Jump to content

Armaaniya: Ceertol hakkunde baylitte

Iwde to Wikipedia
Content deleted Content added
No edit summary
Mamman AA (yewtare | ballitte)
m →‎Larduuji: Added links
Pese: Taƴtagol cinndel Taƴtagol jaaɓngal cinndel Android app edit
 
(29 intermediate revisions by 7 users not shown)
Gorol 1: Gorol 1:
{{databox}}
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
'''Armaaniya''' e lamgu ''Jamhuriwal Armaaniya'' un lesdi e hirna lardu [[Yuroopu]] e [[Aasiya]] e ɗi waaɗi keerol e Turkie gaɗa hirna [[Georgia]] gaɗa woyla ɗenbo e lachin corridor (les mobgal balloɓe jonɗe jam ɓe [[Russian]]) hauti e Azarɓe jan gaɗa fuuna hai Iran e Azarbaijan e gongal geɓal Nakhchiiran gaɗa fombina. Yerevan kanje woni gelle mauɗe ɗe lesdi ɗin ɗembo gelle ɓurɗe ɗuwɗirka yimɓe.
|+<big><big>'''Jamhuriwal Armaaniya'''</big></big>
Armaaniya un lesdi ɗi ɗun nyiiɓi eɗau tsariwal laamu gootal eɗi wooɗo jamiyaaji ɗuɗɗi. Lesdi Armaaniya e yahira laamu democracio eɗer maari eɗi wooɗi neesuji ɗuɗɗii nefɗi (neeɓuuɗi) finaatawaji. Ɗun tiggi lesdi Armaaniya artuɗun urartu e ɗungu gu 860BC ɗembo e ƙarnu ɗun 6BC ɗi soitake inare e sattrapy ɗun Armaaniya laamorɗe Armaaniya ɗun waati semɓe e les Tigranes the great e ƙarnu ɗun1BC e ɗembo e ɗungu gu 301 ɗi latti lesdi eta artuɗi e duniyaaru egu hocci diina kiristaaku e jonɗe diina maari ɗun hukuma artuɗun ƙarnu ɗun 5.
|-
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 |
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
| align="center" width="140px" | [[Fichier:Flag of Armenia.svg|150px]]
| align="center" width="140px" | [[Fichier:Coat of arms of Armenia.svg|150px]]
|-
| align="center" width="140px" | ([[Flag of the Armaaniya|Flag]])
| align="center" width="140px" | ([[Coat of Arms of Armaaniya|Coat of Arms]])
|}
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichier:Mer Hayrenik instrumental.ogg]]
|-
| align=center colspan=2 | [[Fichier:Armenia (orthographic projection).svg|300px]]
|}


'''Armaaniya''' Armaaniya e lamgu jamhuriwal Armaaniya un lesdi e hirna lardu [[Yuroopu]] e Asia e ɗi waaɗi keerol e Turkie gaɗa hirna Georgia gaɗa woyla ɗenbo e lachin corridor (les mobgal balloɓe jonɗe jam ɓe Russian) hauti e Azarɓe jan gaɗa fuuna hai Iran e Azarbaijan e gongal geɓal Nakhchiiran gaɗa fombina. Yerevan kanje ke gelle mauɗe ɗe lesdi ɗin ɗembo gelle ɓurɗe ɗuuɗirka yimɓe.
Armaaniya un lesdi ɗi ɗun nyiiɓi eɗau tsariwal laamu gootal eɗi wooɗo jamiyaaji ɗuɗɗi. Eɗun bo ɗen yahira laamu democracio eɗer maari eɗi wooɗi neesuji ɗuɗɗii nefɗi (neeɓuuɗi) finaatawaji. Ɗun tiggi lesdi Armaaniya artuɗun urartu e ɗungu gu 860BC ɗembo e ƙarnu ɗun 6BC ɗi soiitake inare e sattrapy ɗun Armaaniya laamorɗe Armaaniya ɗun waati semɓe e les Tigranes the great e ƙarnu ɗun1BC e ɗembo e ɗungu gu 301 ɗi latti lesdi eta artuɗi e duniyaaru egu hocci diina kiristaaku e jonɗe diina maari ɗun hukuma artuɗun ƙarnu ɗn 5.
==Faslu Leydi==
==Faslu Leydi==
Armaaniya eɗi e geɓal ngal jajirka kilomita 29,743 (sq mil 11,484). Lesdi ɗin ɗuɗka mari eɗi wodi nyoole hautie daalli (juggi) e laddeji seɗɗa. Leydi ɗi yeegi yaariigo mita 4,090 (kosɗe 13,419) ɗau e jonɗe beeli e Mount Arogats ɗembo waala inare gooɗuɗe e les geɓal leydi e mitawal 390 (1,280ft) ɗau e matakiwal weeɗu dammudun mangu geɓal leydi kanjun wooni sappojun ɓurɗun maugu e duniyaru ɗenbo eɗun woodi geɓal ngal nyooldeji e ƙalla hasirje 859% ɓurɗun e switzerland ko nepal.
[[Armaaniya]] eɗi e geɓal ngal jajirka kilomita 29,743 (sq mil 11,484). Lesdi ɗin ɗuɗka mari eɗi wodi nyoole hautie daalli (juggi) e laddeji seɗɗa. [[Leydi]] ɗi yeegi yaariigo mita 4,090 (kosɗe 13,419) ɗau e jonɗe beeli e Mount Arogats ɗembo waala inare gooɗuɗe e les geɓal [[leydi]] e mitawal 390 (1,280ft) ɗau e matakiwal weeɗu dammudun mangu geɓal [[leydi]] kanjun wooni sappojun ɓurɗun maugu e duniyaru ɗenbo eɗun woodi geɓal ngal nyooldeji e ƙalla hasirje 859% ɓurɗun e Switzerland ko [[Nepal]].
Mount Ararate lattiɗun e ɗistinorɗe ɗun lattake eɗer geɓal leydi Armaaniya kaire wooni nyolde ɓurɗe maugu e geɓal ngal goɗuuɗun nyolde yuutirɗe mita 5,137 (kosgal 16,854) E jooni ɗembo eɗun nɗer geɓal Turkie amma ɗembo ma e jairi ɗun wooni eɗun ɗaaraaɗun semɓe gaɗa Armaaniya. Armaaniyanko’en eɓe koshaaɗun e jonɗe alamawal lesdi maɓɓe dalila ɗemle gaɗa ɗun ɓe ngaadi hotorwal nyolɗe eɗer alamawal lesdi Armaaniya haa waɗɗi hanɗe.
Mount Ararate lattiɗun e ɗistinorɗe ɗun lattake eɗer geɓal leydi [[Armaaniya]] kaire wooni nyolde ɓurɗe maugu e geɓal ngal goɗuuɗun nyolde yuutirɗe mita 5,137 (kosgal 16,854) E jooni ɗembo eɗun nɗer geɓal Turkie amma ɗembo ma e jairi ɗun wooni eɗun ɗaaraaɗun semɓe gaɗa [[Armaaniya]]. Armaaniyanko’en eɓe koshaaɗun e jonɗe alamawal lesdi maɓɓe dalila ɗemle gaɗa ɗun ɓe ngaadi hotorwal nyolɗe eɗer alamawal lesdi [[Armaaniya]] haa waɗɗi hanɗe.

==Laamu e Siyasaje==
==Laamu e Siyasaje==
Armaaniya un jamhuriwal ɗun democracio ɗun majalisu. Kunɗiwal siryago laamu Armaaniya ɗun lattake siryago yahirki e laaamu arɗaaki jamhuriwal ɗau yeeso haa yaari leuru Afrilu 2018.
[[Armaaniya]] un jamhuriwal ɗun democracio ɗun majalisu. Kundiwal moftuki laamu [[Armaaniya]] ɗun lattake moftiide yahirki e laaamu arɗaaki jamhuriwal dau yeeso haa yaari [[lewru]] Afrilu 2018.
E no kunɗiwal siryago laamu Armaaniya ɗun njani arduujo leydi kanko wooni e joogiɗo e mauɗe kuuɗe ɗun wakiltiɗun, ɗenbo e firamministerjo kanko wonii mauɗo gomnaati ɗembo hanko yahinirta e harkaji zartirteɗi.
E no kundiwal moftugo laamu [[Armaaniya]] ɗun njani arduujo [[leydi]] kanko wooni e joogiɗo e mauɗe kuuɗe ɗun wakiltiɗun, ndenbo e Firam Ministerjo mawɗo ha gomnaati, hanko yahinirta e harkaji zartirteɗi.
Arɗugal shemmingal egal jungo Azgayin Zhoghov koboo majalisu dokaji ɗi lesdi lattiɗun hanjun wooni ɗun waala tokkaɓe ɗuɗɗe.
Arɗugal shemmingal egal jungo Azgayin Zhoghov koboo majalisu dokaji ɗi lesdi lattiɗun hanjun wooni ɗun waala tokkaɓe ɗuɗɗe.

==Larduuji==
==Larduuji==
Ɗun henɗi Armaaniya ko yaari larduji sappo ƙanji ngoni:
Ɗun henɗi [[Armaaniya]] ko yaari larduji sappo ƙanji ngoni:
{{Armenia Labelled Map|float=right}}
[[File:Գեղարդ.jpg|thumb|[[Geghard]] monastery, [[Kotayk Province]]]]

{|class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
{|class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:left;"
|- style="font-size:100%; text-align:left;"
!colspan="2"|Province
!colspan="1"|Larduuji
!colspan="2"|Capital
!colspan="1"|Laamorde
! Area (km<sup>2</sup>)
! Manngu (km<sup>2</sup>)
! Population
! Ɗudugo yimɓe
|-
|-
|[[Aragatsotn Province|Aragatsotn]] ||{{lang|hy|Արագածոտն}}
|[[Aragatsotn Province|Aragatsotn]]
|[[Ashtarak]] ||{{lang|hy|Աշտարակ}}
|[[Ashtarak]]
|style="text-align:right"|2,756
|style="text-align:right"|2,756
|style="text-align:right"|132,925
|style="text-align:right"|132,925
|-
|-
|[[Ararat Province|Ararat]] ||{{lang|hy|Արարատ}}
|[[Ararat Province|Ararat]]
|[[Artashat, Armenia|Artashat]] ||{{lang|hy|Արտաշատ}}
|[[Artashat, Armenia|Artashat]]
|style="text-align:right"|2,090
|style="text-align:right"|2,090
|style="text-align:right"|260,367
|style="text-align:right"|260,367
|-
|-
|[[Armavir Province|Armavir]] ||{{lang|hy|Արմավիր}}
|[[Armavir Province|Armavir]]
|[[Armavir, Armenia|Armavir]] ||{{lang|hy|Արմավիր}}
|[[Armavir, Armenia|Armavir]]
|style="text-align:right"|1,242
|style="text-align:right"|1,242
|style="text-align:right"|265,770
|style="text-align:right"|265,770
|-
|-
|[[Gegharkunik Province|Gegharkunik]]&nbsp;&nbsp; ||{{lang|hy|Գեղարքունիք}}&nbsp;&nbsp;
|[[Gegharkunik Province|Gegharkunik]]&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;
|[[Gavar]] ||{{lang|hy|Գավառ}}
|[[Gavar]]
|style="text-align:right"|5,349
|style="text-align:right"|5,349
|style="text-align:right"|235,075
|style="text-align:right"|235,075
|-
|-
|[[Kotayk Province|Kotayk]] ||{{lang|hy|Կոտայք}}
|[[Kotayk Province|Kotayk]]
|[[Hrazdan]] ||{{lang|hy|Հրազդան}}
|[[Hrazdan]]
|style="text-align:right"|2,086
|style="text-align:right"|2,086
|style="text-align:right"|254,397
|style="text-align:right"|254,397
|-
|-
|[[Lori Province|Lori]] ||{{lang|hy|Լոռի}}
|[[Lori Province|Lori]]
|[[Vanadzor]] ||{{lang|hy|Վանաձոր}}
|[[Vanadzor]]
|style="text-align:right"|3,799
|style="text-align:right"|3,799
|style="text-align:right"|235,537
|style="text-align:right"|235,537
|-
|-
|[[Shirak Province|Shirak]] ||{{lang|hy|Շիրակ}}
|[[Shirak Province|Shirak]]
|[[Gyumri]] ||{{lang|hy|Գյումրի}}
|[[Gyumri]]
|style="text-align:right"|2,680
|style="text-align:right"|2,680
|style="text-align:right"|251,941
|style="text-align:right"|251,941
|-
|-
|[[Syunik Province|Syunik]] ||{{lang|hy|Սյունիք}}
|[[Syunik Province|Syunik]]
|[[Kapan]] ||{{lang|hy|Կապան}}
|[[Kapan]]
|style="text-align:right"|4,506
|style="text-align:right"|4,506
|style="text-align:right"|141,771
|style="text-align:right"|141,771
|-
|-
|[[Tavush]] ||{{lang|hy|Տավուշ}}
|[[Tavush]]
|[[Ijevan]] ||{{lang|hy|Իջևան}}
|[[Ijevan]]
|style="text-align:right"|2,704
|style="text-align:right"|2,704
|style="text-align:right"|128,609
|style="text-align:right"|128,609
|-
|-
|[[Vayots Dzor]] ||{{lang|hy|Վայոց Ձոր}}
|[[Vayots Dzor]]
|[[Yeghegnadzor]]&nbsp;&nbsp; ||{{lang|hy|Եղեգնաձոր}}&nbsp;&nbsp;
|[[Yeghegnadzor]]&nbsp;&nbsp;
|style="text-align:right"|2,308
|style="text-align:right"|2,308
|style="text-align:right"|52,324
|style="text-align:right"|52,324
|-
|-
|[[Yerevan]] ||{{lang|hy|Երևան}}
|[[Yerevan]]
|style="text-align:center"|– ||style="text-align:center"|–
|style="text-align:center"|–
|style="text-align:right"|223
|style="text-align:right"|223
|style="text-align:right"|1,060,138
|style="text-align:right"|1,060,138
|}
|}
† 2011 census<br />Sources: Area and population of provinces.<ref>{{cite web|url=http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf|title=Armstat:Provinces, area and population|access-date=26 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010144321/http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf|archive-date=10 October 2017|url-status=live}}</ref>
† 2011 census<br />Sources: Area and population of provinces.<ref>http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf</ref>


== Ɗudugo yimɓe ==
== Ɗuɗuugo Yimɓe ==
Yimɓe: Armaaniya 1950-2010
Yimɓe: Armaaniya 1950-2010
{|class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
[[Fichier:Population armenia.png|thumb|left|Demography: Armaaniya 1950-2010]]
|- style="font-size:100%; text-align:left;"
{{Largest cities
!colspan="1"|Leydi: Armaaniya
| country = Armenia
| stat_ref = Armenia 2011 census<ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99487293.pdf|title=Aragatsotn}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99484283.pdf Tavush]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99482223.pdf|title=Kotayk}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99483943.pdf Vayots Dzor]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99483283.pdf|title=Syunik}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485583.pdf Shirak]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485708.pdf Lori]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99481713.pdf Gegharkunik]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99486683.pdf Armavir]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485653.pdf Ararat]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99485218.pdf|title=Yerevan}}</ref>{{Excessive citations inline|date=March 2022}}
! ||||stat_ref: Armenia 2011 census<ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99487293.pdf|title=Aragatsotn}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99484283.pdf Tavush]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99482223.pdf|title=Kotayk}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99483943.pdf Vayots Dzor]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99483283.pdf|title=Syunik}}</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485583.pdf Shirak]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485708.pdf Lori]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99481713.pdf Gegharkunik]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99486683.pdf Armavir]</ref><ref>[http://armstat.am/file/doc/99485653.pdf Ararat]</ref><ref>{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99485218.pdf|title=Yerevan}}</ref>
|-
!colspan="1"|Rank
| list_by_pop = <!-- link to the list of cities in the given country, if possible sorted by population -->
!colspan="1"|Name
| div_name = Province
! Larduuji
| div_link = <!-- the template will automatically create a link for "div_name of country" (e.g. Provinces of Chile), if this doesn't work you can use this field -->
! Ɗuɗuugo yimɓe
| city_1 = Yerevan | div_1 = Yerevan | pop_1 = 1,060,138 | img_1 = Երեւան.JPG
|-
| city_2 = Gyumri | div_2 = Shirak Province{{!}}Shirak | pop_2 = 121,976 | img_2 = Gyumri (historical center).jpg
|1 || Yerevan || Yerevan || 1,060,138
| city_3 = Vanadzor | div_3 = Lori Province{{!}}Lori | pop_3 = 86,199 | img_3 = Hayq_Square,_Vanadzor.jpg
|-
| city_4 = Vagharshapat | div_4 = Armavir Province{{!}}Armavir | pop_4 = 46,540 | img_4 = Things-to-do-in-Etchmiadzin-Armenia-Vagharshapat-1.jpg
| city_5 = Abovyan | div_5 = Kotayk Province{{!}}Kotayk | pop_5 = 43,495
|2 || Gyumri || Shirak Province{{!}}Shirak || 121,976
|-
| city_6 = Kapan | div_6 = Syunik Province{{!}}Syunik | pop_6 = 43,190
| city_7 = Hrazdan | div_7 = Kotayk Province{{!}}Kotayk | pop_7 = 41,875
|3 || Vanadzor || Lori Province{{!}}Lori || 86,199
|-
| city_8 = Armavir, Armenia{{!}}Armavir | div_8 = Armavir Province{{!}}Armavir | pop_8 = 29,319
|4 ||Vagharshapat ||Armavir Province{{!}}Armavir ||46,540
| city_9 = Artashat, Armenia{{!}}Artashat | div_9 = Ararat Province{{!}}Ararat |pop_9 = 22,269
|-
| city_10 = Ijevan | div_10 = Tavush Province{{!}}Tavush | pop_10 = 21,081
| city_11 = Gavar | div_11 = Gegharkunik Province{{!}}Gegharkunik | pop_11 = 20,765
|5 ||Abovyan ||Kotayk Province{{!}}Kotayk ||43,495
|-
| city_12 = Goris | div_12 = Syunik Province{{!}}Syunik | pop_12 = 20,591
| city_13 = Charentsavan | div_13 = Kotayk Province{{!}}Kotayk | pop_13 = 20,363
|6 ||Kapan ||Syunik Province{{!}}Syunik ||43,190
|-
| city_14 = Ararat, Armenia{{!}}Ararat | div_14 = Ararat Province{{!}}Ararat | pop_14 = 20,235
| city_15 = Masis, Armenia{{!}}Masis | div_15 = Ararat Province{{!}}Ararat | pop_15 = 20,215
|7 ||Hrazdan ||Kotayk Province{{!}}Kotayk ||41,875
|-
| city_16 = Ashtarak | div_16 = Aragatsotn Province{{!}}Aragatsotn | pop_16 = 19,615
| city_17 = Artik | div_17 = Shirak Province{{!}}Shirak | pop_17 = 19,534
|8 ||Armavir, Armenia{{!}}Armavir ||Armavir Province{{!}}Armavir ||29,319
|-
| city_18 = Sevan, Armenia{{!}}Sevan | div_18 = Gegharkunik Province{{!}}Gegharkunik | pop_18 = 19,229
| city_19 = Dilijan | div_19 = Tavush Province{{!}}Tavush | pop_19 = 17,712
|9 ||Artashat, Armenia{{!}}Artashat ||Ararat Province{{!}}Ararat ||22,269
|-
| city_20 = Sisian | div_20 = Syunik Province{{!}}Syunik | pop_20 = 14,894
|10 ||Ijevan || Tavush Province{{!}}Tavush ||21,081
}}
|-

|11 ||Gavar ||Gegharkunik Province{{!}}Gegharkunik ||20,765
|-
|12 ||Goris ||Syunik Province{{!}}Syunik ||20,591
|-
|13 ||Charentsavan ||Kotayk Province{{!}}Kotayk ||20,363
|-
|14 ||Ararat, Armenia{{!}}Ararat || Ararat Province{{!}}Ararat ||20,235
|-
|15 ||Masis, Armenia{{!}}Masis ||Ararat Province{{!}}Ararat ||20,215
|-
|16 ||Ashtarak ||Aragatsotn Province{{!}}Aragatsotn ||19,615
|-
|17 ||Artik ||Shirak Province{{!}}Shirak ||19,534
|-
|18 ||Sevan, Armenia{{!}}Sevan ||Gegharkunik Province{{!}}Gegharkunik ||19,229
|-
|19 ||Dilijan ||Tavush Province{{!}}Tavush || 17,712
|-
|20 ||Sisian ||Syunik Province{{!}}Syunik ||14,894
|} [[Fichier:Population armenia.png|thumb|Demography: Armaaniya 1950-2010]]


== Galluure ==
== Galluure ==
* [[Yerevan]] 1.066.300 (2013)
* [[Yerevan]] 1,066,300 (2013)
* [[Gyumri]] 121.300
* [[Gyumri]] 121,300
* [[Vanadzor]] 85.700
* [[Vanadzor]] 85,700

=== Footo ===
==Footo==
<gallery>
<gallery>
Am-map1.png||Armaaniya
Am-map1.png|Armaaniya
2014 Erywań, Widoki z Kaskad (01).jpg||Yerevan
2014 Erywań, Widoki z Kaskad (01).jpg|Yerevan
Gyumrigeneralview.jpg|Gyumri
Gyumrigeneralview.jpg|Gyumri
Vandazor Armenia 1.jpg|thumb|Vanadzor
Vandazor Armenia 1.jpg|thumb|Vanadzor
</gallery>
</gallery>


{{Commons|Armenia}}
{{Commons|Armenia}}
{{Yuroopu}}
{{Yuroopu}}
{{Aasiya}}
{{Aasiya}}

==Faɗɗitaa==
{{reflist}}



[[Catégorie:Leydi]]
[[Catégorie:Leydi]]

Yamre sakkitiinde nde 21:35, 29 Jolal 2023

Armaaniya
jeetaare leydi, leydi
YemreWest Asia, Eastern Europe Taƴto
Golle imaaɗe23 Siilto 1991 Taƴto
InditirdeՀայաստանի Հանրապետություն Taƴto
Laamu inndeՀայաստան Taƴto
LesdinkeejumՀայաստան, Հայաստանի Հանրապետություն Taƴto
Mutiɗa innde🇦🇲 Taƴto
LenyolArmenians, Yazidis Taƴto
Ɗemngal ngal sarwiisiiji leydi fu njoni haaludeArmenian Taƴto
Doondo leydiMer Hayrenik Taƴto
Taguculture of Armenia Taƴto
DuungalAasiya Taƴto
LesdiArmaaniya Taƴto
LaamordeYerevan Taƴto
Hiiri-weeti pelleUTC+04:00 Taƴto
Jonde kwa'odineto40°23′0″N 44°57′0″E Taƴto
Kwa'odineto lettugal39°13′52″N 46°38′3″E Taƴto
Soɓɓire41°18′0″N 45°0′0″E Taƴto
Horɗoore38°50′25″N 46°10′26″E Taƴto
Gorgal41°5′57″N 43°26′50″E Taƴto
TowendiMount Aragats Taƴto
HoɓadeDebed Taƴto
Laamu sarti celluɗoNdenndaandi, unitary state, parliamentary system Taƴto
Birrol parti politikkiPresident of Armenia Taƴto
Arɗiiɗo lesdiVahagn Khachatryan Taƴto
Office held by head of governmentPrime Minister of Armenia Taƴto
Hooreejo leydiNikol Pashinyan Taƴto
Laamu battaa enGovernment of Armenia Taƴto
Laamu depitee enNational Assembly of Armenia Taƴto
Highest judicial authorityConstitutional Court of Armenia Taƴto
Central bankCentral Bank of Armenia Taƴto
CedeArmenian dram Taƴto
Shares border withIran, Türkiye, Aserbayjan, Jorjiya Taƴto
Driving sideright Taƴto
Electrical plug typeEuroplug, Schuko Taƴto
ReplacesSoviet Union Taƴto
Laawol ngol laamu anndanihttp://www.gov.am/en/, https://courrier.am Taƴto
HashtagArmenia Taƴto
Golle gofernema.am, .հայ Taƴto
Deesewalflag of Armenia Taƴto
Coat of armscoat of arms of Armenia Taƴto
Joogarafiigeography of Armenia Taƴto
Has characteristicpartly free country Taƴto
Taarikihistory of Armenia Taƴto
Diina laamu anndaniNasaaraankore Taƴto
Railway traffic sideright Taƴto
Ndesaeconomy of Armenia Taƴto
Annaji Aljeridemographics of Armenia Taƴto
Mobile country code283 Taƴto
Country calling code+374 Taƴto
Trunk prefix0 Taƴto
Emergency phone number112, 101, 102, 103 Taƴto
GS1 country code485 Taƴto
Licence plate codeAM Taƴto
Maritime identification digits216 Taƴto
Unicode character🇦🇲 Taƴto
Category for honorary citizens of entityQ7981767 Taƴto
Category for mapsCategory:Maps of Armenia Taƴto
Map

Armaaniya e lamgu Jamhuriwal Armaaniya un lesdi e hirna lardu Yuroopu e Aasiya e ɗi waaɗi keerol e Turkie gaɗa hirna Georgia gaɗa woyla ɗenbo e lachin corridor (les mobgal balloɓe jonɗe jam ɓe Russian) hauti e Azarɓe jan gaɗa fuuna hai Iran e Azarbaijan e gongal geɓal Nakhchiiran gaɗa fombina. Yerevan kanje woni gelle mauɗe ɗe lesdi ɗin ɗembo gelle ɓurɗe ɗuwɗirka yimɓe. Armaaniya un lesdi ɗi ɗun nyiiɓi eɗau tsariwal laamu gootal eɗi wooɗo jamiyaaji ɗuɗɗi. Lesdi Armaaniya e yahira laamu democracio eɗer maari eɗi wooɗi neesuji ɗuɗɗii nefɗi (neeɓuuɗi) finaatawaji. Ɗun tiggi lesdi Armaaniya artuɗun urartu e ɗungu gu 860BC ɗembo e ƙarnu ɗun 6BC ɗi soitake inare e sattrapy ɗun Armaaniya laamorɗe Armaaniya ɗun waati semɓe e les Tigranes the great e ƙarnu ɗun1BC e ɗembo e ɗungu gu 301 ɗi latti lesdi eta artuɗi e duniyaaru egu hocci diina kiristaaku e jonɗe diina maari ɗun hukuma artuɗun ƙarnu ɗun 5.

Faslu Leydi

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Armaaniya eɗi e geɓal ngal jajirka kilomita 29,743 (sq mil 11,484). Lesdi ɗin ɗuɗka mari eɗi wodi nyoole hautie daalli (juggi) e laddeji seɗɗa. Leydi ɗi yeegi yaariigo mita 4,090 (kosɗe 13,419) ɗau e jonɗe beeli e Mount Arogats ɗembo waala inare gooɗuɗe e les geɓal leydi e mitawal 390 (1,280ft) ɗau e matakiwal weeɗu dammudun mangu geɓal leydi kanjun wooni sappojun ɓurɗun maugu e duniyaru ɗenbo eɗun woodi geɓal ngal nyooldeji e ƙalla hasirje 859% ɓurɗun e Switzerland ko Nepal. Mount Ararate lattiɗun e ɗistinorɗe ɗun lattake eɗer geɓal leydi Armaaniya kaire wooni nyolde ɓurɗe maugu e geɓal ngal goɗuuɗun nyolde yuutirɗe mita 5,137 (kosgal 16,854) E jooni ɗembo eɗun nɗer geɓal Turkie amma ɗembo ma e jairi ɗun wooni eɗun ɗaaraaɗun semɓe gaɗa Armaaniya. Armaaniyanko’en eɓe koshaaɗun e jonɗe alamawal lesdi maɓɓe dalila ɗemle gaɗa ɗun ɓe ngaadi hotorwal nyolɗe eɗer alamawal lesdi Armaaniya haa waɗɗi hanɗe.

Laamu e Siyasaje

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Armaaniya un jamhuriwal ɗun democracio ɗun majalisu. Kundiwal moftuki laamu Armaaniya ɗun lattake moftiide yahirki e laaamu arɗaaki jamhuriwal dau yeeso haa yaari lewru Afrilu 2018. E no kundiwal moftugo laamu Armaaniya ɗun njani arduujo leydi kanko wooni e joogiɗo e mauɗe kuuɗe ɗun wakiltiɗun, ndenbo e Firam Ministerjo mawɗo ha gomnaati, hanko yahinirta e harkaji zartirteɗi. Arɗugal shemmingal egal jungo Azgayin Zhoghov koboo majalisu dokaji ɗi lesdi lattiɗun hanjun wooni ɗun waala tokkaɓe ɗuɗɗe.

Ɗun henɗi Armaaniya ko yaari larduji sappo ƙanji ngoni: Template:Armenia Labelled Map

Geghard monastery, Kotayk Province
Larduuji Laamorde Manngu (km2) Ɗudugo yimɓe †
Aragatsotn Ashtarak 2,756 132,925
Ararat Artashat 2,090 260,367
Armavir Armavir 1,242 265,770
Gegharkunik      Gavar 5,349 235,075
Kotayk Hrazdan 2,086 254,397
Lori Vanadzor 3,799 235,537
Shirak Gyumri 2,680 251,941
Syunik Kapan 4,506 141,771
Tavush Ijevan 2,704 128,609
Vayots Dzor Yeghegnadzor   2,308 52,324
Yerevan 223 1,060,138

† 2011 census
Sources: Area and population of provinces.[1]

Ɗuɗuugo Yimɓe

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Yimɓe: Armaaniya 1950-2010

Leydi: Armaaniya stat_ref: Armenia 2011 census[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12]
Rank Name Larduuji Ɗuɗuugo yimɓe
1 Yerevan Yerevan 1,060,138
2 Gyumri Shirak 121,976
3 Vanadzor Lori 86,199
4 Vagharshapat Armavir 46,540
5 Abovyan Kotayk 43,495
6 Kapan Syunik 43,190
7 Hrazdan Kotayk 41,875
8 Armavir Armavir 29,319
9 Artashat Ararat 22,269
10 Ijevan Tavush 21,081
11 Gavar Gegharkunik 20,765
12 Goris Syunik 20,591
13 Charentsavan Kotayk 20,363
14 Ararat Ararat 20,235
15 Masis Ararat 20,215
16 Ashtarak Aragatsotn 19,615
17 Artik Shirak 19,534
18 Sevan Gegharkunik 19,229
19 Dilijan Tavush 17,712
20 Sisian Syunik 14,894
Demography: Armaaniya 1950-2010


Wikimedia Commons: Armaaniya – des documents multimédia.


 
Leydi e Yuroopu

Albaniya | Almaanya | Anndoora | Armaaniya | Aserbayjan | Belaruusiya | Bosniya e Herzegovina | Beljik | Biritaani-Mawndi | Bulgariya | Cekiya | Danemark | Estoniya | Farayse | Finland | Hispaanya | Holannda | Hunngariya | Irlannda | Islannda | Italiya | Jorjiya | Kibris | Korowaasiya | Latvia | Liechtenstein | Lituwaniya | Luksammbuur | Masedoniya | Malta | Moldowa | Monako | Montenegro | Norwees | Otiris | Poloonya | Portokeesi | Romaniya | Roosiya | San Marino | Serbiya | Sulowakiya | Suloweniya | Suwed | Suwis | Türkiye | Ukrayiina | Watikan | Yunan


 
Leydi e Aasiya

Afganistan | Armaaniya | Aserbayjan | Banngladesh | Ciina | East Timor | Japan | Jorjiya | Kammbooja | Laos | Monngoliya | Nepal | Roosiya | Sinngapuur | Tailannde | Turkiya | Wiyetnam

  1. http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf
  2. "Aragatsotn" (PDF).
  3. Tavush
  4. "Kotayk" (PDF).
  5. Vayots Dzor
  6. "Syunik" (PDF).
  7. Shirak
  8. Lori
  9. Gegharkunik
  10. Armavir
  11. Ararat
  12. "Yerevan" (PDF).