Declarazion universâl dai dirits dal om: diferencis tra lis versions
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p r2.7.1) (Robot: o zonti: mn:Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал |
pNessun oggetto della modifica |
||
| (7 versions intermedis no mostradis di 6 utents) | |||
| Rie 1: | Rie 1: | ||
[[Figure:Eleanor Roosevelt |
[[Figure:Eleanor Roosevelt UDHR.jpg|thumb|250px|Eleanor Roosevelt & Declarazion universâl dai dirits umans (1949)]] |
||
La '''Declarazion universâl dai dirits |
La '''Declarazion universâl dai dirits umans''' al è un [[document]] firmât a [[Parîs]] in [[France]] ai [[10 di Dicembar]] [[1948]] e promovude dal [[ONU]], che sburtà par fâle ricognossile e aplicâle in ducj i paîs dal mont. |
||
== Storie e disvilups == |
== Storie e disvilups == |
||
Vignude fûr daspò dai crimins e des atrocitâts avignudis inte [[ |
Vignude fûr daspò dai crimins e des atrocitâts avignudis inte [[seconde vuere mondiâl]], la Declarazion e fâs part dai documents fondamentâi pal [[ONU]], insieme cul Statût inmaneât tal [[1945]]. Di fat, al è un codiç etic di grandone impuartance, parcè che al è il prin document inte storie umane che al specifiche i dirits di ogni persone, cence distinzions di paîs o di religjon. Al è duncje il pont finâl di [[secul|secui]] di discussion [[Filosofie|filosofichis]] su [[etiche]] e dirits, al cuâl a 'nd àn cjapât peraule personaçs filosofs come [[John Locke]], [[Jean-Jacques Rousseau]], [[Voltaire]], [[Immanuel Kant]], e lât indevant fin ae etât contemporanie; une grande influence e ven ancje de [[Declarazion dai dirits umans e dal citadin]], inmaneade tal [[1789]] dilunc la [[Rivoluzion francese]] e i cui elements principâi a son stâts includûts in cheste cjarte. Altre ispirazion e je vignude dai [[Cutuardis ponts]] di [[Wooodrow Wilson]] ([[1918]]) e i cuatri pilastris des [[libertât]]s enunciâts inte Cjarte Atlantiche di [[Franklin D. Roosevelt]] e [[Winston Churchill]] intal [[1941]]. Daspò di cheste Declarazion a son rivâts il Pat internazionâl sui dirits economics, sociâi e culturâi e il Pat internazionâl sui dirits civîi e politics, prontâts de Comission pai dirits umans e adotâts dal [[ONU]] ai [[16 di Dicembar]] [[1966]]. La Declarazion e je la base di un grum des concuistis civîls inte seconde metât dal [[XX secul]], e la base ideâl de [[Cjarte dai dirits fondamentâi de Union Europeane]] che e je il fondament de [[Costituzion Europeane]]. |
||
== Struture de declarazion == |
== Struture de declarazion == |
||
La declarazion e je componude di un preambul e trente articui che a afermin i '''dirits individuai''', '''civîi''', '''politics''', '''economics''', '''sociâi''' e '''culturâi''' di '''ogni |
La declarazion e je componude di un preambul e trente articui che a afermin i '''dirits individuai''', '''civîi''', '''politics''', '''economics''', '''sociâi''' e '''culturâi''' di '''ogni uman'''. La declarazion a pues jessi dividude par argoments: il preambul al elenche lis causis storichis e sociâls che a àn puartât ae necessitât di vê di un document di chest gjenar; i articui 1 e 2 a stabilissin i concets di base di libertât e avualiance (tornâts a cjapâ di chei tirâts fûr inte [[Rivoluzion francese]]); i articui dal 3 fintremai al 11 a stabilissin i dirits individuâi; i articui 12-17 a stabilissin i dirits di un uman tai confronts de comunitât; i articui 18-21 a esprimin chês che di solit a son clamadis "[[libertâts costituzionâls]]", ven a stâi libertâts di pensîr, opinion, fede e cussience, peraule, associazion pacifiche. I articui 22-27 a presentin i dirits economics, sociâi e culturâi; par finî, i articui 28-30 a stabilissin lis modalitâts gjenerâls di ûs di chescj dirits e dulà che no si pues aplicâju. |
||
== Leams esternis == |
== Leams esternis == |
||
* [http://www.unhchr.ch/udhr/lang/frl.htm La declarazion par furlan] |
* [http://www.unhchr.ch/udhr/lang/frl.htm La declarazion par furlan] |
||
[[Categorie: |
[[Categorie:Dirit]] |
||
[[ab:Ауаҩытәыҩса Изинқәа Зегьеицырзеиҧшу Адекларациа]] |
|||
[[af:Universele Verklaring van Menseregte]] |
|||
[[als:Allgemeine Erklärung der Menschenrechte]] |
|||
[[am:«የሰብዓዊ መብት አቀፋዊ መግለጽ»]] |
|||
[[an:Declaración Universal d'os Dreitos Humans]] |
|||
[[ar:الإعلان العالمي لحقوق الإنسان]] |
|||
[[arz:الاعلان العالمى لحقوق الانسان]] |
|||
[[ast:Declaración Universal de los Derechos Humanos]] |
|||
[[ay:Akpach jaqe walinkañapataki inoqat aru]] |
|||
[[bat-smg:Vėsoutėnė žmuogaus teisiu deklaracėjė]] |
|||
[[be:Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека]] |
|||
[[be-x-old:Усеагульная дэклярацыя правоў чалавека]] |
|||
[[bg:Всеобща декларация за правата на човека]] |
|||
[[bm:Hadamaden josiraw dantigɛkan]] |
|||
[[bn:মানবাধিকার সনদ]] |
|||
[[bo:༄༅༎ ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང༌།]] |
|||
[[br:Disklêriadur Hollvedel Gwirioù Mab-den]] |
|||
[[bs:Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima]] |
|||
[[ca:Declaració Universal dels Drets Humans]] |
|||
[[cs:Všeobecná deklarace lidských práv]] |
|||
[[cy:Datganiad Cyffredinol am Hawliau Dynol]] |
|||
[[da:FN's Verdenserklæring om Menneskerettighederne]] |
|||
[[de:Allgemeine Erklärung der Menschenrechte]] |
|||
[[diq:Beyannameyê heqanê insananê erd u asmêni]] |
|||
[[ee:Amegbetɔ ƒe Ablɔɖevinyenye ŋu Kpeɖoɖodzinya]] |
|||
[[el:Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα]] |
|||
[[en:Universal Declaration of Human Rights]] |
|||
[[eo:Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj]] |
|||
[[es:Declaración Universal de los Derechos Humanos]] |
|||
[[et:Inimõiguste ülddeklaratsioon]] |
|||
[[eu:Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala]] |
|||
[[fa:اعلامیه جهانی حقوق بشر]] |
|||
[[fi:Ihmisoikeuksien yleismaailmallinen julistus]] |
|||
[[fiu-vro:Inemiseõigusõ kuulutus]] |
|||
[[fo:Mannarættindayvirlýsing]] |
|||
[[fr:Déclaration universelle des droits de l'homme]] |
|||
[[fy:Universele Ferklearring fan de Rjochten fan de Minske]] |
|||
[[ga:Dearbhú Uilechoiteann Chearta an Duine]] |
|||
[[gag:İnsan hakların cümlä deklarațiyası]] |
|||
[[gl:Declaración Universal dos Dereitos Humanos]] |
|||
[[gn:Tekove yvypora kuera maymayva derecho kuaaukaha]] |
|||
[[he:ההכרזה לכל באי עולם בדבר זכויות האדם]] |
|||
[[hi:मानवाधिकारों की सार्वभौम घोषणा]] |
|||
[[hif:Universal Declaration of Human Rights]] |
|||
[[hr:Opća deklaracija o pravima čovjeka]] |
|||
[[hu:Az emberi jogok egyetemes nyilatkozata]] |
|||
[[hy:Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր]] |
|||
[[ia:Declaration Universal del Derectos Human]] |
|||
[[id:Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia]] |
|||
[[ie:Universal Declaration del Jures Homan]] |
|||
[[io:Universala deklaro di homala yuri]] |
|||
[[is:Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna]] |
|||
[[it:Dichiarazione universale dei diritti umani]] |
|||
[[ja:世界人権宣言]] |
|||
[[ka:ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია]] |
|||
[[kab:Tiṣerriḥt tagraɣlant izerfan n wemdan]] |
|||
[[kk:Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы]] |
|||
[[kl:Inuttut pisinnaatitaafiit pillugit silarsuarmioqatigiinut nalunaarut]] |
|||
[[ko:세계 인권 선언]] |
|||
[[krc:Адамны хакъларыны тамал декларациясы]] |
|||
[[ku:Danezana Gerdûnî ya Mafên Mirovan]] |
|||
[[ky:Адам укуктарынын жалпы декларациясы]] |
|||
[[la:Universa Iurum Humanorum Declaratio]] |
|||
[[lad:Deklarasion Universala de los Diritos Umanos]] |
|||
[[lb:Universal-Deklaratioun vun de Mënscherechter]] |
|||
[[lg:Ekiwandiiko Eky'abantu Bonna Ekifa ku Ddembe Ly'obunto]] |
|||
[[li:Universeel Verklaoring van de Rechte van d'r Miensj]] |
|||
[[ln:Lisakoli ya molongo ya makoki ya moto]] |
|||
[[lt:Visuotinė žmogaus teisių deklaracija]] |
|||
[[lv:Vispārējā cilvēktiesību deklarācija]] |
|||
[[mg:Fanambarana Iraisam-pirenena momban'ny Zon'Olombelona]] |
|||
[[mk:Универзална декларација за човековите права]] |
|||
[[ml:അന്താരാഷ്ട്ര മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം]] |
|||
[[mn:Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал]] |
|||
[[mr:मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र]] |
|||
[[ms:Perisytiharan Hak Asasi Manusia Sejagat]] |
|||
[[mwl:Declaraçon Ounibersal de ls Dreitos Houmanos]] |
|||
[[my:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေငြာစာတမ်း]] |
|||
[[new:मानवअधिकार सम्बन्धि राष्ट्रसंघया विश्वव्यापी घोषणा]] |
|||
[[nl:Universele verklaring van de rechten van de mens]] |
|||
[[nn:Menneskerettsfråsegna]] |
|||
[[no:Menneskerettighetserklæringen]] |
|||
[[nv:Bee Hazʼą́ą Ił Chʼétʼaah]] |
|||
[[oc:Declaracion Universala dels Dreches Umans]] |
|||
[[pl:Powszechna Deklaracja Praw Człowieka]] |
|||
[[pnb:انسانی حقاں دا عالمی اعلان]] |
|||
[[ps:د بشري حقونو نړېواله اعلاميه]] |
|||
[[pt:Declaração Universal dos Direitos Humanos]] |
|||
[[qu:Pachantin llaqtakunapi runap allin kananpaq hatun kamachikuy]] |
|||
[[ro:Declarația Universală a Drepturilor Omului]] |
|||
[[ru:Всеобщая декларация прав человека]] |
|||
[[rue:Універзална декларація людьскых прав]] |
|||
[[rw:Itangazo Mpuzamahanga ryerekeye Uburenganzira bwa Muntu]] |
|||
[[sah:Киһи быраабын биирдэһиллибит декларацията]] |
|||
[[sc:Decraratzione Universale de sos Deretos de s'Òmine]] |
|||
[[sco:Universal Declaration o Human Richts]] |
|||
[[sg:Dêpä tî pöpöködörö tî ndiä tï bata nengö terê tï zo takapa]] |
|||
[[sh:Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima]] |
|||
[[simple:Universal Declaration of Human Rights]] |
|||
[[sk:Všeobecná deklarácia ľudských práv]] |
|||
[[sl:Splošna deklaracija človekovih pravic]] |
|||
[[so:Baaqa Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha]] |
|||
[[sq:Deklarata e Përgjithshme mbi të Drejtat e Njeriut]] |
|||
[[sr:Универзална декларација о људским правима]] |
|||
[[ss:Simemetelo Semhlaba Wonkhe Mayelana Nemalungelo Ebuntfu]] |
|||
[[sv:FN:s deklaration om de mänskliga rättigheterna]] |
|||
[[sw:Azimio la ulimwengu juu ya haki za binadamu]] |
|||
[[ta:உலக மனித உரிமைகள் சாற்றுரை]] |
|||
[[tet:Deklarasaun Universál Direitus Umanus Nian]] |
|||
[[th:ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน]] |
|||
[[tpi:Toksave long ol raits bilong ol manmeri long olgeta hap bilong dispela giraun]] |
|||
[[tr:İnsan Hakları Evrensel Bildirisi]] |
|||
[[uk:Загальна декларація прав людини]] |
|||
[[ur:انسانی حقوق کا آفاقی منشور]] |
|||
[[uz:Inson Huquqlari Umumjahon Deklaratsiyasi]] |
|||
[[vec:Dichiarasion Universałe de i Diriti de l'Omo]] |
|||
[[vep:Ristitun oiktusiden ühthine deklaracii]] |
|||
[[vi:Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền]] |
|||
[[wa:Declaråcion univiersele des droets del djin]] |
|||
[[war:Sangkalibutan Nga Pag-Asoy Bahin Han Kanan Tawo Mga Katungod]] |
|||
[[yi:אלוועלטלעכע דעקלאראציע פון מענטשרעכט]] |
|||
[[yo:Ìkéde Akáríayé fún àwọn Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn]] |
|||
[[zh:世界人权宣言]] |
|||
[[zh-classical:世界人權宣言]] |
|||
[[zh-min-nan:Sè-kài Jîn-koân Soan-giân]] |
|||
[[zh-yue:世界人權宣言]] |
|||
Revision atuâl dai 19 di Zen 2024 a lis 17:33
La Declarazion universâl dai dirits umans al è un document firmât a Parîs in France ai 10 di Dicembar 1948 e promovude dal ONU, che sburtà par fâle ricognossile e aplicâle in ducj i paîs dal mont.
Storie e disvilups
[cambie | modifiche il codiç]Vignude fûr daspò dai crimins e des atrocitâts avignudis inte seconde vuere mondiâl, la Declarazion e fâs part dai documents fondamentâi pal ONU, insieme cul Statût inmaneât tal 1945. Di fat, al è un codiç etic di grandone impuartance, parcè che al è il prin document inte storie umane che al specifiche i dirits di ogni persone, cence distinzions di paîs o di religjon. Al è duncje il pont finâl di secui di discussion filosofichis su etiche e dirits, al cuâl a 'nd àn cjapât peraule personaçs filosofs come John Locke, Jean-Jacques Rousseau, Voltaire, Immanuel Kant, e lât indevant fin ae etât contemporanie; une grande influence e ven ancje de Declarazion dai dirits umans e dal citadin, inmaneade tal 1789 dilunc la Rivoluzion francese e i cui elements principâi a son stâts includûts in cheste cjarte. Altre ispirazion e je vignude dai Cutuardis ponts di Wooodrow Wilson (1918) e i cuatri pilastris des libertâts enunciâts inte Cjarte Atlantiche di Franklin D. Roosevelt e Winston Churchill intal 1941. Daspò di cheste Declarazion a son rivâts il Pat internazionâl sui dirits economics, sociâi e culturâi e il Pat internazionâl sui dirits civîi e politics, prontâts de Comission pai dirits umans e adotâts dal ONU ai 16 di Dicembar 1966. La Declarazion e je la base di un grum des concuistis civîls inte seconde metât dal XX secul, e la base ideâl de Cjarte dai dirits fondamentâi de Union Europeane che e je il fondament de Costituzion Europeane.
Struture de declarazion
[cambie | modifiche il codiç]La declarazion e je componude di un preambul e trente articui che a afermin i dirits individuai, civîi, politics, economics, sociâi e culturâi di ogni uman. La declarazion a pues jessi dividude par argoments: il preambul al elenche lis causis storichis e sociâls che a àn puartât ae necessitât di vê di un document di chest gjenar; i articui 1 e 2 a stabilissin i concets di base di libertât e avualiance (tornâts a cjapâ di chei tirâts fûr inte Rivoluzion francese); i articui dal 3 fintremai al 11 a stabilissin i dirits individuâi; i articui 12-17 a stabilissin i dirits di un uman tai confronts de comunitât; i articui 18-21 a esprimin chês che di solit a son clamadis "libertâts costituzionâls", ven a stâi libertâts di pensîr, opinion, fede e cussience, peraule, associazion pacifiche. I articui 22-27 a presentin i dirits economics, sociâi e culturâi; par finî, i articui 28-30 a stabilissin lis modalitâts gjenerâls di ûs di chescj dirits e dulà che no si pues aplicâju.