بنیاد علوی

برج ۶۵۰ خیابان پنجم، یک آسمان خراش شهر نیویورک که مقر این سازمان است، که با توجه به دادگاه تشکیل شده برای مصادره آن متعلق به بنیاد است.

بنیاد علوی یک سازمان غیرانتفاعی خصوصی در ایالات متحده است. این سازمان در سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۳ میلادی) توسط محمدرضا شاه پهلوی با نام بنیاد پهلوی بنیانگذاری شد. در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۱ میلادی) به نام بنیاد مستضعفان تغییر نام داد ولی در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲ میلادی) نام بنیاد علوی برای آن در نظر گرفته شد.

ساختمان بنیاد

برج ۶۵۰ خیابان پنجم، محله منهتن، یکی از آسمان خراش‌های شهر نیویورک مقر بنیاد علوی است. ۶۰ درصد این ساختمان متعلق به بنیاد علوی است که وابسته به بنیاد مستضعفان می‌باشد و ۴۰ درصد آن متعلق به شرکت آسا وابسته به بانک ملی ایران است. قیمت این ساختمان بیش از ۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

بنیاد علوی علاوه بر برج منهتن ساختمان‌ها و اموالی نیز در ایالت‌های کوینز، تگزاس، کالیفرنیا، ویرجینیا و مریلند نیز می‌باشد.

اهداف و فعالیت‌های بنیاد

بنیاد علوی هدف خود را تبلیغ فرهنگ اسلامی و زبان، ادبیات و تمدن فارسی از طریق کمک‌های مالی خیریه و انسان‌دوستانه در قالب برنامه‌های آموزشی، مذهبی و فرهنگی اعلام کرده‌است. این اهداف و برنامه‌ها شامل اعطای پژوهانه به دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها، صدقه به مدارس فارسی زبان و سازمان‌های اسلامی، توزیع رایگان کتاب‌های اسلامی، صدقه به صندوق‌های اعانه، حمایت از فعالیت‌های هنری، تحقیقات دانشگاهی و بورس تحصیلی می‌شود. این بنیاد تحت عنوان یک سازمان خیریه، سازمان‌های مربوط به فرهنگ اسلامی شیعه و زبان فارسی در ایالت‌های مختلف آمریکا را تأمین مالی می‌کرد.

برنامه‌های اعلام شده بنیاد علوی به شرح زیر است:

• اعطای کمک مالی به کالج‌ها و دانشگاه‌ها
• اعطای کمک مالی به مدارس فارسی
• اعطای کمک مالی و وام به سازمان‌های اسلامی
• توزیع رایگان کتاب‌های اسلامی
• اعطای کمک مالی به فعالیت‌های مرتبط با بلایای طبیعی
• حمایت از هنر
• تحقیقات دانشگاهی
• گفتگوی بین مذهبی و پلورالیسم مذهبی
• وام‌های دانشجویی

برخی معتقدند فعالیت‌های بنیاد علوی فراتر از برنامه‌های خیریه اسلامی است. راشل ارنفلد رئیس مرکز آمریکائی برای دمکراسی در مقاله‌ای در مجله فوربس از مشارکت‌های مالی ۲۵ هزار دلاری و ۵۰ هزار دلاری این بنیاد به بنیاد کلینتون در سال ۲۰۰۸ اشاره می‌کند. دادستان فدرال نیویورک هم در سال ۲۰۰۹ بنیاد علوی را ویترین جمهوری اسلامی ایران و یک نهاد صوری معرفی کرده و افزوده‌است که از دو دههٔ پیش و با نقض کامل قوانین آمریکا ریاست این بنیاد را مقامات مختلف ایرانی، از جمله نمایندگان جمهوری اسلامی در سازمان ملل برعهده داشته‌اند.

فعالیت‌های بنیاد علوی پس از انقلاب

بنیاد علوی پس از انقلاب در حوزه های بهداشت و سلامت، ارتقاء سطح معیشت مردم، خدمات حمایتی، فعالیت های عمرانی با مشارکت دستگاه های اجرایی در مناطق محروم خدمات ارائه می‌کند.

اهداف بنیاد علوی به شرح زیر است:

• متمرکز نمودن کمک‌ها به منظور رفع محرومیت؛
• رشد اعتبارات محرومیت‌زدايی؛
• توسعه فعالیت‌های محرومیت‌زدایی و توانمندسازی؛
• واگذاری اراضی تصرفی قبل از انقلاب به مردم محروم؛
• آبادانی و پیشرفت مناطق محروم.

یکی از کارهای بنیاد علوی حمایت از خانواده های نیازمندی است که فرزندان سه قلو یا بیشتر دارند. بنیاد علوی برای این خانواده ها برای دو سال پوشک و شیر خشک می دهد. همچنین به این خانواده ها مستمری داده و برای تهیه مسکن به آنها کمک می کند. نام این طرح "رسیدگی به امور خانواده های پرنوزاد نیازمند" است. این بنیاد در برخی شهرها به مادرهای باردار و شیرده دچار سوء تغذیه سبد کالا ارائه می کند. این طرح بر اساس امضای تفاهمنامه‌ای بین بنیاد علوی با وزارت بهداشت در حال انجام است. طرح حمایت از مادران باردار و شیرده از سال ۱۳۸۸ آغاز شد و تاکنون بیش از ۲۵۰ هزار مادر از این طرح بهره مند شده اند. همچنین بنیاد علوی برای خانواده هایی که فرزند معلول دارند هزاران مسکن ساخته است.

در سال ۱۳۹۲ از سوی وزارت کشور، قلعه گنج به عنوان محروم ترین نقطه ایران معرفی گردید و بنیاد علوی مسئول رفع محرومیت از این شهرستان شد. یکی از افرادی که در سایه کمک های بنیاد علوی به شهرستان قلعه گنج توانمند شده بود به برنامه ماه عسل علیخانی دعوت شد و از خدمات بنیاد علوی گفت.

موسی برزگری مدیر عامل بنیاد علوی گفته است که این بنیاد تمام بودجه خود را از بنیاد مستضعفان می‌گیرد و فعالیت اقتصادی ندارد. همچنین بودجه بنیاد علوی صرف رفع محرومیت در استان‌های کمتر توسعه‌یافته و کمک به اقشار آسیب‌پذیر می‌شود و بودجه این نهاد برای اهداف سیاسی و خارج از ایران هزینه نمی‌گردد.

احکام دادگاه و مصادره بنیاد

پیشینه

برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ دادستانی آمریکا اعلام کرد که بنیاد علوی قانون منع تبادلات تجاری با ایران را زیر پا گذاشته است و اقدام به پولشویی کرده‌است.

احکام دادگاه (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴)

در سال ۲۰۰۹ پلیس فدرال آمریکا فرشید جاهدی رئیس بنیاد علوی را در ارتباط با یک پرونده مالی مربوط به بانک ملی ایران بازداشت کرد. وی متهم بود سعی در نابود کردن اسنادی داشته که ثابت می‌کند این بنیاد اجاره‌بهای ساختمان‌های متعلق به خود را از طریق شرکت آسا در اختیار بانک ملی ایران گذاشته‌است. بانک ملی ایران به دلیل پشتیبانی مالی از برنامهٔ اتمی ایران تحت تحریم است.

دادستان فدرال نیویورک بر همین اساس درخواست ضبط دارایی‌های بنیاد علوی را که شامل حساب‌های بانکی به ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون دلار، یک ساختمان ۳۶ طبقه در خیابان پنجم نیویورک، چهار مسجد شیعه در نیویورک، مریلند، کالیفرنیا و هیوستون، و مراکز اسلامی آن در مریلند، ویرجینیا، کالیفرنیا و تگزاس می‌شود، داده‌است.

در سال ۲۰۱۱ قاضی جورج دانیلز، در حکم اولیه ایران را به نقش آفرینی در حملات یازده سپتامبر کرده بود و پیرو آن در سال ۲۰۱۲ ایران، حزب‌الله و بن لادن را متهم به پرداخت ۶ میلیارد دلار غرامت به قربانیان و بازماندگان حملات تروریستی کرده بود.

بدنبال آن و ارجاع پرونده این بنیاد به دادگاه، در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۳ بخشی از حکم بر ضد این بنیاد صادر شد و بخش دوم حکم نیز در ۲۸ مارس ۲۰۱۴ صادر شد.

در سال ۲۰۱۴ قاضی فارست اعلام کرد که فعالیت مالکان آسمانخراش نیویورک در منهتن در ارتباط مستقیم با ایران است و سرمایه‌های آن توسط بانک ملی ایران هدایت می‌شده‌است. قاضی فارست اعلام کرد که ایران به منظور کنترل کردن این آسمانخراش چند شرکت صوری تولید کرد تا مالک اصلی این ساختمان را در پشت صحنه نگه دارد از جمله این شرکت‌ها شرکت آسا می‌باشد که ۴۰ درصد سهام این ساختمان را داراست.

رای مصادره اموال مجدداً در سال ۲۰۱۴ تأیید شد، این حکم توسط دادگاه فدرال با ۱۹ شاکی و بستانکاران صادر شد. در میان بستانکاران خانواده‌ها و قربانیان بمب‌گذاری مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ و بمب‌گذاری برج «خوبر» در عربستان سعودی هستند. کاترین فارست قاضی دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا در حمایت از شکایت گذشته دولت آمریکا در این پرونده رای داد و گفت که مالکان ساختمان تحریم‌ها علیه ایران را نقض کرده‌اند و به پولشویی پرداخته‌اند. علاوه بر این ساختمان، مقام‌های آمریکایی اموال بنیاد علوی در دیگر ایالت‌های آمریکا؛ مریلند، کالیفرنیا، تگزاس و ویرجینیا را هم فروخته و حساب‌های بانکی شان را مصادره می‌کنند.

رای دادگاه (۱۳۹۶–۲۰۱۷)

در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷ جون اچ کیم وکیل دولت آمریکا اعلام کرد که هیئت منصفه دادگاه دربارهٔ ساختمان برج منهتن متعلق به بنیاد علوی به نفع دولت آمریکا رأی داده‌است و تمامی اموال متعلق به این بنیاد از جمله ساختمان بنیاد در منهتن و سایر ساختمان‌های وابسته به آن در شش ایالت دیگر آمریکا مصادره خواهند شد. در نهایت دعوایی که از سال ۲۰۰۸ شروع شد در یک جدال ۹ ساله به نفع دولت آمریکا بپایان رسید. در رای دادگاه اتهاماتی مانند ارتکاب یا مشارکت در اعمال تروریستی و نیز، پولشویی از موضوعات دیگری است که این بنیاد به آن متهم شده‌است.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Alavi Foundation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۷.

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی بنیاد علوی
• واکنش و بیانیه بنیاد علوی به حکم دادگاه نیویورک خبرگزاری انتخاب