Springe nei ynhâld

Sovjet-Uny

Ut Wikipedy
(Trochferwiisd fan Sowjet Uny)
Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken
Союз Советских Социалистических Республик
Sojuz Sovjetskich Socialističeskich Rjespublik
1922 – 1991
flagge wapen
Russysk: Пролетарии Всех Стран, Соединяйтесь!
Proletarii Vsjech Stran, Sojedinjajtjes’!
("Proletariërs Aller Lannen, Ferienje Jimme!")
geografyske lokaasje
polityk
haadstêd Moskou
offisjele taal Russysk
steatsfoarm federaasje fan republiken   
ûntstien út Russyske S.F.S.R.
Transkauk. S.F.S.R.
Oekraynske S.S.R.
Wytrussyske S.S.R.
Bûchaarske S.S.R.
Folksrep. Gorazmje
Estlân
Letlân
Litouwen
Folksrepublyk Tûva
opgien yn Ruslân
Armeenje
Azerbeidzjan
Estlân
Georgje
Kazachstan
Kirgyzje
Letlân
Litouwen
Moldaavje
de Oekraïne
Oezbekistan
Tadzjikistan
Turkmenistan
Wyt-Ruslân
no diel fan sjoch by "opgien yn"
sifers
ynwennertal 293 miljoen (1991)
befolkingstichtens 13,1 / km²
oerflak 22.402.200 km²
(wêrfan 22% wetter)
bykommende ynformaasje
folksliet De Ynternasjonale
muntienheid roebel
tillefoan +7
ISO 3166-koade SU
ynternetekstinsje .su

De Sovjet-Uny waard opgerjochte yn 1922, nei de Russyske revolúsje. De offisjele namme wie Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken, ôfkoarte as USSR, yn it Russysk en mei Syrillysk alfabet wie dat СССР (sprek út as SSSR). Yn 1991 waard de uny ûntbûn en krigen alle 15 republiken fan 'e âlde Sovjet-Uny ûnôhinklikens.

Lieders fan it regear

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De idelogyske begjinsels dy't de bases foarme fan ynlânske en bútenlânske polityk fan 'e Sovjet-Uny en fan it sosjaal-ekonomyske systeem fan it ryk, waard it Marksisme, in wichtige streaming fan it kommunisme. Neffens dy ideology wie it stribjen fia in perfekt sosjalistysk systeem in kommunistyske heilsteat te wurden. Njonken dat soe de Sovjet-Uny bydrage oan de wrâldrevolúsje dêr't it Marksisme fan útgiet. Lenin soarge yn de Sovjet-Uny foar in polityk-ekonomysk systeem wat op dy Marksistyske ideology oanslute moast, it Leninisme.

Ut it bolsjewistyske folksleger fan de Russyske Revolúsje groeide letter it Reade Leger. It Reade Leger (nei nammeferoaring yn 1946: Sovjet-leger) omfieme de lânmacht, loftmacht, loftferdigening (fan 1948 ôf) en de Strategyske Rakettroepen (fan 1960 ôf). It Reade Leger foarme mei de Sovjet-marine de definsje fan de Sovjet-Uny.

De KGB soarge dêrneist foar de steatsfeilichheid.

Datum Fryske namme Russyske namme Oanfolling
1 jannewaris Nijjier Новый Год  
7 jannewaris Ortodokske Kryst Православное Рождество  
23 febrewaris Dei fan it leger День Советской Армии и Военно-Морского Флота Febrewarisrevolúsje 1917;
oprjochting fan it Reade leger 1918.
8 maart Ynternasjonale Frouljusdei Международный Женский День  
1 maaie Earste Maaie Первое Мая - День Солидарности Трудящихся Dei fan de Arbeid
9 maaie Oerwinningsdagen День Победы Nazy-Dútslân oerwûn yn 1945
7-8 novimber Sosjalistyske Oktoberrevolúsje Седьмое Ноября Oktoberrevolúsje 1917; hjit no: День Примирения