Vidro: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m r2.4.3) (bot Engadido: arc:ܙܓܘܓܝܬܐ, kk:Әйнек |
m Reemplazos con Replacer: «someter aos» |
||
| (Non se amosan 47 revisións feitas por 29 usuarios.) | |||
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:Bristol.blue.glass.arp.750pix.jpg|dereita|miniatura|300px|Coloridos vasos de vidro.]]
Na súa forma pura, o '''vidro''' é un material [[transparencia (óptico)|transparente]], relativamente [[forza dos materiais|forte]], resistente, esencialmente [[inerte]] e [[bioloxía|bioloxicamente]] inactivo, que pode ter superficies moi lisas e impermeables. Estas propiedades desexables conducen a un gran número de usos. O vidro é fráxil e quebra en anacos afiados. Estas propiedades poden modificarse, ou mesmo mudar enteiramente, coa adición doutros compostos ou con tratamento de calor.
O '''vidro''' é un material duro, fráxil e transparente. A pesar de comportarse como [[estado sólido|sólido]], é un [[líquido]] arrefecido, amorfo (sen estrutura cristalina). O vidro común obtense por fusión, arredor dos 1 250º[[Celsius|C]], de [[dióxido de silicio]] , ([[Silicio|Si]][[Osíxeno|O]]<sub>2</sub>), [[carbonato de sodio]] ([[Sodio|Na]]<sub>2</sub>[[Carbono|C]][[Osíxeno|O]]<sub>3</sub>) e [[carbonato de calcio]] ([[Calcio|Ca]][[Carbono|C]][[Osíxeno|O]]<sub>3</sub>). A súa manipulación só é posible mentres está fundido, quente e maleable.
As [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]] declararon o [[2022]] como ''Ano Internacional do Vidro''.<ref>{{Cita web|url=https://undocs.org/A/RES/75/279|title=International Year of Glass|website=United Nations|access-date=17 de xullo de 2021}}</ref>.
== Historia do vidro ==
=== O vidro na antigüidade ===
Os primeiros obxectos de vidro que se fabricaron foron doas de colar ou abelorios. É probábel que foran artesáns asiáticos os que estabeleceron a manufactura do vidro en [[Exipto]], de onde proceden as primeiras vasillas producidas durante o reinado de [[
== Composición do vidro ==
Os produtos vítreos compóñense de:
* Elemento vitrificable. Sílice nun 70-73 %. A pastosidade da sílice prodúcese por encima dos 1700
* Elemento fundente. Únese o óxido de sodio e o óxido de potasio nun 13-15%.
* Elementos estabilizantes. Materiais que fagan inalterábel ao vidro fronte á auga. Adoita ser o óxido de cal en cantidade dun 8-13%.
* Óxidos que lle confiren ao vidro unha boa resistencia aos axentes atmosféricos.
* Para certos tipos de vidro a incorporación de óxidos metálicos permiten colorealos na súa masa.
Liña 25 ⟶ 27:
== Fabricación do vidro ==
[[Ficheiro:USED BEER BOTTLES ARE FED INTO GLASS CRUSHER FOR PULVERIZING THEY WILL BE COMPLETELY RECYCLED INTO NEW BOTTLES FOR... - NARA - 543706.jpg|miniatura|200px|Botellas de cervexa dispostas para seren machucadas e utilizadas como materia prima para novas botellas.]]
* '''Materias primas'''. As máis usadas son:
* A [[area]] limpa, que nos proporciona o anhídrido silíceo.
Liña 35 ⟶ 38:
Unha vez analizadas ditas materias e sabendo o tipo de vidro que se quere fabricar, determinaremos as dosificacións da fornada.
[[Ficheiro:Plate 27 10 11.jpeg|miniatura|esquerda|200px|Forno de fusión de vidro nunha lámina antiga tomada da "Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers".]]
* '''Preparación e fusión'''
Unha vez obtida a mestura das materias primas, transpórtase esta ao forno, onde ten lugar a fusión. En primeiro lugar, cara
Na segunda parte a fusión é máis lenta e dificultosa, e en ela trátase de eliminar tódalas burbullas pequenas que puideran quedar. Para iso diminúese a viscosidade da masa (1400-1500 °C) o cal se consegue engadindo fundentes ás materias primas, ou ben incorporando ao forno produtos que xeren moitos gases durante os últimos momentos da fusión: desgasificación, liberación dos gases. Por último, a temperatura redúcese en 200-300 °C co fin de conseguir a viscosidade adecuada para o moldeo.
== Moldeo dos vidros ==
[[Ficheiro:San Ildefonso - Real Fabrica de Cristales de la Granja 024.JPG|miniatura|200px|Moldeando vidro na Real Fábrica de Cristais da [[La Granja de San Ildefonso|Granxa de San Ildefonso]] ([[Provincia de Segovia|Segovia]]).]]
* '''Manual''': soprado.
* '''Mecanizado''': flotado, coado, laminado, prensado.
=== Flotado ===
O vidro fúndese nun [[forno continuo]] de grandes dimensións e despois de afinado e acondicionado faise caer, en forma de lámina, sobre unha ampla canle situada á saída do forno, a través do cal penetra nunha cámara onde transcorre a etapa principal de todo o proceso. A lámina de vidro é recibida dentro desta cámara sobre un baño de [[estaño]] fundido, duns 30
Obtense directamente unha lámina de vidro
=== Coado-laminado ===
O vidro unha vez fundido e afinado sae ao exterior por un rebordadoiro e continúa deslizándose sobre unha peza refractaria intercalada entre este e a laminadora, que ten por obxecto repartir uniformemente a masa de vidro entre uns roletes.
O rolo inferior leva gravado sobre a súa superficie o debuxo que se desexa imprimir sobre a folla de vidro en estado plástico, creándose así un [[vidro impreso]]. Optativamente, podemos embuchar na lámina de vidro, mentres este se encontra aínda en estado viscoso, unha malla metálica; para termos un [[vidro armado]].
=== Prensado ===
Liña 62 ⟶ 64:
=== Propiedades mecánicas ===
* '''Densidade'''. A densidade do vidro é de 2,5
* '''Dureza'''. A dureza superficial do vidro, avaliada segundo o método de Mohs é de 6,5.
* '''Resistencia á flexión'''. A tensión de rotura dun vidro é da orde de:
Liña 76 ⟶ 78:
=== Propiedades térmicas ===
* Contrastes térmicos. O quecemento ou arrefriamento "parcial" do vidro orixina na súa masa unhas tensións que provocan a súa rotura. Para produtos recocidos non deben de localizarse diferenzas de temperatura superiores a 25
* Resistencia ao choque térmico. Para os produtos recocidos adoita ser de 60
=== Propiedades acústicas ===
Liña 97 ⟶ 99:
=== Factores enerxéticos ===
* [[Factor solar]]. O factor solar é a relación entre a enerxía total que entra nun local a través dun encristalamento, e a enerxía solar que incide sobre dito encristalamento. Esta enerxía total é a suma da enerxía solar que entra por transmisión directa e a cedida polo envidramento ao interior do local como consecuencia da súa absorción enerxética.
* [[Efecto invernadoiro]]. A enerxía solar que entra nun local a través dun encristalamento é absorbida polos obxectos e paredes interiores, que ao quecerse, emiten radiacións caloríficas de longa lonxitude de onda (superior a 5 nm). Os vidros ao seren practicamente impermeables ás radiacións de lonxitude de onda superior a 5 nm, fai que a enerxía solar que pasa a través dun encristalamento, encóntrase retida no interior do local, facéndolle a este a elevala temperatura.
=== Propiedades químicas ===
Liña 106 ⟶ 107:
== Reciclaxe do vidro ==
[[Ficheiro:Mondragon 27.JPG|miniatura|200px|Contedor para a reciclaxe de vidro.]]
O vidro é un material totalmente reciclábel e non ten límite na cantidade de veces que pode ser reprocesado. Ao reciclalo non se perden as propiedades e afórrase unha cantidade de enerxía de arredor do 30% con respecto a un vidro novo.
Para a súa adecuada reciclaxe o vidro é separado e clasificado segundo o seu tipo, o cal, polo común, está asociado á súa cor. Unha clasificación xeral é a que divide aos vidros en tres grupos: verde, ámbar e transparente. O proceso de reciclado logo da clasificación do vidro require que todo material alleo sexa separado como son tapas metálicas e etiquetas, logo o vidro é triturado e fundido xunto con [[area]], [[hidróxido de sodio]] e [[calcaria]] para fabricar novos produtos que terán idénticas propiedades con respecto ao vidro fabricado directamente dos [[recurso natural|recursos naturais]].
En certos casos o vidro é reutilizado, antes que reciclado. Non se funde, senón que se volve a utilizar unicamente lavándoo. En acristalamentos, tamén se pode aproveitar o vidro cortándoo novamente (sempre que se necesite unha unidade máis pequena).
Liña 118 ⟶ 120:
Dependendo do acabado superficial:
* '''Cristal (“luna”)'''. Vidro transparente ou de cor, de caras perfectamente planas e paralelas. Grosores de 2, 3, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 15, 19
* '''Vidro impreso'''. Son vidros translúcidos, que levan gravados debuxos nas súas caras.
=== Vidros impresos ===
[[Ficheiro:Vidro translúcido impreso.jpg|
Son produtos translúcidos, nos cales o raio luminoso ao atravesalo sofre difusións máis ou menos intensas, pola cal a visión ao seu través é borrosa. Poden ser de cor. Aplícase en portas e cerramentos de ocos fixos ou practicábeis, nos que non sexa necesario a transparencia, pero si o paso da luz.
Grosor máximo de 10
=== Vidros de seguridade ===
Liña 130 ⟶ 132:
=== Vidros laminares ===
[[Ficheiro:vidro_laminado.jpg|
Son vidros de seguridade compostos por dous ou máis cristais unidos intimamente por interposición de láminas de materia plástica ([[butiral de polivinilo]]).
O produto obtido ten a mesma transparencia que calquera vidro do mesmo grosor, e pode recibir calquera tipo de manufacturas. Na fabricación deste vidro pódese combinar todo tipo de cristais incoloros, de cor, reflectantes, resistentes ao fogo... En caso de rotura, os cachiños de vidro quedan adheridos ao butiral, permanecendo o conxunto dentro do marco, proporcionando seguranza ás persoas e impedindo a entrada ao seu través. É un bo illante acústico; o seu coeficiente de transmisión térmico é semellante ao dun vidro monolítico de igual grosor; os valores de resistencia a [[flexión]], [[tracción]] e [[compresión]] variarán en función dos compoñentes (recocidos ou [[temperado]]s) e do número de follas que o compoña, xa que o conxunto non se comporta como un cristal monolítico do mesmo grosor.
Variando a natureza, número e grosor dos seus compoñentes obtéñense conxuntos de características diferentes, podendo variar a súa resistencia para proporcionar dende unha seguranza física até unha protección antibalas. Así temos:
* '''Vidros de seguranza física''': resistente a caídas de persoas, impactos fortuítos
* '''Antiagresión / antirroubo''': resistente a impactos intencionados de obxectos contundentes, [[cóctel molotov|cócteles molotov]]. Empregado en escaparates, expositores de obras de arte, protección de ditas obras
* '''Antibalas''': resistente a impactos de munición de arma lixeira: curta, longa e de caza. Portelos de caixas de aforros, instalacións militares, instalacións penitenciarias, farmacias, administracións de lotaría... Grosores de 23 a 61
=== Vidros armados ===
[[Ficheiro:Vidro_armado.jpg|
Son vidros planos (transparentes ou impresos) obtidos por coada continua e laminación, que durante o proceso de fabricación colocouse no interior da súa masa unha malla metálica soldada de retícula cadrada. Ao crebarse, os cachiños de vidro fican retidos pola malla. Teñen grosores de 6 a 7
Aplícanse en ventás de naves industriais, portas de [[ascensor]]es... en xeral en pechamentos de ocos onde se pretenda seguridade contra cortes de persoas así como ventás de difícil acceso. [[Cuberta]]s de vidro. Non debe empregarse en encristalamentos múltiples.
=== Vidros temperados ===
O [[temperado]] consiste en someter
O cristal ou o vidro impreso, unha vez manufacturado, é introducido nun forno eléctrico que eleva a temperatura do cristal a uns 700 °C, a continuación é sacado do forno e arrefriado bruscamente. Este tratamento transforma o vidro recocido nun produto distinto, ao conferirlle características totalmente novas, aumentando considerablemente a resistencia mecánica, así como a resistencia ao choque térmico.
O vidro temperado e impreso é o da marca comercial CLARIT que pode ter grosores de até 11
==== Propiedades ====
Liña 160 ⟶ 161:
Encristalamentos en xeral e sobre todo en zonas onde a rotura do vidro pode danar ás persoas. Non se pode empregar en cubertas de vidro.
O cristal temperado e o vidro impreso temperado en grosores de 10
=== Vidros non planos ===
==== Perfís de vidro en forma de “U” (U-GLASS) ====
[[Ficheiro:U_glass.jpg|
Perfil de vidro translúcido fabricado por coado-laminado e posterior moldeado (armado ou sen armar), con sección en forma de “U” de gran rixidez, que permita a construción de grandes paramentos sen necesidade de intercalar perfís metálicos, a excepción dos que formen o bastidor perimétrico. O perfil armado leva oito fíos de [[aceiro inoxidábel]] introducidos lonxitudinalmente na masa do vidro. Esta armadura dálle seguridade ao produto, xa que impide o desprendemento dos cachos de vidro en caso de rotura, factor importante cando se aplica en cubertas e lucernarios. A especial conformación do perfil permite realizar tres sistemas distintos de colocación en obra: en peite, en greca e en cámara.
Liña 171 ⟶ 172:
==== Vidros moldeados ====
[[Ficheiro:Vidromoldeadodobre.JPG|
Son pezas de vidro de vidro translúcido, macizas ou ocas, que se obteñen polo prensado dunha masa fundida de vidro nuns moldes dos que toma a súa forma. Destínanse á construción de [[forxado]]s e paramentos verticais. Poden ser sinxelos ou macizos, cun só elemento macizo construído no molde; ou dobres, formados por dous elementos independentes que, soldados entre si, dan lugar a unha soa peza con [[cámara de ar]]. Teñen propiedades de illamento térmico, atenuación acústica e boa resistencia ao lume.
=== Unidades de acristalamento illantes térmico-acústicos ===
Conxunto formado por dous ou máis cristais, separados entre si por cámara de aires deshidratado. A separación entre cristais está definida por un perfil intercalado metálico en cuxo interior introdúcese o produto secante que absorbe a humidade do aire contido entre os cristais e a estanquidade está garantida por
As dimensións máximas son de 350x250 cm. As dimensión mínimas non deben ser inferiores a 39x39 cm. Fabrícanse con cámara de aire de 6, 8 e 12
Tipos:
Liña 184 ⟶ 185:
Características.
* Eleva o confort térmico dos locais ao eliminar o efecto “vidro frío” nas zonas próximas ao encristalamento, constituíndo un excelente illante térmico reducindo as perdas da calor en máis dun 40 %.
* Evita as [[condensación]]s no interior da cámara, polo que mantén sempre a súa transparencia.
* Reduce os [[ruído]]s que chegan do exterior.
=== Vidros especiais ===
Liña 194 ⟶ 195:
==== Vidros parachamas ====
Vidro temperado transparente de alta resistencia. Produto clasificado como parachamas substituíndo
==== Vidros
Vidro de alta resistencia mecánica con tratamento de capa especial. É resistente ao [[choque térmico]].
Aplicable en todos os casos onde se precise o uso de
==== Vidros reflectantes ====
Son vidros de baixa [[emisividade]]. Cristal cunha das súas caras reflectante obtida mediante unha capa metálica depositada por pirólise (ou por pulverización catódica en baldeiro, “cool-lite”). Poden ser temperados, incorporado no encristalemento illante ou formar parte do vidro de seguranza laminar. A súa tonalidade é prata por reflexión e bronce por transmisión. Grosores de ata 10
==== Vidro antirreflexo ====
Liña 210 ⟶ 211:
=== Fibra de vidro ===
[[Ficheiro:Veo_de_fibra_de_vidro.jpg|
A [[fibra de vidro]] é unha fibra mineral fabricada a
Obtense por dous procedementos:
Liña 217 ⟶ 218:
* Por peneirado da masa ao facela pasar por finos borteis.
O diámetro medio das fibras vén a ser de 20 a 25
Os produtos poden presentarse:
Liña 240 ⟶ 241:
=== Vidro celular ===
[[Ficheiro:Vidro_celular.jpg|
Vidro obtido por fusión de po vítreo, onde un proceso termo-químico no po do vidro ao fundirse créanse [[célula]]s en estado de parcial baleiro e pechadas entre si, polo cal non se comunican. Produto de cor gris escura. Densidade moi lixeira (170
O seu emprego fundamental é como [[illante térmico]]. Prevén as humidades de condensación e ofrece illamento e protección de resistencia ao fogo. Considérase [[incombustible]].
Comercialízase en placas duns 3
== Véxase tamén ==
{{wikiquote|Vidro}}
{{wiktionary|vidro}}
{{commonscat|glass}}
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.cmog.org/ Corning Museum of Glass], especially '''Research, Teach, and Learn''' section.
* [http://math.ucr.edu/home/baez/physics/General/Glas/glas.html Is glass liquid or solid?]{{Ligazón morta|data=setembro de 2018 }} by Philip Gibbs on the spr USENET physics FAQ
* [https://web.archive.org/web/20050826033925/http://dwb.unl.edu/Teacher/NSF/C01/C01Links/www.ualberta.ca/~bderksen/windowpane.html Antique windowpanes and the flow of supercooled liquids]
* [https://web.archive.org/web/20120214040742/http://dwb.unl.edu/
* [http://tafkac.org/science/glas.flow/ Page devoted to the AFU glas flow controversy, with links to citations]{{Ligazón morta|data=setembro de 2018 }}
* https://web.archive.org/web/20050829072939/http://webs.sinectis.com.ar/mcagliani/hvidrio.htm
{{Control de autoridades}}
[[
[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Tecnoloxía)]]
| |||