Akinlaud a Hemisperio

Ti Akinlaud a Hemisperio ket ti heograpikal a termino para iti gudua ti Daga ta naisanglad iti laud ti Kangrunaan a Meridiano (a mangballasiw ti Greenwich, Londres, Nagkaykaysa a Pagarian) ken ti daya ti Antimeridiano, ti sabali a gudua daytoy ket tinawtawagan ti Akindaya a Hemisperio.^[1]

Iti daytoy a kapanunotan, ti Akinlaud a Hemisperio ket buklen ti Kaamerikaan, dagiti akinlaud a paset ti Europa ken ti Aprika, ti adayo nga akindaya nga ungto ti Rusia, dagiti nadumaduma a teritorio idiay Oceania, ken ti paset ti Antartika, bayat a saan a mangiraman dagiti dadduma nga Is-isla ti Aleutiana iti abagatan a laud ti nangruna a daga ti Alaska.

Ti termino ket masansan a naus-usar iti politikal a retoriko tapno mangibaga laeng ti Amianan ken Abagatan nga Amerika (wenno ti Baro a Lubong) ken dagiti kadenna nga isla; nupay kasta, ti Akinlaud a Hemisperio ket teknikal a mangiraman amin kadagiti teritorio a naibagbaga dita ngato.

Iti maysa a ganetget tapno maipalawag ti Akinlaud a Hemisperio a kas dagiti paset ti lubong a saan a paset ti Daan a Lubong, adda met dagiti proyeksion nga agus-usar ti maika-20 a meridiano laud ken ti diametriko a kasumbangir iti maika-60 a meridiano daya tapno maipalawag ti hemisperio.^[2]^[3] Daytoy a proyeksion ket saan a mangiraman dagiti nangruna a daga ti Europa ken Aprika ken ti bassit a paset ti amianan a daya a Greenland, ngem mangiraman ti ad-adu nga akindaya a Rusia ken Oceania (kasla ti Baro a Selanda).

Ti populasion ti heograpiko anga Akinlaud a Hemisperio ket sumurok iti maysa a bilion.

Ti kangatuan a bantay iti Akinlaud a Hemisperio ket ti Aconcagua iti 6,960.8 metro (22,837 ft). ^[4]

Pagpagilian kadagiti dua a hemisperio

Ti adda dita baba listaan ket dagiti pagilian nga adda kadagiti Akinlaud ken Akindaya a Hemisperio iti Reperensia ti Meridiano ti IERS, iti urnos manipud iti amianan aginggana iti abagatan:

Nagkaykaysa a Pagarian
Dinamarka (gapu ti Greenland ken ti Is-isla ti Peroe; ti nangruna a daga ti Dinamarka ket intero a naisanglad iti akindaya a hemisperio).
Norwega (gapu ti Jan Mayen; ti nangruna a daga ti Norwega ket intero a naisanglad iti akindaya a hemisperio).
Olanda (Ti is-isla ti Olanda a Karibe ket intero a naisanglad iti kaunegan ti akinlaud a hemisperio bayat a ti Europeano nga Olanda ket intero a naisanglad iti akindaya a hemisperio).
Pransia
Espania
Arhelia
Mali
Burkina Faso
Togo
Ghana

Ti adda dita baba a listaan ket dagiti pagilian nga adda kadagiti Akinlaud ken Akindaya a hemisperio iti igid ti maika-180 a meridiano, iti urnos manipud iti amianan aginggana ti abagatan:

Pederasion ti Rusia
Estados Unidos (is-isla ti Estados Unidos)
Kiribati
Tuvalu
Wallis ken Futuna (Pransia)
Fiji

Pagpagilian nga adda iti Akinlaud a Hemisperio ngem saan nga iti Kaamerikaan

Dagiti sumaganad a pagilian ket naisanglad iti ruar ti Kaamerikaan ngem paset wenno intero nga adda iti kaunegan ti Akinlaud a Hemisperio.

Arhelia
Amerikano a Samoa (Estados Unidos)
Burkina Faso
Cabo Verde
Is-isla ti Cook (Baro a Selanda)
Is-isla ti Peroe (Dinamarka)
Fiji
Pransia (Metropolitano)
- Pranses a Polinesia
- Wallis ken Futuna
Gambia
Ghana
Greenland (Dinamarka) (nota: heograpiko a paset ti Amianan nga Amerika, ngem politikal a paset ti Europa^[5]^[6])
Guinea
Guinea-Bissau
Islandia
Irlanda
Côte d'Ivoire
Kiribati
Liberia
Mali
Mauritania
Morocco
- Akinlaud a Sahara
Niue (Baro a Selanda)
Portugal
Rusia
Samoa
Senegal
Sierra Leone
Espania
Togo
Tokelau (Baro a Selanda)
Tonga
Tuvalu
Nagkaykaysa a Pagarian
- Gibraltar
- Guernsey
- Isla ti Man
- Jersey
- Is-isla ti Pitcairn
- Sanata Elena, Ascension ken Tristan da Cunha

Dagiti nagibasaran

^ Britannica
^ Olson, Judy M (1997), "Projecting the hemisphere", iti Robinson, Arthur H; Snyder, John P (dagiti ed.), Panangipada ti proyeksion ti mapa no masapul, Bethesda, MD: Cartography and Geographic Information Society, American Congress on Surveying and Mapping.
^ "Western Hemisphere", Merriam-Webster's Geographical Dictionary (maika-3 nga nga ed.), Springfield, MA: Merriam-Webster, 2001, p. 1294.
^ "Informe científico que estudia el Aconcagua, el Coloso de América mide 6960,8 metros" [Scientific Report on Aconcagua, the Colossus of America measures 6960,8 m] (iti Espaniol). Universidad Nacional de Cuyo. 2012. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-09-08. Naala idi Septiembre 3, 2012.
^ http://www.eldey.de/English/sights/neighbours/greenland/greenland.html
^ "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-04-18. Naala idi 2014-04-24.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)

Nagsasabtan: 0°N 90°W / 0°N 90°W / 0; -90

[1] Britannica

[Olson-2] Olson, Judy M (1997), "Projecting the hemisphere", iti Robinson, Arthur H; Snyder, John P (dagiti ed.), Panangipada ti proyeksion ti mapa no masapul, Bethesda, MD: Cartography and Geographic Information Society, American Congress on Surveying and Mapping.

[3] "Western Hemisphere", Merriam-Webster's Geographical Dictionary (maika-3 nga nga ed.), Springfield, MA: Merriam-Webster, 2001, p. 1294.

[UNC-Sigma-4] "Informe científico que estudia el Aconcagua, el Coloso de América mide 6960,8 metros" [Scientific Report on Aconcagua, the Colossus of America measures 6960,8 m] (iti Espaniol). Universidad Nacional de Cuyo. 2012. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-09-08. Naala idi Septiembre 3, 2012.

[5] ttps://www.eldey.de/English/sights/neighbours/greenland/greenland.html

[6] "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-04-18. Naala idi 2014-04-24.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]