Q

Ti Q ket ti maika-17 a letra iti alpabeto a Romano.

Q
Abesedário a Latin
Aa	Bb	Cc	Dd	Ee	Ff	Gg
Hh	Ii	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn
Oo	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu
Vv	Ww	Xx	Yy	Zz

Pakasaritaan

Heroglipiko nga Ehipsio a wḏ	Penisio a Qoph	Lumaud a Griego a Koppa	Etrusko a Q	Latin a Q

Ti uni a Semitiko ti Qoph ket /q/ (voiceless uvular stop). Mabalin a naibatay ti porma ti letra ket abut ti dagum, iket, wenno uray maysa a bakes a tumtumpaw ti ipusna. Ti /q/ ket uni a kadawyan kadagiti sasao a Semitiko, ngem saan a masarakan iti adu a pagsasao ti Europa. Kas kadagiti dadduma a glipo a nagtaud iti sinuratan a Proto-Sinaitiko, naisingasing a nagparang-ay ti letra manipud iti dagiti heroglipiko nga Ehipsio.

Iti maysa a nasapa a porma ti Taga-ugma a Griego, nangirepresentar ngata ti Qoppa iti adu a labialized velar stop, a pakairamanan ti /kʷ/ ken /kʷʰ/. Iti pagsasao a Griego, gapu kadagiti naudi a panagbalbaliw ti uni, nabaliwan dagitoy a uni iti /p/ ken /pʰ/, agpada. Ngarud, nabingbingay ti Qoppa iti dua a letra: Qoppa, a nangirepresentar iti numero a 90, ken Phi, a (Φ), a nangirepresentar iti uni a /pʰ/ ti panangyesngaw, ket idi agangay ket mabalikas a kas iti /f/ iti Moderno a Griego.

Nausar dagiti Etrusko iti Q a nainaig iti V tapno mangirepresentar iti /kʷ/, ket naampon dagiti Romano iti daytoy a panagusar, agraman ti dadduma a paset ti alpabeto nga Etrusko, kas iti alpabeto a Romano. (Kitaen ti K para iti ad-adu pay.) Idi agangay,, nasukatan ti panagusar ti C (ken bariantena G) iti dagiti kaaduan nga usar ti K ken Q, ket nakalasat Q tapno mangirepresentar iti /k/ laeng, no sinurot ti /w/. (Iti sabali a pannao, iti Latin nausar ti Q iti digrapo a QU laeng, kas pagarigan qui "sino", quid "ania", ken dadduma pay.)

Iti Turkia nagbaetan ti 1928 ken 2013, maiparit ti panagusar ti Q, kasta met ti W ken X, iti opisial a dokumento ti gobierno, kas kadagiti karatula ti kalsada ken broshur. Ti letra ket paset ti alpabeto a Kurdo, ngem saan ti alpabeto a Turko.