گالوانیزهکردن
گالوانیزاسیون (به فرانسوی: Galvanisation) یکی از روشهای محافظت از خوردگی با ایجاد خوردگی گالوانیک است که توسط پوشاندن فلز مادر توسط لایهای از فلز محافظ به صورت آند فداشونده در سری گالوانیک (معمولاً روی) انجام میشود. در این حالت پوشش خورده شده و فلز مادر محافظت میشود. این فرایند نوع خاصی از حفاظت گالوانیکی است. میزان مقاومت پوشش متناسب با ضخامت آن است. این روش یکی از اقتصادیترین روشهای محافظت فولادها در محیطهای خورنده است.
این فرایند به نام لویجی گالوانی دانشمند ایتالیایی نامگذاری شدهاست.
روشها
[ویرایش]گالوانیزه گرم
[ویرایش]این گونه گالوانیزهکردن توسط غوطهوری زیرلایه در مذاب روی به دو صورت مداوم[۱] و بچ[۲] انجام میشود. این روش برای پوششدهی با ضخامت بیش از ۲۵ میکرومتر مناسب است.
جهت انجام گالوانیزه گرم به طور کلی در سه مرحله صورت می گیرد که هر مرحله نیز می تواند از چند مرحله دیگر تشکیل شده باشد. این مراحل عبارتند از
آماده سازی گالوانیزه نمودن عملیات تکمیلی آماده سازی جهت انجام فرایند گالوانیزه سطح مقطع می بایست کاملاً آماده شود برای این منظور چربی زدایی، اسیدشویی، شستشو، فروبردن قطعه در فلاکس مناسب و پیش گرم نمودن قطعه می بایست صورت گیرد.
الکتروگالوانیزاسیون (گالوانیزه سرد)
[ویرایش]در این روش پوشش روی به صورت پوششدهی الکتریکی (الکتروپلیت) بر روی زیرلایه اعمال میشود.[۳]
استانداردها
[ویرایش]استانداردهای گالوانیزاسیون محصولات آهنی و فولادی شامل ضخامت/وزن پوشش، چسبندگی و ظاهر قطعات در استانداردهای ASTM A123[۴]، ISO 1461 [۵]، CAN/CSA G164 [۶] و AS/NZS 4680 [۷] آمدهاست.
خوردگی و زنگ زدگی
[ویرایش]فولاد گالوانیزه در صورت رعایت سایر اقدامات تکمیلی و لازم مانند پوشش های رنگ و آندهای قربانی (آند فدا شونده) اضافی، می تواند چندین دهه دوام بیاورد. میزان خوردگی در محیط های غیر نمکی عمدتاً به دلیل سطوح دی اکسید گوگرد در هوا ایجاد می شود.
فولاد ساختمانی گالوانیزه
[ویرایش]رایج ترین کاربرد فلز گالوانیزه، فولاد گالوانیزه است و سالانه صدها هزار تن محصولات فولادی در سراسر جهان گالوانیزه می شوند. در کشورهای توسعه یافته اکثر شهرهای بزرگتر دارای چندین کارخانه گالوانیزاسیون هستند و بسیاری از اقلام فولادی برای محافظت و طول عمر بیشتر گالوانیزه می شوند. معمولاً این موارد عبارتند از: نیمکت های خیابانی، چارچوب ساختمان، بالکن، ایوان، راه پله، نردبان، گذرگاه و غیره. فولاد گالوانیزه گرم نیز برای ساخت قاب های فولادی به عنوان یک مصالح ساختمانی اساسی برای ساختمان های اسکلت فلزی استفاده می شود.
روش تولید ورق گالوانیزه چیست؟
[ویرایش]غوطه وری در روی
[ویرایش]در این فرآیند ورق های فولادی را در استخرهایی که از فلز روی قرار می دهند. که معمولا دمای فلز روی به 400 تا 500 درجه می رسد و به ورق تولید شده، ورق گالوانیزه گرم می گویند.[۸]
فرآیند گالوانیزاسیون در دمای بالا صورت می گیرد که باعث ایجاد واکنش هایی بین ورق فولادی و روی می شود. بنابراین فلز روی در لایه های سطحی ورق فولادی نفوذ می کند. و مقاومت آن را در برابر خوردگی و زنگ زدن افزایش می دهد. این روشی است که کنترلی بر ضخامت ایجاد شده وجود ندارد و هر دو طرف به صورت یکسان است.
اسپری کردن
[ویرایش]روش دیگر اسپری کردن محلول بر سطح ورق فولادی می باشد. محصول این روش نیز مانند روش قبلی ورق گالوانیزه سرد است و در همان شرایط دمایی تولید می شود. محلولی که در این روش استفاده می شود پایه ای آبی یا اسیدی می تواند داشته باشد که به استانداردهای شرکت سازنده بستگی خواهد داشت. امکان تعین ضخامت روی تا حد زیادی در این روش هم وجود دارد.
روش الکترولیت
[ویرایش]الکلترولیت، یک روش مهم برای گالوانیزه کردن ورق های فولادی است. در این روش ورق فولادی و فلز روی به عنوان کاتد و آند در محلولی قرار می گیرند و پوششی از فلز روی بر سطح ورق فولادی ایجاد می شود. تفاوت این روش با روش قبلی امکان کنترل ضخامت روی بر سطح ورق است و حتی می شود ضخامت برای دو طرف متفاوت باشد. این روش در دمای محیط انجام می گیرد و به همین دلیل به آن ورق، ورق گالوانیزه سرد می گویند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ R. Leonard, Continuous Hot Dip Coatings, in: Corrosion: Fundamentals, Testing, and Protection, ASM Handbook Vol 13A, ASM International, United States of America, 2003, p 786–793. ISBN 0-87170-705-5
- ↑ T.J. Langill, Batch Process Hot Dip Galvanizing, in: Corrosion: Fundamentals, Testing, and Protection, ASM Handbook Vol 13A, ASM International, United States of America, 2003, p 794-802. ISBN 0-87170-705-5
- ↑ T. Mooney, Electroplated Coatings, in: Corrosion: Fundamentals, Testing, and Protection, ASM Handbook Vol 13A, ASM International, United States of America, 2003, p 772–785. ISBN 0-87170-705-5
- ↑ ASTM Standard A123/A123M, 2008, "Standard Specification for Zinc (Hot-Dip Galvanized) Coatings on Iron and Steel Products," ASTM International, West Conshohocken, PA, 2008, doi:10.1520/A0123_A0123M-08, www.astm.org.
- ↑ ISO Standard 1461, 1999, "Hot dip galvanized coatings on fabricated iron and steel articles -- Specifications and test methods," International Organization for Standardization
- ↑ CAN/CSA G164-M92 (R2003), "Hot Dip Galvanizing of Irregularly Shaped Articles," Canadian Standards Association, National Standard of Canada, 2000.
- ↑ AS/NZS 4680, 2006, "Hot-dip galvanized (zinc) coatings on fabricated ferrous articles," Australian Standard
- ↑ استیل، رایان (۲۰۲۳-۱۰-۰۱). «نحوه تولید انواع ورق گالوانیزه». رایان استیل مهر. دریافتشده در ۲۰۲۴-۱۰-۲۰.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
منابعی برای مطالعه بیشتر
[ویرایش]- John R. Daesen, Galvanizing handbook, Reinhold publishing corporation, New York, 1946.