Գոհար Գասպարեան

Գոհար Գասպարեան;
Ծննդեան անուն	հայ.՝ Գոհար Միքայելի Խաչատուրյան
Ծնած է	14 Դեկտեմբեր 1924
Ծննդավայր	Գահիրէ, Եգիպտոս
Մահացած է	16 Մայիս 2007 (82 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Եգիպտոսի թագավորություն; Խորհրդային Միութիւն; Հայաստան; Եգիպտոս
Ազգութիւն	Հայ
Կոչում	փրոֆէսոր
Տեսակ	օփերա
Մասնագիտութիւն	օպերային երգչուհի, երաժշտութեան ուսուցիչ, քաղաքական գործիչ
Աշխատավայր	Ալեքսանդր Սպեդիարեանի Անուան Օփերայի Եւ Պալէթի Ազգային Ակադեմիական Թատրոն; Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոց
Վարած պաշտօններ	ԽՍՀՄ գերագոյն խորհուրդի պատգամաւոր
Ամուսին	Տիգրան Լեւոնեան

Գոհար Գասպարեան (օրիորդական ազգանունը՝ Խաչատրեան, 14 Դեկտեմբեր 1924(1924-12-14)^[1]^[2], Գահիրէ, Եգիպտոս^[3]^[1]^[2] - 16 Մայիս 2007(2007-05-16)^[4], Երեւան, Հայաստան^[2]), հայ օփերայի արուեստի մեծագոյն վարպետ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արուեստագէտ։

Կենսագրութիւն

Ծնած է 1924 Դեկտեմբեր 14-ին, Գահիրէ։ Անոր անուանած նաեւ՝ «Հայկական սոխակ»։ Գոհար Գասպարեան ունէր ձայնային լայն տիապազոն, անբասիր արուեստի հմտութիւն. անոր ձայնը կ'առանձնանար ճկունութեամբ, երանգներու ճոխութեամբ, անցումներու թեթեւութեամբ։ Պելկանտօ ոճի խոշորագոյն վարպետներէն է։

Ուսանած է տեղի երաժշտական ակադեմիան, 1940 թուականէն ելոյթներ ունեցած է Գահիրէի մէջ։ 1948 թուականին հայրենադարձուած է։ 1949 թուականէն արդէն Հայաստանի օփերայի եւ պալէի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգչուհի էր, հանդէս եկած է 23 օփերաներու գլխաւոր դերերով, անոր երգացանկին մէջ տեղ գտած են աւելի քան 500 ստեղծագործութիւններ։

Գոհար Գասպարեանի համերգային երգացանկը հարուստ եղած է նաեւ (Պախ, Հենտել, Մոզարտ, Շտրաուս, Գրիգ, Գլիեր, Ռախմանինով, Չայկովսկի եւ ուրիշներ, իտալացի վարպետներ, հայ հոգեւոր երաժշտութիւն, Կոմիտաս եւ այլն)։

Գոհար Գասպարեան 1956-էն ԽՍՀՄ ժողովրդական արուեստագիտուհի էր։ 1964-էն դասաւանդած է Երեւանի երաժշտանոցէն ներս, 1973-էն՝ Երեւանի երաժշտանոցի փրոֆէսոր է։ Անոր բազմաթիւ աշակերտները դարձած են համաշխարհային լաւագոյն բեմերու մեներգիչներ։ 1984 թուականին ընտրուած է Երեւանի պատուաւոր քաղաքացի։ Անոր աշակերտը եղած է նաեւ ապագայ ամուսինը՝ օփերայի երգիչ, բեմադրող, դերասան Տիգրան Լեւոնեան։

Պարգեւներ, մրցանակներ, կոչումներ

1951 թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ
1953 թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ
1956 թ.՝ ԽՍՀՄ ժողովրդական արուեստագէտ
1965 թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ
1973 թ.՝ Երեւանի կոնսերվատորիայի փրոֆէսոր
1984 թ.՝ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Ժողովուրդներու բարեկամութեան շքանշան
1984 թ.՝ Լենինի շքանշան
1984 թ.՝ Երեւանի պատուաւոր քաղաքացի
1997 թ.՝ ՀՀ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշան

Գոհար Գասպարեանի 100-Ամեակին Նուիրուած Նամականիշ

14 Դեկտեմբեր 2024-ին շրջանառութեան մէջ մտած է երգչուհի Գոհար Գասպարեանի ծննդեան 100-ամեակին նուիրուած նամականիշը, որուն վրայ «Գոհար Գասպարեան», եւ «Հայ երգչուհի» գրառումներն են հայերէն եւ անգլերէն լեզուներով^[5]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Гаспарян Гоар Микаэловна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://armenianow.com/?action=viewArticle&AID=2201&CID=2243&IID=1133&lng=eng
↑ «Գոհար Գասպարեանի 100-Ամեակին Նուիրուած Նամականիշ»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2024-12-19։ արտագրուած է՝ 2025-01-07

Աղբիւրներ

Րաֆֆի Օրացոյց, Րաֆֆի Օրացոյցներու Հրատարակչական Կազմ, Թեհրան, Իրան, 2008։
Հայկական համառօտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երեւան, 1990։

Արտաքին յղումներ

Երեւանի պատուաւոր քաղաքացիներու ցուցակը
Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան։ Երկու հատորով), հ.1, 2005։
Թադեւոսեան Ա., Գոհար Գասպարեան, Ե., 1959։
Րաֆֆի օրացոյց, Թեհրան, Իրան, 2008։
Հայկական համառօտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երեւան, 1990։
Գ. Գասպարեան, Հայկական հանրագիտարան:
Գ. Գասպարեան, AV Production: Archived 2018-03-30 at the Wayback Machine.
Գ. Գասպարեան, Dasaran.am: Archived 2018-03-30 at the Wayback Machine.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q28722393">[[:d:Q28722393|Ով_ով_է._հայեր]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:hy:Հովհաննես_Այվազյան|Հ.&nbsp;Այվազյան]]_—_[[:Երեւան|Երևան]]:_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_2005.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053761"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28722393"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Гаспарян_Гоар_Микаэловна_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Прохоров,_Александр_Михайлович|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Гаспарян Гоар Микаэловна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q83552"></a>

[[http://armenianow.com/?action=viewArticle&AID=2201&CID=2243&IID=1133&lng=eng_http://armenianow.com/?action=viewArticle&AID=2201&CID=2243&IID=1133&lng=eng]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://armenianow.com/?action=viewArticle&AID=2201&CID=2243&IID=1133&lng=eng

[5] «Գոհար Գասպարեանի 100-Ամեակին Նուիրուած Նամականիշ»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2024-12-19։ արտագրուած է՝ 2025-01-07

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]