived 2010-04-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 2008-11-10.
- ↑ ೫೫.೦ ೫೫.೧ ಗರ್ಸ್ಟೀನ್, P (1985) ಮಲೆಷ್ಯಾ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಸರ್ವೆ– ಒಂದು ಕೈಪಿಡಿ, ಮಲೆಷ್ಯಾ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಟ್ರಸ್ಟ್. ಪುಟ 65
- ↑ ೫೬.೦ ೫೬.೧ "ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಚೆ ಆಫ್ 'ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಇನ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ'". Archived from the original on 2012-12-09. Retrieved 2021-08-09.
- ↑ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಹೊಟೆಲ್ ಗಳ ಬ್ಲಾಗ್
- ↑ Diamonstein, Barbaralee; Jersey, New (1990-09-23). "Landmarks of Kuala Lumpur". New York Times, Travel. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ Ahmad, A. Ghafar (1997). British Colonial Architecture in Malaysia 1800-1930. Kuala Lumpur: Museums Association of Malaysia.ತಿರುಳು Archived 2007-12-19 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಅಂಶ
- ↑ Copplestone, Trewin (1976). World Architecture: An Illustrated History. London, Hamlyn. p. 149. ISBN 0-600-03954-4.
- ↑ "Malaysia, Modernity and the Multimedia Super Corridor: A Critical Geography, page 74". Google Books. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ Henry, Brandi. "Petronas Towers". illumin. USC Viterbi, School of Engineering. Archived from the original on 2007-11-26. Retrieved 2007-12-10.
- ↑ ೬೩.೦ ೬೩.೧ "ಆಗ್ನೇಯ್ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ನಗರೀಕರಣ". Archived from the original on 2008-04-02. Retrieved 2010-06-02.
- ↑ "Top five ways to enjoy Kuala Lumpur". The Age. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ FRIM Photos http://www.theteh.com/html/malaysian_rainforest_jungle_tr.html Archived 2007-03-09 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ↑ "Oldest Primary Forest within a City". TargetWoman Directory. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ "Main Page". Muzium Negara Malaysia. Archived from the original on 2008-01-01. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Main". Islamic Arts Museum Malaysia. Archived from the original on 2007-12-18. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Meet the MPO". Malaysian Philharmonic Orchestra. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Main page". Kuala Lumpur Performing Arts Centre. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ ೭೧.೦ ೭೧.೧ Lohan, N. Rama. "All About Song". The Star Online. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Main". Malaysia International Gourmet Festival. Archived from the original on 2007-10-12. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Kuala Lumpur Fashion Week 2005". People's Daily Online. Archived from the original on 2008-03-04. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Community Facilities". Kuala Lumpur Structure Plan 2020. Kuala Lumpur City Hall. Archived from the original on 2008-05-01. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Season 2007/08". A1GP. Archived from the original on 2007-12-21. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Rossi wins Sepang". MotorcycleUSA. 2004-10-10. Archived from the original on 2007-12-23. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Tourism". Kuala Lumpur Structure Plan 2020. Kuala Lumpur City Hall. Archived from the original on 2008-08-20. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Main page". Kuala Lumpur Grand Prix 2007. Archived from the original on 2008-05-01. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "KL Tower International BASE Jump 2007". Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Tour de Langkawi". Ministry of Youth and Sports, Malaysia. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ ಆಸ್ಟ್ರೊ ಆಫಿಸಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್
- ↑ "Al-Jazeera English hits airwaves". BBC. 2006-11-15. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "ಆಸ್ಟ್ರೊ ಮೂಲಕ ಆರಂಭವಾದ ಫೀನಿಕ್ಸ್ ಇನ್ ಫೊ ನಿವ್ಸ್ ಚಾನಲ್". Archived from the original on 2008-04-19. Retrieved 2010-06-02.
- ↑ "ಇನ್ ಫೊ ನಿವ್ಸ್ ಚಾನಲ್ ನಿಂದ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮೂಲಕ ಆಸ್ಟ್ರೊ ತನ್ನ ಪ್ರಸಾರ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು". Archived from the original on 2011-07-19. Retrieved 2010-06-02.
- ↑ "[V] International relocates production to Malaysia". Asia Image. July 2002. Archived from the original on 2007-12-20. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ "Apocalypse Now". Campus Progress. Archived from the original on 2007-06-21. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ ೮೭.೦ ೮೭.೧ Gunaratnam, Shanti (March 20, 2007). "KL pictorial handbook". New Straits Times online. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ "Democracy (Plot Summary)". Answers.com. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ "P. Ramlee and Saloma's discography" (in Malay). Malay Wikipedia. Retrieved 2007-12-14.
{{cite web}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "The Amazing Race Episode Recaps". CBS. Retrieved 2007-12-11.
- ↑ ೯೧.೦ ೯೧.೧ "Prasarana to buy trains worth RM1.2bil". The Star. 2006-10-13. Archived from the original on 2007-09-30. Retrieved 2006-10-22.
- ↑ "Malaysia Airlines Takes Flight to MEGACITIES on National Geographic Channel" (Press release). National Geographic. Archived from the original on 2008-02-06. Retrieved 2007-12-19.
- ↑ "KLIA Ekspres". Express Rail Link Sdn Bhd. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Subang only for turbo-props". Asian News Desk. 2007-11-27. Archived from the original on 2007-12-18. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Intercity services". Keretapi Tanah Melayu Berhad. Archived from the original on 2007-12-14. Retrieved 2007-12-19.
- ↑ Tan Sri Nor Mohamed Yakcop (Minister of Finance II) (September 10, 2007). Launching of the Cyberjaya Dedicated Transportation System (Speech). Cyberjaya. Archived from the original on 2007-12-18. Retrieved 2007-12-14.
- ↑ "ಜಾಲದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ತೀವ್ರವಾದ KL". Archived from the original on 2008-03-06. Retrieved 2010-06-02.
- ↑ "About Us". RapidKL. Archived from the original on 2007-05-23. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "Port Klang retains top ranking among Malaysia's ports". SchedNet. 2007-05-24. Archived from the original on 2007-06-26. Retrieved 2007-12-19.
- ↑ "Education and Social Characteristics of the Population, Population and Housing Census 2000" (Press release). Department of Statistics, Malaysia. August 2002. Archived from the original on 2007-12-11. Retrieved 2007-12-10.
- ↑ "Education and Social Characteristics of the Population, Population and Housing Census 2000" (Press release). Department of Statistics, Malaysia. August 2002. Archived from the original on 2007-12-11. Retrieved 2007-12-10.
- ↑ "Existing situation of Educational facilities". Kuala Lumpur Structure Plan 2020. Kuala Lumpur City Hall. Archived from the original on 2008-05-01. Retrieved 2007-12-12.
- ↑ "Carnegie Mellon University's Heinz School to Offer Professional Master's Degree at University of Malaya in Kuala Lumpur in New Collaboration" (Press release). Carnegie Mellon University. Retrieved 2007-12-13.
- ↑ "World University Rankings 2004". Archived from the original on 2013-10-02. Retrieved 2007-12-07.
- ↑ ೧೦೫.೦ ೧೦೫.೧ "UM out to woo foreign students". The Star Malaysia. 2007-07-02. Archived from the original on 2007-07-04. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "Background" (in Malay). National Defence University of Malaysia. Retrieved 2007-12-18.
{{cite web}}
: CS1 maint: unrecognized language (link)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] - ↑ "Mashad-Kuala Lumpur Become Sister cities". FARS News Agency. 2006-10-14. Archived from the original on 2011-07-14. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ "Sisterhoods". Isfahan Islamic Council. 2005. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ ೧೦೯.೦ ೧೦೯.೧ ೧೦೯.೨ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಫೈಲ್ Archived 2011-04-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಏಷಿಯಾ -ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಸಿಟಿ ಸಮ್ಮಿತ್ . ಮರುಪಡೆದದ್ದು ನವೆಂಬರ್ 3, 2007.
- ↑ Lam, Edwin Chong Wai (2006-06-24). "Kuala Lumpur: the Scent of a City". Chessbase News. Retrieved 2007-12-04.
- ↑ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಲಂಡನ್ ಗೆ, ಇದೊಂದು ಸಹಕ್ರಿಯೆ ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ. ಮರು ಪಡೆದಿದ್ದು ಆಗಷ್ಟ್ 30, 2008
- ↑ Lam, Edwin Chong Wai (2010-03-13). "Chennai to be Kuala Lumpur's twin city". My Sinchew. Retrieved 2010-03-27.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅಧಿಕೃತ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ Archived 2007-05-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಸಿಟಿ ಹಾಲ್ Archived 2011-03-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ITIS ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ Archived 2020-12-17 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ವಿಕಿಟ್ರಾವೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕೌಲಾಲಂಪುರ್ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಪಿಡಿ (ಆಂಗ್ಲ)
3°08′09″N 101°41′17″E / 3.1357°N 101.688°E