Thüringen
Thüringen
| |||||
Suidheachadh | |||||
Dùthaich | A' Ghearmailt, Co-chaidreachas na Rèine agus Ìmpireachd Naomh na Ròimhe | ||||
Prìomh-bhaile | Erfurt | ||||
Feartan fiosaigeach | |||||
Farsaingeachd | 16,172.10 km² | ||||
Àireamh-shluaigh | 2,312,870 (2006) | ||||
Dlùths | 143.02/km² | ||||
Duilleag oifigeil | http://thueringen.de |
Is e saor-stàit Ghearmailteach a tha ann an Thüringen. Tha Erfurt ann am meadhan na dùthcha na phrìomh-bhaile.
Suidheachadh
[deasaich | deasaich an tùs]Tha Thüringen anns an taobh an ear na Gearmailt. Mu thimcheall tha na stàitean Sagsainn Iosail, Sagsainn-Anhalt, Sagsainn, Bayern agus Hessen
Is iad na bailtean as motha: Erfurt, Gera, Jena agus Weimar. Tha an àireamh shluaigh de na bailtean eile nas lugha na 50.000.
Cruinn-eòlas
[deasaich | deasaich an tùs]Cruth na tìre
[deasaich | deasaich an tùs]Anns an tuath tha earran bheag de na beanntan Harz. Anns an earra-dheas tha an Thüringer Wald (coille Thuringia), beanntan le tòrr choilltean. Tha slighe fhada chliùiteach an-seo air a bheil “Rennsteig” mar ainm. Is e a’ bheinn as àirde am Großer Beerberg le 982 m. Anns an ear tha an dùthaich rèidh. Is e Thuringia ris an canar „an cridhe ùine na Gearmailt“.
Aibhnichean
[deasaich | deasaich an tùs]- Saale
- Ilm
- Werra
- Unstrut
- weiße Elster.
Lochan
[deasaich | deasaich an tùs]Chan eil lochan mòra ann an Thüringen.
Eaconomaidh
[deasaich | deasaich an tùs]Tha glainne, dèideagan, poitean agus aodaich air an dèanamh agus tha tòrr fhactoraidhean ag obair le fiodh agus meatailt. Tha Jena ainmeil airson inneal-fradhairc. Ann an Eisenach tha factoraidhean Opel agus Bosch.
Tha àiteachas cudthromach cuideachd. Tha cruithneachd, eòrna agus biatas-siùcar air am plantadh anns an dùthaich rèidh. Anns na gleanntan tha lusan agus measan a’ fàs.
Eachdraidh
[deasaich | deasaich an tùs]Gus am bliadhna 1920 bha Thüringen ri moinn ann an stàitean eadar-dhealaichte agus air a riaghladh le diùc. An dèidh a’ chiad cogaidh chaidh na stàitean seo a chuir ri chèile gu aon stàit leis a’ phrìomh-bhaile Weimar. Chaidh a’ chiad Poblachd na Gearmailt a stèidheachadh a-mhàin ann am Weimar ann an 1919. Chaidh crìoch a chur air ann an 1933 nuair a thàinig Hitler agus a’ phartaidh Nàsach gu cumhachd. An dèidh an Dàrna Cogadh dh'fhuirich Thüringen anns a’ phàirt Ruiseach agus an uair sin dh'fhàs e na phàirt dhen DDR. Ann 1989 thuit Balla Bherlin agus chaidh a' Ghearmailt aonachadh.
Àitichean eachdraidheil
[deasaich | deasaich an tùs]Is e àite-eachdraidheil ann an Thüringen a tha ann am Weimar. Dh’ fhuirich an dithis sgrìobhadairean Gearmailteach as ainmeile, Johann Wolfgang von Goethe agus Friedrich Schiller an-seo fàd bhliadhnachan. Tha na taighean aca nan taighean–tasgaidh an-diugh. Tha an seann bhaile glè bhrèagha agus tha mòran luchd-turais a’ tighinn airson fhaicinn.
Is e àite eile cliùiteach a tha anns a’ Wartburg. Is e caisteal a th’ ann air cnoc àrd faisg air Eisenach. B’ e Màrtainn Lùtair am fear-àiteachaidh a b’ ainmeile. Dh'fhuirich e anns a’ chaisteal bho 1520 gu 1522 fo tèarmunn an riaghladair de Weimar agus dh’eadar-theangaich e am Bìoball an-seo.
Is e àite brèagha a th’ ann an seann bhaile Erfurt leis an eaglais mhòr, togte anns an dàrna linn deug. Chaidh Màrtainn Lùtair don Oilthigh Erfurt.
Daoine cudthromach
[deasaich | deasaich an tùs]Rugadh fireannaich agus boireannaich cudthromach ann an Thüringen: Fireannaich-ciùil:
Dealbhadairean:
- Till Riemenschneider
- Lucas Cranach
- Otto Dix
Bha Carl Zeiss a’ stèidheachadh a’ ghnìomhachas inneal-fradhairc.
Biadh agus deoch
[deasaich | deasaich an tùs]Nuair bhitheas sibh ann an Thüringen, bu chòir dhuibh Thüringer Bratwurst fheuchainn. Is isbean blàsda a th’ ann. Agus feuchaibh ri leann dubh „Köstritzer“ òl.
Bailtean
[deasaich | deasaich an tùs]- Altenburg
- Bad Lobenstein
- Erfurt
- Hildburghausen
- Jena
- Gera
- Gotha
- Greiz
- Meiningen
- Leipzig
- Rudolstadt
- Saalfeld/Saale
- Weimar
Ceangal a-mach
[deasaich | deasaich an tùs]
Baden-Württemberg • Bayern • Berlin • Brandenburg • Bremen • Hamburg • Hessen • Mecklenburg-Vorpommern • Nordrhein-Westfalen • Rheinland-Pfalz • Saarland • Sagsainn • Sagsainn-Anhalt • Sagsainn Iosail • Schleswig-Holstein • Thüringen