Pablo Neruda
Pablo Neruda | |
---|---|
Ti am-ammo a Pablo Neruda (12 Julio 1904 – 23 Setiembre 1973) ket parbo a nagan ni Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Basoalto, maysa a mannurat a taga-Chile.
Mabigbig a kas maysa kadagiti kaindaklanan a mannaniw nga Español iti maika-20 a siglo, ni Neruda ket maysa a nagaget a mannurat, a dagiti putarna ket agduduma manipud kadagiti naessem a dandaniw ni ayat, surrealista a dandaniw, historikal nga ep-epiko, political a dandaniw, agingga iti dandaniw kadagiti gagangay a bambanag a kas iti nakaparsuaan ken iti baybay. Naited ken ni Neruda ti Premio Nobel iti Literatura idi 1971.
Iti unos ti panagbiagna, nalatak met ni Neruda gapu kadagiti political a pammatina. Maysa a naregget a komunista, nagpaay kas maysa a senador ti Partido Komunista ti Chile iti Congreso ti Chile, sakbay a napilit a napapanaw iti pagilianna.
Ti parbo a nagan ni Neruda, a nagbalin idi agangay a legal a naganna, ket inadawna ken Jan Neruda, maysa a mannurat ken mannaniw a Czech.
Kabibiag
Dagiti obrana
Veinte poemas de amor y una canción desesperada
Ti koleksion a Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Iloko: Duapulo a daniw ti ayat ken maysa a kanta ti pannakapaay; English: Twenty Poems of Love and a Song of Despair), a naipablaak idi 1924, ti kalatakan a dandaniw-ayat ni Neruda. Nagbalin a kontroversial dagitoy a dandaniw gapu iti eroticismona. Nupay kasta, naidaydayaw daytoy a koleksion ket naipatarus iti adu a pagsasao ket kadagiti naglabas a dekada, riniwriw a copia daytoy ti naiwaras ken nailako gapuna a nagbalin a kalalatakan nga obra ni Neruda.
Puedo escribir los versos más tristes esta noche
Patarus iti Iloko ti Puedo escribir los versos más tristes esta noche, ti maika-20 a daniw iti Veinte poemas de amor y una canción desesperada.
Ita a rabii makaputarak kadagiti kalilidayan a binnatog. Isuratko, kas pagarigan: "Naburak ti rabii ket iti adayo agkutkutimermer dagiti asul a bituen." Agkankanta ti angin-rabii nga agwerwerret iti langit. Ita a rabii makaputarak kadagiti kalilidayan a binnatog. Ay-ayatenka, ket no dadduma ay-ayatennak met. Kadagiti rabii a kas itoy baludnaka dagiti takiagko. Ag-agkanka manen ken manen iti salinong awan patinggana a langit. Ay-ayatennak, no dadduma ay-ayatenka met. Kasano koma a ti uray sino dina ayaten dagiti dadakkel naglinaay a matam. Ita a rabii makaputarak kadagiti kalilidayan a binnatog. Tapnon panunoten nga awankan iti ikutko. Tapnon riknaen a napukawkan kaniak. Tapnon imdengan ti naglawa a rabii, nga ad-addan a nakalawlawa gaput' kaawanmo. Ket ti berso agtinnag iti kararua a kas iti linnaw iti karuotan. Ania kadit' makagapu a ti ayatko dinaka mabukodan. Naburak ti rabii ket awanka ditoy dennak. Isu daytoy ti amin. Iti adayo adda agkankanta. Iti adayo. Saan a mapnek 'toy kararuak a napukawnaka. Sapsapulennaka 'toy imatangko a kas man umay kenka. Birbirokennaka 'toy pusok, ket awanka ditoy arpadko. Ti isu met la a rabii a mangpappapudaw iti isu met la a kaykayo. Data, iti daydi a panawen, ket saanen a kas iti sigud. Saankan nga ay-ayaten, pudno dayta, ngem anian ti panangayatko kenka. Padpadasen ti timekko a sapulen ti angin a mangapiras iti panagdengngegmo. Iti sabali. Ikutannakan ti sabali. A kas kadagiti agekko idi. Ti timekmo. Ti nasilnag a bagim. Ti awan inggana a matam. Saankan nga ay-ayaten, pudno dayta, ngem nalabit ay-ayatenka. Ababa ti ayat, naunday ti manglipat. Ta kadagiti rabii a kas itoy baludnaka dagiti takiagko, saan a mapnek ti kararuak a napukawnaka. Uray pay no daytoyen ti maudi a saem nga impaaymo a sagabaek, ken dagitoy dagiti maudin a berso a suratek para kenka. Impatarus ni Roy V. Aragon [1]