Մերի Փոփինզ(ժապաւէն, 1964)
Մերի Փոփինզ (անգլ․՝ Mary Poppins), Ուոլթ Տիզնի ընկերութեան կողմէ 1964-ին արտադրուած երեւակայական երաժշտական ժապաւէն, հիմնուած Փամելա Լինտոն Թրավըրսի «Մերի Փոփինզ» մանկապատանեկան պատմութիւններուն շարքին: Բեմադրիչն է՝ Ռոպըրթ Սթիվընսըն։ Ժապաւէնին երաժշտութեան ու երգերուն հեղինակներն են Շըրմեն եղբայրները, իսկ թատրերգութեան՝ Պիլ Ուոլշ եւ Տոն Տանկրատի:
Օսքար Մրցանակի (Ամերիկայի Ակադեմիոյ), 37-րդ մրցանակներու բաշխման կը ներկայանայ 13 թեկնածութեամբ եւ կ'արժանանայ անոնցմէ հինգին․ լաւագոյն դերասանուհի՝ Ճիւլի Անտրիուս, նորարար երաժշտութիւն՝ «Չիմ -Չիմ- Չերի» երգ[1], երաժշտութեան աշխատասիրութիւն (նորարար յօրինում)՝ Ռիչըրտ Շըրմեն եւ Ռոպերթ Շըրմեն, ժապաւէնի սարքաւորում՝ Քոթըն Ուորպըրթըն եւ տեսողական գործադրում՝ Փիթըր Էլենշօ, Իւսթըս Լայսեթ եւ Համիլթոն Լըսքա։
Ժապաւէնին մասին հակիրճ տեղեկութիւններ
Ժապաւէնը լրիւ նկարահանուած է Ուոլթ Տիզնի Ընկերութեան տարածուն արուեստանոցին մէջ (Walt Disney Studios Burbank), ծանօթ նաեւ իբրեւ՝ Ուոլթ Տիզնի Պըրպանք Արուեստանոցներ։ Գործածուած են Լոնտոնի շրջակայքի տեսարաններու նկարչութիւններ։
Առաջին անգամ ֆիլմը կը ցուցադրուի Լոս Անճելըսի մէջ, 27 Օգոստոս 1964-ին, մեծ յաջողութեամբ։
Մերի Փոփինզ ժապաւէնը կը նկատուի Ուոլթ Տիզնիի լաւագոյն արտադրութիւններէն եւ անոր միակ ժապաւէնն է, որ իր ողջ կեանքին ընթացքին արժանացած է «Լաւագոյն Ժապաւէն» մրցանակին։
2013-ին ԱՄՆ Ծերակոյտին հովանաւորութեան տակ գործող Ազգային Գրադարան Հիմնարկը (Library of Congress, LC) «Մերի Փոփինզ» ժապաւէնը ընտրած է իբրեւ մշակութային, պատմական եւ գեղագիտական արժէք ունեցող եւ պահպանման ենթակայ՝ ԱՄՆ «Ազգային Ժապաւէններու Արձանագրութեան» ցուցակին (National Film Registry, NFR) համար։
Ժապաւէնին արտադրութեան պատմութեան շուրջ կենսավաւերագրական թատերախաղ մը կը ներկայացուի՝ 20 Հոկտեմբեր 2013-ին, իսկ «Մերի Փոփինզ կը վերադառնայ» պիտակին տակ ժապաւէններու շարքը առաջին անգամ հանրութեան կը ներկայացուի 19 Դեկտեմբեր 2018-ին։
Պատմութեան անցած է նշանաւոր շուտասելուկը՝ Սուփըրքալիֆրաճիլիստիքեքսփիալիտոշիուս։
Ժապաւէնին նիւթը
Ժապաւէնը մեզ կը տանի Եդուարդեան (Եդուարդ Է․ թագաւորութեան շրջան, 1901- 1910) Լոնտոն՝ 1910-ի գարնան։ Չերի Թրի Լէյն փողոցին թիւ 17 տան մէջ կը բնակի Պանքս ընտանիքը․ պարոն Ճորճ Պանքս, կողակիցը՝ Ուինիֆըրտ եւ երկու զաւակները։ Ճորճ եւ Ուինիֆըրտ իրենց գործերով շատ զբաղած ըլլալուն պատճառով, ժամանակ չունին իրենց երկու զաւակներուն հետ զբաղելու։ Պարոն Ճորճ դրամատան մէջ կ'աշխատի, իսկ տիկին Ուինֆրըտ կիներու քուէարկութեան իրաւունքին պահանջներու շարժման (Սիւֆռաժեթ - suffragettes) մաս կը կազմէ։ Բազմազբաղ զոյգը, զաւակներուն խնամքը կը վստահի մանկապահներու, որոնք չդիմանալով երկու փոքրերուն «անկարգութիւններուն», կարճ ժամանակէ մը ետք կը մեկնին։
1910-ի գարնանային օր մը, երբ Ճորճ տուն կը վերադառնայ, կողակիցը իրեն կը տեղեկացնէ, թէ մանկապահ Քեթի տունէն մեկնած է, որովհետեւ իրենց զաւակները՝ Ճէյն եւ Մայքլ, անոր հսկողութենէն փախած, տունէն դուրս ելած են։ Մանկապահը իր մեկնումը կը պատճառաբանէ հետեւեալ խօսքով. «Այս շաբթուան մէջ չորրորդ անգամն է»։
Փոքրիկները կը ցանկան իրենց նոր մանկապահը խստադէմ ու խստապահանջ չըլլայ, այլ՝ ժպտերես, ուրախ ու իրենց հետ վարուի այնպէս ինչպէս իրենք անոր զաւակները ըլլան։ Սակայն իրենց հայրը՝ պարոն Ճորճ, կը պնդէ թէ խստապահանջ մանկապահն է, որ առաքելութիւնը ճիշդ պիտի կատարէ ու «Թայմզ» պարբերաթերթին մէջ մանկապահի ծանուցում մը կը հրապարակէ։ Յաջորդ օրն արդէն, Պանքս ընտանիքին տան մուտքին մանկապահներ, շարքով կանգնած կը սպասեն հարցազրոյցէ անցնելու։ Յանկարծ ուժեղ քամի մը կը փչէ եւ զանոնք հեռուները կը քշէ։ Միաժամանակ երկինքէն, կախարդական հովանոցին օգնութեամբ, Մերի Փոփինզ տան առջեւ կ'իջնէ։ Ան պատշաճ ձեւով կը վարուի պարոն Պանքսին հետ, շեշտելով թէ մէկ շաբթուան համար պիտի մնայ ընտանիքին հետ, ապա ընտանիքին անդամները պիտի որոշեն եթէ ինք յարմար է մանկապահի գործին համար։
Փորձառական մէկ շաբթուան ընթացքին, Մայքլին եւ Ճէյնին առջեւ կը բացուի կախարդական աշխարհ մը, ուր իրենք են դերակատարները։ Ժապաւէնին երազկոտ ճամբորդութիւններուն իրենց կ'ընկերակցին Մերի Փոփինզ եւ ծխնելոյզ մաքրողը՝ Պըրթ (դերասան՝ Տիք Վան Տայք)։
Մրցանակներ
| Մրցանակներ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Մրցանակ | Մրցանակաբաշխումի թուական | Տեսակ | Անուանեալ/ներ | Արդիւնք | ||||
| Օսքար Մրցանակ | 5 Ապրիլ 1965 | Լաւագոյն ժապաւէն | Ուոլթ Տիզնի եւ Պիլ Ուոլշ (բեմադրիչ) | Թեկնածութիւն | ||||
| Լաւագոյն բեմադրիչ | Ռոպերթ Սթիվընսըն | Թեկնածութիւն | ||||||
| Լաւագոյն դերասանուհի | Ճիւլի Անտրիուս | Մրցանակակիր | ||||||
| Լաւագոյն թատրերգութիւն | Պիլ Ուոլշ եւ Տոն Տանկրատի | Թեկնածութիւն | ||||||
| Գեղարուեստական Լաւագոյն Բեմադրութիւն - Գունաւոր | Քարոլ Քլարք, Ուիլիամ Թանթքի, Էմիլի Քիւրի եւ Հօ Քոսման | Թեկնածութիւն | ||||||
| Լաւագոյն շարժանկարչութիւն - Գունաւոր | Էտուըրտ Քոլման (շարժանկարիչ) | Թեկնածութիւն | ||||||
| Զգեստի լաւագոյն գծագրում - Գունաւոր | Թոնի Ուալթըն | Թեկնածութիւն | ||||||
| Ժապաւէնի լաւագոյն սարքաւորում | Քոթըն Ուորպըրթըն | Մրցանակակիր | ||||||
| Լաւագոյն նորարար Երաժշտութիւն (յօրինում) | Ռիչըրտ Շըրմեն եւ Ռոպըրթ Շըրմեն | Մրցանակակիր | ||||||
| Երաժշտութեան Լաւագոյն Պատշաճեցում կամ Գործածութիւն | Իրուին Քոսթալ | Թեկնածութիւն | ||||||
| Լաւագոյն նորարար երգ | «Չիմ – Չիմ – Չերի» – Ռիչըրտ Շըրմեն եւ Ռոպըրթ Շըրմեն | Մրցանակակիր | ||||||
| Լաւագոյն ձայնահնչիւն | Ռոպերթ Օ՛ Քուք | Թեկնածութիւն | ||||||
| Տեսողական Լաւագոյն Գործադրում | Փիթըր Էլենշօ, Իւսթըս Լայսեթ եւ Համիլթոն Լըսքա | Մրցանակակիր | ||||||
| Բրիտանական Ժապաւէնի Ակադեմիոյ մրցանակներ | 1965 | Ամէնէն յուսալից նոր դերասաններ՝ ժապաւէնին Ա․ դերին մէջ BAFTA | Ճիւլի Անտրիուս | Մրցանակակիր | ||||
| Ամերիկայի Բեմադրիչներու Արուեստակցութիւն | 1965 (17-րդ մրցանակ) | Շարժանկարի (Motion Pictures) բնագաւառէն ներս Տեսչական Կատարումի Յաջողութիւն | Ռոպըրթ Սթիվընսըն | Թեկնածութիւն | ||||
| Ոսկեայ Գունդ մրցանակ | 22-րդ մրցանակաբաշխում, 8 Փետրուար 1965 | «Ոսկեայ Գունդ մրցանակ» Լաւագոյն Շարժանկարին համար | Թեկնածութիւն | |||||
| «Ոսկեայ Գունդ մրցանակ» Լաւագոյն Դերասանի համար | Տիք Վան Տայք | Թեկնածութիւն | ||||||
| «Ոսկեայ Գունդ մրցանակ» Լաւագոյն Դերասանուհիի համար | Ճիւլի Անտրիուս | Մրցանակակիր | ||||||
| «Ոսկեայ Գունդ մրցանակ» Լաւագոյն Նորարար Երաժշտութեան համար | Ռիչըրտ Մ․ Շըրմեն եւ Ռոպըրթ Պ․ Շըրմեն | Թեկնածութիւն | ||||||
| Կրամի մրցանակներ | 7-րդ մրցանակաբաշխութիւն, 13 Ապրիլ 1965]] | Կրամի Մրցանակ Փոքրիկներու Լաւագոյն Ձայնապնակ | Ռիչըրտ Մ․ Շըրմեն, Ռոպըրթ Պ․ Շըրմեն, Ճիւլի Անտրիուս, Տիք Վան Տայք, Կլինիս Ճոնս, Տէյվիտ Թոմիլսըն եւ Էտ Ուին | Մրցանակակիր | ||||
| Կրամի Մրցանակ Տեսողական Միջոցներու Նորարար Երաժշտութեան համար | Ռիչըրտ Մ․ Շըրմեն եւ Ռոպըրթ Պ․ Շըրմեն | Մրցանակակիր | ||||||
| «Նիու Եորքի Շարժանկարի Քննադատներու Ակումբ» Մրցանակներ | 23 Յունուար, 1965 | Լաւագոյն Դերասանուհի | Ճիւլի Անտրիուս | Թեկնածութիւն | ||||
| Ամերիկայի Գրագէտներու Արուեստակցութեան Մրցանակներ | 1965 | Ամերիկեան Լաւագոյն երաժշտական ժապաւէն | Պիլ Ուոլշ եւ Տոն Տանկրատի | Մրցանակակիր | ||||
Ժապաւէնին երգացանկը
Մերի Փոփինզ (նախատիպ ձայնակցում)
| Շարք | Տիտղոս | Մեկնաբանող/ներ |
|---|---|---|
| 1 | Բացում (Overture (Նուագարանային))[2] | Ռիչըրտ Շըրմեն եւ Ռոպըրթ Շըրմեն |
| 2 | Քուէարկող քոյր (Sister Suffragette)[3] | Կլինիս ճոնզ |
| 3 | Կեանքը, զոր ես կը վարեմ (The Life I Lead)[4] | Տէյվիտ Թոմիլսըն |
| 4 | Կատարեալ Դայեակը (The Perfect Nanny)[5] | Քարեն Տոթրիս, Մաթիու Կարպըր |
| 5 | Մէկ դգալ շաքար (A Spoonful of Sugar)[6] | Ճիւլի Անտրիուս |
| 6 | Մայթի նկարիչ (Pavement Artist)[7] | Տիք Վան Տայք |
| 7 | Ուրախ Արձակուրդ (Jolly Holiday)[8] | Ճիւլի Անտրիուս, Տիք Վան Տայք |
| 8 | Սուփերքալիֆրաճիլիստիքեքսփիալիտոշիուս(Supercalifragilisticexpialidocious)[9],[10] | Ճիւլի Անտրիուս, Տիք Վան Տայք |
| 9 | Արթուն մնա՛ (Stay Awake)[11] | Ճիւլի Անտրիուս |
| 10 | Կը սիրեմ ծիծաղիլ (I Love to Laugh)[12] | Տիք Վան Տայք, Ճիւլի Անտրիուս |
| 11 | Անգլիական դրամատուն (A British Bank)[13] | Տէյվիտ Թոմիլսըն, Ճիւլի Անտրիուս |
| 12 | Թռչունները կերակրէ՛ (Feed the Birds)[14] | Ճիւլի Անտրիուս |
| 13 | Հաւատարմութիւն հաւատարմագրող Դրամատուն (Fidelity Fiduciary Bank)[15] | "Navckid Keyd", Պանքըրս, Տէյվիտ Թոմիլսըն |
| 14 | Չիմ Չիմ Չերի (Chim Chim Cher-ee)[16] | Տիք Վան Տայք, Ճիւլի Անտրիուս, Քարէն Տոթրիս եւ Մաթիու Կարպըր |
| 15 | Քայլ ժամանակին հետ (Step in Time)[17] | Տիք Վան Տայք եւ ժապաւէնին դերասանները |
| 16 | Մարդ երազներ ունի (A Man Has Dreams)[18] | Տէյվիտ Թոմիլսըն, Տիք Վան Տայք |
| 17 | Եկէ՛ք օդապարիկ թռցնենք (Let's Go Fly a Kite)[19] | Տէյվիտ Թոմիլսըն, Տիք Վան Տայք, Տը Լոնտոնիրս |
[20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27]
Ծանօթագրութիւններ
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=kG6O4N3wxf8
- ↑ Overture https://www.youtube.com/watch?v=-9012SGz-yY&list=RD-9012SGz-yY&start_radio=1
- ↑ Sister Suffragette https://www.youtube.com/watch?v=Ds8cKgPdE6M
- ↑ The Life I Lead https://www.youtube.com/watch?v=GLTJ8hrxlM0
- ↑ The Perfect Nanny https://www.youtube.com/watch?v=fNTzp9grp2Q
- ↑ A Spoonful of Sugar https://www.youtube.com/watch?v=U8VHc49ZdP4
- ↑ Pavement Artist https://www.youtube.com/watch?v=8Ja-gC-W5W4
- ↑ Jolly Holiday https://www.youtube.com/watch?v=p5D_6yjr2qc
- ↑ Supercalifragilisticexpialidocious https://www.youtube.com/watch?v=uZNRzc3hWvE
- ↑ ․․Անտրէ Տրիւի ելոյթին ընթացքին https://www.youtube.com/watch?v=IWH3Hmsr5fM
- ↑ Stay Awake https://www.youtube.com/watch?v=8yC_voMY6kY
- ↑ I Love to Laugh https://www.youtube.com/watch?v=pOMqqI-kzHY
- ↑ A British Bank https://www.youtube.com/watch?v=WDbOK_fDu9Y
- ↑ Feed the Birds https://www.youtube.com/watch?v=XHrRxQVUFN4
- ↑ Fidelity Fiduciary Bank https://www.youtube.com/watch?v=XxyB29bDbBA
- ↑ Chim Chim Cher-ee https://www.youtube.com/watch?v=kG6O4N3wxf8
- ↑ Step in Time https://www.youtube.com/watch?v=YSCdFVc6DoY
- ↑ A Man Has Dreams https://www.youtube.com/watch?v=LOVqb7qMSog
- ↑ Let's Go Fly a Kite https://www.youtube.com/watch?v=BA-g8YYPKVo
- ↑ Մերի Փոփինս ժապաւէնին ազդը
- ↑ «Օսքար»ի մրցանակիրներ(անգլերէն)
- ↑ Հոլիղուտ ժապաւէն՝ 1963-1976․ Զարգացման եւ հակազդութիւններու տարիներ(անգլերէն)
- ↑ Մերի Փոփինս(անգլերէն)
- ↑ Մերի Փոփինս ժապաւէնի մասին(անգլերէն)
- ↑ Ամերիկեան Ծերակոյտը կը յայտարարէ 2013 Ազգային Ժապաւէնի Ցուցակը, 18 Դեկտեմբեր, 2013 – Միքայէլ Օ՛Սսալիվան(անգլերէն)
- ↑ Մերի Փոփինս կը վերադառնայ․․ (անգլերէն)
- ↑ Թայմ – Եթէ հովանոց ունիս․ պիտի ճամբորդես․․․(անգլերէն)
Արտաքին յղումներ
- Ռոպըրթ Սթիվընսըն(անգլերէն)
- Շըրմեն եղբայրներ(անգլերէն)
- Պիլ Ուոլշ(անգլերէն)
- Տոն Տանկրատի(անգլերէն)
- «Մերի Փոփինզ» մանկապատանեկան գիրքերու շարք(անգլերէն)
- Փամելա Լինտոն Թրավերս (անգլերէն)
- Ուոլթ Տիզնի Ընկերութեան Աշխատանոց(ֆր.)
- Չիմ Չիմ Չերի․ Մերի Փոփինզ ժապաւէնին Օսքարի մրցանակակիր երգը(անգլերէն)
- ԱՄՆ Ծերակոյտի Գրադարան(անգլերէն)
- Ճիւլի Անտրիուս(անգլերէն)
- Ուոլթ Տիզնի(անգլերէն)
- Տիք Վան Տայք(անգլերէն)
- Եդուարդեան շրջան(անգլերէն)