Ver o código fonte de "Camerún"

{{en uso}}
{{Xeografía política}}
O '''Camerún'''<ref name="RAG">{{DRAG|camerunés}}</ref> (en {{lang-fr|Cameroun}}; en {{lang-en|Cameroon}}), oficialmente '''República do Camerún''' (en {{lang-fr|République du Cameroun}}; en {{lang-en|Republic of Cameroon}}) é un país [[África|africano]] situado en [[África central]]. Limita ao oeste e o norte con [[Nixeria]], ao nordeste co [[Chad]], ao leste coa [[República Centroafricana]], ao sur coa [[República do Congo]], [[Gabón]] e [[Mbini]] ([[Guinea Ecuatorial]]), e ao leste co [[golfo de Guinea]], a través do cal fai fronteira con [[Guinea Ecuatorial]], cara á [[illa de Bioko]]. A súa costa encóntrase na [[baía de Biafra]], parte do [[golfo de Guinea]] e o [[océano Atlántico]]. Debido á súa posición estratéxica no cruce de camiños entre [[África occidental]] e [[África central]], tense clasificado en ambas zonas. A poboación do país está próxima aos 31&nbsp;millóns de persoas que falan unhas 250&nbsp;linguas nativas ademais das linguas nacionais, o [[Lingua francesa|francés]] e o [[Lingua inglesa|inglés]], ou ambas. Entre os primeiros poboadores do territorio que hoxe ocupa Camerún inclíanse a [[civilización sao]] ao redor do [[lago Chad]] e os cazadores-recolectores [[Pobo Baka (Camerún e Gabón)|Baka]] na selva tropical do sudeste. Os [[Descubrimentos portugueses|exploradores portugueses]] chegaron á costa no [[século XV]] e denominaron á área ''Rio dos Camarões'' (''Río dos Camaróns''), que derivou a ''Camerún'' en galego. Os soldados [[Pobo fula|fulan]] fundaron o [[Emirato Adamawa]] no norte no [[século XIX]], e varios grupos étnicos do oeste e do noroeste estableceron poderosas xefaturas e dominios rexidos por [[Fon (título)|fons]].

Camerún converteuse nunha [[Camerún alemán|colonia alemá]] en 1884 coñecida como "Kamerun". Logo da [[primeira guerra mundial]], esta foi dividida entre [[Terceira República Francesa|Francia]] e o [[Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda|Reino Unido]] de acordo cos [[mandato da Sociedade de Nacións|mandatos da Sociedade de Nacións]]. Francia tomou 4/5 do territorio, mentors que o Reino Unido tan só 1/5, e ambos gobernaron baixo mandato ata a independencia en 1960 e 1961 respectivamente.<ref>{{Cita xornal |apelidos=Dupraz |nome=Yannick |data=setembro de 2019 |título=French and British Colonial Legacies in Education: Evidence from the Partition of Cameroon |url=https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-economic-history/article/abs/french-and-british-colonial-legacies-in-education-evidence-from-the-partition-of-cameroon/0B44494F6D3ABF43C1D7D84D0B1D4EFC |xornal=The Journal of Economic History |lingua=en |volume=79 |issue=3 |páxinas=628–668 |doi=10.1017/S0022050719000299 |issn=0022-0507}}</ref> O partido político [[Unión dos Pobos do Camerún|Union des Populations du Cameroun]] (UPC) defendía a independence, pero foi ilegalizado por Francia na década de 1950, o que levou á [[Guerra de independencia do Camerún|insurxencia de de liberación nacional]] que enfrontou a Francia e ás forzas militantes da UPC ata principios de 1971. En 1960, a parte do Camerún administrada por Francia independizouse como a República do Camerún baixo o presidente [[Ahmadou Ahidjo]]. A [[Camerún do Sur|parte sur]] do [[Camerún Británico]] federouse con ela en 1961 para formar a [[República federal|República Federal]] do Cameroon. A federación abandonouse en 1972. O país foi renomeado [[Estado unitario|República Unida]] do Camerún en 1972 e volveu chamarse República do Camerún en 1984 por un decreto presidencial decretado polo presidente [[Paul Biya]]. Biya, o actual presidente, dirixiu o país dende 1982 logo da dimisión de Ahidjo; previamente ocupara o cargo de primeiro ministro a partir de 1975. Camerún está gobernado como unha [[Presidencialismo|república presidencial]] [[Estado unitario|unitaria]].

As [[lingua oficial|linguas oficiais]] de Camerún son o [[Lingua francesa|francés]] e o [[Lingua inglesa|inglés]], as linguas oficiais dos antigos [[Camerún francés]] e [[Camerún británico]]. O [[cristianismo]] é a maior [[relixión no Camerún]], con minorías significativas [[Islam no Camerún|musulmás]] e de [[relixións tradicionais africanas|crenzas tradicionais]]. O país ten experimentado [[Problema anglófono no Camerún|tensións]] nos seus territorios de fala inglesa, onde os políticos abogaron por unha maior descentralización e mesmo pola separación completa ou independencia (como no caso do [[Consello Nacional do Camerún do Sur]]). En 2017, as tensións pola creación do estado de [[Ambazonia]] nos territorios anglófonos escalaron ata converterse nunha guerra aberta. Un gran número de persoas no Camerún viven da [[agricultura de subsistencia]]. O país ás veces é denominado "África en miniatura" pola súa diversidade xeolóxica, lingüística e cultral. Entre as súas características naturais salientan as súas [[praia]]s, [[deserto]]s, [[montaña]]s, [[selva]]s e [[sabana]]s. O punto máis elevado do Camerún, a case 4100&nbsp;metros de altura, é o [[monte Camerún]], na [[Rexión Suroeste, Camerún|Rexión Suroeste]]. 

As cidades máis poboadas do Camerún son [[Douala]] no [[río Wouri]], a súa capital económica e principal porto; [[Yaoundé]], a capital política; e [[Garoua]]. [[Limbé, Camerún|Limbé]], no suroeste, ten un porto natural. Camerún é moi coñecida polos seus estilos musicais autóctonos, particularmente a [[Makossa]], o Njang e o [[Bikutsi]], e o seu exitoso [[Selección de fútbol do Camerún|equipo nacional de fútbol]]. É un estado membro da [[Unión Africana]], as [[Nacións Unidas]], a [[Organización Internacional da Francofonía]] (OIF), a [[Commonwealth de Nacións]], o [[Movemento de Países Non Aliñados]] e a [[Organización para a Cooperación Islámica]].

== Etimoloxía ==
Orixinalmente, o Camerún foi o [[exónimo]] dado polos [[Portugal|portugueses]] ao [[río Wouri]], ao que chamaban ''Rio dos Camarões'' (en [[Lingua galega|galego]] "río das [[Gamba (crustáceo)|gambas]]" ou "río gamba"), referíndose á daquela abundante [[gamba fantasma de Camerún]].<ref>{{Cita web |url=https://www.etymonline.com/word/cameroon |título=Cameroon (adj.) |cita=nation in West Africa, its name is taken from the Anglicized form of the former name of the River Wouri, which was called by the Portuguese Rio dos Camarões "river of prawns" (16th century) for the abundance of these they found in its broad estuary. ''Camarões'' is from Latin ''cammarus'' "crawfish, prawn" |editorial=etymonline.com |dataacceso=26 de xaneiro de 2024 |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web |título=Camarões: o que os crustáceos têm a ver com o país? |url=https://veja.abril.com.br/blog/sobre-palavras/camaroes-o-que-os-crustaceos-tem-a-ver-com-o-pais/ |editorial=[[Veja (revista)|Veja]] |dataacceso=26 de xaneiro de 2024 |lingua=pt}}</ref> O nome do país en [[Lingua portuguesa|portugués]] segue a ser ''Camarões''.

== Historia ==
{{Artigo principal|Historia do Camerún}}
=== Historia temperá ===
[[Ficheiro:Shumom-text.jpg|miniatura|O [[silabario bamum]] é un sistema de escrita desenvolvido polo ref Njoya a finais do [[século XIX]].]]
O territorio que actualmente ocupa o Camerún foi ocupado por primeira vez no [[Neolítico]]. Os habitantes contínuos máis lonxevos son os [[baka]], un pobo pigmeo.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=2}} Desde alí, pénsase que as [[Expansión bantú|migracións bantús]] cara á África oriental, meridional e central producíronse hai uns 2000&nbsp;anos.<ref name="history"/> A cultura [[Civilización sao|sao]] xurdiu ao redor do [[lago Chad]], {{circa|500 EC}}, e deu paso a Kanem e o seu estado sucesor, o [[Imperio de Kanem-Bornu|Imperio de Bornu]]. No oeste xurdiron reinos, [[fon]]s e [[Sociedade de xefatura|xefaturas]].<ref name=Njung/>

Os [[Descubrimentos portugueses|mariñeiros portugueses]] chegaron á costa camerunesa en [[1472]]. Observaron a abundancia de camarón fantasma ''[[Lepidophthalmus turneranus]]'' no [[río Wouri]] e chamárono ''Rio dos Camarões'', que se converteu en Camerún noutras linguas.<ref>{{Cita novas |apelidos=Pondi |nome=J.E. |título=Cameroon and the Commonwealth of nations |xornal=The Round Table |volume=86 |issue=344 |páxinas=563–570 |data=1997 |doi=10.1080/00358539708454389 |lingua=en}}</ref> Durante os seguintes séculos, os intereses europeos regularizaron o comercio cos pobos da costa, e os [[Misión cristiá|misioneiros]] avanzaron cara o interior.<ref name=Fanso/>

A malaria non permitiu que estableceran asentamentos permanentes. Os primeiros asentamentos estables europeos datan de finais da década de [[1870]], cando o uso da [[quinina]] fixo posible combater a [[malaria]]. No inicio, os europeos estaban sobre todo interesados en comerciar, o que facían na zona costeira, e adquirir escravos. O comercio de escravos foi reprimido a mediados do [[século XIX]], aínda no remate dese século instaláronse no Camerún misións cristiás, as cales continúan a desempeñar un papel na vida do país.

En 1896, o sultán [[Ibrahim Njoya]] creou a [[silabario bamum|escritura bamum]], ou Shu Mom, para a [[lingua bamum]].{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=59}}<ref name="NMAA">{{Cita web |url=http://africa.si.edu/exhibits/inscribing/bamum.html |título=Bamum |editorial=National Museum of African Art, Smithsonian Institution |dataacceso=4 de maio de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120101155844/http://africa.si.edu/exhibits/inscribing/bamum.html |dataarquivo=1 de xaneiro de 2012 |lingua=en}}</ref> Actualmente ensínase no país a través do [[Bamum Scripts and Archives Project]].<ref name="NMAA"/>

=== Colonia alemá ===
{{AP|Camerún alemán}}
Alemaña comezou a colonizar Camerún en [[1868]], cando a compañía Woermann de [[Hamburgo]] construiu un almacén no estuario do río Wouri. Posteriormente, [[Gustav Nachtigal]] asinou un tratado cun dos reis locais para anexionar a rexión ao dominios do emperador alemán.<ref name=historyworld>{{Cita web |url=http://historyworld.net |título=historyworld |dataacceso=17 de abril de 2019 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20190407073336/http://historyworld.net/ |dataarquivo=7 de abril de 2019}}</ref> O [[Imperio Alemán]] reclamou o territorio como a colonia de [[Camerún alemán|Kamerun]] en [[1884]] e comezou un avance constante cara o interior ao que se resistiron as poboacións nativas. Baixo os auspicios de Alemaña, as compañías comerciais eran administracións locais. Estas [[concesión]]s empregaron [[Traballo escravo contemporáneo|traballo forzado]] para administrar plantacións rentables de [[plátano]], [[caucho natural|caucho]], [[aceite de palma]], e [[cacao]].<ref name=historyworld/> Mesmo os proxectos de infraestrutura dependían dun réxime de traballo forzado. Esta política económica foi moi criticada polas outras potencias coloniais.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=125}}

O [[5 de xullo]] do [[1884]] a totalidade do territorio camerunés e algúns territorios veciños tornáronse a colonia alemá de ''Kamerun'', coa capital situada primeiramente en [[Buea]] e despois en [[Yaoundé]]. Despois do final da [[primeira guerra mundial]], o [[Reino Unido]] e a [[Francia]] dividiron esta colonia, cabendo á Francia a maior área, sendo as zonas máis distantes transferidas para o dominio doutras colonias francesas, e gobernando o restante a partir de Yaoundé.

=== Colonia francesa e británica ===
{{AP|Camerún francés|Camerún británico}}
[[Ficheiro:UPC-LEADERS.jpg|miniatura|dereita|Líderes do partido independentista [[Unión dos Pobos do Camerún|UPC]].]]
Coa derrota de Alemaña na [[primeira guerra mundial]], Kamerun converteuse nun [[mandato da Sociedade de Nacións]] e foi dividido no [[Camerún francés]] ({{lang-fr|Cameroun}}) e o [[Camerún británico]] en 1919. Francia integrou a economía do Camerún coa de Francia{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=5}} e mellorou a infraestrutura con investimentos de capital e traballadores cualificados, modificando o sistema colonial de traballo forzado.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=125}}

Os británicos administraron o seu territorio dende a veciña [[Nixeria]]. A población queixouse de que isto os convertía nunha "colonia de colonia" esquecida. A man de obra migrante procedente de Nixeria acudiu en masa ao sur do Camerún, poñendo fin ao traballo forzado, mais enfadando á poboación local, que se sentiu abrumada.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=4}} Os mandatos da Sociedade de Nacións convertéronse nos [[Consello de Administración Fiduciaria das Nacións Unidas|Fideicomisos das Nacións Unidas]] en 1946, e a cuestión da independencia converteuse nunha cuestión apremiante no Camerún francés.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=5}}

Francia prohibiu o partido político independentista, a [[Unión dos Pobos do Camerún]] (''Union des Populations du Cameroun''; UPC), o 13 de xullo de 1955.<ref>{{Cita novas |apelidos1=Terretta |nome1=M. |título=Cameroonian Nationalists Go Global: From Forest Maquis to a Pan-African Accra |doi=10.1017/S0021853710000253 |xornal=The Journal of African History |volume=51 |issue=2 |páxinas=189–212 |ano=2010 |s2cid=154604590 |lingua=en}}</ref> Into provocou unha longa [[Guerra de independencia do Camerún|guerra de guerrillas]] emprendida pola UPC, e o asesinato de varios dos líderes do partido, entre eles [[Ruben Um Nyobè]], [[Félix-Roland Moumié]] e [[Ernest Ouandie]]. No Camerún británico, a cuestión era se reunificarse co Camerún francés ou unirse a Nixeria; os británicos descartaron a opción da independencia.<ref>{{Cita novas |apelidos1=Takougang |nome1=J. |título=Nationalism, democratisation and political opportunism in Cameroon |doi=10.1080/0258900032000142455 |xornal=Journal of Contemporary African Studies |volume=21 |issue=3 |páxinas=427–445 |ano=2003 |s2cid=153564848 |lingua=en}}</ref>

=== Independencia ===
O Camerún francés acadou a independencia no [[1960]] baixo a denominación de ''República do Camerún''. Ao ano seguinte, a maioría musulmá do norte, que dominaba dous terzos do Camerún británico, votou pola adhesión á [[Nixeria]], en canto que no sur a maioría cristiá, votou de forma que o outro terzo do Camerún británico se adherise á República do Camerún, formando a República Federal do Camerún.
[[Ficheiro:Ahmadou Ahidjo.jpg|miniatura|O antigo presidente [[Ahmadou Ahidjo]] gobernou dende 1960 ata 1982.]]
O [[1 de xaneiro]] de [[1960]], o Camerún francés independizouse de [[Francia]] co presidente [[Ahmadou Ahidjo]]. O [[1 de outubro]] de [[1961]], o antigo [[Camerún do Sur]] británico independizouse do [[Reino Unido]] mediante votación da Asemblea Xeral da ONU e uniuse ao Camerún francés para crear a República Federal do Camerún, unha data que hoxe é celebrada como o [[Día da Unificación (Camerún)|Día da Unificación]], un [[Días festivos no Camerún|día festivo]].<ref>{{Cita libro |nome=Diane |apelidos=Cook |título=Cameroon |url=https://books.google.com/books?id=jn7TBAAAQBAJ&pg=PT95 |data=2 de setembro de 2014 |editorial=Mason Crest |isbn=978-1-4222-9434-5 |páxina=95 |lingua=en}}</ref> Ahidjo empregou a guerra en curso co UPC para concentrar o poder na súa presidencia, e continuou así mesmo despois da supresión da UPC en [[1971]].{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=6}}

O seu partido político, a [[Unión Nacional Camerunesa|Unión Nacional do Camerún]] (UNC), converteuse no único partido político legal o [[1 de setembro]] de [[1966]], e o [[20 de maio]] de [[1972]], aprobouse a abolición do [[Federación|sistema de goberno federal]] mediante referendo, en favor dunha República Unida do Camerún, dirixida dende [[Yaoundé]].{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=19}} Este día é hoxe o [[Día Nacional (Camerún)|Día Nacional]] do país, un día festivo.<ref>{{cite web |url=https://www.prc.cm/en/multimedia/photo-albums/37-20-may-national-day |title=20 May National Day |website=Presidency of the Republic of Cameroon |access-date=3 May 2019 |archive-date=3 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190503164656/https://www.prc.cm/en/multimedia/photo-albums/37-20-may-national-day |urlmorta=non }}</ref> Ahidjo seguiu unha política económica de [[liberalismo planificado]], priorizando os [[cultivo comercial|cultivos comerciais]] e o desenvolvemento petroleiro. O goberno empregou os cartos do petróleo para crear unha reserva nacional de efectivo, para pagar aos agricultores, e financiar importantes proxectos de desenvolvemento; con todo, moitas iniciativas fracasaron cando Ahidjo nomeou a aliados non cualificados para dirixilas.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=7}}

A [[Bandeira do Camerún|bandeira nacional]] mudou o [[20 de maio]] de [[1975]]. Suprimíronse as dúas estrelas, que foron substituídas por unha gran estrela central como símbolo da unidade nacional.

Ahidjo dimitiu o [[4 de novembro]] de [[1982]] e deixou o poder ao seu sucesor constitucional, [[Paul Biya]]. Con todo, Ahidjo mantívose ao mando da CNU e tentou dirixir o país na sombra ata que Biya e os seus aliados o presionaron para que dimitira. Biya comezou a súa administración avanzando cara a un goberno máis democrático, mais un [[Intento de golpe de estado en Camerún de 1984|intento de golpe de estado fallido]] levouno cara o estilo de liderado do seu predecesor.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=8}}

Entre mediados da década de 1980 e finais da década de 1990 o país sufriu unha [[Crise económica de Camerún|crise económica]] como resultado das condicións económicas internacionais, a seca, a caída dos prezos do [[petróleo]], e anos de corrupción, mala xestión, e [[fisioloxismo]]. Camerún recorreu á axuuda externa, recurtou o gasto público, e [[Privatización|privatizou]] as industrias. Coa reintrodución do multipartidismo en decembro de 1990, os antigos grupos de presión británicos do Camerún Meridional pediron unha maior autonomía, e o [[Consello Nacional de Camerún do Sur]] abogou por unha secesión completa como como [[Ambazonia|República de Ambazonia]].{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=9}} O Código Laboral de Camerún de 1992 outorga aos graballadores a liberdade para pertencer a un sindicato ou non pertencer a ningún. É a elección do traballador unirse a algún sindicado da súa profesión, xa que hai máis dun sindicato en cada profesión no país.<ref>{{Cita publicación periódica |url=https://uijrt.com/articles/v1/i2/UIJRTV1I20003.pdf |título=Freedom of Trade Union Membership: An Appraisal of the 1992 Labour Code of Cameroon |nome=Ginna Violet |apelidos=Yella |publicación=United International Journal for Research & Technology |volume=01 |issue=02, 2019 |issn=2582-6832 |lingua=en}}</ref>

[[Ficheiro:Paul Biya 2014.png|miniatura|esquerda|[[Paul Biya]] goberna o país dende 1982.]]
En xuño de 2006, resolvéronse as negociacións sobre a disputa territorial referente á península de [[Bakassi]]. Nas conversas participaron o presidente de Camerún Paul Biya of Cameroon, o daquela presidente de [[Nixeria]] [[Olusegun Obasanjo]] e o Secretario Xeral das Nacións Unidas [[Kofi Annan]], e deron como resultado o control camerunés da península rica en petróleo. A parte norte do territorio foi entregada formalmente ao goberno camerunés en agosto de 2006, e o resto pasou á administración do Camerún dous anos despois, en 2008.<ref>{{Cita web |url=http://allafrica.com/stories/200606130612.html |título=Cameroon: Presidents Obasanjo And Biya Shake Hands on Disputed Bakassi Peninsula |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20170217063651/http://allafrica.com/stories/200606130612.html |dataarquivo=17 de febreiro de 2017 |lingua=en |editorial=Allafrica |data=13 de xuño de 2006 |dataacceso=17 de agosto de 2024}}</ref> O cambio de límites provocou unha [[Conflito de Bakassi|insurxencia separatista local]], xa que moitos bakasianos negáronse a aceptar o goberno camerunés. Mentres a maior parte dos militantes depuxeron as armas en novembro de 2009,<ref>{{Cita web |url=https://jamestown.org/program/cameroon-rebels-threaten-security-in-oil-rich-gulf-of-guinea/ |título=Cameroon Rebels Threaten Security in Oil-Rich Gulf of Guinea |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20180829000328/https://jamestown.org/program/cameroon-rebels-threaten-security-in-oil-rich-gulf-of-guinea/ |dataarquivo=29 de agosto de 2018 |editorial=Jamestown Foundation |data=24 de novembro de 2010 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |lingua=en}}</ref> algúns permaneceron en loita durante anos.<ref>{{Cita web |apelidos=Ngwane |nome=George |título=Preventing renewed violence through peace building in the Bakassi peninsula (Cameroon) |data=2015 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |lingua=en |url=https://www.academia.edu/86414655/Preventing_renewed_violence_through_peace_building_in_the_Bakassi_peninsula_Cameroon_?uc-sb-sw=38358725}}</ref>

En febreiro de 2008, Camerún experimentou o seu peor episodio de violencia en 15 anos cando unha folga do sindicato de transporte en [[Douala]] converteuse en [[Protestas antigobernamentais de 2008 en Camerún|protestas violentas]] en 31 áreas municipais.<ref name=Nkemngu/><ref name=Matthews/>

En maio de 2014, a raíz do [[secuestro das nenas da escola de Chibok]], os presidentes Paul Biya de Camerún e [[Idriss Déby]] de [[Chad]] anunciaron que estaban librando unha guerra contra [[Boko Haram]], e despregaron tropas na fronteira con Nixeria.<ref>
{{Cita novas |título=Cameroon, Chad Deploy Troops to Fight Boko Haram – Nigeria |xornal=[[ReliefWeb]] |url=http://reliefweb.int/report/nigeria/cameroon-chad-deploy-troops-fight-boko-haram |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140714173813/http://reliefweb.int/report/nigeria/cameroon-chad-deploy-troops-fight-boko-haram |dataarquivo=14 de xullo de 2014 |data=26 de maio de 2014 |nome=Moki Edwin |apelidos=Kindzeka |lingua=en}}</ref> Boko Haram lanzou varios ataques en Camerún, matando a 84 civís nunha [[Enfrontamentos de dezembro de 2014 en Camerún|incursión en dezembro de 2014]], mais sufrindo unha dura derrota nunha [[Asalto a Kolofata de xaneiro de 2015|incursión en Janeiro de 2015]]. Camerún declarou a vitoria sobre Boko Haram no territorio camerunés en setembro de 2018.<ref>{{Cita novas |url=https://www.cbc.ca/news/world/cameroon-boko-haram-1.4844513 |título=Boko Haram has been repelled, Cameroon's leader declares |dataarquivo=14 de maio de 2019 |xornal=CBC News |data=30 de setembro de 2018 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |lingua=en |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20190514110414/https://www.cbc.ca/news/world/cameroon-boko-haram-1.4844513 |url-morta=unfit }}</ref>

Dende novembro de 2016, manifestantes das rexións predominantemente anglófonas de [[Rexión Noroeste, Camerún|Noroeste]] e [[Rexión Suroeste, Camerún|Suroeste]] están a facer unha campaña para que se continúe co emprego do [[Lingua inglesa|inglés]] nas escolas e os tribunais. Como resultado destas protestas houbo mortos e centos de persoas foron encarceladas.<ref>{{Cita novas |url=https://www.cnn.com/2016/12/15/world/cameroon-protesters-deaths/index.html |título=Rights groups call for probe into protesters' deaths in Cameroon |nome=Radina |apelidos=Gigova |xornal=CNN |data=15 December 2016 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |dataarquivo=27 de febreiro de 2019 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20190227172641/https://www.cnn.com/2016/12/15/world/cameroon-protesters-deaths/index.html |lingua=en |urlmorta=non}}</ref> En 2017, o goberno de Biya bloqueou o acceso a internet nestas rexións durante tres meses.<ref>{{Cita novas |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-41468149 |título=Cameroon internet shut for separatists |data=2 de outubro de 2017 |xornal=BBC News |dataacceso=17 de agosto de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20180920084339/https://www.bbc.com/news/world-africa-41468149 |dataarquivo=20 de setembro de 2018 |lingua=en}}</ref> En setembro, os separatistas comezaron [[Crise anglófona de Camerún|unha guerra de guerrillas]] para a independencia da rexión anglófona como [[Ambazonia|República Federal de Ambazonia]]. O gobero respondeu cunha ofensiva militar, e a insurgencia estendeuse polas rexións de Noroeste e Suroeste. En 2019, os combates entre as guerrillas separatistas e as forzas do goberno cantinúan.<ref>{{Cita novas |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-44561929 |título=Burning Cameroon: Images you're not meant to see |data=25 de xuño de 2018 |xornal=BBC News |dataacceso=17 de agosto de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20180919204526/https://www.bbc.com/news/world-africa-44561929 |dataarquivo=19 de setembro de 2018 |lingua=en}}</ref> Durante o ano 2020, numerosos ataques terroristas —moitos deles perpetrados sen que ninguén se atribuíra a autoría— e as represalias do goberno, levaron a un derramamento de sangue en todo o país.<ref>{{Cita web |apelidos1=Ekonde |nome1=Daniel |data=18 de novembro de 2020 |título=The world's most neglected conflict |url=https://www.newframe.com/the-worlds-most-neglected-conflict/ |dataacceso=17 de agosto de 2024 |editorial=New Frame |dataarquivo=30 de novembro de 2020 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20201130094247/https://www.newframe.com/the-worlds-most-neglected-conflict/ |urlmorta=si |lingua=en}}</ref> Dende 2016, máis de 450&nbsp;000&nbsp;persoas fuxiron dos seus fogares.<ref name="humanrights">{{Cita novas |apelidos1=Tisdall |nome1=Simon |título=In a world full of wars, why are so many of them ignored? |url=https://www.theguardian.com/world/2019/jun/09/world-full-of-wars-so-many-ignored-central-africa-sudan-boko-haram |xornal=The Guardian |data=9 de xuño de 2019 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |dataarquivo=18 de maio de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20240518180340/https://www.theguardian.com/world/2019/jun/09/world-full-of-wars-so-many-ignored-central-africa-sudan-boko-haram |urlmorta=non |lingua=en}}</ref> O conflito levou indirectamente a un [[Campaña da conca do Chad (2018–2019)|aumento]] dos ataques de Boko Haram, xa que o exército camerunés retirouse en alta medida do norte para centrarse na loita contra os separatistas de Ambazonia.<ref>{{Cita novas |url=https://natimesnews.com/2019/02/25/cameroon-national-times-there-has-been-growing-insecurity-in-the-three-northern-regions-of-cameroon-as-both-the-government-and-the-military-concentrate-their-strength-and-might-in-fighting-an-endles/ |título=Insecurity Escalates In North Region As Gov't, Military Concentrate In Anglophone Regions |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20190312124436/https://natimesnews.com/2019/02/25/cameroon-national-times-there-has-been-growing-insecurity-in-the-three-northern-regions-of-cameroon-as-both-the-government-and-the-military-concentrate-their-strength-and-might-in-fighting-an-endles/ |dataarquivo=12 de marzo de 2019 |xornal=The National Times |data=25 de febreiro de 2019 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |lingua=en}}</ref>

Máis de 30&nbsp;000&nbsp;persoas no norte de Camerún fuxiron ao [[Chad]] logo dos enfrontamentos étnicos polo [[Guerra da auga|acceso á auga]] entre os pescadores [[Pobo musgum|musgum]] e pastores da etnia [[Árabe chadiano|choa árabe]] en decembro de 2021.<ref>{{Cita novas |título=Thousands flee northern Cameroon after deadly intercommunal clashes |url=https://www.france24.com/en/africa/20211209-thousands-flee-northern-cameroon-after-deadly-intercommunal-clashes |xornal=France 24 |data=10 de decembro de 2021 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |dataarquivo=8 de xaneiro de 2022 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20220108163838/https://www.france24.com/en/africa/20211209-thousands-flee-northern-cameroon-after-deadly-intercommunal-clashes |urlmorta=non |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita novas |título=Northern Cameroon bears brunt of inter-ethnic clashes, 22 dead, 30 injured |url=https://www.africanews.com/2021/12/14/northern-cameroon-bears-brunt-of-inter-ethnic-clashes-22-dead-30-injured/ |xornal=[[Africanews]] |data=14 de decembro de 2021 |dataacceso=17 de agosto de 2024 |dataarquivo=1 de xaneiro de 2022 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20220101223009/https://www.africanews.com/2021/12/14/northern-cameroon-bears-brunt-of-inter-ethnic-clashes-22-dead-30-injured/ |urlmorta=non |lingua=en}}</ref>

== Goberno e política ==
{{Artigo principal|Goberno e política do Camerún}} 
[[Ficheiro:Paul Biya at US Embassy 2006.JPG|miniatura|dereita|250 px|O presidente Paul Biya.]] 
Goberna desde [[1982]] Paul Biya da [[Alianza Democrática Popular]] (APDC). A APDC tamén obtivo o control do [[Parlamento]] en [[1992]] e Bija foi reelixido ese ano e en [[1997]]. O principal grupo de oposición, o [[Fronte Socialdemócrata]], cuestionou o resultado deses comicios. En [[1997]], o seu candidato, [[John Ndi]], rexeitou a vitoria de Bija.

No século XXI, a minoría anglófona dos territorios do oeste incrementou as súas protestas contra o goberno central do país (de maioría francófona) en favor dunha maior autonomía política ou unha eventual [[Secesión (política)|secesión]], chegando a declarar a independencia da rexión o [[1 de outubro]] de [[2017]]. Segundo a [[ONU]], o Camerún tiña en 2018 arredor de 250.000 desprazadas internos<ref>[https://www.ara.cat/internacional/octubre-camerunes_0_2076392468.html ''L’1 d’octubre camerunès''], ''[[Diari Ara]]'', [[25 de agosto]] de [[2018]] {{ca}}.</ref>.

=== Dereitos humanos ===
{{VT|Dereitos humanos no Camerún}}
Organizacións polos dereitos humanos acusan ás forzas policiais e militares de maltratar ee mesmo torturar a presuntos delincuentes, minorías étnicas, persoas homosexuais, e activistas políticos.<ref name="Amnesty"/><ref name="Freedom House"/><ref name="Human Rights Report"/><ref name="EHRC"/> As cifras das [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]] indican que 21&nbsp;000&nbsp;persoas fuxiron a países vecinos, mentres que 160&nbsp;000 foron desprazadas internamente pola violncia, moitas supostamente escondidas nos bosques.<ref name = "un">{{Cita web |url=https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=23404&LangID=E |título=OHCHR – UN Human Rights Chief deeply alarmed by reports of serious rights breaches in Cameroon |editorial=Oficina do Alto Comisionado para os Dereitos Humanos |dataacceso=22 de xuño de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20180803014220/https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=23404&LangID=E |dataarquivo=3 d agosto de 2018 |lingua=en}}</ref> As prisións están masificadas e teñen pouco acceso a alimentos e instalacións médicas axeitadas,<ref name = "Human Rights Report"/><ref name="EHRC"/> ademais os cárceres administrados por gobernantes tradicionais no norte están acusadas de reter a opositores políticos a instancias do goberno.<ref name="Freedom House"/> Con todo, dende a primeira década do século XXI, un número cada vez maior de policías e xendarmes ten sido procesado por conduta inapropiada.<ref name="Human Rights Report"/> O 25 de xullo de 2018, o Alto Comisionado para os Dereitos Humandos da ONU [[Zeid Raad Al Hussein|Zeid Ra'ad Al Hussein]] expresou a súa profunda preocupación polos informes de violacións e abusos nas rexións anglófonas de Noroeste e Suroeste do Camerún.

De acordo coa [[Oficina das Naciones Unidas para a Coordinación de Asuntos Humanitarios|OCHA]], máis de 1,7&nbsp;millóns de persoas precisan asistencia humanitaria nas rexións de Noroeste e Suroeste. A OCHA tamén estima que canto menos 628&nbspp;000&nbsp;persoas foron desprazadas internamente pola violencia nas dúas rexións, mentres que máis 87&nbsp;000 fuxiron a [[Nixeria]].<ref>{{cite web |título=Cameroon |url=https://www.globalr2p.org/countries/cameroon/ |dataacceso=22 de xuño de 2023 |dataarquivo=8 de xuño de 2023 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20230608190445/https://www.globalr2p.org/countries/cameroon/ |lingua=en}}</ref><ref name="un"/>

Os [[Homosexualidade|actos sexuais entre persoas do mesmo sexo]] están prohibidos polo artigo 347-1 do código penal con penas de entre seis meses e cinco anos de prisión.<ref>{{Cita web |url=http://www.ilga.org/statehomophobia/ILGA_State_Sponsored_Homophobia_2008.pdf |título=State-sponsored Homophobia: A world survey of laws prohibiting same sex activity between consenting adults |apelidos=Ottosson |nome=Daniel |data=Maio de 2008 |editorial=International Lesbian and Gay Association (ILGA) |páxina=11 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090306021141/http://www.ilga.org/statehomophobia/ILGA_State_Sponsored_Homophobia_2008.pdf |dataarquivo=6 de marzo de 2009 |lingua=en}}</ref>

Dente decembro de 2020, [[Human Rights Watch]] afirmou que o grupo armado islamista [[Boko Haram]] intensificou os seus ataques e matou a canto menos 80&nbsp;civís en cidades e vilas da rexión [[Extremo-Norte]] do Camerún.<ref>{{Cita web |url=https://www.hrw.org/news/2021/04/05/cameroon-boko-haram-attacks-escalate-far-north |título=Cameroon: Boko Haram Attacks Escalate in Far North |data=5 de abril de 2021 |dataacceso=22 de xuño de 2024 |editorial=Human Rights Watch |dataarquivo=5 de abril de 2021 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20210405134313/https://www.hrw.org/news/2021/04/05/cameroon-boko-haram-attacks-escalate-far-north |lingua=en}}</ref>

=== Divisións administrativas ===
[[Ficheiro:Provinces of Cameroon EN.svg|miniatura|Camerún está dividido en 10 rexións.]]
{{Artigo principal|Organización territorial do Camerún}} 
A [[Constitución do Camerún|constitución]] divide o Camerún en 10 rexións semiautónomas, cada unha delas baixo a administración dun [[Consello Rexional (Camerún)|Consello Rexional]] electo. Cada reixión está encabezada por un gobernador designado polo presidente.<ref name="Neba 250"/>

Estes líderes están encargados de implementar a vontade do presidente, informar sobre o estado de ánimo e as condicións das rexións, xestionar a administración pública, manter a paz, e supervisar os líderes das unidades administrativas máis pequenas. Os gobernadores teñen amplos poderes: poden ordenar propaganda na súa zona e chamar o exército, os [[Xendarmería|xendarmes]], e a policía.<ref name="Neba 250"/> Todos os funcionarios dos gobernos locais son empregados do Ministerio da Administración Territorial do goberno central, do cal tamén obteñen a maior parte dos seus orçamentos os gobernos locais.<ref name="history">{{Cita web |url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/26431.htm |título=Cameroon |editorial=US Department of State |data=25 de agosto de 2011 |dataacceso=19 de febreiro de 2024 |lingua=en}}</ref>

As rexións están subdivididas en 58 departamentos ({{lang|fr|départements}}). Estes están encabezados por oficiais de división ({{lang|fr|[[Prefect|préfets]]}}). As divisións están tamén divididas en subdivisións ({{lang|fr|arrondissements}}), encabezadas por oficiais asistentes de división ({{lang|fr|sous-prefets}}). Os distritos, administrados por xefes de distrito ({{lang|fr|chefs de district}}), son as unidades administrativas máis pequenas.<ref name=unhchr>{{Cita web |url=http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/33bb745d595710e3c125693d0035f74b?Opendocument |dataacceso=12 de abril de 2013 |título=Core document forming part of the reports of States Parties: Cameroon |editorial=UNHCHR |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20151023091521/http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/33bb745d595710e3c125693d0035f74b?Opendocument |dataarquivo=23 de outobro de 2015 |lingua=en}}</ref>

As tres rexións máis setentrionais son [[Rexión Extremo-Norte, Camerún|Extremo-Norte]] ({{lang|fr|Extrême Nord}}), [[Rexión Norte, Camerún|Norte]] ({{lang|fr|Nord}}), e [[Rexión de Adamawa|Adamawa]] ({{lang|fr|Adamaoua}}). Directamente ao sur destas están as rexións de [[Rexión Centro, Camerún|Centro]] ({{lang|fr|Centre}}) e [[Rexión Leste, Camerún)|Leste]] ({{lang|fr|Est}}). A [[Rexión Sur, Camerún|Rexión Sur]] ({{lang|fr|Sud}}) encóntrase no [[golfo de Guinea]] e na fronteira sur. A rexión máis occidental do Camerún está dividida en cart rexións máis pequenas: as rexións de [[Rexión de Litoral|Litoral]] ({{lang|fr|Littoral}}) e [[Rexión Suroeste, Camerún|Suroeste]] ({{lang|fr|Sud-Ouest}}) están na costa, e as de [[Rexión Noroeste, Camerún|Noroeste]] ({{lang|fr|Nord-Ouest}}) e [[Rexión Oeste, Camerún|Oeste]] ({{lang|fr|Ouest}}) están nas pradeiras occidentais.<ref name=unhchr/>

A maior parte desta provincias foron definidas na década de 1960. As provincias Centre e Sud xorden da ruptura da provincia Centre-Sud en 1983, no mesmo ano, Adamaoua e Extreme-Nord xorden debido á escisión da provincia Nord.

== Xeografía ==
{{Artigo principal|Xeografía do Camerún}}

[[Ficheiro:Cameroon-CIA WFB Map.png|miniatura|Mapa do Camerún.]]

O Camerún atópase situado no [[golfo de Guinea]]. Limita ao norte e ao oeste con [[Nixeria]], ao sur con [[Gabón]] e con [[Guinea Ecuatorial]], ao leste coa [[República Centroafricana]] e o [[Chad]]. Ao oeste limita co [[océano Atlántico]].

No país distínguense varias rexións. Unha delas é a rexión litoral que vai desde a costa fronteiriza con Nixeria ata a fronteiriza con Guinea Ecuatorial. A cidade máis importante da costa do Camerún é [[Buea]]. Posteriormente a altura do país vaise elevando gradualmente: así, [[Douala]] atópase case ao nivel do [[mar]], no estuario do río [[Río Wouri|Wouri]] e [[Yaoundé]] atópase situada xa a uns 700 metros sobre o nivel do mar. Pasado Yaoundé atópase un macizo montañoso que separa esta zona do país da do norte. A cidade máis importante desta zona montañosa é [[Tibesti]]. O norte o territorio é máis chairo. As cidades máis importantes do norte do Camerún son [[Garoua]] e [[Maroua]]. No extremo norte do país atópase unha porción do [[lago Chad]]. No sur e o sueste o territorio convértese en [[selva]], a cal vaise facendo máis espesa a medida que nos achegamos á fronteira coa [[República do Congo]]. Na meseta oeste, na fronteira con Nixeria, atópase a zona anglófona do país, cuxa cidade máis importante é [[Bamenda]].

== Economía ==
{{Artigo principal|Economía do Camerún}} 
Ten reservas petroleiras que son explotadas moderadamente por empresas francesas e norteamericanas. Os principais produtos agrícolas son cacao, café e bananas pero a agricultura está moito máis diversificada ao momento de que o país se autoabastece de alimentos. Tamén hai explotación forestal.

A [[Unión Europea]] é o principal socio comercial do Camerún.

== Demografía ==
{{Artigo principal|Demografía do Camerún}} 
A poboación do Camerún en [[2021]] era de 27&nbsp;198&nbsp;628 habitantes.<ref>{{Cita web |url=https://population.un.org/wpp/ |título=2022 Revision of World Population Prospects |editorial=[[Departamento de Asuntos Económicos e Sociais das Nacións Unidas]] |dataacceso=3 de marzo de 2024 |lingua=en}}</ref> A esperanza de vida era de 62,3&nbsp;anos (60,6&nbsp;anos para os homes e 64&nbsp;anos para as mulleres).<ref name="CIA"/>
[[Ficheiro:GedWomenDay.JPG|miniatura|esquerda|Mulleres camerunesas nas celebracións do Día da Muller.]]
O Camerún conta cunha poboación lixeiramente superior de mulleres (50,5%) á de homes (49,5%). Máis do 60% da poboación ten menos do 25 anos. A poboación maior de 65 anos representa tan só o 3,11% do total<ref name="CIA" />

A poboación do Camerún está dividida case por igual entre habitantes urbanos e rurais.{{Harvnp|West|2004|p=3}} A densidade de poboación é maior nos grandes centros urbanos, as terras altas occidentais, e a chaira nororiental.{{Harvnp|Neba|1999|pp=109–111}} [[Douala]], [[Yaoundé]], e [[Garoua]] son as maiores cidades. En contraste, a meseta de Adamawa, a depresión suroriental de Bénoué, e a maior parte da meseta sur do Camerún están escasamente poboadas.{{Harvnp|Neba|1999|p=111}}

Segundo a [[Organización Mundial da Saúde]], a [[taxa de fertilidade]] en [[2013]] era de 4,8, cunha taxa de crecemento demográfico do 2,56%.<ref name=":1" />

Persoas das superpoboadas terras altas occidentais e o norte pouco desenvolvido estanse a trasladar ás zonas de plantacións costeiras e aos centros urbanos na busca de traballo.{{Harvnp|Neba|1999|105–6}} Estanse a dar movementos máis pequenos a medida que os traballadores buscan traballo nos [[serradoiro]]s e as plantacións no sour e o leste.{{Harvnp|Neba|1999|106}} Aínda que a proporción de sexos a nivel nacional é relativamente parella, estes migrantes son principalmente homes, o que leva a proporcións desequilibradas nalgunhas rexións.{{Harvnp|Neba|1999|103–4}}
[[Ficheiro:Maison obus.jpg|miniatura|dereita|240 px|[[Cabanas musgum de lama]] no norte do Camerún.]] 
No país practícanse tanto os matrimonios [[Monogamia|monógamos]] como os [[Poligamia|popígamos]], e a familia camerunesa media é numerosa e extensa.{{Harvnp|Mbaku|2005|p=139}} No norte, as mulleres adoitan coidar da casa, mentres que os homes pastorean o gando ou traballan de granxeiros. No sur, as mulleres adoitan cultivar os alimentos da familia, e os homes proporcionan carne e cultivan cultivos comerciais. A sociedades camerunesa e patriarcal, e a violencia e a discriminación contra as mulleres é común.<ref name="Freedom House"/><ref name="Human Rights Report"/>{{Harvnp|Mbaku|2005|p=141}}

Estímase que no Camerún hai entre 230 e 282 grupos étnicos e lingüísticos diferentes.{{Harvnp|Neba|1999|pp=65, 67}}{{Harvnp|West|2004|p=13}} A meseta de Adamawa divide a estes en dous grupos: norte e sur. As persoas do norte pertencen a grupos lingüísticos ''[[Linguas sudánicas centrais|sudánicos]]'', que viven nas terras altas do norte, e os [[Pobo fula|fulani]], que se estenden por todo o norte do Camerún. Un pequeno grupo de [[Baggara|shuwa]] viven nas proximidades do [[lago Chad]]. O sur do Camerún está habitado opr falanges de [[linguas bantús]] e [[semibantú]]. Os grupos de fala bantú viven nas zonas costeiras e ecuatoriais, mentres que boss semibantús viven nas pradeiras occidentais. Uns 5&nbsp;000 [[pobos pigmeos|pigmeos]] gyele e baka percorren os bosques húmidos do sueste e a costa, ou viven en pequenos asentamentos ao bordo das estradas.{{Harvnp|Neba|1999|p=48}} Os nixerianos constitúen o maior grupo de cidadáns estranxeiros.{{Harvnp|Neba|1999|p=108}}

=== Persoas refuxiadas ===
En 2007, Camerún acollía a aproximadamente 97&nbsp;400 persoas refuxiadas e solicitantes de asilo. Destas, 49&nbsp;300 proviñan da [[República Centroafricana]] (moitos empurrados ao oeste a causa da guerra),<ref name=RCross/> 41&nbsp;600 do [[Chad]], e 2&nbsp;900 de [[Nixeria]].<ref name="World Refugee Survey 2008">{{Cita novas |título=World Refugee Survey 2008 |editorial=U.S. Committee for Refugees and Immigrants |data=19 de xuño de 2008|url=http://www.refugees.org/countryreports.aspx?id=2123 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20091111091833/http://www.refugees.org/countryreports.aspx?id=2123 |dataarquivo=2 de outubro de 2008 |dataacceso=31 de xaneiro de 2024 |lingua=e}}</ref> Os secuestros de cidadáns cameruneses a mans de bandidos centroafricanos ten aumentado dende 2005.<ref name="Musa Gunmen"/>

Nos primeiros meses de 2014, milleiros de persoas refuxiadas que escapaban da violencia na [[República Centroafricana]] chegaron a Camerún.<ref>{{Cita novas |título= Cameroon: Location of Refugees and Main Entry Points (as of 02 May 2014) – Cameroon |editorial=UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs |dataacceso=31 de xaneiro de 2024 |url=http://reliefweb.int/map/cameroon/cameroon-location-refugees-and-main-entry-points-02-may-2014
|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140714220137/http://reliefweb.int/map/cameroon/cameroon-location-refugees-and-main-entry-points-02-may-2014
|dataarquivo=14 de xullo de 2014 |lingua=en}}</ref>

O 4 de xuño de 2014, AlertNet informou:

{{Cita centrada|
Case 90&nbsp;000 persoas teñen fuxido ao veciño Camerún dende decembro e ata 2&nbsp;000 por semana, a maior parte delas mulleres e nenos, continúan cruzando a fronteira, sinalan as Nacións Unidas.

"As mulleres e os nenos están chegando a Camerún nun estado desastroso, logo de semanas, ás veces meses, no camiño, buscando comida," dixo [[Ertharin Cousin]], director executivo do [[Programa Mundial de Alimentos]] (WFP polas súas siglas en inglés).<ref>{{Cita web |apelidos=Nguyen |nome=Katie |título=Cameroon: Starving, Exhausted CAR Refugees Stream Into Cameroon – UN |obra=allAfrica.com |dataacceso=31 de xaneiro de 2024 |data=4 de xuño de 2014 |url=http://allafrica.com/stories/201406051108.html
|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140610095552/http://allafrica.com/stories/201406051108.html |dataarquivo=10 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>}}

=== Linguas ===
{{AP|Linguas do Camerún}}
[[Ficheiro:Nigeria Benin Cameroon languages.png|miniatura|Mapa das linguas autóctonas da rexión|upright=1.2]]
A porcentaxe oficial estimada de falantes de [[Lingua francesa|francés]] e [[Lingua inglesa|inglés]] é dun 70% e un 30% respectivamente segundo a presidencia da rapública.<ref>{{Cita web |url=https://www.prc.cm/en/cameroon/presentation |título=Presentation of Cameroon |editorial=Presidency of the Republic |dataacceso=29 de xaneiro de 2024 |lingua=en}}</ref> O [[Lingua alemá|alemán]], a lingua dos colonizadores orixinais, foi desprazado hai tempo polo francés e o inglés. O [[inglés pidgin camerunés]] é a lingua franca nos territorios que antigamente estiveron baixo a administración británica.{{Harvnp|Neba|1999|p=94}} O [[camfranglais]], unha mestura do inglés, o francés, e pidgin, foi gañando popularidade nos centros urbanos dende mediados da [[década de 1970]].{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=131}}<ref name=Niba/>

Ademais das linguas coloniais, no país hai aproximadamente 250 linguas máis faladas por case 20&nbsp;millóns de cameruneses,<ref name=":4">Kouega, Jean-Paul. 'The Language Situation in Cameroon', Current Issues in Language Planning, vol. 8/no. 1, (2007), pp. 3–94.</ref> o que convirte ao Camerún nun dos países máis lingüsticamente diversos do mundo.<ref name=":5">{{Cita web |url=https://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html |título=Linguistic diversity in Africa and Europe – Languages Of The World |data=16 de xuño de 2011 |editorial=languagesoftheworld.info |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120515155945/http://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html |dataarquivo=15 de maio de 2012 |dataacceso=29 de xaneiro de 2024 |apelidos=Pereltsvaig |nome=Asya |lingua=en}}</ref>

En 2017, houbo protestas linguísticas por parte da pobación anglófona contra a percepción de opresión por parte da poboación francófona.<ref name=":3">{{Cita web |url=https://calrev.org/2019/02/11/african-powder-keg-cameroonian-conflict-and-african-security/ |título=AFRICAN POWDER KEG: CAMEROONIAN CONFLICT AND AFRICAN SECURITY |apelidos=Genin |nome=Aaron |data=11 de febreiro de 2019 |editorial=The California Review |lingua=en |dataacceso=16 de abril de 2019 |lingua=en}}</ref> Despregouse o exército contra a persoas que se estaban a manifestar e houbo asasinatos, centos de persoas encarceradas, e milleiros fuxiron do país.<ref>{{Cita novas |url=https://www.theguardian.com/world/2018/jan/03/deaths-and-detentions-as-cameroon-cracks-down-on-anglophone-activists |título=Deaths and detentions as Cameroon cracks down on anglophone activists |data=2018 |xornal=The Guardian |lingua=en}}</ref> Isto culminou na declaración de independencia da [[República de Ambazonia]],<ref>Ani, Kelechi Johnmary, Gabriel Tiobo Wose Kinge, and Victor Ojakorotu. "Political crisis, protests and implications on nation building in Cameroon." African Renaissance 15.Special Issue 1 (2018): 121–139</ref> que dende entón converteuse na [[Crise Anglófona]].<ref name=":3" /> Estímase que ata xuño de 2020, 740&nbsp;000 persoas foran desprazadas internamente como resultado da crise.<ref>{{Cita web |url=https://reliefweb.int/report/cameroon/cameroon-humanitarian-dashboard-january-june-2020 |título=Cameroon: Humanitarian Dashboard (January to June 2020) |editorialcUN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs |data=11 de novembro de 2020 |dataacceso=30 de xaneiro de 2024 |ligua=en}}</ref>

=== Relixión ===
{{AP|Relixión no Camerún}}
{{bar box
|title=[[Relixión no Camerún]] (estimacón de 2020 de acordo coa [[Association of Religion Data Archives|ARDA]])<ref name="National Profiles">{{Cita web |título=National Profiles |url=https://www.thearda.com/world-religion/national-profiles?u=40c |editorial=thearda.com |dataacceso=31 de xaneiro de 2024 |lingua=en}}</ref>
|titlebar=#ddd
|float=right
|bars=
{{bar percent|[[Igrexa católica|Catolicismo]]|yellow|26.6}}
{{bar percent|[[Protestantismo]]|blue|22.5}}
{{bar percent|[[Islam]]|green|20.2}}
{{bar percent|[[Irrelixión|Ningunha]]|black|0.8}}
{{bar percent|[[Relixións tradicionais africanas|Relixións tradicionais]]|red|19.0}}
{{bar percent|[[Liberdade de culto|Outra, incluídas outras cristiás]]|gray|10.8}}
}}

Camerún ten un alto grao de liberdade e diversidade e relixiosa.<ref name="Human Rights Report"/> A fe maioritaria é o [[cristianismo]], practicada por ao redor de dous terzos da poboación, mentres que o [[islam]] conta cunha minoría significativa de en torno a unha cuarta parte. Ademais as crenzas tradiconais continúan a ser practicadas por moitas persoas. A maior concentración de persoas musulmanas encóntrase no norte, mentres que a as cristiás concéntranse principalmente nas rexións do sur e o oeste, aínda que se poden atopar persoas que practican calquera de ambas relixións por todo o país.<ref name=IRFR>{{Cita web |url=https://2009-2017.state.gov/j/drl/rls/irf/2010_5/168393.htm |título=July–December, 2010 International Religious Freedom Report – Cameroon |editorial=Departamento do Estado dos EUA |data=8 de abril de 2011 |dataacceso=1 de febreiro de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20111105101810/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2010_5/168393.htm |dataarquivo=5 de novembro de 2011 |lingua=en}}</ref> As grandes cidades contan cunha poboación significativa de ambos grupos.<ref name=IRFR/> A poboación musulmana no Camerún está dividida en [[Sufismo|sufís]], [[Salafismo|salafís]],<ref name="The Economist">{{Cita novas |título=The veil in west Africa: Banning the burqa: Why more countries are outlawing the full-face veil |url=https://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21692902-why-more-countries-are-outlawing-full-face-veil-banning-burqa |dataacceso=1 de febreiro de 2024 |xornal=[[The Economist]] |date=13 de febreiro de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160214211305/http://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21692902-why-more-countries-are-outlawing-full-face-veil-banning-burqa |dataarquivo=14 de febreiro de 2016 |lingua=en}}</ref> [[Xiísmo|xiís]], e [[musulmáns sen denominación]].<ref name="The Economist"/><ref>Pew Forum on Religious & Public life. 9 August 2012. Retrieved 29 October 2013</ref>

[[Ficheiro:Yaoundé_Cathédrale.jpg|esquerda|miniatura|[[Catedral da Nosa Señora das Vitorias, Yaoundé|Catedral da Nosa Señora das Vitorias]], [[igrexa católica]] en [[Yaoundé]].]]

As persoas das provincias do noroeste e suroeste, que formaban parte do [[Camerún británico]], supoñen a maior proporción de protestantes. As rexións francófonas do sur e o oeste son maioritariamente católicas.<ref name=IRFR/> Os grupos étnicos do sur seguen predominantemente crenzas cristiás ou [[animismo|animistas]] tradicionais africanas, ou unha combinación [[Sincretismo|sincrética]] de ambas. A xente cre amplamente na bruxería, e o goberno prohibe estas prácticas.<ref name=Geschiere/> As presuntas bruxas adoitan ser vítimas de violencia colectiva.<ref name="Human Rights Report"/> Informouse que o grupo xihadista [[Ansar ul Islam (África occidental)|Ansar al-Islam]] opera no norte de Camerún.<ref>{{Cita novas |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-22538888 |título=Boko Haram timeline: From preachers to slave raiders |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20181114221630/https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-22538888 |dataarquivo=14 de novembro de 2018 |xornal=[[BBC|BBC News]] |data=15 de maio de 2013 |dataacceso=21 de xuño de 2024 |lingua=en}}</ref>

Nas rexións do norte, o grupo étnico [[fulani]] localmente dominante é case completamente musulmán, mais a poboación en xeral está dividida case equitativamente entre musulmáns, cristiáns, e seguidores das relixións indíxenas (chamados ''[[Kirdi]]'' ("pagáns") polos fulani).<ref name=IRFR/> O grupo étnico [[Pobo bamum|bamum]] da Rexión Oeste é maioritariamente musulmán.<ref name=IRFR/> As relixións tradicionais nativas son practicadas nas áreas rurais de todo o país, mais son raramente practicadas publicamente nas cidades, en parte porque moitos grupos relixiosos indíxenas teñen un carácter intrinsecamente local.<ref name=IRFR/>

=== Educación ===
En educación, existiron dous sistemas, un en inglés e o outro en francés logo da independencia. O sistema do Camerún do Leste foi baseado no modelo francés, o Camerún do Oeste usou o modelo británico. Os dous sistemas foron combinados no ano [[1976]]. As escolas cristiás e misioneiras foron unha parte importante do sistema educativo. Nas áreas meridionais do país case todos os nenos da idade de educación primaria asisten á escola. Con todo, no norte, sempre foi unha parte illada do Camerún, o absentismo escolar é alto. A maioría dos estudantes no Camerún non chega máis aló do nivel primario.

O país conta con tres universidades: Universidade de Yaoundé I, Universidade de Yaoundé II (con campus fóra da cidade), e a Universidade Católica para África Central (UCAC).

=== Saúde ===
[[Ficheiro:Life expectancy of Cameroon.svg|miniatura|Esperanza de vida no Camerún]]
A calidade da atención sanitaria é xeralmente baixa.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=21}} A esperanza de vida ao nacer estaba estimada en 56&nbsp;anos no 2012, dos cales se esperaban 48&nbsp;anos de vida saludable.<ref name=":1">{{Cita web |url=https://www.who.int/gho/countries/cmr.pdf?ua=1 |título=Cameroon: WHO Statistical Profile |data=xaneiro de 2015 |editorial=Organización Mundial da Saúde |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20170321113025/http://www.who.int/gho/countries/cmr.pdf?ua=1 |dataarquivo=21 de marzo de 2017 |dataacceso=31 de marzo de 2024 |lingua=en}}</ref> A taxa de fertilidade segue a ser alta no Camerún cunha media de 4,8&nbsp;nacementos por muller e unha idade media da nai no momento do primeiro parto de 19,7&nbsp;anos.<ref name=":1" /> No Camerún hai tan só un médico por cada 5&nbsp;000&nbsp;habitantes segundo a Organización Mundal da Saúde.<ref>{{Cita novas |título=3 medical marvels saving lives |url=http://edition.cnn.com/2013/11/17/health/cnnheroes-medical-marvels/index.html |dataacceso=31 de marzo de 2024 |xornal=CNN |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131122034216/http://edition.cnn.com/2013/11/17/health/cnnheroes-medical-marvels/index.html |dataarquivo=22 de novembro de 2013 |lingua=en}}</ref> En 2014 só o 4,1&nbsp;% do [[Produto interior bruto|PIB]] foi destinado á sanidade.<ref>{{Cita web |url=http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=cameroon |título=UNdata {{!}} country profile {{!}} Cameroon |editorial=data.un.org |dataacceso=31 de marzo de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20161104003329/http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=cameroon |dataarquivo=4 de novembro de 2016 |lingua=en}}</ref> Debido aos recortes económicos no sistema de saúde, hai pouco profesional sanitario. Os e as profesionais da saúde que se forman no Camerún emigran porque o salario é baixo e a carga de traballo é alta. As enfermeiras están no paro a pesar de que se precisa da súa axuda. Algunhas delas axudan voluntariamente para non perder as súas habilidades.<ref>{{Cita web |título=The need is so great |autor=Rose Futrih N. Njini |editorial=D+C Development and Cooperation/ dandc.eu |data=decembro de 2012 |url=http://www.dandc.eu/en/article/cameroon-too-many-nurses-and-doctors-lack-perspective |dataacceso=1 de abril de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130624235243/http://www.dandc.eu/en/article/cameroon-too-many-nurses-and-doctors-lack-perspective |dataarquivo=24 de xuño de 2013 |lingua=en}}</ref> Fora das grandes cidades, as instalacións adoitan estar sucias e mal equipadas.{{Harvnp|West|2004|p=64}}

En 2012, as tres prinncipais enfermidades mortais foron a [[sida]], a [[infección respiratoria aguda]] e as [[diarrea|enfermidades diarreicas]].<ref name=":1" /> Entre as enfermidades endémicas encóntranse o [[Dengue (enfermidade)|dengue]], a [[filariose]], a [[leishmaniose]], a [[malaria]], a [[esquistosomiase]], e a [[Tripanosomíase africana|enfermidade do soño]].{{Harvnp|West|2004|pp=58–60}} A taxa de prevalencia da [[Virus da inmunodeficiencia humana|VIH]]/sida en 2016 estimouse en 3,8&nbsp;% para as peersoas de 15 a 49 anos,<ref name=":2">{{Cita web |url=http://www.unaids.org/en/regionscountries/countries/cameroon |título=Cameroon |website=www.unaids.org |dataacceso=14 de abril de 2024 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20171223042316/http://www.unaids.org/en/regionscountries/countries/cameroon |dataarquivo=23 de decembro de 2017 |lingua=en}}</ref> aínda que un forte estigma contra a enfermidade mantén artificialmente baixos o número de casos reportados.<ref name = "yqheor"/> En 2016 estimábase que 46&nbsp;000&nbsp;nenas e nenos por debaixo dos 14 anos vivían co VIH. En Camerún, o 58&nbsp;% das persoas que tiñan o VIH coñecen o seu estado, e só o 37&nbsp;% reciben [[Antirretroviral|TAR]]. En 2016 producíronse 29&nbsp;000 mortes debido á sida tanto en persoas adultas como en nenas e nenos.<ref name=":2" />

O [[planchado de seos]], unha práctica tradicional que é prevalente no Camerún, pode afectar á saúde das nenas.<ref>{{Cita web |nome=Joe |apelidos=Randy |data=23 de xuño de 2006 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/5107360.stm |título=Cameroon girls battle 'breast ironing' |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070211233459/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/5107360.stm |dataarquivo=11 de febreiro de 2007 |editorial=[[BBC|BBC News]] |dataacceso=14 de abril de 2024 |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/programmes/p01pgpzf |título=BBC World Service – Outlook, Fighting 'Breast Ironing' in Cameroon |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140120111044/http://www.bbc.co.uk/programmes/p01pgpzf |dataarquivo=20 de xaneiro de 2014 |editorial=[[BBC|BBC News]] |dataacceso=14 de abril de 2024 |lingua=en</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.channel4.com/news/breast-ironing-fgm-victim-girls-chest-cameroon-uk |título=Campaigners warn of 'breast ironing' in the UK – Channel 4 News |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140820113942/http://www.channel4.com/news/breast-ironing-fgm-victim-girls-chest-cameroon-uk |dataarquivo=20 de agosto de 2014 |editorial=Channel4.com |data=18 de abril de 2014 |dataacceso=14 de abril de 2024 |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web |apelidos=Bawe |nome=Rosaline Ngunshi |data=24 de agosto de 2011 |urlarquivo=http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CEDAW/HarmfulPractices/GenderEmpowermentandDevelopment.pdf |título=Breast Ironing: A harmful traditional practice in Cameroon |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150226024853/http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CEDAW/HarmfulPractices/GenderEmpowermentandDevelopment.pdf |dataarquivo=26 de febreiro de 2015 |editorial=Gender Empowerment and Development(GeED) |dataacceso=14 de abril de 2024 |lingua=en}}</ref> A [[ablación do clítoris|mutilación xenital feminina]], aínda que non está moi estendida, é practicada nalgunhas poboacións; segundo un informe de UNICEF do ano 2013,<ref name="UNICEF2013p27">{{Cita web |url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf |título=UNICEF 2013 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150405083031/http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf |data=5 de abril de 2015 |páxina=27 |lingua=en}}</ref> O 1&nbsp;% das mulleres no Camerún foron sometidas a esta práctica. A prevalencia de anticonceptivos foi só do 34,4&nbsp;% en 2014, o que tamén afecta á saúde das mulleres. A [[medicina tradicional]] continúa a ser unha alternativa popular á [[medicina baseada na evidencia]].<ref name="Lantum" />

== Cultura ==
{{Artigo principal|Cultura do Camerún}}
=== Música e danza ===
{{AP|Música do Camerún|Danza do Camerún}}
[[Ficheiro:Baka dancers June 2006.jpg|miniatura|Bailaríns saúdan os visitantes da Rexión Leste.]]
A [[Música do Camerún|música]] e a [[Danza do Camerún|danza]] son partes integrais das cerimonias, festivais, reunións sociais, e narracións camerunesas.{{Harvnp|Mbaku|2005|p=189}}{{Harvnp|West|2004|p=18}} As danzas tradicionais son altamente coreografiadas e separan a mulleres e homes ou prohiben a participación dun sexo por completo.{{Harvnp|Mbaku|2005|p=204}} Os propósitos das danzas varían dende o puro entretemento á devoción relixiosa.{{Harvnp|West|2004|p=18}} Tradicionalmente a música transmítese de xeito oral. Nunha actuación típica, un coro de cantantes repite a voz dun solista.{{Harvnp|Mbaku|2005|p=189}}

O acompañamento musical pode ser tan sinxelo como dar palmas e golpear cos pés,{{Harvnp|Mbaku|2005|p=191}} mais os instrumentos tradicionais inclúen campás portadas por bailaríns, claquetas, tambores e [[Tambor parlante|tambores parlantes]], frautas, trompas, sonajas, güiros, instrumentos de corda, asubíos, e xilófonos; as combinacións destes varían segundo o grupo étnico e a rexión. Algúns intérpretes cantan cancións completas sos, acompañados por un instrumento similar a un arpa.{{Harvnp|West|2004|pp=18–19}}

Os estilos da música popular inclúen o [[ambasse bey]] da costa, o [[assiko]] dos [[pobo bassa|bassa]], o [[mangambeu]] dos [[pobo Bamileke|Bangangte]], e o [[tsamassi]] dos Bamileke.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=184}} A [[Música de Nixeria|música nixeriana]] influíu nos músicos do Camerún anglófono, e o éxito [[highlife]] de [[Prince Nico Mbarga]] "[[Sweet Mother]]" é o disco africano máis vendido da historia.{{Harvnp|Mbaku|2005|p=200}}

Os dous estilos musicais máis populares son o [[makossa]] e o [[bikutsi]]. O makossa desenvolveuse en Douala e mestura música folclórica, highlife, [[música soul|soul]], e [[Soukous|música do Congo]]. Músicos como [[Manu Dibango]], [[Francis Bebey]], [[Moni Bilé]], e [[Petit-Pays]] popularizaron o estilo en todo o mundo nas décadas de 1970 ee 1980. O bikutsi orixinouse como música de guerra entre os ewondo. Artistas como [[Anne-Marie Nzié]] desenvolvérono como música de baile popular a partir da década de 1940, e músicos como [[Mama Ohandja]] e [[Les Têtes Brulées]] popularizárono internacionalmente durante as décadas de 1960, 1970 e 1980.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=51}}<ref name= Nkolo/>

=== Festividades ===
As festividade máis importante asociada co patriotismo en Camerún é o [[Día Nacional de Camerún|Día Nacional]], tamén chamado Día da Unidade. Entre as festividades relixiosas máis importantes encóntrase o [[Asunción de María|Día da Asunción]], e o [[Día da Ascensión]], que adoita ter lugar 39 días despois da Pascua. Nas provincias do Noroeste Suroeste, chamadas colectivamente [[Ambazonia]], o día 1 de outubro é considerado un día nacional, unha data que a poboación considera o día da súa independencia de Camerún.<ref>Keke, Reginald Chikere. "Southern Cameroons/Ambazonia Conflict: A Political Economy", ''Theory & Event'' 23.2 (2020): 329–351.</ref>

=== Gastronomía ===
{{AP|Gastronomía do Camerún}}

=== Moda ===

=== Arte tradicional e artesanía ===
[[Ficheiro:Woman weaving baskets near Lake Ossa.jpg|miniatura|Unha muller tece unha cesta preto do [[lago Ossa]], na [[Rexión de Litoral]]. As persoas do Camerún practican este tipo de artesanía en todo o pais.]]
As artes e artesanía tradicional practícanse en todo o país con fins comerciais, decorativos e relixiosos. As tallas de madeira e as esculturas son especialmente comúns.{{Harvnp|West|2004|p=17}} A alta calidade das terras altas occidentais emprégase para olaría e cerámica.{{Harvnp|West|2004|p=18}} Outros artigos de artesanía inclúen a [[cestaría]], traballo de contas, traballo coon latón e bronce, tallado ou pintura de [[cabaza]]s, [[bordado]], e traballo do coiro. Os estilos de vivendas tradicionais empregan materiais locais e vaían dende os refuxios temporais de madeira dos nómades [[Wodaabe|Mbororo]] ata as casas rectangulares de barro dos pobos do sur. As vivendas de materiais como o cemento e a folla de lata son cada vez máis comúns.{{Harvnp|Mbaku|2005|pp=110–3}} A [[arte contemporánea]] está promovida principalmente por organizacións culturais independentes ([[Doual'art]], [[Africréa]]) e iniciativas promovidas por artistas ([[Art Wash]], [[Atelier Viking]], [[ArtBakery]]).<ref>{{Cita web |url=http://www.postzambia.com/post-read_article.php?articleId=8690 |dataacceso=28 de outubro de 2024 |obra=The Post |apelidos=Mulenga |nome=Andrew |data=30 de abril de 2010 |título=Cameroon's indomitable contemporary art |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140311124956/http://www.postzambia.com/post-read_article.php?articleId=8690 |dataarquivo=11 de marzo de 2014 |lingua=en}}</ref>

=== Literatura ===
{{AP|Literatura do Camerún}}
A literatura camerunesa tense concentrado en temas tanto africanos como europeos. Os escritores da época colonial como [[Louis-Marie Pouka]] e [[Sankie Maimo]] foron educados por sociedades misioneiras europeas e abogaron por unha [[Asimilación cultural|asimilación]] da cultura europea para levar o país ao "mundo moderno".{{Harvnp||Mbaku|2005|pp=80–81}} Logo da [[segunda guerra mundial]], escritores como [[Mongo Beti]] e [[Ferdinand Oyono]] analizaron e criticaron o colonialismo e rexeitaron a asimilación.<ref name=Fitzpatrick/>{{Harvnp|Mbaku|2005|pp=77, 83–84}}<ref name=Volet/> Na década de 1960, ademais de Mongo Beti e Ferdinand Léopold Oyono, outros escritores exploraron o postcolonialismo, os problemas do desenvolvemento africano, e a recuperación da identidade africana.{{Harvnp|Mbaku|2005|pp=85–6}}

Algúns escritores aclamados pola crítica inclúen a [[Imbolo Mbue]], [[Patrice Nganang]], [[Calixthe Beyala]], [[Bate Besong]], [[Gaston-Paul Effa]], [[Werewere-Liking Gnepo|Werewere Liking]], [[Ba'bila Mutia]], [[John Nkemngong Nkengasong]], [[Bole Butake]], [[Léonora Miano|Leonora Miano]], [[Francis B Nyamnjoh]] e [[Linus T. Asong]].<ref>{{Cita web |url=https://library.osu.edu/literary-map-of-africa/countries/cameroon |título=Literary Map of Africa Project |editorial=Library.osu.edu |dataacceso=28 de xaneiro de 2024 |lingua=en}}</ref><ref>[http://bakwamagazine.com/2012/03/07/commentary-anglophone-cameroon-literature-the-travails-of-a-minority-literature/ Bakwamagazine.com]</ref> 

En 2014, [[Imbolo Mbue]] asinou un acordo dun millón de dólares con Random House polo seu primeiro manuscrito. A novela titulada ''Behold the Dreamers'' segue as tribulacións dun inmigrante camerunés e un executivo de [[Lehman Brothers]] durante a crise financeira de 2008.<ref>[http://bakwamagazine.com/2015/11/26/wall-street-journal-unveils-the-face-behind-africas-most-anticipated-novel/ Bakwamagazine.com]</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.publishersweekly.com/pw/by-topic/international/Frankfurt-Book-Fair/article/64277-frankfurt-book-fair-2014-in-pre-fair-deals-two-debuts-draw-seven-figures.html |título=Frankfurt Book Fair 2014: Two Debuts Draw Seven Figures |editorial=PublishersWeekly.com |data=6 d outubro de 2014 |lingua=en}}</ref> 

=== Cine ===
{{AP|Cine do Camerún}}
Pouco despois da independencia do país, cineastas como [[Jean-Paul Ngassa]] e [[Thérèse Sita-Bella]] exploraron temas similares.
Shortly after independence, filmmakers such as [[Jean-Paul Ngassa]] and [[Thérèse Sita-Bella]] explored similar themes.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|pp=119–120}}{{Harvnp|West|2004|p=20}} a mediados da década de 1970, cineastas como [[Jean-Pierre Dikongué Pipa]] e [[Daniel Kamwa]] abordaron os conflitos entre as sociedades tradicional e postcolonial. Nas seguintes dúas décadas os filmes, do mesmo xeito que a literatura, centráronse máis en temas exclusivamente cameruneses.{{Harvnp|DeLancey|DeLancey|2000|p=120}}

== Deportes ==
{{AP|Deporte no Camerún}}
A mellor participación do Camerún nos [[Xogos Olímpicos]] foi en [[Xogos Olímpicos de 2004|Atenas 2004]]. A [[Selección de fútbol do Camerún|Selección de fútbol]] gañou a medalla de ouro nas xustas.

Outros logros destacados da selección de fútbol do Camerún foi ser o primeiro equipo africano en chegar aos cuartos de final, na [[Mundial de Fútbol Italia 1990|Copa Mundial de Fútbol de 1990]]. Desde ese entón o equipo ten o alcume de ''"Os Leóns Indomables"''.

O [[cricket]] ten entrado tamén on Camerún como deporte emerxente, coa Ferecarión Camerunesa de Cricket participando en partidos internacionais.<ref>{{Cita web |title=Cameroon announces the team for ACA T20 Africa CUP |url=https://africacricket.com/read_more_news.php?id=118 |dataacceso=28 de xaneiro de 2024 |editorial=africacricket.com |lingua=en}}</ref>

Camerún ten producido numerosos xogadores de [[baloncesto]] que chegaron a competir na [[National Basketball Association]] (NBA), entre os que se encontran [[Pascal Siakam]], [[Joel Embiid]], [[D. J. Strawberry]], [[Ruben Boumtje-Boumtje]], [[Christian Koloko]], e [[Luc Mbah a Moute]].<ref>{{Cita web |url=https://basketball.realgm.com/national/teams/18/Cameroon/nba_players |título=Cameroon NBA Players – RealGM |editorial=Basketball.realgm.com |dataacceso=28 de xaneiro de 2024 |lingua=en}}</ref>

O antigo [[Campioas e campións da UFC|campión dos pesos pesados da UFC]] [[Francis Ngannou]] naceu o Camerún.<ref>{{Cita novas |apelidos=Morgan |nome=Emmanuel |data=21 de xaneiro de 2022 |título=The Fearsome, Quiet Champion |xornal=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2022/01/21/sports/francis-ngannou-ufc-fight.html |dataacceso=28 de xaneiro de 2024 |issn=0362-4331 |lingua=en}}</ref>

== Notas ==
{{listaref|30em}}

{{África}}
{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Camerún| ]]