संग्रहालया
वेगवेगळ्या वस्तूंचो संग्रह, जंय शास्त्रोक्त पद्दतीन मांडिल्लो. सांबाळिल्लो आसता अशा स्थानांक संग्रहालय वा वस्तूसंग्रहालय म्हणटात. संग्रहालय हो शब्द म्यूझियम ह्या इंग्लीश शब्दाचो भारतीय प्रतिशब्द आसा. असो संग्रह करपाची कल्पना पुर्विल्ल्या टॉलेमीन इजिप्तांतल्या अलेक्झांड्रिया नांवाच्या शारांत पयलें वस्तु संग्रहालय स्थापलें आनी तातूंत ग्रीक पंडितांचे आनी शूर पुरुशांचे पुतळे, ज्योतिश शास्त्राची साधना,शल्यक्रियेंत उपेगी थारपी उपरकणां, वेगवेगळ्या प्रकारचें ग्रंथ आनी सौमांतल्यो चमत्कारीक वस्तू हांचो संग्रह करपांत आयलो असो इतिहास मेळटा.
मुखार युरोपांत खाजगी संग्रहालयां निर्माण जालीं.राजा, सरदार आनी गिरेस्त लोक आपल्या आवडीं प्रमाण वेगवेळ्या तरेच्यो वस्तू जमोवन आपल्या घरांत प्रदर्शन करूंक लागले.इ.स. 1683 त ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटीच्या स्कूल ऑफ नॅचरल,हिस्टरीचो एक विभाग अइमोलियन म्यूझियम स्थापन जालो.हें जगांतले पद्दतशीर रितीन स्थापिल्लें पयलें संग्रहालय. नामनेच्या ब्रिटिश म्यूझियमाची स्थापना इ.स. 1759 वर्सा जाली.राजक्रांती उपरांत इ.स.1793 वर्सा फ्रान्सांत राजाच्या खाजगी संग्रहालयाचें भौशिक संग्रहालयांत रुपांतर केल्या उपरांत संग्रहालयाची प्रथा भारतांत सुरू जाली.
इ.स. 1784 त कलकत्ता हांगा एशियाटिक सोसायटी ऑफ बँगॉल हे संस्थेची स्थापना जाल्या उपरांत हे संस्थेंत इ.स.1814 वर्सा भूस्तरशास्त्र, वनस्पतशास्त्र, प्राणीशास्त्र, मानवशास्त्र, पुरातत्त्वशास्त्र अशा वस्तूंचो संग्रह करून भारतीय संग्रहालयांची स्थापना केली.इ.स. 1851 वर्सा मद्रास(चेन्नई) हांगा दुसरें संग्रहालय निर्माण जालें.इ. स. १८८७ मुंंबय व्हिक्टोरिया आनी अल्बर्ट संग्रहालयाचे उदरगतीक गती मेळ्ळी आनी पुराण वस्तुसंशोधन खात्याचे सरसंचालक सर जॉन मार्शलाच्या प्रोत्साहनाक लागून उत्खनन सुरू जावन जमनीच्या पोटांत सांपडिल्ल्या पुराण वस्तूंचें प्रदर्शन मांडपांत आयलें.
हातूंतलें सारनाथ हांगाचें संग्रहालय इ.स. 1904 वर्सा,आनी नालंदा हांगाचें संग्रहालय इ.स.1917 अस्तित्वांत आयलें. 8-10