გალაპაგოსის კუნძულები: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
→გალერეა: File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve Galápagos tortoise.JPG|(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. a.JPG| File:(Chelonoidis nigra |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
(არ არის ნაჩვენები 16 მომხმარებელთა 7 შუალედ ვერსიებში) | |||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Galapagos Island Names ka.svg|300 px|thumb|გალაპაგოსის კუნძულების რუკა]] |
[[ფაილი:Galapagos Island Names ka.svg|300 px|thumb|გალაპაგოსის კუნძულების რუკა]] |
||
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1}} |
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1}} |
||
'''გალაპაგოსის კუნძულები''' |
'''გალაპაგოსის კუნძულები''' ({{lang-es|Islas Galápagos}}) — კუნძულთა [[არქიპელაგი]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]], [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] კონტინენტის დასავლეთით, სანაპიროდან 965 კილომეტრის დაშორებით. [[1832|1832 წლის]] [[12 თებერვალი|12 თებერვლიდან]], კუნძულები ეკუთვნის [[ეკვადორი|ეკვადორს]], მას შემდეგ რაც ამ ქვეყანამ მათი [[ანექსია]] მოახდინა. |
||
⚫ | [[1535|1535 წელს]], გალაპაგოსის კუნძულები აღმოაჩინა [[პანამა|პანამის]] ეპისკოპოსმა [[ტომას დე ბერლანგა]]მ. კუნძულები |
||
⚫ | [[1535|1535 წელს]], გალაპაგოსის კუნძულები აღმოაჩინა [[პანამა|პანამის]] ეპისკოპოსმა [[ტომას დე ბერლანგა]]მ. კუნძულები პირველად [[გერჰარდ მერკატორი]]სა და [[აბრაჰამ ორტელიუსი]]ს რუკებზე გამოჩნდა, დაახლოებით [[1570|1570 წელს]].<ref>{{cite book |last=Stewart |first=Paul D. |title=Galápagos: the islands that changed the world |url=https://archive.org/details/galapagos00paul |publisher=Yale University Press |year=2006 |page=[https://archive.org/details/galapagos00paul/page/43 43] |isbn=978-0-300-12230-5 }}</ref> მას შემდეგ არაერთი ექსპედიცია ეწვია გალაპაგოსს, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვნად შეიძლება ჩაითვალოს [[1835|1835 წლის]] [[ევროპა|ევროპელი]] მეცნიერების ექსპედიცია, რომელთა რიგებშიც შედიოდა ახალგაზრდა ბრიტანელი ბიოლოგი [[ჩარლზ დარვინი]]. აქ გატარებული დროის განმავლობაში, დაკვირვებებზე დაყრდნობით, მოგვიანებით მან გამოაქვეყნა თავისი გახმაურებული ნაშრომი „სახეობათა წარმოშობა“. სწორედ [[ჩარლზ დარვინი|ჩარლზ დარვინის]] ნაშრომების შედეგად გახდა ეს კუნძულები საქვეყნოდ ცნობილი. [[1956|1956 წელს]], ექსპედიციამ [[თურ ჰეიერდალი]]ს მეთაურობით, დაამტკიცა, რომ მათ ვიზიტამდე ბევრად ადრე, [[ინდიელები]] კარგად იცნობდნენ კუნძულებს. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | გალაპაგოსის კუნძულები მთელ მსოფლიოში [[ტურიზმი|ტურისტებისათვის]] ერთ-ერთ ყველაზე მიმზიდველ ადგილს წარმოადგენს. აქ არსებულ [[ფლორა]]ს და [[ფაუნა]]ს სხვაგან ვერსად შეხვდებით, სწორედ ეს ფაქტორი იზიდავს ტურისტებს ასე ძალიან. [[მცენარეები|მცენარეთა]] და [[ცხოველები|ცხოველთა]] უამრავი სახეობა კუნძულისათვის ენდემურია. [[ეკვადორი]]ს მთავრობამ გალაპაგოსი ეროვნულ პარკად გამოაცხადა. არსებობს ასეთი გამოთქმა, რომ „გალაპაგოსის კუნძულებზე დრო გაჩერებულია“. აქ შეხვდებით სხვადასხვა სახის რეპტილიებს, რომელთა შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია [[გალაპაგოსის კუ|გალაპაგოსის გიგანტური კუ]], რომელიც ყველასათვის გალაპაგოსის კუნძულებთან ასოცირდება. აქედან მომდინარეობს თვითონ კუნძულების საერთო სახელიც (insulae de los galopegos – ესპანურად კუების მიწა). ფართოდაა გავრცელებული ხვლიკი [[იგუანა]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | გალაპაგოსის კუნძულები მთელ მსოფლიოში [[ტურიზმი|ტურისტებისათვის]] ერთ-ერთ ყველაზე მიმზიდველ ადგილს წარმოადგენს. აქ არსებულ [[ფლორა]]ს და [[ფაუნა]]ს სხვაგან ვერსად შეხვდებით, სწორედ ეს ფაქტორი იზიდავს ტურისტებს ასე ძალიან. [[ |
||
⚫ | |||
კუნძულებზე მოქმედებს ორი საშუალო ზომის [[აეროპორტი]]. ტურისტებს შორის ძალზე პოპულარულია კუნძულებს შორის [[გემი]]თ ან იახტით გადაადგილება. ზოგიერთ კუნძულთან, არსებობს წყალქვეშა პარკები, სადაც შესაძლებელია წყალქვეშა ფლორისა და ფაუნის დათვალიერება. აღსანიშნავია, რომ უამრავ მცირე პარკსა თუ ტურისტულ ობიექტს, ჰქვია ჩარლზ დარვინის სახელი. |
კუნძულებზე მოქმედებს ორი საშუალო ზომის [[აეროპორტი]]. ტურისტებს შორის ძალზე პოპულარულია კუნძულებს შორის [[გემი]]თ ან იახტით გადაადგილება. ზოგიერთ კუნძულთან, არსებობს წყალქვეშა პარკები, სადაც შესაძლებელია წყალქვეშა ფლორისა და ფაუნის დათვალიერება. აღსანიშნავია, რომ უამრავ მცირე პარკსა თუ ტურისტულ ობიექტს, ჰქვია ჩარლზ დარვინის სახელი. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== გალერეა == |
== გალერეა == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
ფაილი:The Galápagos tortoise or Galápagos giant tortoise (Chelonoidis nigra) - Santa Cruz Island.jpeg| |
|||
ფაილი:Gigantic Turtle on the Island of Santa Cruz in the Galapagos.JPG| |
|||
ფაილი:Side angle shot of a gigantic galapagos turtle on the island of santa cruz.JPG| |
|||
ფაილი:A gigantic galapagos tortuga on the island of santa cruz.JPG| |
|||
ფაილი:Galápagos tortoise - Chelonoidis nigra on the Santa Cruz Island - Galapagos.jpeg| |
|||
ფაილი:Alvaro Sevilla Design foto de la Tortuga Galapagos Isla Santa Cruz.jpg| |
|||
ფაილი:The Galapagos tortoise in the galapagos island of santa cruz photo by Alvaro Sevilla Design.JPG| |
|||
⚫ | |||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve Galápagos tortoise.JPG|(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. a.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. b.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. c.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. d.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. e.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. f.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. g.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. h.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. i.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. j.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. k.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. l.JPG |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. m.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. q.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. r.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. s.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. t.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. u.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. v.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. w.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. x.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. y.JPG| |
|||
File:(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos )pic. z.JPG| |
|||
⚫ | |||
</gallery> |
</gallery> |
||
==იხილეთ აგრეთვე== |
== იხილეთ აგრეთვე == |
||
*[[გალაპაგოსის კუ]] |
* [[გალაპაგოსის კუ]] |
||
*[[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ამერიკაში]] |
* [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ამერიკაში]] |
||
== რესურსები ინტერნეტში == |
== რესურსები ინტერნეტში == |
||
ხაზი 82: | ხაზი 45: | ||
* [http://whc.unesco.org/en/list/1 გალაპაგოსის კუნძულები - იუნესკო] |
* [http://whc.unesco.org/en/list/1 გალაპაგოსის კუნძულები - იუნესკო] |
||
* [http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt1307_full.html Galápagos Islands xeric scrub (World Wildlife Fund)] |
* [http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/nt/nt1307_full.html Galápagos Islands xeric scrub (World Wildlife Fund)] |
||
* [http://www.travelgalapagosislands.com ტურისტული ინფორმაცია] |
* [http://www.travelgalapagosislands.com ტურისტული ინფორმაცია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161006005801/http://travelgalapagosislands.com/ |date=2016-10-06 }} |
||
* [http://www.galapagosnaturalhistorytours.com/introduction-to-galapagos Visiting Galapagos] |
* [http://www.galapagosnaturalhistorytours.com/introduction-to-galapagos Visiting Galapagos] |
||
* [http://www.darwiningalapagos.com/ ჩარლზ დარვინის მოგზაურობა გალაპაგოსის კუნძულებზე] |
* [http://www.darwiningalapagos.com/ ჩარლზ დარვინის მოგზაურობა გალაპაგოსის კუნძულებზე] |
||
* [http://www.geo.cornell.edu/geology/Galapagos.html გალაპაგოსის გეოლოგია] |
* [http://www.geo.cornell.edu/geology/Galapagos.html გალაპაგოსის გეოლოგია] |
||
* [http://www.angermeyer.co.uk/johanna_angermeyer/index.html ადრეული დასახლებები გალაპაგოსის კუნძულებზე] |
* [http://www.angermeyer.co.uk/johanna_angermeyer/index.html ადრეული დასახლებები გალაპაგოსის კუნძულებზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090205162916/http://angermeyer.co.uk/johanna_angermeyer/index.html |date=2009-02-05 }} |
||
* [http://www.galapagosislands.com/index2.html Galapagos Travel and Galapagos Information] |
* [http://www.galapagosislands.com/index2.html Galapagos Travel and Galapagos Information] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110810143010/http://www.galapagosislands.com/index2.html |date=2011-08-10 }} |
||
== სქოლიო == |
|||
{{სქოლიო}} |
|||
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში}} |
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში}} |
||
⚫ | |||
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში]] |
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ეკვადორში]] |
||
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრთხის ქვეშ]] |
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრთხის ქვეშ]] |
||
⚫ | |||
[[კატეგორია:არქიპელაგები]] |
[[კატეგორია:არქიპელაგები]] |
||
[[კატეგორია:ეკვადორის კუნძულები]] |
20:22, 11 ოქტომბერი 2023-ის ვერსია
მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 1 ინგლ. • რუს. • ფრ. |
გალაპაგოსის კუნძულები (ესპ. Islas Galápagos) — კუნძულთა არქიპელაგი წყნარ ოკეანეში, სამხრეთ ამერიკის კონტინენტის დასავლეთით, სანაპიროდან 965 კილომეტრის დაშორებით. 1832 წლის 12 თებერვლიდან, კუნძულები ეკუთვნის ეკვადორს, მას შემდეგ რაც ამ ქვეყანამ მათი ანექსია მოახდინა.
1535 წელს, გალაპაგოსის კუნძულები აღმოაჩინა პანამის ეპისკოპოსმა ტომას დე ბერლანგამ. კუნძულები პირველად გერჰარდ მერკატორისა და აბრაჰამ ორტელიუსის რუკებზე გამოჩნდა, დაახლოებით 1570 წელს.[1] მას შემდეგ არაერთი ექსპედიცია ეწვია გალაპაგოსს, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვნად შეიძლება ჩაითვალოს 1835 წლის ევროპელი მეცნიერების ექსპედიცია, რომელთა რიგებშიც შედიოდა ახალგაზრდა ბრიტანელი ბიოლოგი ჩარლზ დარვინი. აქ გატარებული დროის განმავლობაში, დაკვირვებებზე დაყრდნობით, მოგვიანებით მან გამოაქვეყნა თავისი გახმაურებული ნაშრომი „სახეობათა წარმოშობა“. სწორედ ჩარლზ დარვინის ნაშრომების შედეგად გახდა ეს კუნძულები საქვეყნოდ ცნობილი. 1956 წელს, ექსპედიციამ თურ ჰეიერდალის მეთაურობით, დაამტკიცა, რომ მათ ვიზიტამდე ბევრად ადრე, ინდიელები კარგად იცნობდნენ კუნძულებს.
გეოგრაფია
გალაპაგოსის კუნძულები შედგება ხუთი დიდი კუნძულისა (ფერნანდინა, ისაბელა, სან-კრისტობალი, სანტა-კრუსი, სანტიაგო) და 14 საშუალო კუნძულისაგან, ასევე 42 ჯუჯა კუნძულისგან, რომელთა საერთო ფართობია 8000 კმ².
კუნძულები ვულკანური წარმოშობისაა და მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე აქტიურ ვულკანურ რეგიონს წარმოადგენს. უკანასკნელი ამოფრქვევა კუნძულ ისაბელაზე 2005 წელს დაფიქსირდა.
ტურიზმი
გალაპაგოსის კუნძულები მთელ მსოფლიოში ტურისტებისათვის ერთ-ერთ ყველაზე მიმზიდველ ადგილს წარმოადგენს. აქ არსებულ ფლორას და ფაუნას სხვაგან ვერსად შეხვდებით, სწორედ ეს ფაქტორი იზიდავს ტურისტებს ასე ძალიან. მცენარეთა და ცხოველთა უამრავი სახეობა კუნძულისათვის ენდემურია. ეკვადორის მთავრობამ გალაპაგოსი ეროვნულ პარკად გამოაცხადა. არსებობს ასეთი გამოთქმა, რომ „გალაპაგოსის კუნძულებზე დრო გაჩერებულია“. აქ შეხვდებით სხვადასხვა სახის რეპტილიებს, რომელთა შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია გალაპაგოსის გიგანტური კუ, რომელიც ყველასათვის გალაპაგოსის კუნძულებთან ასოცირდება. აქედან მომდინარეობს თვითონ კუნძულების საერთო სახელიც (insulae de los galopegos – ესპანურად კუების მიწა). ფართოდაა გავრცელებული ხვლიკი იგუანა.
ტურისტულ ტურებში მთავრობის მიერ დაწესებულია გარკვეული შეზღუდვები, მაგალითად, ერთ ტურში არ შეიძლება შედიოდეს ოცზე მეტი ადამიანი. ასევე, გალაპაგოსის კუების გამრავლების პერიოდში, ტურისტების შესვლა კუნძულებზე საერთოდ აკრძალულია.
კუნძულებზე მოქმედებს ორი საშუალო ზომის აეროპორტი. ტურისტებს შორის ძალზე პოპულარულია კუნძულებს შორის გემით ან იახტით გადაადგილება. ზოგიერთ კუნძულთან, არსებობს წყალქვეშა პარკები, სადაც შესაძლებელია წყალქვეშა ფლორისა და ფაუნის დათვალიერება. აღსანიშნავია, რომ უამრავ მცირე პარკსა თუ ტურისტულ ობიექტს, ჰქვია ჩარლზ დარვინის სახელი.
ყველაზე მთავარი, რაც ტურისტებმა უნდა გაითვალისწინონ, არის ის, რომ კუნძულების მოსანახულებლად საუკეთესო პერიოდი, ეგრეთ წოდებული ცხელი სეზონი არის იანვრიდან აპრილამდე, როდესაც იქ ზაფხულია, რათა მთელი სრულყოფილებით შეიგრძნონ გალაპაგოსის სილამაზე.
მსოფლიო მემკვიდრეობა
1978 წელს გალაპაგოსის კუნძულები პირველი მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი გახდა. 2007–2010 წწ იგი სიიდან წაშლის საფრთხის ქვეშ იდგა, თუმცა იუნესკოს 2010 წლის სესიაზე, რომელიც ბრაზილიაში გაიმართა საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიიდან ამოიღეს.
გალერეა
იხილეთ აგრეთვე
რესურსები ინტერნეტში
- ოფიციალური საიტი
- გალაპაგოსის კუნძულები - იუნესკო
- Galápagos Islands xeric scrub (World Wildlife Fund)
- ტურისტული ინფორმაცია დაარქივებული 2016-10-06 საიტზე Wayback Machine.
- Visiting Galapagos
- ჩარლზ დარვინის მოგზაურობა გალაპაგოსის კუნძულებზე
- გალაპაგოსის გეოლოგია
- ადრეული დასახლებები გალაპაგოსის კუნძულებზე დაარქივებული 2009-02-05 საიტზე Wayback Machine.
- Galapagos Travel and Galapagos Information დაარქივებული 2011-08-10 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
- ↑ Stewart, Paul D. (2006). Galápagos: the islands that changed the world. Yale University Press, გვ. 43. ISBN 978-0-300-12230-5.