Premios da Crítica Galicia

Os Premios da Crítica Galicia foron convocados desde 1978 polo Círculo Orensán Vigués. En 1992 faise cargo deles a Fundación Premios da Crítica Galicia. Concédense en varias modalidades: creación literaria, ensaio e pensamento, investigación, música, ciencias e artes da representación e iniciativas culturais. Dende 1993 outórgase tamén a distinción de Galego egrexio a unha personalidade caracterizada por manter ao longo da súa vida un firme compromiso coa cultura galega.

Gañadores e xurados do Premio da Crítica Galicia 2013.

Premios

1978-1996 (seis categorías)

Ano	Creación literaria	Ensaio e pensamento	Investigación	Ciencias e artes da representación	Música	Iniciativas culturais
1978	Alfonso Pexegueiro por Mar e naufraxio	Andrés Torres Queiruga por Recupera-la salvación	Isidro Parga Pondal	María Uriz	A Roda e Milladoiro	Museo do Pobo Galego
1979	Álvaro Cunqueiro por Os outros feirantes	Albino Prada Blanco e Abel López Rodríguez por A outra economía galega	Manuel Núñez	Grupo Troula	Rogelio Groba	Seminario de Estudos Galegos
1980	Carlos Casares por Os escuros soños de Clío (Edicións do Cerne)	Isaac Díaz Pardo, Salvador García Bodaño, García Martín e Xohán Ledo por Carlos Maside: pintor para unha terra	Xosé A. López Taboada	Laxeiro	Xuventudes Musicais	Escola Aberta
1981	Antón Tovar por Calados esconxuros	Xosé Neira Vilas por Galegos no Golfo de México	Hermut Heine	Xosé Bar Boo	Xoán Trillo	Grupo Atlántica
1982	Alfredo Conde por Breixo	Pedro de Llano Cabado	Xosé Ramón Barreiro Fernández	Cigarrós e Peliqueiros de Laza	Carlos Villanueva Abelairas	Concello de Redondela
1983	Víctor Freixanes por O triángulo inscrito na circunferencia	Ramón Villares	Xosé Manuel Carballés Vázquez	Pepe Barro	Daniel Quintas	Antón Santamarina
1984	Arcadio López-Casanova	Xosé Chao Rego	deserto	Francisco Leiro	Nemesio García Carril	Preescolar na Casa
1985	Ramiro Fonte por Designium	Ramón Villares	Ramón Máiz	Chano Piñeiro por Mamasunción	Dorothé Schubarth e Antón Santamarina	Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística de Galicia
1986	Manuel Vilanova por A lenda das árbores de prata	Andrés Torres Queiruga	Ramón Lorenzo	Compañía Luís Seoane	Grupo Universitario de Cámara	Cantareliña
1987	Suso de Toro por Polaroid	Xosé Carlos Bermejo por O fin da Historia	Vicente Almazán	Manuel Rivas	Enrique Macías Alonso	Nova Escola Galega
1988	Xosé Luís Méndez Ferrín por Bretaña, Esmeraldina	Xosé Armesto Faginas por Cunqueiro: unha biografía	deserto	Pedro de Llano Cabado	Manuel Fanego	Revista Grial
1989	Víctor Freixanes por O enxoval da noiva	Francisco Rodríguez	Diccionario normativo Galego-Castelán da Editorial Galaxia	Xavier Villaverde	Na Lúa	Cadernos da Escola Dramática Galega
1990	Antón Risco por As metamorfoses de Proteo	Marcial Gondar	A Natureza ameazada	César Portela	Xosé López Calo	Xulgado do Social Nº 2 de Pontevedra
1991	Fiz Vergara Vilariño por Nos eidos da bremanza	Xulio Cabrera por O combate dos deuses	Atlas Lingüístico Galego do Instituto da Lingua Galega	Xurxo Lobato	Jesús Bal y Gay	Xosé Luís Blanco Campaña
1992	Xosé Luís Méndez Ferrín por Arraianos	Carlos Taibo	Begoña Bas	Silverio Rivas	Miro Moreira	El Correo Gallego
1993	Antón Avilés de Taramancos por Obra viva	Pegerto Saavedra por A vida cotiá en Galicia de 1550 a 1850	Lourenzo Fernández Prieto	Miguelanxo Prado	Antonio Vasco Pardevila	Empresa Castromil
1994	Manuel Rivas por En salvaxe compaña	Gonzalo Allegue	Xoaquín Fernández Leiceaga	Xosé Lodeiro Fernández	Coro Ultreia	Dorotea Bárcena
1995	Marilar Aleixandre por A expedición do Pacífico	Xesús Alonso Montero por As palabas do exilio	Anxo Tarrío por Literatura galega. Aportacións a unha historia crítica	Xabier Toubes	Música en Compostela	O Correo Galego
1996	Xavier Rodríguez Baixeras por Nadador	Xosé Antón Castro	Modesto Hermida	Centro Galego de Arte Contemporánea	Carlos López García-Picos	Asociación Irimia

1997-2010 (sete categorías)

Ano	Creación literaria	Ensaio e pensamento	Investigación	Ciencias e artes da representación	Música	Iniciativas culturais	Galego egrexio
1997	Pilar Pallarés por Livro das devoracións	Antón Figueroa Lorenzana por Lecturas alleas	Francisco Díaz-Fierros	Manuel Gallego Jorreto	Carlos Núñez	Vieiros	Isaac Díaz Pardo
1998	Xosé María Álvarez Cáccamo	Francisco Sampedro por Ideoloxía e distorsión	Ricardo Polín	Enrique Ortiz Alonso	Xosé Iglesias Melitón	Revista Bravú	Basilio Losada
1999	Carlos Casares	Ana Santorun Ardone/Marcela Santorun Ardone por Luis Seoane, o alquimista	Pilar Rodríguez Suárez	Virxilio Viéitez	Agrupación Musical do Rosal	Concello de Allariz	Milladoiro
2000	Bieito Iglesias por O mellor francés de Barcelona	Luís Álvarez Pousa por A identidade fronte á rede	Román Rodríguez González por De aldeas e cidades	Caixanova	Coro Ultreia pola edición fonográfica do Códice Calixtino	Semana Galega de Filosofía	Editorial Galaxia
2001	Xosé Manuel Villanueva por Adeus India, adeus	Xoán González Millán por Resistencia cultural e diferencia histórica	Manuel González Gómez por Funcións ecolóxico-ambientais do monte en Galicia. Unha perspectiva económica	Antón Reixa	Antón Corral	Enciclopedia Galega Universal de Ir Indo	Olegario Sotelo Blanco
2002	Manuel María por Obra completa	Olivia Rodríguez por Estética e teoría da cultura en Vicente Risco	Narciso de Gabriel por Escolantes e escolas de ferrado	Leopoldo Nóvoa	Henrique Otero	Os pobos do Couto Mixto (aldeas de Rubiás e Meaus en Santiago, e concellos de Baltar e Calvos de Randín)	Carlos Casares
2003	Carlos Casares	Ramón Piñeiro	Diccionario de verbos galegos “Laverca”	Arturo Baltar	David Fernández Alonso	Biblioteca Galega 120 de La Voz de Galicia	Mago Antón
2004	Anxos Sumai por Anxos de Garda	Manuel Mandianes por O río do esquecemento. Identidade antropolóxica de Galicia	Manuel Caamaño Suárez por As construccións da arquitectura popular. Patrimonio etnográfico de Galicia	Museo Provincial de Lugo	Amador Santos	Fundación Pedrón de Ouro	Manuel Gallego Jorreto
2005	Luísa Villalta por En concreto	Xosé Chao Rego por O demo meridiano	Antón Costa Rico por Historia da educación e da cultura en Galicia	Técnicos e artistas galegos da película Mar adentro	Ano da Música de Pontevedra	Museo Etnográfico da Limia	Xesús Alonso Montero
2006	Xavier Alcalá por Nas catacumbas	Teresa Moure por As palabras das fillas de Eva	Xosé Ramón Freixeiro Mato por Correctores contraargumentativos no galego	Festival En pé de pedra	Meniños cantores	A Peneira	Xosé Manuel Beiras
2007	Manuel Rivas por Os libros arden mal	Francisco Sampedro por A violencia excedente	Ricardo Gurriarán por Ciencia e conciencia na Universidade de Santiago 1900-1940	Fundación Eugenio Granell	Alalá (programa da TVG)	Asociación Cultural Xermolo de Guitiriz	Ramón Cacabelos
2008	Miguel-Anxo Murado por O soño da febre	Xurxo Borrazás por Arte e parte. Dos patriarcas á arte suicida	Xusto Beramendi por De provincia a nación. Historia do galeguismo político	Xaime Quessada	Editorial Ouvirmos pola colección A tiracolo	Arquivo do Reino de Galicia	R Cable e Telecomunicacións S.A.
2009	Luís González Tosar por Estúrdiga materia	Camilo Nogueira por Europa, o continente pensado	Henrique Monteagudo por Letras primeiras. O Foral de Caldelas. A emerxencia da escrita en galego e os primordios da lírica trovadoresca	Compañía Nova Galega de Danza	Juan Durán pola ópera O arame	Festival de Cans	Ramón Lorenzo Vázquez
2010	Suso de Toro por Sete Palabras	Manuel Forcadela por A mecánica da maxia. Ficción e ideoloxía en Álvaro Cunqueiro	Miguel Barros Puente por Ramón Piñeiro e a revisión do nacionalismo	Enrique Acuña	Colección Ars Gallaeciae Musicae	Casa das Ciencias	Xosé Xoán Barreiro Prado

2011-2013 (seis categorías)

Ano	Creación literaria	Investigación	Música	Iniciativas culturais	Artes plásticas e visuais	Artes escénicas e audiovisuais
2011	Ana Romaní por Estremas	Jorge Mira por coordinar o traballo A importancia da similitude interlingüística e o bilingüismo equilibrado cando dúas linguas compiten	SonDeSeu	Proxecto Terra, do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia	Ángela de la Cruz	Citizen, da compañía Chévere
2012	Agustín Fernández Paz por Fantasmas de luz	Patricia Fra López pola edición de Regreso a Compostela, de Edith Wharton	Asociación Galega de Compositores	Asociación O Sorriso de Daniel	Carmen Nogueira	Xosé Manuel Olveira "Pico"
2013	Xabier Cordal por Transmuta	Xosé Ramón Barreiro por Murguía	Taller Atlántico Contemporáneo	Culturgal	Xulio Gil Rodríguez	Voadora

2014-2015 (sete categorías)

Ano	Creación literaria	Investigación	Música	Iniciativas culturais	Artes plásticas e visuais	Artes escénicas e audiovisuais	Cultura gastronómica
2014	Xosé María Lema Suárez por Costa do Solpor	Xosé Ramón Freixeiro Mato por Estilística da lingua galega	Berrogüetto	Ciclo Poetas D(in)versos	Antón Pulido Novoa	Lois Patiño por Costa da morte	Grupo Cuevas
2015	Agustín Fernández Paz por A viaxe de Gagarin	Xosé Ramón Pena por Historia da literatura galega II. De 1853 a 1916. O Rexurdimento	Guadi Galego	Cineuropa	Xaquín Marín	A Panadaría	Miguel Vila

2016-2023 (oito categorías)

Ano	Creación	Investigación	Iniciativas culturais e científicas	Cine e artes audiovisuais	Música	Artes plásticas	Artes escénicas	Gastronomía
2016	María do Cebreiro por O deserto	Blanca-Ana Roig por Historia da literatura infantil e xuvenil galega	Observatorio da Mariña pola Igualdade	Alberte Pagán	Uxía Senlle	Gabriel Tizón	Teatro do Atlántico	Artesáns da Pesca
2017	Antonio Manuel Fraga por Querido H.P. Lovecraft	Marcos Pérez Pena por A prensa galega na Transición	Programa ConCiencia	Festival S8	Luís Emilio Batallán	María Luisa Sobrino	Flor Maceiras	Grupo Nove
2018	Xabier P. Docampo por A nena do abrigo de astracán	José Luis Mascareñas	Ana Romaní	Álvaro Gago por Matria	Mercedes Peón	Javier Alonso de la Peña	Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas	Federación de Razas Autóctonas de Galiza (Boaga)
2019	Moncha Fuentes por O mar que nos leva	Lume-1	Festival da Poesía no Condado	Fariña	Xan Carballal	Soledad Penalta	Rut Balbís	Lucía Freitas
2020	Olga Novo por Feliz idade.	Bieito Alonso por Anarquistas galegos en América	GCiencia Xornalismo e Divulgación.	Óliver Laxe por O que arde	Margarita Viso pola súa traxectoria	Alfonso Costa pola súa traxectoria	Os monicreques de Kukas por Arlequina e a súa traxectoria	Festa do Marisco do Grove
2021	Xesús Fraga, Virtudes (e misterios)	Miguel Anxo Seixas, Castelao. Construtor da nación. Tomo II	Viñetas desde o Atlántico	Margarita Ledo	Alejo Amoedo	Manuel Ayaso	Erregueté. Revista Galega de Teatro	Queixaría Arias Moniz
2022	Manuel Rivas, O que fica fóra	Xavier R. Madriñán, A figuración galega de Irlanda, 1840-1936	A investigación do paleolítico das serras orientais na Cova Eirós	Atalante	Ugia Pedreira	Mónica Alonso	Chévere,N.E.V.E.R.M.O.R.E.	María Varela, de Parada das Bestas.
2023	Berta Dávila, Os seres queridos	Carlos Callón, O libro negro da lingua galega	Agrupación Astronómica Coruñesa Ío	Pepe Coira	As Tanxugueiras	Teresa Táboas	Teatro Ensalle	Estrelas no Camiño

2024-actualidade (dez categorías)

Ano	Creación literaria	Investigación en ciencias e tecnoloxía	Investigación en ciencias sociais e humanidades	Iniciativas culturais e científicas	Cine e artes audiovisuais	Música	Artes plásticas	Artes escénicas	Cultura gastronómic	Cultura dixital
2024	Chus Pato, por Sonora	L. Bonjoch et al., por BMPR2 como novo xene de predisposición a polipose colorrectal hereditaria	Nomes e voces, proxecto do grupo de investigación Histagra (USC)	Efervesciencia, de Manuel Vicente	Jaione Camborda, directora e guionista d’O Corno	Orquestra Vigo 430	Almudena Fernández Fariña	Tanxarina	Feira do queixo de Friol e pan de Ousá	Podcast Café Derby 21

Véxase tamén

Ligazóns externas

• "Blog da Fundación Premios da Crítica Galicia". Arquivado dende o orixinal o 03 de maio de 2016. Consultado o 22 de xuño de 2018. 
• Páxina web da Fundación