Eliezer Ben-Yehuda: Diferenzas entre revisións

Eliezer Ben-Yehuda
	;
Nome orixinal	(he) אֱלִיעֶזֶר בֶּן־יְהוּדָה
Biografía
Nacemento	(he) אליעזר יצחק פרלמן ; 7 de xaneiro de 1858 ; Lužki, Belarús (en)
Morte	16 de decembro de 1922 (64 anos); Xerusalén
Causa da morte	tuberculose
Lugar de sepultura	Cemiterio xudeu do Monte das Oliveiras
Residencia	Imperio Ruso ; Palestina mandataria ; Ottoman Palestine (en)
Educación	Daugavpils State Gymnasium (en)
Actividade
Campo de traballo	Lingüística
Ocupación	lexicógrafo, gramático, xornalista, lingüista, editor de periódico
Membro de	Hebrew Language Committee (en) (1890–1922)
Familia
Cónxuxe	Hemda Ben-Yehuda (1892–1951); Devora Ben-Yehuda (1881–1891), morte do cónxuxe
Fillos	Itamar Ben-Avi; () Devora Ben-Yehuda; Dola Ben-Yehuda Wittmann; ()
Parentes	Solomon Naphtali Hertz Jonas, xenro; Gil Hovav, bisneto
Descrito pola fonte	Obálky knih, ; Enciclopedia Xudía de Brockhaus e Efron

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión actual feita o 5 de xaneiro de 2023 ás 10:45

Eliezer Ben‑Yehuda, en hebreo אֱלִיעֶזֶר בֶּן־יְהוּדָה ‎, nado o 7 de xaneiro de 1858 e finado o 16 de decembro de 1922, foi unha figura clave na revitalización do hebreo como lingua de uso cotián.

Traxectoria

Eliezer Ben-Yehuda naceu como Eliezer Yitzhak Perlman nunha familia de xudeus ortodoxos en Luschki, pertencente á rexión de Vilnius no Imperio Ruso e hoxe parte de Belarús. Acudiu a un cheder desde os tres anos onde estudou hebreo e a Biblia como era costume entre os xudeus de Europa Oriental. Seu pai morreu cando el tiña cinco anos. Ós doce anos era xa capaz de ler unha gran parte da Torah, do Mishna e do Talmud. Seu tío enviouno á yeshiva do rabino Joseph Blücker en Polatsk coa esperanza que se fixera rabino. Pero alí ademais do estudo do hebreo antigo entrou en contacto cos textos en hebreo da Haskalá, relixiosos e seculares, e tivo que deixar a yeshiva tras lle atopar textos non relixiosos no seu cuarto. Con catorce anos non puido volver a casa polo enfado de seu tío e conviviu cunha familia xudía preto de Vitebsk. A filla máis vella, Debora, deulle clases de francés, alemán e ruso e acudiu a Dünaburg para realizar máis estudos. A través do xornal en hebreo HaShahar descubriu o sionismo e chegou á conclusión que a revitalización da lingua hebrea na Terra de Israel podería unir ós xudeus de todo o mundo.

Ben Yehuda casou dúas veces, a súa primeira dona, Debora, morreu en 1891 de tuberculose, nos dez días seguintes morreron de difteria tres dos cinco fillos do matrimonio. Seis meses despois casou coa irmá máis nova, Paula Beila,^[1] que usou o nome hebreo "Hemda".^[2]

En París

Despois da graduación foi a París en 1878 para estudar na Sorbona, nos catro anos que estivo alí estudou, entre outras materias, a historia e a política do Próximo Oriente, pero a que lle deixou máis pegada foi o estudo do hebreo, especialmente as clases avanzadas que se daban en hebreo, e foi precisamente o uso do hebreo falado o que o convenceu da posibilidade de revivir o hebreo como a lingua de uso cotián dunha nación^[1] tras séculos de usos case exclusivamente litúrxicos e literarios.

En Xerusalén

En 1881 Ben-Yehuda viaxou a Palestina, entón unha provincia do Imperio Otomán, traballou como profesor da Alliance Israelite Universelle.^[3] Motivado polos ideais de renovación e restauración do estilo de vida da diáspora xudía, Ben‑Yehuda dedicouse a desenvolver un hebreo moderno que puidera substituír o Yiddish e outras linguas empregadas polos xudeus como medio de comunicación de todos os xudeus que fixeran o aliyah desde diversas rexións do mundo.

Ben‑Yehuda educou o seu fillo, Ben‑Zion Ben‑Yehuda só en hebreo, converténdose no primeiro falante nativo do hebreo moderno.

Carreira xornalística

Ben-Yehuda foi o editor de varias publicacións en hebreo: Hazewi e Hashkafa. Hazewi pechouse por un ano pola oposición da comunidade ultraortodoxa de Xerusalén, que se opuña ó uso do hebreo, a lingua sagrada, para a conversación profana.^[1]

Lexicógrafo

Ben-Yehuda foi o impulsor do establecemento do Comité da Lingua Hebrea, convertida en 1953 na Academia da Lingua Hebrea e o autor do primeiro dicionario hebreo moderno que se coñeceu como o renovador da lingua hebrea, a pesar da oposición dalgunha das palabras que creou.^[1] Moitas desas palabras convertéronse en parte da lingua, pero outras- arredor de 2000- nunca chegaron a formar parte do seu corpus.^[4]

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Naor, Mordechai. "Flesh-and-Blood Prophet". Haaretz. Arquivado dende o orixinal o 02 de outubro de 2008. Consultado o 2008-10-01.
↑ "Eliezer Ben-Yehuda (1858-1922)". Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2007. Consultado o 14 de xaneiro de 2009.
↑ http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html Arquivado 14 de abril de 2009 en Wayback Machine., Confessions of a polyglot
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 14 de abril de 2009. Consultado o 14 de xaneiro de 2009.

Véxase tamén

Bibliografía

Fellman, Jack (1973). The revival of a classical tongue: Eliezer Ben Yehuda and the modern Hebrew language. The Hague, Netherlands: Mouton ISBN 90-279-2495-3
Robert St. John. Tongue of the Prophets, Doubleday & Company, Inc. Garden City, Nova York, 1952. ISBN 0-8371-2631-2
Yosef Lang. דבר עברית! חיי אליעזר בן יהודה (Biografía de Eliezer Ben Yehuda). Yad Ben-Zvi, 2 volumes, (en hebreo)
Ilan Stavans, Resurrecting Hebrew (2008)

[haaretz-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Naor, Mordechai. "Flesh-and-Blood Prophet". Haaretz. Arquivado dende o orixinal o 02 de outubro de 2008. Consultado o 2008-10-01.

[2] "Eliezer Ben-Yehuda (1858-1922)". Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2007. Consultado o 14 de xaneiro de 2009.

[3] ttps://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html Arquivado 14 de abril de 2009 en Wayback Machine., Confessions of a polyglot

[4] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 14 de abril de 2009. Consultado o 14 de xaneiro de 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
-{{illado}}
+{{Biografía}}
-[[Ficheiro:Eliezer Ben Jehuda.jpg|thumb|Eliezer Ben-Yehuda]]
 '''Eliezer Ben‑Yehuda''', en hebreo ''' אֱלִיעֶזֶר בֶּן־יְהוּדָה '''‎, nado o [[7 de xaneiro]] de [[1858]] e finado o [[16 de decembro]] de [[1922]], foi unha figura clave na revitalización do [[lingua hebrea|hebreo]] como lingua de uso cotián.
-==Biografía==
+== Traxectoria ==
-Eliezer Ben-Yehuda naceu como ''Eliezer Yitzhak Perlman'' nunha familia de xudeus ortodoxos en [[Luschki]], pertencente á rexión de Vilnius no [[Imperio Ruso]] e hoxe parte de [[Bielorrusia]]. Acudiu a un [[cheder]] desde os tres anos onde estudou hebreo e a [[Biblia]] como era costume entre os xudeus de [[Europa Oriental]]. Seu pai morreu cando el tiña cinco anos Ós doce anos era xa capaz de ler unha gran parte da [[Torah]], do [[Mishna]] e do [[Talmud]]. Seu tío enviouno á [[yeshiva]] do rabino Joseph Blücker en [[Polatsk]] coa esperanza que se fixera [[rabino]].  Pero alí ademais do estudo do hebreo antigo entrou en contacto cos textos en hebreo da [[Haskalá]], relixiosos e seculares, e tivo que deixar a yeshiva tras lle atopar textos non relixiosos no seu cuarto. Con catorce anos non puido volver a casa polo enfado de seu tío e conviviu cunha familia xudía preto de [[Vitebsk]]. A filla máis vella, Debora, deulle clases de francés, alemán e ruso e acudiu a [[Daugavpils|Dünaburg]] para realizar máis estudos.  A través do xornal en hebreo ''HaShahar'' descubriu o [[sionismo]] e chegou á conclusión que a revitalización da lingua hebrea na [[Terra de Israel]] podería unir ós xudeus de todo o mundo.
+Eliezer Ben-Yehuda naceu como ''Eliezer Yitzhak Perlman'' nunha familia de xudeus ortodoxos en [[Luschki]], pertencente á rexión de Vilnius no [[Imperio Ruso]] e hoxe parte de [[Belarús]]. Acudiu a un [[cheder]] desde os tres anos onde estudou hebreo e a [[Biblia]] como era costume entre os xudeus de [[Europa Oriental]]. Seu pai morreu cando el tiña cinco anos. Ós doce anos era xa capaz de ler unha gran parte da [[Torah]], do [[Mishna]] e do [[Talmud]]. Seu tío enviouno á [[yeshiva]] do rabino Joseph Blücker en [[Polatsk]] coa esperanza que se fixera [[rabino]]. Pero alí ademais do estudo do hebreo antigo entrou en contacto cos textos en hebreo da [[Haskalá]], relixiosos e seculares, e tivo que deixar a yeshiva tras lle atopar textos non relixiosos no seu cuarto. Con catorce anos non puido volver a casa polo enfado de seu tío e conviviu cunha familia xudía preto de [[Vitebsk]]. A filla máis vella, Debora, deulle clases de francés, alemán e ruso e acudiu a [[Daugavpils|Dünaburg]] para realizar máis estudos. A través do xornal en hebreo ''HaShahar'' descubriu o [[sionismo]] e chegou á conclusión que a revitalización da lingua hebrea na [[Terra de Israel]] podería unir ós xudeus de todo o mundo.
-Ben Yehuda casou dúas veces, a súa primeira dona, Debora, morreu en 1891 de [[tuberculose]], nos dez días seguintes morreron de [[difteria]] tres dos cinco fillos do matrimonio. Seis meses despois casou coa irmá menor, Paula Beila,<ref name="haaretz">{{cite web|url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/1019876.html|title=Flesh-and-Blood Prophet|publisher=[[Haaretz]]|author=Naor, Mordechai|accessdate=2008-10-01}}</ref> que usou o nome hebreo "Hemda".<ref>[http://www.jafi.org.il/education/100/people/bios/beliezer.html Eliezer Ben-Yehuda (1858-1922)]</ref>
+Ben Yehuda casou dúas veces, a súa primeira dona, Debora, morreu en 1891 de [[tuberculose]], nos dez días seguintes morreron de [[difteria]] tres dos cinco fillos do matrimonio. Seis meses despois casou coa irmá máis nova, Paula Beila,<ref name="haaretz">{{Cita web|url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/1019876.html|title=Flesh-and-Blood Prophet|publisher=[[Haaretz]]|author=Naor, Mordechai|accessdate=2008-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002114010/http://www.haaretz.com/hasen/spages/1019876.html|archivedate=02 de outubro de 2008|urlmorta=yes}}</ref> que usou o nome hebreo "Hemda".<ref>{{Cita web |url=http://www.jafi.org.il/education/100/people/bios/beliezer.html |título=Eliezer Ben-Yehuda (1858-1922) |data-acceso=14 de xaneiro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20071022114902/http://www.jafi.org.il/education/100/PEOPLE/BIOS/beliezer.html |dataarquivo=22 de outubro de 2007 |urlmorta=yes }}</ref>
-===En París===
+=== En París ===
-Despois da graduación foi a [[París]] en 1878 para estudar na [[Sorbona]], nos catro anos que estivo alí estudou, entre outras materias, a historia e a política do [[Próximo Oriente]], pero a que lle deixou máis pegada foi o estudo do hebreo, especialmente as clases avanzadas que se daban en hebreo, e foi precisamente o uso do hebreo falado o que o convenceu da posibilidade de revivir o hebreo como a lingua de uso cotián dunha nación<ref name="haaretz" />tras séculos de usos case exclusivamente litúrxicos e literarios.
+Despois da graduación foi a [[París]] en 1878 para estudar na [[Sorbona]], nos catro anos que estivo alí estudou, entre outras materias, a historia e a política do [[Próximo Oriente]], pero a que lle deixou máis pegada foi o estudo do hebreo, especialmente as clases avanzadas que se daban en hebreo, e foi precisamente o uso do hebreo falado o que o convenceu da posibilidade de revivir o hebreo como a lingua de uso cotián dunha nación<ref name="haaretz" /> tras séculos de usos case exclusivamente litúrxicos e literarios.
-===En [[Xerusalén]]===
+=== En [[Xerusalén]] ===
-En [[1881]] Ben-Yehuda viaxou a [[Palestina]], entón unha provincia do [[Imperio Otomán]], traballou como profesor da Alliance Israelite Universelle. <ref>http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html, Confessions of a polyglot</ref>Motivado polos ideais de renovación e restauración do estilo de vida da diáspora xudía, Ben‑Yehuda dedicouse a desenvolver un hebreo moderno que puidera substituír ó [[Yiddish]] e outras linguas empregadas polos xudeus como medio de comunicación de todos os xudeus que fixeran o [[aliyah]] desde diversas rexións do mundo.
+En [[1881]] Ben-Yehuda viaxou a [[Palestina (rexión)|Palestina]], entón unha provincia do [[Imperio Otomán]], traballou como profesor da Alliance Israelite Universelle.<ref>http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090414120028/http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html |date=14 de abril de 2009 }}, Confessions of a polyglot</ref> Motivado polos ideais de renovación e restauración do estilo de vida da diáspora xudía, Ben‑Yehuda dedicouse a desenvolver un hebreo moderno que puidera substituír o [[Yiddish]] e outras linguas empregadas polos xudeus como medio de comunicación de todos os xudeus que fixeran o [[aliyah]] desde diversas rexións do mundo.
-[[Ficheiro:Eliezer und Hemda Ben Jehuda im Jahre 1912.jpg|thumb|Ben-Yehuda e a súa dona Hemda, 1912]]
+[[Ficheiro:Eliezer und Hemda Ben Jehuda im Jahre 1912.jpg|miniatura|Ben-Yehuda e a súa dona Hemda, 1912]]
 Ben‑Yehuda educou o seu fillo, [[Itamar Ben-Avi|Ben‑Zion Ben‑Yehuda]] só en hebreo, converténdose no primeiro falante nativo do hebreo moderno.
-==Carreira xornalística==
+== Carreira xornalística ==
-[[Ficheiro:HaZewi.jpg|thumb|Cabeceira de ''Hazewi'']]
+[[Ficheiro:HaZewi.jpg|miniatura|Cabeceira de ''Hazewi'']]
-Ben-Yehuda foi o editor de varias publicacións en hebreo:'' [[Hazewi]]'' e ''[[Hashkafa]]'' . ''Hazewi'' pechouse por un ano pola oposición da comunidade ultraortodoxa de Xerusalén, que se opuña ó uso do hebreo, a lingua sagrada, para a conversación profana.<ref name="haaretz" />
+Ben-Yehuda foi o editor de varias publicacións en hebreo:'' [[Hazewi]]'' e ''[[Hashkafa]]''. ''Hazewi'' pechouse por un ano pola oposición da comunidade ultraortodoxa de Xerusalén, que se opuña ó uso do hebreo, a lingua sagrada, para a conversación profana.<ref name="haaretz" />
-==Lexicógrafo==
+== Lexicógrafo ==
-Ben-Yehuda foi o impulsor do establecemento do Comité da Lingua Hebrea, convertida en 1953 na [[Academia da Lingua Hebrea]] e o autor do primeiro dicionario hebreo moderno que se coñeceu como o renovador da lingua hebrea, a pesar da oposición dalgunha  das palabras que creou.<ref name="haaretz" /> Moitas desas palabras convertéronse en parte da lingua, pero outras- arredor de 2000- nunca chegaron a formar parte do seu corpus<ref>http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html</ref>
+Ben-Yehuda foi o impulsor do establecemento do Comité da Lingua Hebrea, convertida en 1953 na [[Academia da Lingua Hebrea]] e o autor do primeiro dicionario hebreo moderno que se coñeceu como o renovador da lingua hebrea, a pesar da oposición dalgunha das palabras que creou.<ref name="haaretz" /> Moitas desas palabras convertéronse en parte da lingua, pero outras- arredor de 2000- nunca chegaron a formar parte do seu corpus.<ref>{{Cita web |url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html |título=Copia arquivada |data-acceso=14 de xaneiro de 2009 |data-arquivo=14 de abril de 2009 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20090414120028/http://www.haaretz.com/hasen/spages/1040214.html |url-morta=yes }}</ref>
-==Notas==
+== Notas ==
 <references/>
+== Véxase tamén ==
-==Bibliografía==
-*Fellman, Jack (1973). ''The revival of a classical tongue: Eliezer Ben Yehuda and the modern Hebrew language''.  The Hague, Netherlands: Mouton ISBN 90-279-2495-3
-*Robert St. John. ''Tongue of the Prophets'', Doubleday & Company, Inc. Garden City, New York, 1952. ISBN 0-8371-2631-2
-*Yosef Lang. ''דבר עברית! חיי אליעזר בן יהודה'' (''Biografía de Eliezer Ben Yehuda'').  [[Yad Ben-Zvi]], 2 volumes, (en hebreo)
-*Ilan Stavans, ''Resurrecting Hebrew'' (2008)
+=== Bibliografía ===
-{{DEFAULTSORT:Ben-Yehuda, Eliezer}}
+* Fellman, Jack (1973). ''The revival of a classical tongue: Eliezer Ben Yehuda and the modern Hebrew language''. The Hague, Netherlands: Mouton ISBN 90-279-2495-3
+* Robert St. John. ''Tongue of the Prophets'', Doubleday & Company, Inc. Garden City, Nova York, 1952. ISBN 0-8371-2631-2
+* Yosef Lang. ''דבר עברית! חיי אליעזר בן יהודה'' (''Biografía de Eliezer Ben Yehuda''). [[Yad Ben-Zvi]], 2 volumes, (en hebreo)
+* Ilan Stavans, ''Resurrecting Hebrew'' (2008)
+{{Control de autoridades}}
+{{ORDENAR:Ben-Yehuda, Eliezer}}
 [[Categoría:Lexicógrafos]]
-[[Categoría:personalidades do xornalismo]]
+[[Categoría:Personalidades do xornalismo]]
 [[Categoría:Lingua hebrea]]
+[[Categoría:Nados en 1858]]
+[[Categoría:Nados na rexión de Viciebsk]]
-[[ar:إليعيزر بن يهودا]]
+[[Categoría:Finados en 1922]]
-[[be-x-old:Эліэзэр Бэн-Егуда]]
-[[bg:Елиезер Бен Йехуда]]
-[[ca:Eliezer Ben Yehuda]]
-[[cs:Eliezer Ben Jehuda]]
-[[da:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[de:Eliezer Ben-Jehuda]]
-[[en:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[eo:Eliezer Ben-Jehuda]]
-[[es:Eliezer Ben Yehuda]]
-[[fi:Eliezer Ben-Jehuda]]
-[[fr:Eliézer Ben Yehoudah]]
-[[fy:Eliezer Ben Jehuda]]
-[[ga:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[gan:艾列則·本曳乎打]]
-[[he:אליעזר בן-יהודה]]
-[[it:Eliezer Ben Yehuda]]
-[[ja:エリエゼル・ベン・イェフダー]]
-[[ko:엘리제르 벤 예후다]]
-[[ku:Elîezer Ben-Yehuda]]
-[[lad:Eliezer Ben Yehuda]]
-[[nl:Eliëzer Ben-Jehoeda]]
-[[no:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[pl:Eliezer ben Jehuda]]
-[[pms:Eliezer Ben Jehuda]]
-[[pt:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[ro:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[ru:Бен-Йехуда, Элиэзер]]
-[[sv:Eliezer Ben-Jehuda]]
-[[tr:Eliezer Ben-Yehuda]]
-[[uk:Еліезер Бен-Єгуда]]
-[[wa:Eliezer Ben Yehoudah]]
-[[yi:אליעזר בן יהודה]]
-[[zh:艾利澤·本-耶胡達]]