خدیجه
خَدِيجَة بِنْت خُوَيْلِد | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۵۵۵ میلادی |
| درگذشت | ۱۰ رمضان سال سوم قبل از هجرت[۱] ۶۱۹ میلادی (۶۴ سال) |
| آرامگاه | جنت المعلی |
| دوره | صدر اسلام |
| همسر(ها) | أبی هالة هند بن النباش بن زرارة التمیمی عتیق بن عائد مخزومی محمد بن عبدالله[۲] |
| فرزندان | هند بن ابی هاله قاسم بن محمد عبدالله بن محمد زینب بنت محمد رقیه بنت محمد ام‌کلثوم بنت محمد فاطمه زهرا |
| والدین | خویلد بن اسد فاطمه بنت زائده بن الاصم |
| خویشاوندان | هاله بنت خویلد (خواهر) ورقة بن نوفل (پسر عمو) زبیر بن عوام (برادر زاده) |
خَدِیجَة بِنْت خُوَیْلِد (حدود ۵۵۵[۳] - نوامبر ۶۱۹ میلادی) نخستین همسر محمد پیامبر اسلام، مادر فاطمه زهرا و اولین فرد و اولین زن ایمان آورنده به اسلام است. خدیجه در سال ۶۸ قبل از هجرت در مکه متولد شد. از القاب او در زمان جاهلیت «الطاهره» و «سیده قریش» بود. از نامداران قبیله قریش در مکه و تاجری موفق بود.
طبق عقاید شیعه و برخی دیگر از مسلمانان و تاریخ‌نویسان اسلامی، خدیجه اولین و عزیزترین زن محمد بود.[۴]
ط
نام کامل
نام کامل وی: خدیجه بنت خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی بن کلاب بن مرّة بن کعب بن لؤی بن غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن کنانه؛ و نام مادرش: فاطمه بنت زایدة بن الأصم بن الهرم بن رواحة بن حجر بن عبد بن معیص بن عامر بن لؤی بن غالب بن فهر بن مالک.
ازدواج خدیجه با محمد
خدیجه زنی بازرگان و دارا بود که به اِمرأةالقریش (یعنی شاهزاده خانم قریش) شهرت داشت. خدیجه پیش از محمد، دو بار ازدواج کرده بود (ابی هاله هند بن زراره تمیمی و عتیق بن عائد مخزومی). اما تعدادی از محققین شیعه از جمله جعفر مرتضی عاملی بر این عقیده‌اند که خدیجه پیشتر با کسی ازدواج نکرده بود و اولین و تنها ازدواج او، ازدواج با محمد بود.[۵]
خدیجه بیشتر در خرید و فروش ابریشم بود.[۶]
داستان ازدواج او با محمد چنین است که محمد ابتدا در کاروان‌های تجاری او کار می‌کرد و او از امانتداری و کاردانی او خوشش آمده بود و گفته می‌شود این خدیجه بوده‌است که از محمد خواستگاری کرده‌است.
و در برخی روایات آمده‌است که مراسم خواستگاری با حضور عموی محمد، ابوطالب و ورقة بن نوفل پسر عموی خدیجه، که مردی دانشمند و گریزان از پرستش بت‌ها بود، انجام شد. پس از خواندن خطبه عقد توسط ابوطالب، محمد از جای برخاست و آماده رفتن شد. در این هنگام خدیجه به او گفت: «إلی بیتک فبیتی بیتک و أنا جاریتک»؛ به سوی خانهٔ خود بیایید که خانهٔ من خانهٔ شما و خودم خدمتکار شمایم. به گفتهٔ محمد هیچ‌کدام از زنان او به اندازهٔ خدیجه نزد او گرامی نبوده‌اند. او تا زمان حیات خدیجه با زن دیگری ازدواج نکرد.[۷]
محمد در ۲۵ سالگی با خدیجه ازدواج کرد. گفته می‌شود که خدیجه در آن موقع ۴۰ سال داشت ولی با توجه به حمل فاطمه و تاریخ تولد او که در سال پنجم بعثت می‌باشد خدیجه می‌بایست در شصت سالگی وضع حمل کرده باشد و اینکار در این سن بعید بنظر می‌رسد، ازین رو اقوال دیگر همچون ۲۵ یا ۲۸ سال، که در برخی کتابها[۸] ذکر شده، معقولتر است. با استناد به منابعی همچون بیهقی (از علمای بزرگ اهل سنت)، ابن عماد حنبلی، حاکم نیشابوری، ابن اسحاق، بلاذری و تعداد زیادی از علما و مورخان، سن خدیجه به هنگام ازدواج را حدود ۲۵ تا ۲۸ سال دانسته‌اند.
خدیجه پس از ازدواج با محمد تمام ثروتش را برای دین اسلام خرج کرد. او سه پسر برای محمد آورد، قاسم و عبدالله و طاهر که همگی در کودکی مردند؛ چهار دختر هم داشت به نام‌های زینب، رقیه، ام کلثوم و فاطمه زهرا.[۹]
در مورد ازدواج محمد با خدیجه گفته شده‌است که محمد پیش از ازدواج با خدیجه برای خدیجه کار می‌کرد و خدیجه از زنان ثروتمند قریش بوده‌است. ثروت خدیجه و کارفرما بودن او نشان می‌دهد که پیش از محمد نیز زنان حق داشتن ثروت و حق کارفرما بودن را داشته‌اند و مردان از کار کردن برای زنان شرمسار نبوده‌اند.
فرزندان محمد از خدیجه
فرزندان محمد به جز ابراهیم که از ماریه قبطیه کنیز مصری بود و او را مقوقس حاکم مصر اهدا کرده بود، همه از خدیجه بودند که در عدد و نام آنان اختلاف است ولی مشهور آن است که شش تن بودند: دو پسر و چهار دختر.
- قاسم نخستین فرزند محمد که قبل از بعثت در مکه متولد شد و محمد بدین جهت کنیه ابوالقاسم گرفت. او در سن دو سالگی در مکه درگذشت.
- زینب بزرگترین دختر محمد که در سن سی سالگی او متولد شد و قبل از اسلام به ازدواج پسرخاله خود ابوالعاص بن ربیع درآمد و در سال هشتم هجرت در مدینه درگذشت.
- رقیه که قبل از اسلام و بعد از زینب متولد شد، قبل از اسلام به عقد عتبه بن ابی لهب درآمد و پس از نزول سوره مسد قبل از عروسی به دستور ابولهب و ام جمیل از شوهر خود جدا شد. سپس به عقد عثمان بن عفان درآمد که در اولین هجرت مسلمانان به حبشه با او همراه بود. آنگاه به مکه بازگشت و به مدینه هجرت نمود و سه روز بعد از جنگ بدر، روز رسیدن خبر فتح، در مدینه درگذشت.
- ام کلثوم که در مکه متولد شد، قبل از اسلام به عقد عتیبه بن ابی الهب درآمد و مانند خواهر خود قبل از عروسی از او جدا شد. در سال سوم هجرت به ازدواج عثمان درآمد و در سال نهم هجرت درگذشت.
- فاطمه که بنا به نقل صحیح و مشهور، پنج سال بعد از بعثت محمد در مکه تولد یافت، در مدینه به ازدواج پسر عمویش علی بن ابیطالب درآمد و بعد از درگذشت محمد در فاصله چهل روز تا هشت ماه (بنا به اختلاف روایات) وفات نمود یا کشته شد. سوره کوثر در شان وی نازل گردید.[۱۰]
حضور در زایمان ام رومان
وقتی ام عمرو (قابله) از زنده ماندن ام رومان (همسر ابوبکر) پس از زاییدن عایشه ناامید شد. به درخواست ابوبکر، خدیجه را بر بالین ام رومان می‌آورند تا حضور و قدم خدیجه باعث راحتی و سلامت زایمان گردد. پس از حضور خدیجه بر بالین ام رومان، نوزاد و مادر هر دو پس از زایمان، سالم ماندند.[۱۱]
ویژگی‌ها
خدیجه زنی بود بسیار مهربان و بیشتر اوقات لباس زرد رنگ می‌پوشید زیرا می‌دانست همسرش محمد بن عبدالله رنگ زرد را در لباس او دوست دارد.[۱۲] او زنی مؤمن و فداکار بود و محمد به شدت او را دوست می‌داشت چنان‌که پس از مرگش بسیار محزون شد و در فراق او بسیار گریست. خدیجه یکی از محترم‌ترین بانوان نزد تمامی مسلمانان است. در دهم رمضان سال دهم بعثت (سه سال قبل از هجرت) در مکه از دنیا رفت و این همان سالی بود که ابوطالب عموی محمد نیز در گذشت و مسلمانان آن را «سال اندوه (عام الحُزن)» نامیدند.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Sayyid Ali Ashgar Razwy. "The Birth of Muhammad and the Early Years of his Life". Retrieved 7 November 2017.
- ↑ «خدیجه قبل از ازدواج با پیامبر». پایگاه اطلاع رسانی حوزه. دریافت‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰.
- ↑ Cheema, Waqar Akbar (4 December 2017). "The Age of Khadija at the Time of her Marriage with the Prophet: Abstract". Archived from the original on 15 April 2019. Retrieved 15 April 2019.
- ↑ مسند احمد بن حنبل، ج۶، ص ۱۱۷ [۱]
- ↑ بنات النبی ام ربائبه[۲]
- ↑ عایشه بعد از پیغمبر نوشته کورت فریشلر انتشارات امیرکبیر ۱۳۴۳بخش زن زیبا و جوان ابوبکر در آستانه مرگ و زایمان صفحه 6.
- ↑ [سفینة البحار، ج ۱۶ ص ۲۷۹]
- ↑ الصحیح من السیره ج۱ ص ۱۲۶
- ↑ عایشه بعد از پیغمبر نوشته کورت فریشلر انتشارات امیرکبیر ۱۳۴۳بخش زن زیبا و جوان ابوبکر در آستانه مرگ و زایمان صفحه ۶
- ↑ رسولی محلاتی، سید هاشم (۱۳۷۹). تاریخ اسلام جلد اول از پیدایش عرب تا پایان خلافت عثمان. دفتر نشر فرهنگ اسلامی. صص. ۵۶. شابک ۹۶۴-۴۳۰-۲۰۰-۱.
- ↑ عایشه بعد از پیغمبر نوشته کورت فریشلر انتشارات امیرکبیر ۱۳۴۳بخش زن زیبا و جوان ابوبکر در آستانه مرگ و زایمان صفحه 6 تا 13.
- ↑ عایشه بعد از پیغمبر نوشته کورت فریشلر انتشارات امیرکبیر ۱۳۴۳بخش زن زیبا و جوان ابوبکر در آستانه مرگ و زایمان صفحه 6
منابع
- زوجات النبی صلی الله علیه وآله وسلم نوشته: امیر مهنا الخیامی.
- هذا الحبیب یا محب نوشته: ابوبکر جابر الجزایری.
- السیرة النبویه نوشته: ابوالحسن علی الحسینی الندوی.
- بنات النبی ام ربائبه نوشته: جعفر مرتضی عاملی
- وب‌سایت خدیجه
| زندگی |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| در قرآن | |||||||||
| جایها |
| ||||||||
| افراد |
| ||||||||
| آثار | |||||||||
| مرتبط | |||||||||