Біріккен Араб Әмірліктері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Мазмұны өшірілді Content added
ш r2.7.3) (бот изменил: tl:Nagkakaisang Arabong Emirato на tl:United Arab Emirates |
«Ishy_Bilady.ogg» дегенді аластады, бұны Ортаққордың қатысушысы Taivo жойған, себебі: Broken redirect (G2). |
||
(23 қатысушы жасаған 37 аралық нұсқа көрсетілмеген) | |||
1-жол:
{{Мемлекет
|Қазақша атауы = Біріккен Араб Әмірліктері
|Шынайы атауы = {{lang-ar|الإمارات العربية المتحدة}} <br /> ''әл-
|Атау септігі = Әміршіліктер
|Елтаңба = Coat of arms of the United Arab Emirates.svg
|Байрақ =
|Ұраны =
|Әнұранның аты =
|Аудио =
|lat_dir = N |lat_deg = 22 |lat_min = 47 |lat_sec = 0
|lon_dir = E |lon_deg = 54 |lon_min = 37 |lon_sec = 0
|region = AE
|CoordScale = 2000000
|Картада = United
|карта тақырыбы =
|Картада2 =
|Үкімет түрі = [[
|Құрылды =
|Тәуелсіздік күні = [[2 желтоқсан]]
|Тәуелсіздігін алды = [[
|Тілі = [[Араб тілі
|Мемлекеттік діні = [[Сурет:Star and Crescent.svg|22px]] [[Ислам]]
|Астанасы = [[Абу-Даби]]
|
|Басшы қызметі = [[Біріккен Араб Әмірліктері президенті|Президенті]]<br />[[Біріккен Араб Әмірліктері премьер-министрі|Премьер-министрі]]
|Басшылары = [[Халифа ибн Зайд әл-Нахайян]]<br />[[Мұхаммед ибн Рашид әл-Мактум|Мұхаммед әл-Мактум]]
|Жер аумағы = 83 600
|Жер аумағы бойынша орны = 114-ші
|Судың үлесі = 0
|Этнохороним =
|Жұрты = 9 599 353<ref name="worldometers.info">{{cite web|url=http://www.worldometers.info/world-population/united-arab-emirates-population/|title=United Arab Emirates Population (2018)|website=www.worldometers.info}}</ref>
|Халық саны бойынша орны =
|Сарап жылы =
|Санақ бойынша халық саны =
|Санақ жылы = 2005
|Халық тығыздығы = 99
|Тығыздық бойынша орны = 110-шы
|ЖІӨ =
|ЖІӨ сараптаған жылы =
|ЖІӨ бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны =
|ЖІӨ (АҚТ) = 732,861 млрд.<ref name=imf2>{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?sy=2018&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=57&pr1.y=20&c=466&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=United Arab Emirates |work=International Monetary Fund }}</ref>
|ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы = 2018
|ЖІӨ (АҚТ) орны = 32-ші
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) = 70,262<ref name=imf2/>
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны = 7-ші
|ЖІӨ (номинал) =
|ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы =
|ЖІӨ (номинал)бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны =
|АДИ = {{өсім}} 0,
|АДИ жылдық есебі =
|АДИ бойынша орны =
|АДИ деңгейі = <span style="color:#090;">өте жоғары</span>
|Әуе компаниясы =
|Валютасы = [[
|Интернет үйшігі = [[.ae]]
|ISO = AE
|Телефон коды = 971
|Уақыт белдеуі = +4
|Түсініктемелер =
}}
'''Біріккен Араб Әмірліктері''' ({{lang-ar|الإمارات
== Елордасы ==
Ресми астанасы – [[Абу-Даби]] қаласы болып табылады. Ал туристтік және саудалық орталығы – Дубай шаһары - деп есептеледі. Әрбір әмірліктің есімі оның бас қаласының атауымен сәйкес келеді.
== Саяси ахуалы ==
[[1971]] жылы құрылған федеративті мемлекет Біріккен Араб Әмірліктері – жеті тәуелсіз әмірліктерден тұратын жас [[ел]], әр әмірліктің есімі негізгі қаласымен байланысты аталған белгілеуі болады: Абу-Даби, [[Дубай]], Шарджа, Аджман, Ум-аль Кувейн, Рас-Эль-Хайма және Фуджейра. Әр бір әмірліктің әміршісі – [[шейх]], ал жалпы мемлекеттік басқару билігі жоғарғы кеңеске берілген.
== Халқы ==
Халықтың 80%-ы басқа елден келушілер болып табылады. 2000ж. Санақ бойынша этникалық арабтар барлық тұрғынның 48,1% (оның ішінде БАӘ арабтары – 12,2%, бедуиндер – 9,4%, египеттік арабтар – 6,2%, оман арабтары – 4,1%, сауд арабтары - 4%), оңтүстік Азиядан келгендерi – 35,7%, ирандықтар - 5%, филлипиндіктер – 3,4%, еуропалықтар – 2,4%, басқалар – 5,4% бөлігін құрады.
== Діні ==
Біріккен Араб Әмірліктері Конституциясында елдегі негізгі дін - Ислам діні деп көрсетілген. Мемлекет халқының 96% тұрғаны - мұсылмандар. Ислам діні ықпалын жеті әмірліктегі тұрғындар өмірінің барлық саласынан байқауға болады. Мұсылмандардың 85%-ы суниттік бағытты ұстанады, олардың көбі Малики мазхабын қолдайтындар. Вахабиттік ағым мен Шафии мазхабын ұстанатындар да кездеседі. Әмірліктерде ислам діні өкілдердің Федералды орталық реттеуші орган қадағалайды.
== Тілі ==
БАӘ ресми тілі - [[Араб тілі|араб тіл]]<nowiki/>і. Дегеніме ағылшын тілді хинди, урду және парсы тілдері де еркін қолданысқа ие. Әсіресе ағылшын тілі мейрамханаларда, қонақүйлерде жие қолданылады, жол белгілері араб және ағылшын тілінде қойылады. Біріккен Араб Әмірлеріндегі араб тілінің үш нұсқасы сақталған. Ең көне формасы классикалық тіл ретінде танымал.
== Мерекелерi мен демалыстары ==
Line 95 ⟶ 84:
11 – ақпан – Құрбан Айт
5 – сәуір – Хижра бойынша Жаңа жыл.
14 – маусым – Мұхаммед Пайғамбардың
25 – қазан – Лелат аль – Мирадж, Мираж түні.
27 – қараша –
2-3 желтоқсан – Ұлттық күн.
Мерзімдері өзгермелі діни мерекелер де бар. Мысалы, Ид Аль Фир –
Діни мерекелердің мерзімі Исламда қабылданған айлық күнтізбе бойынша белгіленеді. Күндік күнтізбеге қарағанда айлық күнтізбенің жылдық айналымы 11 күнге қысқа болып келеді.
Діни мерекелер кезінде
Демалыс күні – жұма.
== Ұлттық тағамы ==
Арабыстан [[асхана]]сында келесі тағамдар кең орын алған: хомус – [[бұршақ]] пен [[күнжіт]] ұрығынан жасалған паста, таббуле – ұсақталған жұмсақ ет, ақ желкен мен майдаланған [[бидай]], гузи – жаңғақ пен [[күріш]] қосылған қозы еті. Харис – арнайы дайындалған бидайдан пісірілген ет.
Араб Әмірліктері – теңіз елі, сондықтан мұнда ет тағамдарынан басқа теңіз
Араб елінің дәстүрлі жеңіл тамағы – [[шауырма]] (араб
Жергілікті десерттер өте дәмді – умм али (нан нудингісінің бір түрі), эш асаяя (бетіне крем жағылған тәтті ірімшік бәліші), мехалабия – (қызғылт сумен және пістелермен себілген ботқа).
Line 119 ⟶ 107:
Кофе тағайындау – бұл елдегі үлкен өнер болып есептеледі. Ең кереметі – аравиялық, ашық түсті. Ол жартылай қыздырылған дәннен жасалады. Сан жетпес Арабыстан кафелерінен оның дәмін татуға болады.
БАӘ мұсылман елі болғандықтан, [[спирт ішімдіктері]] мейрамханалар мен сыраханадарда, қонақ-үйлерде ғана сатылады. Тек Шардж әмірлігінде ғана алкогольге мүлде тыйым салынған. Дубаи – ең демократиялық қала болып саналады. Қоғамдық орындарда, көшеде, жағажайда алкогольді пайдалануға болмайды.
== БАӘ-гі климат ==
БАӘ нағыз құрғақ субтропикалық климатымен ерекшеленеді(жылына жауын-шашын дәрежесі – 13см). Жаз мезгілі өте ыстық болады(+48°С-ге дейін). Күн және бұлтсыз аспан жылына 360 күн. БАӘ-дe туристтік маусым жазғы аптап азайған кезде қыркүйек айының соңында басталып, мамыр айының бірінші жартысына дейін созылады.
Line 128 ⟶ 115:
== БАӘ-нiң шипажайлары ==
БАӘ - әлем туристтері үшін ең бай және тартымды тарап. Парсы шығанағының жылы сулары, құмды жағажайлары, шөлейтті табиғи көріністері, желкенді құрма, банан және лимон шоқтарының ылғалды алқаптары, қазіргі кезеңгі өмір тәртібі, халықтың ұлттық дәстүрге деген сенімі, еуропалық тамаша супермаркеттерi мен шығыс базарлары – бұның бәрі саяхатшылар үшін қиял әлемі.
== Саяси құрылымы ==
Мемлекет басшысы – Президент. Сонымен бірге әр қайсы әмірліктің өзіне тәуелді қызметтері, жеке үкіметі бар.
== Банктері ==
БАӘ-гі және жергілікті шетел банкілері ақыл-кеңес қаржы қызметтерінің барлық түрлерін көрсетеді. Банктердің жұмыс уақыты: сенбіден сәрсенбіге дейін 8.00-13.00, бейсенбі күні 8.00-12.00 дейін. Кейбір банктер сағат 16.00-17.00-ге дейін ашық болады. Айырбастау бөлімшелері 8.00-13.00 және түстен кейін 16.00-20.30 дейін жұмыс істейді. Ақша бірлігі – [[дирхам]].
Line 147 ⟶ 132:
== БАӘ-нiң салт-дәстүрлері ==
Біріккен Араб Әмірліктерінiң салт-дәстүрлері оның мұсылман елі екендігінен бастау алады. Сондықтан, бұл елмен түсінісіп, келісімге келу үшін және жақсы дем алу үшән осы халықтың дәстүрін сыйлауыңыз қажет.
Ислам шарттары, әсіресе, қасиетті
Намаз оқып жатқан адамдарға қарау, оларды фотосуретке немесе бейнесуретке түсіру, мешітке жалаңаш кіру мәдениетсіздіктің белгісі деп танылады.
Line 156 ⟶ 140:
Үйге кіру үшін алдымен аяқ киіміңізді шешесіз. Арабтар үшін қарсы отырған адамның өкшесі көрініп тұрса, бұл қорлық болып саналады. Арабтардың қол алысуы ұзағырақ, себебі, бұл ерекше мұқияттылық белгісі.
Қоштасу кезінде қол алысуды ұмытпаңыз. Құрметті адамдардың қолын екі қолыңызбен аласыз. Мұсылман
Арабтармен сөйлесу кезінде, тіпті ол жақсы білетін ескі танысыңыз болса да, оған оның әйелі туралы сұрақ ешқашан қоймаңыз. Отбасы жағдайы туралы сыпайы ғана сұраңыз.
Арабтар өте қонақжайлы халық. Олар қонақты шай, кофе немесе салқын шырындармен қарсы алады. Шығыс елі қонақ күтудің ежелгі дәстүрін ұстанады, сондықтан тағамды қабылдамау – үй иесін сыйламағандығыңыздың белгісі. Тағамды, шырындарды немесе қандай да бір заттарды тек оң қолыңызбен ғана алыңыз.
Line 170 ⟶ 154:
Әскери нысандар мен ғимараттарды, полиция бөлімшелерін немесе араб әйелдерін суретке түсірмеуге тырысыңыз. Бұл жағымсыз әрекеттердің алдын алуға мүмкіндік береді. Қай жерде жүрсеңіз де, елдегі қоғамдық және мәдени дәстүрді сыйлаңыз.
== Әкімшілік-
{{main|Біріккен Араб Әмірліктерінің әкімшілік бөліністері}}
{|
|- bgcolor="#DDDDDD"
Line 180 ⟶ 164:
!Жұрты, чел
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[Абу-Даби (әмірлік)|Абу-Даби]] || align="right" | أبو ظبي|| align="center" | [[
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[Дубай (әмірлік)|Дубай]] || align="right" | دبي|| align="center" | [[
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[Рас
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[Умм әл-
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[
|- bgcolor="#EEEEEE"
|[[
|}
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{wikify}}
{{Навигациялық блок
|тақырып = Біріккен Араб Әмірліктері
|тақырып_стиль = background:{{түс|{{PAGENAME}}}};
|state = collapsed
|Азия елдері
|Орта Шығыс елдері
|Парсы шығанағы бойындағы елдер
|Ислам ынтымақтастық ұйымы
|Араб мемлекеттері Лигасы
|Парсы шығанағы араб мемлекеттерінің әріптестік кеңесі
|Монархиялар
}}
[[Санат:Біріккен Араб Әмірліктері|*]]
|